Το Grexit θα είναι η μεγαλύτερη γεωστρατηγική γκάφα της Ευρώπης
MARC CHANDLER*
Η συζήτηση για την Ελλάδα και το μέλλον
της ή όχι στη νομισματική ένωση έχει εστιαστεί σε οικονομικά ζητήματα
και έχουν αποκλειστεί σχεδόν όλα τα υπόλοιπα. Πρόκειται για μυωπική
στάση. Οι ιστορικοί εξακολουθούν να διαφωνούν για το ποιος έχασε στη
Γιάλτα, όπου έγινε ο εδαφικός διακανονισμός στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου
Πολέμου και όπου αναγνωρίστηκε η σοβιετική σφαίρα επιρροής στην
ανατολική και κεντρική Ευρώπη. Αραγε θα διαφωνούν μια μέρα για το ποιος
ευθύνεται για την απώλεια της Ελλάδας; Η Ελλάδα είναι σημαντικό μέλος
του ΝΑΤΟ. Αν εξωθηθεί σε έξοδο από τη νομισματική ένωση, κατ’ επέκταση
και από την Ευρωπαϊκή Ενωση, θα αυξηθεί ο κίνδυνος να εγκαταλείψει και
το ΝΑΤΟ. Θα μπορούσε να μετατραπεί στην Κούβα της Ευρώπης; Μπορεί η
ιστορία να επαναλαμβάνεται, αλλά αν είναι την πρώτη φορά τραγωδία, τη
δεύτερη μπορεί να μην είναι φάρσα αλλά ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία.
Η Ευρώπη πίστεψε ότι μπορεί να φέρει την Ουκρανία στην Ε.Ε., αγνοώντας γεωπολιτικά ζητήματα. Επαναλαμβάνει το αφελές και επικίνδυνο λάθος μη λαμβάνοντας υπόψη της τη γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας. Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα είναι η μεγαλύτερη γεωστρατηγική γκάφα της Ευρώπης από την κρίση του Σουέζ, όταν η Βρετανία και η Γαλλία (και το Ισραήλ) πίστεψαν ότι τα οικονομικά ζητήματα (σε αυτή την περίπτωση το ιδιοκτησιακό καθεστώς της διώρυγας) είναι σημαντικότερα από τα γεωπολιτικά. Εκαναν λάθος. Πέτυχαν δε οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ενωση να συμφωνήσουν στον νέο τότε ΟΗΕ, κάτι που έγινε ελάχιστες άλλες φορές στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου, ότι οι επιτιθέμενες δυνάμεις θα πρέπει να επιστρέψουν στη βάση τους. Ενώ οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι οικονομολόγοι διαφωνούν για το αν αξίζει να δοθεί ένα νέο δάνειο-γέφυρα ύψους 10 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, παραβλέπουν τελείως την πραγματική γέφυρα που είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα γεφυρώνει τον Βορρά και το Νότο, την Ανατολή και τη Δύση όπως καμία άλλη χώρα.
Διατηρεί ειδική σχέση με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Ρωσία, το Ιράν και την Κίνα. Είναι μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με πρόσβαση στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο. Αποτελεί ανάχωμα όσον αφορά τη μετανάστευση από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πιθανώς και για τους τζιχαντιστές. Με το «Ισλαμικό Κράτος» να εξαπλώνεται, τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και τη Λιβύη να καταρρέει ως κράτος, αυξάνεται η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας παρ’ όλο που η οικονομία της έχει συρρικνωθεί κατά 25%. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η Ευρώπη αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι η Ρωσία δεν αποδέχεται πλέον τον εδαφικό διακανονισμό της Γιάλτας. Η Ρωσία εξακολουθεί να κατέχει τμήματα της Γεωργίας από τη σύγκρουση του 2008. Υποστηρίζει μια αυτόνομη περιοχή στη Μολδαβία. Η Ρωσία χρησιμοποιεί την ισχύ της ώστε να αποσταθεροποιεί τις γύρω περιοχές. Στην κατά πάσα πιθανότητα παρατεταμένη αντιπαράθεση με τη Ρωσία, είναι αναντικατάστατα τα γεωστρατηγικά στοιχεία της Ελλάδας. Η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας δεν διαχωρίζεται πλήρως από την κρίση δημοσίου χρέους. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες της ΟΝΕ που εκπληρώνουν τη δέσμευση προς το ΝΑΤΟ αναφορικά με τις στρατιωτικές δαπάνες. Συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων πελατών των γερμανικών και γαλλικών πολεμικών βιομηχανιών. Η Ελλάδα δαπανάει σε τακτική βάση περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα. Η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια ενός ευρωπαϊκού συνόρου και συχνά υποστηρίζει ότι δεν λαμβάνει επαρκή ευρωπαϊκή υποστήριξη για τις ευθύνες που έχει αναλάβει. Η Ελλάδα προσφέρει σε ένα δημόσιο αγαθό, την κοινή άμυνα, και σε μεγάλο βαθμό δεν αποζημιώνεται, γεγονός που επιδεινώνει το δημόσιο χρέος της.
* Αντιπρόεδρος και επικεφαλής στρατηγικής παγκοσμίων αγορών της Brown Brother Harriman και αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Η Ευρώπη πίστεψε ότι μπορεί να φέρει την Ουκρανία στην Ε.Ε., αγνοώντας γεωπολιτικά ζητήματα. Επαναλαμβάνει το αφελές και επικίνδυνο λάθος μη λαμβάνοντας υπόψη της τη γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας. Η έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα είναι η μεγαλύτερη γεωστρατηγική γκάφα της Ευρώπης από την κρίση του Σουέζ, όταν η Βρετανία και η Γαλλία (και το Ισραήλ) πίστεψαν ότι τα οικονομικά ζητήματα (σε αυτή την περίπτωση το ιδιοκτησιακό καθεστώς της διώρυγας) είναι σημαντικότερα από τα γεωπολιτικά. Εκαναν λάθος. Πέτυχαν δε οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ενωση να συμφωνήσουν στον νέο τότε ΟΗΕ, κάτι που έγινε ελάχιστες άλλες φορές στις αρχές του Ψυχρού Πολέμου, ότι οι επιτιθέμενες δυνάμεις θα πρέπει να επιστρέψουν στη βάση τους. Ενώ οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι οικονομολόγοι διαφωνούν για το αν αξίζει να δοθεί ένα νέο δάνειο-γέφυρα ύψους 10 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, παραβλέπουν τελείως την πραγματική γέφυρα που είναι η Ελλάδα. Η Ελλάδα γεφυρώνει τον Βορρά και το Νότο, την Ανατολή και τη Δύση όπως καμία άλλη χώρα.
Διατηρεί ειδική σχέση με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Ρωσία, το Ιράν και την Κίνα. Είναι μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ με πρόσβαση στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο. Αποτελεί ανάχωμα όσον αφορά τη μετανάστευση από τη βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, πιθανώς και για τους τζιχαντιστές. Με το «Ισλαμικό Κράτος» να εξαπλώνεται, τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία και τη Λιβύη να καταρρέει ως κράτος, αυξάνεται η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας παρ’ όλο που η οικονομία της έχει συρρικνωθεί κατά 25%. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, η Ευρώπη αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι η Ρωσία δεν αποδέχεται πλέον τον εδαφικό διακανονισμό της Γιάλτας. Η Ρωσία εξακολουθεί να κατέχει τμήματα της Γεωργίας από τη σύγκρουση του 2008. Υποστηρίζει μια αυτόνομη περιοχή στη Μολδαβία. Η Ρωσία χρησιμοποιεί την ισχύ της ώστε να αποσταθεροποιεί τις γύρω περιοχές. Στην κατά πάσα πιθανότητα παρατεταμένη αντιπαράθεση με τη Ρωσία, είναι αναντικατάστατα τα γεωστρατηγικά στοιχεία της Ελλάδας. Η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας δεν διαχωρίζεται πλήρως από την κρίση δημοσίου χρέους. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες της ΟΝΕ που εκπληρώνουν τη δέσμευση προς το ΝΑΤΟ αναφορικά με τις στρατιωτικές δαπάνες. Συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων πελατών των γερμανικών και γαλλικών πολεμικών βιομηχανιών. Η Ελλάδα δαπανάει σε τακτική βάση περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ της για την άμυνα. Η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια ενός ευρωπαϊκού συνόρου και συχνά υποστηρίζει ότι δεν λαμβάνει επαρκή ευρωπαϊκή υποστήριξη για τις ευθύνες που έχει αναλάβει. Η Ελλάδα προσφέρει σε ένα δημόσιο αγαθό, την κοινή άμυνα, και σε μεγάλο βαθμό δεν αποζημιώνεται, γεγονός που επιδεινώνει το δημόσιο χρέος της.
* Αντιπρόεδρος και επικεφαλής στρατηγικής παγκοσμίων αγορών της Brown Brother Harriman και αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου