ΑΝΔΡΕΑΣ
ΤΥΡΟΣ
65 ΜΠΕΡΛΙΝΑΛΕ / Τα φαντάσματα μαθαίνουν ελληνικά;
Σίγουρα, απλώς είν’ αλλιώς η διασταύρωση εντυπώσεων από πρώτο χέρι, όταν μάλιστα συνοδεύεται από μιαν πολύχρονη γνωριμία. Όλα θα ήταν πιο εύκολα, αν στη θέση μας βρισκόταν κάποιος διπλωμάτης καριέρας. Μήπως όχι; Πάντως, άνθρωποι του σινεμά, που μοιραζόμαστε μέσα κι έξω από τις αίθουσες την ίδια γλώσσα, να που την χρησιμοποιούμε για την πολιτική, για την Ευρωζώνη και για τον Έλληνα υπουργό που παραμένει το πρόσωπο της ημέρας κι ας πέρασε κιόλας μία εβδομάδα από την επίσκεψή του εδώ στο Βερολίνο. Το ότι το πέρασμά του στοιχειώνει ακόμα την γερμανική πρωτεύουσα, επιβεβαιώνεται στον Τύπο, στον υπόγειο προς την Πότσνταμερ Πλατς και στην ηλεκτρονική οθόνη του άγνωστου διπλανού μου, όπου εμφανίζονται το πρόσωπο του οικονομολόγου κι οι προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης στην Αθήνα. Παρατηρώ διακριτικά, κρύβοντας το αυθόρμητο μειδίαμα.
Αλλάζουν με τους καιρούς κι οι πρωταγωνιστές. Ποιος να φανταζόταν ποτέ τον Βαρουφάκη φάντασμα στο Βερολίνο; Το κενό του Τεό δυσαναπλήρωτο στα μεγάλα φεστιβάλ. Στη φετινή Μπερλινάλε, καμιά ελληνική συμμετοχή. Για ν’ ακούσεις ελληνικά, επί της οθόνης εννοείται, χρειάζεται να επισκεφθείς το παράλληλο τμήμα FORUM. Στο ντοκιμαντέρ «EROTICA, EXOTICA, e.t.c.» (Βέλγιο) της Ευαγγελίας Κρανιώτη, η κουρασμένη φωνή του αφηγητή νοσταλγεί, με ξενική προφορά, τους ωκεανούς και το παγοθραυστικό, τα λιμάνια και τον αγοραίο έρωτα, τις γυναίκες που μιλούν τρυφερά για τους ναυτικούς ή ψιθυρίζουν «Τα παιδιά του Πειραιά». Δύο όλες κι όλες ελληνικές λέξεις (έρωτας, θάνατος) προφέρει ο υμνητής της Οκτωβριανής Επανάστασης και δημιουργός του «Θωρηκτού Ποτέμκιν» όταν προετοιμάζει το ντοκιμαντέρ «Que Viva Mexico». Σύμφωνα με τον επαγγελματία προβοκάτορα Πίτερ Γκριναγουέι και την ιλουστρασιόν βιογραφία «EISENSTEIN IN GUANAJUATO», ο Σεργκέι Αϊζενστάιν δεν ανακαλύπτει στη χώρα του Ζαπάτα έναν διαφορετικό πολιτισμό αλλά και την ομοφυλοφιλία του. Γιατί όμως πρέπει να περιφέρεται ως άλλος Αμαντέους και ως καρικατούρα του εαυτού του; Δεν ξέρω πώς αντιδρά η Μόσχα αλλά στον Περισσό συνιστώ ψυχραιμία. Δίπλα στον «Ιβάν τον Τρομερό» δεν υπάρχουν θέσεις για Γκριναγουέι. Στ’ άλλα φαντάσματα, καθώς είναι αρκετά σε κάθε πρόγραμμα, ευτυχώς επιφυλάσσεται καλύτερη συμπεριφορά. Όπως, για παράδειγμα, στην περίπτωση του διάσημου ντετέκτιβ Σέρλοκ Χολμς, που στα 90 του πια έχει αποσυρθεί στο εξοχικό του, όμως μια ταινία για τις περιπέτειές του τον υποχρεώνει ν’ ανασκευάσει πολλά σχετικά με το έγκλημα, την ανθρώπινη φύση, την φήμη και το είδωλό του. Το παιχνίδι μεταξύ μύθου και πραγματικότητας με τίτλο «Mr. Holmes» υπογράφει ο Μπιλ Κόντον και ο βετεράνος Ίαν Μακ Κέλεν μετατρέπει το εγκεφαλικό τέχνασμα σ’ εμπειρία ζωής. Ο Ντέιβιντ Ογέλοου, ως Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έχει πιο εύκολη αποστολή. Να εκφωνεί λόγους εναντίον των διακρίσεων, να βάλει φωτιά στην ταραγμένη δεκαετία του ’60, να γίνει ένας Γκάντι στις ΗΠΑ, να ξεκινήσει την μεγάλη πορεία από την «SELMA» της Αλαμπάμα και να δολοφονηθεί ώστε να σμίξει με τους Κένεντι, τον Λένον και τον Τσε, μαύρος σε φωτογραφία αθανασίας για λευκούς.
Τα πράγματα βελτιώνονται θεαματικά όταν πρόκειται για ντοκιμαντέρ-προσωπογραφίες. Στο «Πανόραμα» προβάλλονται, το πυκνό πορτραίτο μιας Ιέρειας της τζαζ από την Λιζ Γκάρμπο και τίτλο «What Happened, Miss Nina Simone?» αλλά και μια διεισδυτική προσέγγιση του πληθωρικού Γερμανού σκηνοθέτη «Fassbinder», βασισμένη σε συνομιλίες του πρόωρα χαμένου δημιουργού με τον Δανό ιστορικό Κρίστιαν Τόμσεν. Όλα τα φαντάσματα, με το πλεονέκτημα της απόστασης, παρακολουθούν τους διαγωνιζόμενους και τους αστέρες του Χόλιγουντ, τον Βέντερς, την Κίντμαν, τις Μπινός και Σεϊντού, τον Κρίστιαν Μπέιλ και τη Νάταλι Πόρτμαν, την Σαρλότ Γκενσμπούργκ και τον Ρόμπερτ Πάτινσον, στο κυνήγι των διακρίσεων, με ευνόητη αδιαφορία. Αλήθεια, δεν θα είχε ενδιαφέρον, αν για λίγη ώρα εγκατέλειπαν τους προβολείς, ώστε μαζί, παρόντες κι απόντες, ν’ ακούσουν για το ελληνικό ζήτημα από τα χείλη του υπουργού που απειλεί την φήμη τους;
|https://www.berlinale.de/|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου