ΑΘΑΝΑΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ : Μικρό κινηματογραφικό αριστούργημα του Όρσον Ουέλς βασισμένο σε διήγημα της Κάρεν Μπλίξεν*
The Immortal Story (Une Histoire Immortelle)
Πάνος Αχτσιόγλου
Σκηνοθεσία: Όρσον Γουέλς
Παίζουν: Όρσον Γουέλς, Ζαν Μορό, Ρότζερ Κότζο, Φερνάντο Ρέι
Διάρκεια: 60′
Ελληνικός τίτλος: “Αθάνατη Ιστορία”
Με αρχικό προορισμό τη γαλλική τηλεόραση και γυρισμένη με πενιχρό μπάτζετ, η «Αθάνατη Ιστορία», το τελευταίο ολοκληρωμένο φιλμ του σπουδαίου Όρσον Ουέλς, κατορθώνει μέσα στα μόλις 60 περίπου λεπτά της διάρκειάς της να φέρει αντιμέτωπους δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Από την μία αυτόν του παγωμένου ρεαλισμού, της δύναμης της εξουσίας και του σκοτεινού φθόνου απέναντι σε καθετί αγνό, καθετί όμορφο. Από την άλλη, αυτόν του -αν θέλεις- παράλογου ρομαντισμού, των ονείρων, του τρυφερού χαϊδέματος στο μάγουλο, της αγκαλιάς μέσα στα λευκά σεντόνια.
Ο Ουέλς ερμηνεύει έναν ηλικιωμένο πλούσιο έμπορο ονόματι Τσαρλς Κλέι, ο οποίος εξαναγκάζει με τη ισχύ που του προσφέρει το χρήμα τη Βιρζινί (η Ζαν Μορώ, σε μια από τις πιο αιθέριες και ταυτόχρονα σαγηνευτικές ερμηνείες της), κόρη του πρώην συνεταίρου του, που ο ίδιος οδήγησε σε πτώχευση, και έναν νεαρό ναύτη (Ρότζερ Κότζο) να περάσουν ένα βράδυ μαζί, μόνο και μόνο για να επιβεβαιωθεί ένας παλιός θρύλος που ο Κλέι άκουγε τους ναύτες να διηγούνται στα ταξίδια του στη θάλασσα. Αποτυπώνοντας για ακόμη μία (και τελευταία) φορά όλες εκείνες τις γνωστές ανησυχίες που διέπουν ολόκληρη τη φιλμογραφία του, αλλά επιδεικνύοντας ταυτόχρονα πρωτόγνωρη συναισθηματική διαύγεια και αξιοσημείωτη τρυφερότητα, ο Ουέλς αντιπαραβάλλει τη μανία για μεγαλείο με τις δυσβάσταχτες ενοχές που νιώθει κάποιος που αναλογίζεται τη ζωή που προσδοκούσε να ζήσει αλλά τελικά δεν έζησε ποτέ. Και παρότι ο ίδιος το αρνήθηκε σθεναρά έως το τέλος, είναι σχεδόν απίθανο να μην αναγνωρίσει κανείς το αυτοβιογραφικό ειδικό βάρος του φιλμ που (ίσως άθελά του) αναβιώνει συμβολικά την πορεία και τις θεματικές που συνόδεψαν ίσως τον πιο επιδραστικό Αμερικάνο σκηνοθέτη του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, από την αρχή έως το φινάλε της καλλιτεχνικής (αλλά και προσωπικής) του ζωής.
Ένα εκπληκτικό δείγμα αφήγησης και παράλληλα μια ελεγεία πάνω στη νιότη, τον έρωτα και τη θλίψη που αφήνει πίσω του το πέρασμα του χρόνου, αυτό το σχεδόν ημιτελές φιλμ ενός εκ των σημαντικότερων δημιουργών στην ιστορία του σινεμά κατορθώνει, ευθύς εξ αρχής, να σε μαγέψει με το χρονικά απροσδιόριστο παραμύθι που διηγείται, με την απλότητα των διαλογών που κρύβουν τεράστια σοφία ,με τους ονειρώδεις ήχους του πιάνου του Ερικ Σατί που πλημμυρίζουν κάθε βαθιά εστιασμένο κάδρο, αλλά και με την αργόσυρτη ποιητικότητα των σκηνών του που δεν αργούν να σε βυθίσουν μέσα σε μια ιστορία, που με τη σειρά της διηγείται μια άλλη ιστορία…
Μια ιστορία που ίσως τελικά να έχει τις ρίζες της στην απαρχή της ανθρωπότητας. Που μπορεί να συνιστά ένα ψέμα ή και μια πραγματικότητα, αλλά στην ουσία κανένας δεν νοιάζεται γι’ αυτό. Που είναι τόσο όμορφη, σε σημείο που αυτός που τελικά την έζησε δεν θα την διηγηθεί ποτέ και σε κανένα, από φόβο βεβήλωσής της. Που η επιθυμία γι’ αυτήν μπορεί να κρατήσει έναν γέρο, δύστροπο και αποξενωμένο άνθρωπο στη ζωή, αλλά η εκπλήρωσή της μπορεί να αποβεί τόσο βαριά, τόσο δυσβάσταχτη, ώστε να τον οδηγήσει στον θάνατο. Τούτη λοιπόν η προαιώνια, η υπέροχη «Αθάνατη Ιστορία», συνιστά αριστούργημα που μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά φιγουράρει σε περίοπτη θέση στη φιλμογραφία αυτού του oγκόλιθου της 7ης τέχνης.
Κάρεν Μπλίξεν*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου