Berlin – Die Sinfonie der Großstadt/Βερολίνο, η Συμφωνία μιας Μεγαλούπολης (1927): Η πρωτεύουσα της Γερμανίας λίγο πριν πάρει την εξουσία ο Χίτλερ

Ιστορικής αξίας σπάνιο ντοκιμαντέρ που περιγράφει την τότε σύγχρονη ζωή στην μεγαλούπολη του Βερολίνου στη δεκαετία του 1920. Το Βερολίνο την εποχή εκείνη ήταν μια πόλη που γνώριζε βιομηχανική ανάπτυξη, συνοδευόμενη όμως από  τα φαινόμενα της αστυφιλίας, του συνωστισμού και  της φτώχειας των κατώτερων τάξεων

Σκηνοθεσία:

Walter Ruttmann(1887-1941)

Σενάριο: Karl Freund, Carl Mayer, Walther Ruttmann

Παραγωγή: G. Kusnezow, Γερμανία, 1927

Μουσική: Edmund Meisel

Φωτογραφία: Robert Baberske, Reiman Kuntze, Lazlo Schaffer, KarlFreud

Μοντάζ: Walter Ruttmann

Διάρκεια: 65’

• Στην ταινία του ο πρωτοπόρος Γερμανός σκηνοθέτης Ρούτμαν παρακολουθεί και ερμηνεύει την πόλη ως μια σύνθεση ρυθμών. Μέσα σε ένα διάστημα που κινηματογραφικά αντιστοιχεί σε μία ημέρα, παρόλο που προκύπτει από γυρίσματα ενός ολόκληρου χρόνου, η πόλη παρουσιάζεται σαν ένα πλέγμα διασταυρούμενων πρακτικών και ενεργειών, ένα πλέγμα από δράσεις ανθρώπινες ή μηχανικές που κοινό τους χαρακτηριστικό έχουν τη ρυθμική επανάληψη.

  Είναι ένα ντοκιμαντέρ που περιγράφει την τότε σύγχρονη ζωή στη μεγαλούπολη του Βερολίνου. Το Βερολίνο την εποχή εκείνη ήταν μια πόλη που γνώριζε βιομηχανική ανάπτυξη, συνοδευόμενη με τα φαινόμενα της αστυφιλίας, του συνωστισμού, της φτώχειας των κατώτερων τάξεων.

  Ο Ruttmann σκιαγραφεί τη ζωή της μεγαλούπολης σαν έναν ζωντανό οργανισμό που έχει τον δικό του ρυθμό. Αγουροξυπνημένος το πρωινό, πολυάσχολος όλη τη μέρα και διασκεδάζοντας το βράδυ πριν πάει για ύπνο. Παράλληλα ακολουθεί μια δομή παρόμοια με αυτή των συμφωνικών έργων κλασικής μουσικής. Για να πετύχει την ατμόσφαιρα της αγχωτικής ζωής χρησιμοποιεί βιαστικές, σύντομες σκηνές, μια πρωτόγνωρη τεχνική για την εποχή εκείνη. Το σίγουρο είναι ότι ο θεατής δεν χάνει το ενδιαφέρον του έως και το τελευταίο λεπτό. Ο Ruttmann χρησιμοποιεί την κάμερα σαν σημειωματάριο και δένει χιλιάδες κομμάτια/αναμνήσεις του αστικού τοπίου και της καθημερινότητας δημιουργώντας ένα ποιητικό αποτέλεσμα. «Δεν ήθελα να κάνω απλά ένα κολάζ εικόνων, αλλά κάτι που να μοιάζει με τη δομή μιας περίπλοκης μηχανής που αρχίζει να λειτουργεί μόνο όταν κάθε μικροσκοπικό της κομμάτι έχει μονταριστεί σωστά με το επόμενο», είχε δηλώσει ο σκηνοθέτης.

  Το 1927 η ταινία είχε προβληθεί υπό τη συνοδεία της μουσικής του Έντμουντ Μάιζελ, συνθέτη της μουσικής της ταινίας του Αϊζενστάιν «Θωρηκτό Ποτέμκιν». Οι δύο δημιουργοί ήθελαν να παρουσιάσουν ένα έργο στο οποίο ο ήχος και η εικόνα θα συνομιλούσαν με τρόπο τέτοιο ώστε το αισθητικό αποτέλεσμα να δίνει στον θεατή μια ολοκληρωμένη εικόνα για το φαινόμενο «Βερολίνο» και την ατμόσφαιρα της σπουδαίας αυτής μητρόπολης. Η παρτιτούρα του Μάιζελ θεωρείται χαμένη. Αυτό που έχει διασωθεί όμως είναι μία εκδοχή της σύνθεσης για πιάνο την οποία ο μουσικός Bernd Thewes αποκατάστησε με τη συνεργασία του Bundesarchiv / Filmarchive Berlin και της ZDF/ARTE που έκαναν και την αποκατάσταση της κόπιας.