Τετάρτη, Ιανουαρίου 24, 2024

Οι ραγδαίες αλλαγές στον κόσμο και η διάχυτη σύγχυση που προκαλούν

 crowd plithos


Συγχύσεις

Μανώλης Πιμπλής


«Ο κόσμος βρίσκεται σε σύγχυση», μου έλεγε ένας μαγαζάτορας κρίνοντας από τη συμπεριφορά διαφόρων πελατών του. Συχνά ζητούν παράλογα πράγματα, «είναι ικανοί να μην αντιδράσουν για μεγάλες παρασπονδίες και να ξεσηκώσουν τον κόσμο για κάτι ασήμαντο». Μάλλον έχει δίκιο. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη την πυξίδα. Ομως τα πράγματα, εδώ και πολύ καιρό, δεν δείχνουν να έχουν κατεύθυνση, σίγουρα λιμάνια δεν φαίνονται στον ορίζοντα, διάφορες θύελλες ξεσπούν εδώ κι εκεί.

Αν το τραβήξουμε περισσότερο, θα πρέπει να πούμε ότι οι παλιότεροι έχουν χάσει πολλές σταθερές αναφορές τους, λ.χ. τα δίπολα Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, ΗΠΑ - Σοβιετική Ενωση, το ότι οι ναζί ήταν στο χρονοντούλαπο και οι δημοκρατίες πιο ανοιχτές, το ότι οι Παλαιστίνιοι ήταν αντικείμενο υποστήριξης, για να μείνουμε στα διεθνοπολιτικά· όλα αυτά έχουν διαλυθεί ή θολώσει, όπως όμως και τα πιο καθοριστικά για τον καθένα ξεχωριστά, η αποταμίευση, η μόνιμη δουλειά, το δικό σου κεραμίδι, το προσιτό ενοίκιο, το εφάπαξ, οι συλλογικές συμβάσεις...

Στο τέλος όλα αυτά θα γίνουν άγνωστες λέξεις για τους περισσότερους, που θα τις ψάχνουν στα λεξικά. Πολλοί από αυτούς επίσης, έστω κακώς και όχι καλώς, δεν φαίνεται να μπορούν να συμμεριστούν τις σύγχρονες συζητήσεις για οικογενειακά δικαιώματα που μονοπωλούν την επικαιρότητα. Ισως εν τέλει γιατί όλα τα άλλα δικαιώματα, ιδίως τα εργασιακά, που προηγουμένως ήταν κατοχυρωμένα, τώρα έχουν γίνει φτερό στον άνεμο.

Οι νέοι πάλι, που στην πλειονότητά τους θεωρούν την ισότητα των επιλογών αυτονόητη, και ορθά, στον στίβο της επαγγελματικής ζωής δεν είχαν εξαρχής καμία σταθερά και ναι μεν, πέφτουν σε μια θάλασσα όπου πρέπει να μάθουν να κολυμπάνε, τίποτα όμως δεν τους λέει ότι στο τέλος δεν θα πνιγούν, όσο κι αν μάθουν να παλεύουν.

Άρα, γιατί να μη συμπεριφέρεται ο κόσμος αλλοπρόσαλλα; Η κατάσταση αυτή δεν εμπνέει καμιά εμπιστοσύνη, δεν εμπνέει επίσης κανένα συλλογικό αίτημα, μόνο φόβο και δυσπιστία εμπνέει και οδήγησε εκεί που θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια, στον ατομικισμό, την αγένεια και την αναισθησία.

Ο μαγαζάτορας λοιπόν έχει δίκιο, ο κόσμος βρίσκεται σε σύγχυση και δεν ξέρει πώς να αντιδράσει σε τίποτα πια. Το πρόβλημα είναι ότι η εποχή μας δείχνει ότι προς κάπου διολισθαίνει ανησυχητικά, προς κάτι άγνωστο και μάλλον σκοτεινό, αφού ούτως ή άλλως η διολίσθηση μόνο προς τα κάτω εννοείται. Δεν πρόκειται για απότομη αλλαγή, ωστόσο η διολίσθηση δείχνει όλο και πιο γρήγορη, αρχίζει να σκέφτεται κανείς ότι λίγο παρακάτω θα καταλήξει σε τσουλήθρα ή, αν είμαστε σε βάρκα, σε καταρράκτη.

Όλα αλλάζουν ραγδαία αλλά κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να διακρίνει πώς θα είναι ο καινούργιος κόσμος, αν θα είναι μόνο ύλη, ψεύτικη χαρά και ανελαστικοί κανόνες λειτουργίας ή αν θα του έχει απομείνει ψυχή, μνήμη και ανθρωπιά.

Το παράδοξο είναι ότι παλιότερα η δραχμή διαρκώς διολίσθαινε, αλλά τα υπόλοιπα ήταν γενικώς σταθερά. Τώρα το ευρώ είναι εξαιρετικά σταθερό,αλλά όλα τα άλλα δείχνουν γενικώς να διολισθαίνουν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: