Μια απάντηση στον Πιερρακάκη για τα πανεπιστήμια και η πρόκληση για την Αριστερά 
Κώστας ΓαβρόγλουΑναρωτιέται κανείς γιατί ο κ. Πιερρακάκης πασχίζει να προβάλλει μία “πραγματικότητα” που δεν υπάρχει και καθημερινά δηλώνει πως τα πανεπιστήμια χρηματοδοτούνται πλουσιοπάροχα από την κυβέρνηση. Κατηγορεί, δε, όσους επιμένουν ότι η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων μας είναι συνεχώς μειούμενη, πως –με δικά του λόγια– αυτά είναι fake news. Εκτός, βέβαια, αν όπως ισχυρίζονται οι ψυχολόγοι και οι επικοικωνιολόγοι, όσο μεγάλο είναι το ψέμα, τόσο πιο πιστευτό γίνεται ως αλήθεια.
Όμως, δυστυχώς για τον ίδιο, τα πανεπιστήμιά μας βιώνουν μία άλλη πραγματικότητα. Είναι, άραγε, fake news οι επίσημες ανακοινώσεις του ΕΜΠ, του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου τα οποία αποδεικνύουν με αριθμούς την εντυπωσιακή μείωση της χρηματοδότησης; Συμμετέχουν στη συνωμοσία με τα fake news τα τρία αυτά ιδρύματα των οποίων η κριτική είναι πάντοτε νηφάλια και τεκμηριωμένη; Το ίδιο και οι Σύνοδοι Πρυτάνεων οι οποίες κάθε φορά αναδεικνύουν τη δραματική κατάσταση των πανεπιστημίων μας;
Τέσσερεις είναι οι θεμελιώδεις πυλώνες για να πειστεί μία κοινωνία ότι η κυβέρνησή της όντως ενδιαφέρεται για τα δημόσια πανεπιστήμια: ο αριθμός των προσλήψεων καθηγητών, οι μισθοί των καθηγητών, η άμεση χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και η φοιτητική μέριμνα. Λοιπόν, όποια αλχημεία και αν επιχειρηθεί, στο σύνολο αυτών των δαπανών η Ελλάδα είναι τελευταία στην Ευρώπη, με μεγάλη διαφορά από τους προτελευταίους και οι αποκλίσεις σε σχέση με τι γίνεται στα ευρωπαϊκά δημόσια πανεπιστήμια, συνεχώς διευρύνονται.
Δεν θα ήταν χρήσιμο για όλους μας εάν ο κ.Πιερρακάκης μπορούσε να βρεί έστω έναν πίνακα, μία γραφική παράσταση ή κάποιο άλλο επίσημο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του ΟΟΣΑ που να διαψεύδει αυτόν τον ισχυρισμό; Δεν θα βρει γιατί δεν υπάρχει. Εκτός, βέβαια, αν η ΕΕ και ο ΟΟΣΑ είναι μέρος του δικτύου των fake news. Έχει, δε, ενδιαφέρον ότι οι οργανισμοί αυτοί συντάσσουν τους πίνακες τους με βάση τα στοιχεία που λαμβάνουν από τις χώρες μέλη.
Το 1 δισ.
Τις μέρες αυτές η κυβέρνηση έχει επικεντρώσει την επικοινωνιακή της πολιτική στο 1 δισ ευρώ που θα λάβουν τα πανεπιστήμια.
Το ποσό, όμως, αυτό δεν προβλέπει ούτε μία πρόσληψη καθηγητή και η επιπλέον χρηματοδότηση δεν αντιμετωπίζει στο ελάχιστο τη σχεδόν εκθετική αύξηση των ανελαστικών δαπανών των πανεπιστημίων. Από την όποια αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης (που είναι το 10% όσων έχουν ήδη λάβει τα πανεπιστήμια ως κρατική ενίσχυση) ούτε ένα ευρώ δεν θα μπορεί να διατεθεί για αναπτυξιακούς σκοπούς λόγω των αυξανόμενων χρεών των πανεπιστημίων.
Στο 1 δις, όμως, προβλέπονται μεγάλα ποσά για εστίες και κτήρια που θα ανεγερθούν. Γνωρίζει ο κ. Πιερρακάκης πως ακόμη και αν όλα κυλήσουν “ομαλά”, για την ολοκλήρωση και λειτουργία μίας φοιτητικής εστίας, απαιτούνται δέκα τουλάχιστον χρόνια από την στιγμή που θα “βρεθούν” τα κονδύλια; Προφανώς και το γνωρίζει. Δεν προτείνουμε να μην προχωρήσουν αυτά τα έργα, αλλά ας μην έχουμε την αυταπάτη ότι αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των πανεπιστημίων και των φοιτητών τους. Ας αφήσουμε δε στην άκρη, πως με τις καταστροφικές συνέπειες της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, δεν θα χρειαστούν οι εστίες μιας και δεν θα υπάρχουν φοιτητές.
Και ένα καλαμπούρι
Διαφημίζεται, επίσης, πως από το 1 δισ, τα 93 εκατομμύρια θα διατεθούν στο πρόγραμμα “Εμπιστοσύνη στα Αστέρια Μας.” Όχι δεν είναι για το Αστεροσκοπείο, το οποίο τιμωρήθηκε επειδή ανακοίνωνε πως τα επιστημονικά στοιχεία που είχε στη διάθεσή του και τα κοινοποιεί εγκαίρως στους αρμόδιους φορείς, δεν πιστοποιούν τους αέρηδες και τα ακραία φαινόμενα που η κυβέρνηση επικαλείται κάθε φορά που υπάρχουν πυρκαγιές και πλημμύρες.
Τα “αστέρια” είναι οι νέοι ερευνητές. Η πιο δυναμική ερευνητική κοινότητα που είχε η Ελλάδα τα τελευταία πενήντα χρόνια, και για τους οποίους δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη μακροπρόθεσμη στρατηγική για το πώς θα μπορούν να πορευτούν τα επόμενα δέκα χρόνια. Τα “αστέρια” λοιπόν, ζητάνε συγκεκριμένες δεσμεύσεις και, κυρίως, τη λειτουργία συγκεκριμένων θεσμών ώστε να μπορούν να συνεχίζουν τις έρευνές τους χωρίς να βιώνουν ένα καθεστώς όπου πρέπει συνεχώς να κυνηγάνε το επόμενο πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνάς τους ή την επόμενη ευκαιρία για διδασκαλία. Και βέβαια το μεγάλο ζητούμενο, δηλαδή μία μεσοπρόθεσμη πολιτική για το πώς θα αντιμετωπισθεί το πρόβλημα εργασίας των νέων ερευνητών, είναι σαν μην αφορά την κυβέρνηση.
Εκτός, βέβαια, αν ο κ.Πιερρακάκης χρησιμοποιεί τη λέξη αυτή για να προϊδεάσει τους νέους ερευνητές για το μέλλον τους: γνωρίζουμε ότι πολλά από τα αστέρια που βλέπουμε στον ουρανό, θα έχουν ένα κακό τέλος, κάποια στιγμή γίνονται πολύ λαμπερά και μετά πεθαίνουν, δεν μπορεί πια να τα δει κανείς. Λέτε η υπόσχεση των 93 εκατομμυρίων για τα “αστέρια” να υπονοεί και τέτοια μηνύματα;
Οι ερχόμενες εβδομάδες
Έχουμε να δούμε και να διαβάσουμε πολλά τις επόμενες εβδομάδες. Ένα ολόκληρο σύστημα θα τα “δώσει όλα”. Όπως τα έδωσε για την πανεπιστημιακή αστυνομία για την οποία όλοι –ανεξαρτήτως πολιτικών πεποιθήσεων– που γνωρίζουν καλά τα πανεπιστήμια, επιχειρηματολογούσαν ότι δεν θα παίξει κανένα ρόλο και πως γίνεται μόνον για να πειστεί η κοινωνία ότι τα πανεπιστήμια είνα άνδρα ανομίας.
Τις μέρες που έρχονται θα ξαναδιαβάσουμε γιατί δεν είναι πρόβλημα η παραβίαση του Συντάγματος και γιατί η έλευση των ιδιωτικών πανεπιστημίων είναι ακόμη μία μαγική ράβδος που θα σώσει τα δημόσια. Και οι καλοπροαίρετοι πολίτες θα μείνουν με την εντύπωση, πως η συνταγματική παραβίαση και η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων, γίνονται για το καλό των δημοσίων πανεπιστημίων!
Ένα ολόκληρο σύστημα, λοιπόν, –δημοσιογράφοι, σάιτ, ραδιόφωνα, τηλεοπτικοί σταθμοί, επιφυλλιδογράφοι, πολίτες που θα στέλνουν επιστολές, συνταγματολόγοι – θα θελήσει τις επόμενες εβδομάδες να μας πείσει για τις αρετές των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ορισμένοι θα πουν και καμιά καλή κουβέντα για τα δημόσια πανεπιστήμια, έτσι για να θεωρηθεί αντικειμενική η επιχειρηματολογία τους.
Το σύστημα, όμως, κάνει τη δουλειά του. Και την κάνει καλά. Αλλού είναι τα προβλήματα.
Για μία ακόμη φορά η αριστερά είναι αυτή που αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη πρόκληση. Όχι πώς θα τεκμηριώσει την αντιθέσή της για την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Το έχει ήδη κάνει, συνεχίζει να το κάνει και κανένα σχεδόν από τα αντεπιχειρήματά της στα επιχειρήματα της κυβέρνησης δεν απαντώνται.
Άλλη είναι η πρόκληση για την αριστερά: Τι είδους δημόσιο πανεπιστήμιο θέλουμε. Ποιο είναι το δημόσιο πανεπιστήμιο που διεκδικούμε στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στη χώρα μας και στην Ευρώπη; Τι δεν μας αρέσει στη σημερινή λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου και πρέπει να αλλάξει; Οι συζητήσεις που θα γίνουν τις επόμενες εβδομάδες είναι μία ιδανική ευκαιρία να “ακούσει” η κοινωνία την αριστερά, και να πειστεί πως η άρνηση της αριστεράς για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια συνοδεύεται και με μία συγκεκριμένη πρόταση για τα δημόσια.
Ο Κώστας Γαβρόγλου είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Υπουργός Παιδείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου