Γιατί δεν πρέπει να παίρνεις τη ζωή τόσο σοβαρά

Ανθή Κουτσουμπού

news247.gr 

8-10 λεπτά

---

* Το άρθρο του συγγραφέα Dorian Rolston δημοσιεύτηκε στο Aeon. Τo Αeon, είναι διαδικτυακό περιοδικό, που θέτει μεγάλα ερωτήματα, αναζητώντας φρέσκες απαντήσεις και μια νέα οπτική στην κοινωνική πραγματικότητα, την επιστήμη, τη φιλοσοφία και τον πολιτισμό. Το NEWS 24/7 αναδημοσιεύει κάθε εβδομάδα μια ιστορία για όσους λατρεύουν την πρωτότυπη σκέψη πάνω σε παλιά και νέα ζητήματα.

Ο πατέρας μου ήταν ένας δυστυχισμένος άνθρωπος. Συνήθιζε να παραπονιέται για το παραμικρό που δεν ήταν στη θέση του – το στυλό, την μελιέρα, το ειδικό μαχαίρι του με την χοντρή λαβή. Από την ώρα που η υγεία του άρχισε πραγματικά να επιδεινώνεται, που η αρθρίτιδα του ήταν τόσο σοβαρή που δεν μπορούσε πλέον να σηκωθεί από το κρεβάτι, η κατάστασή του έγινε το μόνο για το οποίο παραπονέθηκε. "Ντόριαν", είπε, ένα πρωί στο πρωινό, κόβοντας το γκρέιπφρουτ με το ειδικό μαχαίρι του, "μισώ τον εαυτό μου". Ήταν 86 ετών και ένιωθα ότι πλησίαζε στο τέλος της ζωής, οπότε το πήρα πάνω μου να τον βοηθήσω να πεθάνει όσο καλύτερα μπορούσε, ένα είδος Ars moriendi (η Τέχνη του Θανάτου) για τον ηλικιωμένο. "Μα πατέρα", είπα, για πρώτη φορά στην 32χρονη σχέση μας. "Σ’ αγαπώ". Όταν αυτό δεν βοήθησε, του έδωσα λίγο Μονταίν.

Ο Μισέλ ντε Μονταίν (1533-92) έζησε μια καλή, μακρά ζωή για έναν άνδρα στην πρώιμη σύγχρονη Γαλλία. Κατά γενική ομολογία, ήταν ευτυχισμένος, τουλάχιστον αν τα Δοκίμιά του (1570-92) – λυσσαλέες ομιλίες για ποικίλα θέματα, από τους αντίχειρες μέχρι τους κανίβαλους μέχρι τη φύση της ίδιας της "εμπειρίας" – αποτελούν απόδειξη. Τα γραπτά του, αυτοβιογραφικά αλλά άκρως επιχειρηματολογικά, έχουν διασωθεί ως κάπως ριζοσπαστικά (για την εποχή) αυτο-πειράματα. "Έτσι, αναγνώστη, είμαι ο ίδιος το θέμα του βιβλίου μου", αρχίζει, με ένα προειδοποιητικό γράμμα για τις 1.000 και πλέον σελίδες που ακολουθούν: "θα ήταν παράλογο να αφιερώσεις τον ελεύθερο χρόνο σου σε ένα τόσο επιπόλαιο και μάταιο θέμα". Επειδή έκανα τον πατέρα μου να ασχολείται επίσης με ένα τόσο μάταιο και επιπόλαιο θέμα – δηλαδή τον εαυτό του (μέχρι τα διαγράμματα του ουροποιητικού συστήματος μού σχεδίασε σε χαρτοπετσέτες στο τραπέζι) – σκέφτηκα ότι θα είχαν πολλά κοινά.

Το απόσπασμα που επέλεξα να του δώσω, από το δοκίμιο "Of Solitude", αφορούσε το μυστικό της ευτυχίας του Μονταίν. Λέει, απλά: αυτά είναι τα πράγματα που συνήθως πιστεύουμε ότι θα φέρουν ευτυχία. κάνουν λάθος, εδώ είναι το δικό μου. "Θα πρέπει να έχουμε γυναίκα, παιδιά, αγαθά και πάνω από όλα υγεία, αν μπορούμε", γράφει. "Αλλά δεν πρέπει να δεσμευόμαστε μαζί τους τόσο έντονα ώστε η ευτυχία μας να εξαρτάται από αυτά". Σε αυτό που έχει γίνει σήμα κατατεθέν για τη φιλοσοφία της ζωής του, προσθέτει: "Πρέπει να κρατήσουμε ένα πίσω δωμάτιο μόνο δικό μας". Ένα πίσω κατάστημα – ή το πρωτότυπα στα γαλλικά, arriere-boutique. Φυσικά, αυτό είναι αλληγορία. Φυσικά, ο μπαμπάς μου το πήρε κυριολεκτικά.

Τι μένει να μάθουμε από τον Μονταίν για το θέμα της ευτυχίας; Πρώτα απ' όλα, αυτό το "πίσω κατάστημα" δεν σημαίνει το δωμάτιο πίσω από τον χώρο εργασίας σου. Όλο και πιο πολύ περιορισμένος στο κρεβάτι του, στο μίζερο διαμέρισμα του 17ου ορόφου που έγινε γραφείο του σπιτιού του, ο πατέρας μου διάβαζε αυτές τις γραμμές με ανασηκωμένο το φρύδι. Ομολογουμένως, ο ίδιος ο Μονταίν τις έγραψε από έναν πύργο κάστρου, με θέα το τεράστιο κτήμα του αρχοντικού του. Δεν ήθελε να καταφύγουμε εκεί – αυτό το προνομιακό παρατηρητήριο ήταν εκεί όπου έγραφε (όπως κάνω τώρα στον αποθηκευτικό χώρο πίσω από το σπίτι μου, ένα βαρύ ξύλινο χώρισμα με απομακρύνει από τα κουτιά και το χάος). Όχι, το φυσικό "πίσω μαγαζί" είναι απλώς το γραφείο ενός συγγραφέα, και αυτή η παρεξήγηση έχει κάνει τους κριτικούς να αναρωτιούνται για τον σολιψισμό του Μονταίν, σαν αυτό που είπε πραγματικά να ήταν: Πήγαινε να είσαι μόνος και να κάνεις σπουδαία τέχνη. Αυτό δεν οδηγεί στην ευτυχία, σας διαβεβαιώνω.

Όταν ο πατέρας μου απάντησε στο email, παρερμήνευσε τον Μονταίν με αυτόν τον τρόπο, παραδέχτηκε ωστόσο ότι το απόσπασμα που του είχα στείλει ήταν "στοχαστικό". Αλλά όχι, πρόσθεσε "αναπάντεχα", καθώς "Πολλοί συγγραφείς μιλούν στις μέρες μας για προσωπικό χώρο, διαλογισμό, μοναξιά κατά καιρούς κ.λπ.". Συνέχισε λέγοντας πως υπήρχε διαφορά μεταξύ της εκούσιας και της ακούσιας απομόνωσης. "Πολλοί από εμάς, καθώς μεγαλώνουμε, εμπλεκόμαστε υπερβολικά σε αυτό". [..............................]

Γιατί δεν πρέπει να παίρνεις τη ζωή τόσο σοβαρά - NEWS247

Μισέλ ντε Μονταίν (1533-1592)- Βικιπαίδεια

Σολιψισμός - Βικιπαίδεια