Για την ευαίσθητη ποιήτρια και τη γυναίκα με το εκρηκτικό ταμπεραμέντο Μάτση Χατζηλαζάρου (2)

 

ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ
(1914-1987)

Ένα είδος γέλιου ή θάρρους
η ζήση η περιέργεια αχόρταγη
η δυσανασχέτηση μπρος σ' όποια καταστροφή
που δε θα μ' άγγιζε εμένα ποτέ
θάνατος ή και γερατειά
αυτό το γαλάζιο φυλαχτάρι
καταποντίστηκε μαζί μου
λίγο μετά τον πόλεμο
όταν αποτραβιόμουνα
ολοένα και πιο πολύ
όλα γίνανε αλάφιασμα
τοίχος βάραθρο απ' όπου
καμιά υποχώρηση δεν έσωνε
ο εξευτελισμός του φόβου
δεν προσεγγίζει άλλο τίποτε

***

Απόψε πονάω σ' όλες μου τις απογνώσεις
κάνει πολύ κρύο κάτω απ' τη σκιά
της ζωής μου που γέρασε
βαθιές γουλιές οι μελαγχολίες
είναι πληρωμένοι δολοφόνοι
ας οργανωθεί πια η σφαγή
απ' ό,τι αγαπάω ακόμα

Μάτση Χατζηλαζάρου, "Έρως Μελαχρινός", σελ.97-98, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1979.

**********************************************

Με τον 2ο σύζυγό της Σπύρο Τσαούση

Ο Ανδρέας Εμπειρίκος φωτογραφημένος από τη Μάτση Χατζηλαζάρου. (Ναύπλιο 1939)

Η Μάτση Χατζηλαζάρου με τον Ανδρέα Καμπά (1943)

Με τον Κορνήλιο Καστοριάδη

***************************************

Μάτση Χατζηλαζάρου και Ανδρέας Εμπειρίκος.

 
Αυτή προερχόταν ήδη από δύο τραυματικούς γάμους.
Αυτός μόλις είχε επιστρέψει από το Παρίσι και ασκούσε
το επάγγελμα του ψυχαναλυτή.
Κατά τη διάρκεια της ψυχαναλυτικής θεραπείας της , ενέσκυψε
ο σφοδρός έρωτας, που τους οδήγησε στην εκκλησία.
Όταν , μετά από τέσσερα χρόνια, καταλάγιασε το πάθος τους ,
χώρισαν φιλικά. Περίοδος: 1940-1944 .

.

Μάτση Χατζηλαζάρου (1914-1987) - Βικιπαίδεια

ΕΡΤ Αρχείο: Φρίντα Λιάπα : «Αφιέρωμα στην ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου»  (video)  

*******************

 

Μαρία - Ελπινίκη Ζαφειράκη : «Μάτση Χατζηλαζάρου: 1946-1972, μακριά από την Ελλάδα και την ενδοχώρα»...

 

Διαβάστε : Η Μάτση Χατζηλαζάρου μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο lifo.gr

__________________________ 

 

 

Ποιήματα 1944-1985. Εκδόσεις Ίκαρος.Φωτο: Pablo Picasso. Ma Jolie (Γυναίκα με κιθάρα) 1911-12.

 

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ

Το τελευταίο ποίημα που έγραψε η Μ.Χ. για τον Ανδρέα Εμπειρίκο, δέκα χρόνια μετά το θάνατο του τελευταίου. 

 

 

Για κείνον με την αντρίκια φωνή-ματιά και με χέρια μεγάλες φτερούγες που δεν τις ξεχνάω το απόγεμα είπες τριάντα χρόνια σε περίμενα κι ένιωσα πρώτη φορά «le vierge le vivace et le bel aujourd’hui» μετά έντονος αέρας αγάπης άνοιξε διάπλατα ένα παράθυρο μέσα μου και μπήκανε μεγάλες σταγόνες αγαλλίασης καθώς ο νοτιάς έστριβε βουίζοντας απ’ τη γωνιά της καρδιάς μου το σώμα είναι χώμα διψασμένο από σένα έμαθε τις πλημμύρες του έρωτα πολλά νομίζω θα μιλήσω τώρα πολλά που φύλαγα σε μια κρυψώνα θα τ’ απλώσω εδώ όσο μπορώ καλύτερα και ό,τι θέλει ας γενεί στοές θα σκάψω κάτω πάνω μέσα απ’ τα λόγια τι συνεννόηση θα’ χουμε αλλιώτικα ήρθανε βλέπεις κι έδεσαν στις δικές μας σημαδούρες ξένοι με διαφορετικές γλώσσες πως τρυπώνω τα χέρια μου παραμάσχαλα αναμένοντάς σε τις νύχτες όταν κρυώνω έτσι αυτή τη στιγμή έχωσα εδώ και θα χώνω αλλού λέξεις κλεμμένες ή δικές μου που σου αρέσανε για να σε χαϊδεύει η μουσούδα του γραφτού μου πάλι ό,τι βρω δικό σου θα το φάω θα το τραγανίσω θα το καταπιώ ώσπου μιαν ώρα μες στο λιοπύρι θα μου βγει αχνός ίδρωτας πάνω απ’ το στόμα θα’ θελα ν’ ακουμπήσω δίπλα σου κι άλλα της εκλογής μου μέρη μέρη διάσπαρτα με ασφόδελους ή μεγάλες άγριες μαργαρίτες και πιο πέρα έναν τεράστιο κέδρο του Λίβανου αλλού πάλι να’ χει αμμόλοφους με σπόνδυλους από δωρικές κολόνες αραδιασμένους χάμω θα’ σου έρθει κείνο το κυβικό κλουβί που σου’ χω τάξει με μικρά κόκκινα γαρίφαλα μέσα να πετάνε πέρα δώθε τραγουδώντας φλογερά και σαν λαχανιάζω από τον πολύ οίστρο θα’ θελα τότε οι κουβέντες μου να’ ναι για σένα ξόμπλια όμοια με πέρδικας φτερά θα’ θελα μερικά από τ’ αστεία που μαζί ξαναφέρναμε (ά εκείνες οι συμπαιγνίες) να χαμογελάνε ακόμα με λακκούβες στην άκρη των χειλιών θα’ θελα να είχαμε πάει οι δυο μας στην πόλη άλλοθι όλων των σύννεφων θα’ θελα όταν τα σανίδια κάτω στο πάτωμα τρίζουνε ξαφνικά τη νύχτα την ίδια ώρα που τα έπιπλα και η κασέλα αντιλαλούν θα’ θελα να δημιουργείται το γνωστό έργο της συγκεκριμένης μουσικής που λέγεται «κοντσέρτο για έναν άνθρωπο μόνο» θα’ θελα εσένα που η καρδιά σου πιάνει από την διώρυγα του Μπέριγκ μέσα απ’ όλη τη Ρωσία και απ’ το φαράγγι Λονδίνο Παρίσι Γενεύη για να φτάσει ως το Αιγαίο θα’ θελα όποιοι και να’ ναι οι πόθοι που έχεις να σου τους φέρνει ο γέρο άνεμος μπροστά σου εκεί που στέκεις να πέφτουνε βροχή όπως τα βατράχια τα σαλιγκάρια και άλλα μικρά ζώα που μας έρχονται έτσι από μακρινές περιοχές υπερπόντιες να σε κοιτάει ο κόσμος και να σαστίζει βλέποντας τον εσαεί ευδαίμονα άντρα μαζί δεν λέγαμε ότι για την τύχη μας οι πόθοι σαν χορταίνουν άλλους πόθους γεννάνε

θα θελα μα πόσο θα θελα ναι θα θελα αμέσως τώρα τώρα
θέλω να ξεμαλλιάσω λίγο τη σύνταξη για να σε τραγουδήσω όπως έμαθα στο Παρίσι
εσένα σ’ έχω Δεινόσαυρο από τους πιο εκπληκτικούς
εσένα σ’ έχω βότσαλο φρούτο απαλό που τ’ ωρίμασε η θάλασσα
σ’ ερωτεύω
σε ζηλεύω
σε γιασεμί
σε καλπασμό αλόγου μες στο δάσος το φθινόπωρο
με φοράω νέγρικο προσωπείο για να μας θέλεις εσύ
με κεντρίζεις μεταξένια άσπρο μου κουκούλι
με κοιτάζεις πολύ προσεκτικά
tu m’ abysses
tu m’ oasis
je te gougouch
je me tombeau bientôt
εσένα σ’ έχω δέκα ανθρώπους του Giacometti
σ’ έχω κόνδορα καθώς απλώνεται πάνω από τις Άνδεις
σ’ έχω θάλασσα γύρω τριγύρω από τα νησιά του Πάσχα
εσύ σπλάχνο μου πως με γεννάς
σε μίσχος
σε φόρμιγξ
με φλοισβίζεις
σε ζαργάνα ά μ’ αρέσει
δύο κροταλίες όρθιοι στρίβουν και ξαναστρίβουν γλιστρώντας ο ένας γύρω από τον άλλο όταν σταματήσουν η περίπτυξή τους είναι το μονόγραμμά σου
tu m' es Mallarmé Rimbaud Apollinaire
je te Wellingtonia
je t'ocarina
εγώ σε Τσεπέλοβο Πάπιγκο Ελαφότοπο
εγώ σε Βίκο με τα γιοφύρια του κει που διαβαίνει ο χρόνος
σ' έχω πει και ψέματα για να τους ξεγελάσουμε
εγώ σ' έχω άρωμα έρωτα
σ' έχω μαύρο λιοντάρι
σε ονειροβάτησα μαζί μου ως το γκρεμό
εσέ ασύλληπτο θυμάμαι και τον ύπνο μου χάνω
εσύ μάχες και ένσαρκα άλογα του Uccello
εσύ δωρητής (δεξιά κάτω της εικόνας) εκείνου του μικρού κίτρινου αγριο- λούλουδου
εσύ κένταυρου ζέση
εσύ συντεχνία ολάκερη που έργα ποιείς διαβαίνοντας εν τη ανωνυμία
je te ouf quelle chaleur
tu m' accèdes partout presque
je te glycine
εσύ φεγγάρι που ένα σύννεφο αναβοσβήνει
εσύ δε βαριέσαι παράτα το το σύμπαν έτσι που το' χουμε αλαζονήσει και δαύτο πώς να συναντηθούμε ποτέ
εσύ σε τρυφερό λόγο με το λόγο έτσι δεν είναι πες
εσύ σελίδα μου
εσύ μολύβι μου ερμηνευτή μου
σε ανοίγω συρτάρια
πώς γιατί δεν ήρθες τόσες φορές
σε ξεμάκρυνα εγώ λέω τώρα
δίχως τέλος λυπάμαι
σε κρυάδα γνώρισες ποτέ την καρδιά μου
σε μιαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε
σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια
σε ακούω από δω από κει
σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα
σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε
όλα δεν τα' χω πει

 

Όλα δεν τα ᾽χω πει... • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ

H «Aντίστροφη αφιέρωση» είναι το τελευταίο σημαντικό ποιητικό κείμενο που έγραψε και δημοσίευσε η Μάτση Χατζηλαζάρου λίγο πριν από το θάνατό της. Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και μεστά ποιήματά της, και πιθανώς το πλέον γνωστό και αγαπημένο από το αναγνωστικό κοινό έργο της.
Το ερωτικό αυτό ποίημα δίνει την αίσθηση πως ολοκληρώνει μια πορεία, πως κλείνει έναν κύκλο, αφού ουσιαστικά επιστρέφει πολλαπλώς στην (ποιητική της) αφετηρία. Το ποίημα, χωρίς να τον κατονομάζει, απευθύνεται στον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον εραστή-σύζυγο, τον ψυχαναλυτή-ερμηνευτή, τον μύστη της στον ποιητικό χώρο και στον υπερρεαλισμό, τον αποδέκτη των πρώτων της ποιημάτων. Με άλλα λόγια, η «Αντίστροφη αφιέρωση» λειτουργεί ως συμπύκνωση, κορύφωση και επιστέγασμα ολόκληρης της ποιητικής της παραγωγής. Κυρίως όμως ακολουθεί την πεποίθησή της πως στο μόνο πράγμα που η ποίηση θα πρέπει να υπακούει είναι η «προσπάθεια να είναι κανείς όσο μπορεί πιο ειλικρινής για ό,τι τον συγκινεί και τον τρώει».
Συνδυάζοντας ερμηνευτικά σχόλια, διακειμενικές παραπομπές στο προγενέστερο έργο της Μ. Χατζηλαζάρου αλλά και στο έργο του Α. Εμπειρίκου, αρχειακό υλικό, ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο επιχειρεί μια πολυπρισματική προσέγγιση, αναλυτική και συνθετική, στην «Αντίστροφη αφιέρωση» της ποιήτριας.

---

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα 

O ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ είναι διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας. Διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Για τη Μάτση Χατζηλαζάρου έχει δημοσιεύσει τα βιβλία : … Ιούς, Μανιούς, ίσως και Aqua Marina. Μάτση Χατζηλαζάρου, η πρώτη Ελληνίδα υπερρεαλίστρια, Τόπος, 2011· Μάτση Χατζηλαζάρου, Γράμματα από το Παρίσι στον Ανδρέα Εμπειρίκο (1946-1947) και άλλα ανέκδοτα ποιήματα και πεζά της ίδιας περιόδου, εισαγωγή, υπομνηματισμός, επιμέλεια Χρήστος Δανιήλ, Εκδόσεις Άγρα, 2013 (Βραβείο δοκιμίου Public Book Awards).

Όλα δεν τα ᾽χω πει… • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ September 12, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO, […] σε μίαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια σε ακούω από δω από κει σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε όλα δεν τα ’χω πει ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ, « Αντίστροφη αφιέρωση » Συγγραφέας ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ H «Aντίστροφη αφιέρωση» είναι το τελευταίο σημαντικό ποιητικό κείμενο που έγραψε και δημοσίευσε η Μάτση Χατζηλαζάρου λίγο πριν από το θάνατό της. Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και μεστά ποιήματά της, και πιθανώς το πλέον γνωστό και αγαπημένο από το αναγνωστικό κοινό έργο της. Το ερωτικό αυτό ποίημα δίνει την αίσθηση πως ολοκληρώνει μια πορεία, πως κλείνει έναν κύκλο, αφού ουσιαστικά επιστρέφει πολλαπλώς στην (ποιητική της) αφετηρία. Το ποίημα, χωρίς να τον κατονομάζει, απευθύνεται στον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον εραστή-σύζυγο, τον ψυχαναλυτή-ερμηνευτή, τον μύστη της στον ποιητικό χώρο και στον υπερρεαλισμό, τον αποδέκτη των πρώτων της ποιημάτων. Με άλλα λόγια, η «Αντίστροφη αφιέρωση» λειτουργεί ως συμπύκνωση, κορύφωση και επιστέγασμα ολόκληρης της ποιητικής της παραγωγής. Κυρίως όμως ακολουθεί την πεποίθησή της πως στο μόνο πράγμα που η ποίηση θα πρέπει να υπακούει είναι η «προσπάθεια να είναι κανείς όσο μπορεί πιο ειλικρινής για ό,τι τον συγκινεί και τον τρώει». Συνδυάζοντας ερμηνευτικά σχόλια, διακειμενικές παραπομπές στο προγενέστερο έργο της Μ. Χατζηλαζάρου αλλά και στο έργο του Α. Εμπειρίκου, αρχειακό υλικό, ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο επιχειρεί μια πολυπρισματική προσέγγιση, αναλυτική και συνθετική, στην «Αντίστροφη αφιέρωση» της ποιήτριας. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Η Μάτση Χατζηλαζάρου στο σπίτι της. Μουσείο Μπενάκη / Ιστορικά Αρχεία Λίγα λόγια για τον συγγραφέα O ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ είναι διδάκτωρ νεοελληνικής φιλολογίας. Διδάσκει στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Για τη Μάτση Χατζηλαζάρου έχει δημοσιεύσει τα βιβλία : … Ιούς, Μανιούς, ίσως και Aqua Marina. Μάτση Χατζηλαζάρου, η πρώτη Ελληνίδα υπερρεαλίστρια, Τόπος, 2011· Μάτση Χατζηλαζάρου, Γράμματα από το Παρίσι στον Ανδρέα Εμπειρίκο (1946-1947) και άλλα ανέκδοτα ποιήματα και πεζά της ίδιας περιόδου, εισαγωγή, υπομνηματισμός, επιμέλεια Χρήστος Δανιήλ, Εκδόσεις Άγρα, 2013 (Βραβείο δοκιμίου Public Book Awards). Από τις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί επίσης η μελέτη του Ο μαθητευόμενος εφοπλιστής και παλαίμαχος intellectual και πολλά υποσχόμενος ποιητής, ανθυπολοχαγός εν εφεδρεία, πολεμιστής Κρήτης και πάντα δικός σου φίλος Ανδρέας Καμπάς (1919-1965), επιμέλεια, εργοβιογραφία, ανθολόγηση Χρήστος Δανιήλ, 2016 (Βραβείο « Εμμανουήλ Ροΐδου » Ακαδημίας Αθηνών). Ετοιμάζεται το Αναζητώντας ταυτότητα. Δρόμοι του μοντερνισμού : Το περιοδικό Τετράδιο (1945, 1947), συν-συγγραφή με τον Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Εκδόσεις Άγρα, υπό έκδοση. Άλλα βιβλία του : Χρήστος Μπράβος, Βραχνός προφήτης, Ποιήματα και κριτικά κείμενα (1981-1987), επίμετρο, εργοβιογραφία Χρήστος Δανιήλ, Μελάνι, 2018· Προσεχώς εμείς μεγαλώνουμε. Μαρτυρίες εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων, επιμέλεια Χρήστος Δανιήλ, Ελένη Χοντολίδου, εισαγωγή Άννα Φραγκουδάκη, Θάλεια Δραγώνα, Τόπος, 2015· Ξαναδιαβάζοντας τον Νίκο Καββαδία. Ποιητική και πρόσληψη, Οδός Πανός, Αθήνα, 2010 · Γιώργος Λίκος, μια παρουσίαση από τον Χρήστο Δανιήλ, Γαβριηλίδης, 2005· Γυάλινα και μαλαματένια… Τα Γιάννενα στη νεοελληνική πεζογραφία, ανθολογία κειμένων (1898–1997), εισαγωγή, ανθολόγηση, επιμέλεια Ιερά Μητρόπολις Ιωαννίνων / Ίδρυμα Κων. Κατσάρη, 1997. ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΔΑΝΙΗΛ ΣΤΙΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ Κατηγορία: ΜΕΛΕΤΗ ISBN: 978-960-505-547-9 Tags: ΒΙΒΛΙΟ , ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ , Ελληνική Ποίηση , Όλα δεν τα ᾽χω πει... • Η « ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ » ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ , ΠΟΙΗΣΗ , ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ Σχολιάστε εδώ ΜΑΚΗΣ ΚΟΥΡΗΣ - Θαρραλέα Μάκης Κουρής: Με τον… λύχνο ή με το κεράκι θα βγάλουμε τον χειμώνα! Τόσο καλά τα καταφέραμε πάλι! Δεν χρειαζόμαστε ούτε ηλεκτρικό ρεύμα ούτε λάμπα πετρελαίου, ούτε… ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ Επιμένουν… για πρόωρες στην Κουμουνδούρου Παρά τις κατά καιρούς διαψεύσεις και του ίδιου του πρωθυπουργού, στην Κουμουνδούρου ποτέ δεν έβγαλαν από τα πλάνα τους το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών. Σημερινα πρωτοσελιδα Τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων Το Παρον της κυριακης Τελευταια Νεα Στρατηγική «ώριμου φρούτου» ακολουθεί ο Αλέξης Τσίπρας Βλέπουν άλλη εικόνα… για τις εξελίξεις στο επιτελείο του Αλ. Τσίπρα Επιμένουν… για πρόωρες στην Κουμουνδούρου Πήραμε πρόγευση για το τι… ετοιμάζουν… Ξεκινά η διαδικασία δημοπράτησης για το φράγμα στην Κελεφίνα Λακωνίας Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος κρατικής στήριξης της κύριας κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών ΖΩΗ ΡΑΠΤΗ στο “Π”: «Πολυτιμο αγαθο η ψυχικη μας υγεια» ΠΟΜΑΣΚΙ ΣΤΟ “Π”: Θα ερθουν ακομη ωραιοτερες ημερες για τον Μιλτο 50ο Φεστιβαλ Βιβλιου – Ζαππειο – ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΟ “Π” *ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩ(ΦΡΕΝ)ΙΚΩΝ* Πήραμε πρόγευση για το τι… ετοιμάζουν… Για τα τεκταινόμενα στη Θράκη θα υπάρχουν λεπτομέρειες στο επόμενο φύλλο, όταν θα έχουν… ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ Οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και ο πόλεμος στην Ουκρανία Oι ΗΠΑ επενέβησαν δύο φορές στο παρελθόν, στον Α’ και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,… ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΤΖΙΟΣ Η ευρύτερη πολιτικοπολιτιστική σημασία του τουρισμού Ο Ευρωπαϊκός Μεσογειακός Νότος διακρίνεται, κλιματολογικά, για το παρατεταμένο καλοκαίρι, με σταθερά υψηλές θερμοκρασίες… *ZΙΖΑΝΙΟ* Η άνοδος των γαλάζιων… Τα πράγματα δεν πάνε καλά για τη Νέα Δημοκρατία στη Βόρεια Ελλάδα, αυτό τουλάχιστον… “Δηγμα Γραφης” του Μακη Κουρη Απογραφή πληθυσμού: Στα… τυφλά πορεύονται τα κόμματα Την προσεχή άνοιξη υπολογίζεται ότι θα έχουν επικυρωθεί *ΚΑΤΩ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ* ΤΟΥ Ν. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ Πηγή πολιτισμού το ιστορικό σπίτι του Ανάργυρου στις Σπέτσες Το ιστορικό νησί των Σπετσών θα γίνει πηγή κουλτούρας, πολιτισμού και αξιών, μετά την… *ΤΑ ανθη του κακου* Τον χειμώνα ενδέχεται να έχουμε ταυτόχρονα πανδημία, γρίπη, ευλογιά των πιθήκων και ιό του Δυτικού Νείλου… Οι εξωγήινοι πότε θα μας επιτεθούν; Οι Τζεντάι, οι δυνάμεις του σκότους, οι Ινδιάνοι Απάτσι; Παράλληλα, θα έχουμε ακρίβεια, βαρυχειμωνιά,… * Απ’ ολα εχει ο μπαξες * T.Rex: Όλο και πιο τεράστιοι ανακαλύπτονται Ο φοβερός και τρομερός Τυραννόσαυρος (ο διάσημος T.Rex) δεν υπήρξε ο μοναδικός γιγάντιος σαρκοβόρος… *ΤΟ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ* του μ. φιοραντε ΧΡΟΝΙΑ ΖΟΥΜΕ ΣΕ ΜΙΑΝ ΧΩΡΑ, ΠΟΥ ΜΗΤΕΡΑ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΜΠΟΡΑ Εάν σέ βρεί μιά συμφορά βοήθεια μήν ζητήσεις η Εφορία είναι εκεί καί θά… Tης ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ Μετανάστες: Ας συνετιστούμε επιτέλους Ο ίδιος ρυθμός –και ακόμα πιο δύσκολος–κάνει τη ζωή μας ένα τεράστιο καζάνι που… ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ ——

Πηγή: https://www.paron.gr/2022/09/12/ola-den-ta-cho-pei-i-antistrofi-afierosi-tis-matsis-chatzilazaroy/

Όλα δεν τα ᾽χω πει… • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ Όλα δεν τα ᾽χω πει… • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ September 12, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO, […] σε μίαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια σε ακούω από δω από κει σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε όλα δεν τα ’χω πει ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ, « Αντίστροφη αφιέρωση » Συγγραφέας ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ H «Aντίστροφη αφιέρωση» είναι το τελευταίο σημαντικό ποιητικό κείμενο που έγραψε και δημοσίευσε η Μάτση Χατζηλαζάρου λίγο πριν από το θάνατό της. Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και μεστά ποιήματά της, και πιθανώς το πλέον γνωστό και αγαπημένο από το αναγνωστικό κοινό έργο της. Το ερωτικό αυτό ποίημα δίνει την αίσθηση πως ολοκληρώνει μια πορεία, πως κλείνει έναν κύκλο, αφού ουσιαστικά επιστρέφει πολλαπλώς στην (ποιητική της) αφετηρία. Το ποίημα, χωρίς να τον κατονομάζει, απευθύνεται στον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον εραστή-σύζυγο, τον ψυχαναλυτή-ερμηνευτή, τον μύστη της στον ποιητικό χώρο και στον υπερρεαλισμό, τον αποδέκτη των πρώτων της ποιημάτων. Με άλλα λόγια, η «Αντίστροφη αφιέρωση» λειτουργεί ως συμπύκνωση, κορύφωση και επιστέγασμα ολόκληρης της ποιητικής της παραγωγής. Κυρίως όμως ακολουθεί την πεποίθησή της πως στο μόνο πράγμα που η ποίηση θα πρέπει να υπακούει είναι η «προσπάθεια να είναι κανείς όσο μπορεί πιο ειλικρινής για ό,τι τον συγκινεί και τον τρώει». Συνδυάζοντας ερμηνευτικά σχόλια, διακειμενικές παραπομπές στο προγενέστερο έργο της Μ. Χατζηλαζάρου αλλά και στο έργο του Α. Εμπειρίκου, αρχειακό υλικό, ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο επιχειρεί μια πολυπρισματική προσέγγιση, αναλυτική και συνθετική, στην «Αντίστροφη αφιέρωση» της ποιήτριας.

Πηγή: https://www.paron.gr/2022/09/12/ola-den-ta-cho-pei-i-antistrofi-afierosi-tis-matsis-chatzilazaroy/

Όλα δεν τα ᾽χω πει… • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ Όλα δεν τα ᾽χω πει… • Η «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΦΙΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΜΑΤΣΗΣ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ September 12, 2022 στις κατηγορίες BIBΛIO, […] σε μίαν έκπαγλη χρονιά ανταμώσαμε σε ληστεύω από αλλουνού τα χέρια σε ακούω από δω από κει σε σιωπώ μες στην απέραντη τρυφερότητα σιγά σιγά να καταλαγιάσουμε όλα δεν τα ’χω πει ΜΕ ΕΚΡΙΖΩΝΕΙΣ ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ, « Αντίστροφη αφιέρωση » Συγγραφέας ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΑΝΙΗΛ H «Aντίστροφη αφιέρωση» είναι το τελευταίο σημαντικό ποιητικό κείμενο που έγραψε και δημοσίευσε η Μάτση Χατζηλαζάρου λίγο πριν από το θάνατό της. Πρόκειται για ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και μεστά ποιήματά της, και πιθανώς το πλέον γνωστό και αγαπημένο από το αναγνωστικό κοινό έργο της. Το ερωτικό αυτό ποίημα δίνει την αίσθηση πως ολοκληρώνει μια πορεία, πως κλείνει έναν κύκλο, αφού ουσιαστικά επιστρέφει πολλαπλώς στην (ποιητική της) αφετηρία. Το ποίημα, χωρίς να τον κατονομάζει, απευθύνεται στον Ανδρέα Εμπειρίκο, τον εραστή-σύζυγο, τον ψυχαναλυτή-ερμηνευτή, τον μύστη της στον ποιητικό χώρο και στον υπερρεαλισμό, τον αποδέκτη των πρώτων της ποιημάτων. Με άλλα λόγια, η «Αντίστροφη αφιέρωση» λειτουργεί ως συμπύκνωση, κορύφωση και επιστέγασμα ολόκληρης της ποιητικής της παραγωγής. Κυρίως όμως ακολουθεί την πεποίθησή της πως στο μόνο πράγμα που η ποίηση θα πρέπει να υπακούει είναι η «προσπάθεια να είναι κανείς όσο μπορεί πιο ειλικρινής για ό,τι τον συγκινεί και τον τρώει». Συνδυάζοντας ερμηνευτικά σχόλια, διακειμενικές παραπομπές στο προγενέστερο έργο της Μ. Χατζηλαζάρου αλλά και στο έργο του Α. Εμπειρίκου, αρχειακό υλικό, ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο επιχειρεί μια πολυπρισματική προσέγγιση, αναλυτική και συνθετική, στην «Αντίστροφη αφιέρωση» της ποιήτριας.

Πηγή: https://www.paron.gr/2022/09/12/ola-den-ta-cho-pei-i-antistrofi-afierosi-tis-matsis-chatzilazaroy/

****************