ΔΥΟ ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΙΑ ΤΟ 21

 

1. Λεωνίδας, Ναπολέων, Μπότσαρης: Η γλώσσα των συμβόλων

01 Οκτωβρίου 2021 - 16 Ιανουαρίου 2022

Στην έκθεση συνεργάζονται μουσεία από τη Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ και Ελλάδα: το μουσείο του Λούβρου, το Musée de l’ Armée, η Fondation Dosne-Thiers στο Παρίσι, το Μουσείο Τέχνης στο Toledo, Ohio, το Museo Civico Sartorio της Τεργέστης, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθηνών, η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, η Κεντρική Βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. (Συλλογή Ιωάννη Τρικόγλου), σημαντικοί συλλέκτες εντός και εκτός Ελλάδος, καθώς και η École Française d’ Athènes και το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης.

Θέμα της έκθεσης είναι ο ρόλος των συμβόλων στην πολιτική και τέχνη, η επίδραση της αρχαιότητας στην εικόνα της Ελληνικής επανάστασης και στο Φιλελληνικό κίνημα: οι μορφές του Ναπολέοντα και του Μπότσαρη διασταυρώνονται με αυτές του Λεωνίδα και του Μ. Αλεξάνδρου.

Στην έκθεση αυτή οι πίνακες του Delacroix, του David, του Lipparini, το θέμα του θανάτου του Μπότσαρη, καθώς και δύο άγνωστα χειρόγραφα για μια εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Ήπειρο, που δεν έγινε ποτέ, ή για τον Αλή Πασά και τη δράση του, είναι τα σημαντικότερα μεταξύ άλλων έργα και τεκμήρια που θα εκτεθούν στο Τελλόγλειο, σε λιγότερο γνωστά συμφραζόμενα, αναδεικνύοντας ιδιαίτερες (άγνωστες) πτυχές στην ελληνογαλλική ιστορία.

Ο φιλελληνισμός στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γαλλία ενισχύθηκε με σύμβολα που προσέφερε η αρχαιότητα μέσω της κλασικής παιδείας των Ευρωπαίων, ιδιαίτερα στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αι. Η έκθεση στο Τελλόγλειο διερευνά μέσα από το κοινό στοιχείο που προσφέρουν οι αναφορές στην αρχαιότητα τις ιστορικές διαδρομές πρωταγωνιστών στην Επανάσταση αλλά και τη σχέση με την Ευρώπη καθώς και τη διαφοροποίηση των συμβολισμών, ανάλογα με την απήχηση του ελληνικού ζητήματος στην κοινή γνώμη και στις μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Πρόκειται για μια κληρονομιά που αναμορφώνεται διαρκώς, μεταλλάσσεται και στο βάθος μας οδηγεί να κατανοήσουμε την παγκοσμιοποίηση, τη δύναμη και την αντοχή (διάρκεια) αυτών των συμβόλων: Λεωνίδας, Σπάρτη, Αλέξανδρος κ.ο.κ.

«Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η αρχαία πραγματικότητα εξακολουθεί να είναι ένα πεδίο έρευνας. Αυτό που μας φανερώνει ξεκάθαρα αυτή η έκθεση είναι ένας μηχανισμός, δημιουργικός και διαβρωτικός ταυτόχρονα, ερμηνείας της Αρχαιότητας» αναφέρει στο κείμενο της η κα Véronique Chankowski, Διευθύντρια Γαλλικής Σχολής Αθηνών.

Οι νεοέλληνες έγιναν απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και η τροπή αυτή στην ευρωπαϊκή σκέψη βοήθησε εξαιρετικά στον αγώνα.

Η μορφή του Λεωνίδα και η θυσία στις Θερμοπύλες ταυτίζεται με την υπέρτατη θυσία για την πατρίδα, για υψηλά ιδανικά. Η μορφή του από διάφορες διαδρομές θα διασταυρωθεί με αυτή του Ναπολέοντα. Ο Ναπολέων θα δανειστεί στοιχεία του Μ. Αλεξάνδρου, του Ηρακλή, του Ρωμαίου αυτοκράτορα, θα οραματιστεί, ιδίως από το νησί της Αγίας Ελένης, μια Ευρώπη ενωμένη υπό την ηγεσία του με πρότυπα, όπως θεωρεί, κλασικά ελληνικά. Το όραμά του για εξάπλωση στον κόσμο περιλαμβάνει, εκτός άλλων, την Ιταλία, την Αίγυπτο, τη Μεσόγειο. Έγγραφα και αρχειακό υλικό μας οδηγούν στον Αλή Πασά, αγγίζοντας τα επεκτατικά ενδιαφέροντα του Ναπολέοντα για την Ανατολή (πάντα υπό το ένδυμα υπεράσπισης αρχών και ιδεών) και τον ρόλο του στις αρχές της Ελληνικής Επανάστασης.

Η πτώση του Μεσολογγίου και ο ηρωικός θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο τις Θερμοπύλες, τον Λεωνίδα-Μπότσαρη, τον Λεωνίδα-Ναπολέοντα, κ.ο.κ. Ο θάνατος του Μπότσαρη αποτυπώνεται από σπουδαίους ζωγράφους της εποχής, τους Delacroix, Lipparini, Langlois, De Neuville κ.ά. σε έργα τα οποία συχνά στη χαρακτική αναπαραγωγή τους συνοδεύονται από σύντομα κείμενα που αναφέρουν τον ήρωα ως Νέο Λεωνίδα.

Τέλος, στην έκθεση τα περίφημα όπλα του Μπότσαρη, τα οποία όπως φάνηκε δωρήθηκαν από τον Καποδίστρια στον στρατηγό Maison μετά τη ναυμαχία στο Ναυαρίνο κατά την αποστολή στον Μοριά, φωτίζουν το τέλος της εξέγερσης που οδήγησε στην ίδρυση του Ελληνικού κράτους.

Με αφορμή τα σύμβολα ξεδιπλώνονται πολλές παράλληλες ιστορίες που θα αναδειχθούν σε ειδικές ξεναγήσεις, διαλέξεις, εκπαιδευτικά και παιχνίδια, ζωντανεύοντας με πιο οικείο τρόπο τη γνωστή ή άγνωστη ιστορία μας.

Γενική ευθύνη: Αλεξάνδρα Γουλάκη-Βουτυρά, Γενική Διευθύντρια Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών Α.Π.Θ., Ομότιμη Καθηγήτρια Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ.

Σχεδιασμός έκθεσης: Παύλος Θανόπουλος, Σκηνογράφος.
Διάρκεια έκθεσης: 1 Οκτωβρίου 2021-16 Ιανουαρίου 2022.

Στο πωλητήριο εντός του Ιδρύματος (2310-247111) αλλά και στο Μικρό Τελλόγλειο (2310-224785, Καρ. Ντηλ 32) διατίθενται η ελληνογαλλική πολυτελής και η αγγλική έκδοση της έκθεσης.

Ωράριο λειτουργίας εκθεσιακού χώρου: Τρίτη 9.00-14.00, Τετάρτη 9.00-14.00-17.00-21.00, Πέμπτη-Παρασκευή 9.00-14.00, Σάββατο & Κυριακή 10.00-18.00, Δευτέρα κλειστά.

Απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση στο 2310-247111 (στις ώρες λειτουργίας του εκθεσιακού χώρου).

 **********************************

 

2. Το ’21 των Συλλεκτών

H έκθεση «Το ’21 των Συλλεκτών» παρουσιάζεται ταυτόχρονα με την έκθεση «Λεωνίδας-Ναπολέων-Μπότσαρης. Η γλώσσα των συμβόλων» που οργανώνει το Τελλόγλειο Ίδρυμα στο πλαίσιο του εορτασμού των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση.

Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την 1^η Οκτωβρίου στις 18.00.

Πολλά συλλεκτικά αντικείμενα έχουν καίρια σημασία για το ιστόρημα και των δύο εκθέσεων, για την απεικόνιση προσώπων και γεγονότων της Επανάστασης: πίνακες, πιάτα, ρολόγια, πορσελάνες κ.α. με θέματα σχετικά με τον Ναπολέοντα, Αλή Πασά, Μπότσαρη, Delacroix κ.ά. Τα εκθέματα οπτικοποιούν την ‘ατμόσφαιρα’ των γεγονότων, την απήχησή τους στο κοινό της εποχής, πολλαπλασιάζοντας, επεκτείνοντας και πλουτίζοντας την εικόνα των συμβόλων σε κοινά θέματα, συνδέοντας -συχνά συμπληρωματικά- την αφήγηση και στις δύο εκθέσεις.

Τα φιλελληνικά αντικείμενα γίνονται δημοφιλή στη μέση αστική τάξη –κι όχι μόνο- γεγονός που επιτρέπει τη μαζική παραγωγή τους. Επιπλέον, η απεικόνιση ηρώων και ιστορικών γεγονότων του 1821 στη λαϊκή τέχνη, συνέβαλε αποφασιστικά στη διαμόρφωσε της νεοελληνικής ταυτότητας και πολιτισμού μας.

Ευχαριστούμε θερμά το Μουσείο Μπενάκη για τη συνεργασία και ιδιαίτερα τον Γιώργη Μαγγίνη, Επιστημονικό Διευθυντή, για την ευγενή παραχώρηση του υλικού προετοιμασίας της έκθεσης, καθώς και τη Μάρα Βερύκοκου που επιμελήθηκε την έκθεση και οργάνωσε τις θεματικές της και όλους τους συνεργάτες της που έγραψαν κείμενα και βοήθησαν στο στήσιμό της στην Αθήνα.

Στο Τελλόγλειο συνεργάστηκαν οι: Χριστίνα Τσαγκάλια, Νίκος Λεονταρίδης, Έλενα Καργιώτη.

Για την προθυμία και τον ενθουσιασμό τους να μοιραστούν το πάθος τους για αγαπημένα αντικείμενα με το ευρύτερο κοινό, ευχαριστούμε τους συλλέκτες-εκθέτες: Stéphan Adler, Απόστολο Αργυριάδη, Πέτρο Βέργο, Ευαγγελία Σταυρινάκη και Νικήτα Σταυρινάκη.

Διάρκεια έκθεσης: 1 Οκτωβρίου 2021-16 Ιανουαρίου 2022.

Στο πωλητήριο εντός του Ιδρύματος (2310-247111) αλλά και στο Μικρό Τελλόγλειο (2310-224785, Καρ. Ντηλ 32) θα διατίθεται από την 1^η Οκτωβρίου, η έκδοση της έκθεσης.

Ωράριο λειτουργίας εκθεσιακού χώρου: Τρίτη 9.00-14.00, Τετάρτη 9.00-14.00-17.00-21.00, Πέμπτη-Παρασκευή 9.00-14.00, Σάββατο & Κυριακή 10.00-18.00, Δευτέρα κλειστά.

Απαραίτητη η τηλεφωνική κράτηση στο 2310-247111 (στις ώρες λειτουργίας του εκθεσιακού χώρου).