20 πεζογραφήματα εξαιρετικής, μεταφρασμένη, λογοτεχνίας – Λίγο πριν φύγει το 2021
του Γιάννη Ν. Μπασκόζου
oanagnostis.gr 
Αχ είναι πολλά τα βιβλία και δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοπρολάβει να βάλει σε μία λίστα που μεγαλώνει συνεχώς καθώς νέα βιβλία αφικνούνται εσπευσμένα από τους εκδότες για να προλάβουν τους γιορτινούς πάγκους. Δίνω απλώς μία πρώτη γεύση. Μυθιστορήματα και διηγήματα μεταφρασμένης λογοτεχνίας, το ένα καλύτερο από το άλλο. Ένας ατελείωτος – μοιάζει – ποταμός εξαιρετικών λογοτεχνημάτων, που καθένα προσφέρει ακόμα μια ψηφίδα στον πάνθεον των παθών ενός βιβλιόφιλου αναγνώστη.
Ρόμπερτ Λίτελ, Ο σύντροφος Κόμπα, μτφρ. Γιάννης Περδικογιάννης, Μέδουσα.
Ο Λίτελ πολύ γνωστός μπεστ σελερίστας- θυμίζω επιπλέον και το πολύ καλό βιβλίο του για τον τριπλό πράκτορα Κιμ Φίλμπυ(εκδ. Άγρα) – σκιαγραφεί εδώ το πορτρέτο του Στάλιν μέσα από τη συνάντηση ενός ευφυούς παιδιού με κάποιον που δηλώνει βετεράνος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και δεξί χέρι του ρώσου δικτάτορα. Με πολύ χιούμορ: ο μικρός σχολιάζει πράγματα που δεν καταλαβαίνει ακριβώς όπως μία λίστα προγραφών ή όταν μπαίνει υποθετικά στο Πολίτ Μπυρό και διεκδικεί τα δικαιώματα των παιδιών, ή πώς αντιμετωπίζει τα σχόλια του Κόμπο, ο οποίος κατηγορεί τον Λένιν ως καφενόβιο για να ανυψώσει τον φτωχό αγρότη Στάλιν ως γνήσιο επαναστάτη. Ευφάνταστο!
Raymond Carver, Τόσο πολύ, τόσο κοντά στο σπίτι, μτφρ. Γιάννης Τζώρτζης, Μεταίχμιο
Ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους διηγηματογράφους, που ανύψωσαν την τεχνική του διηγήματος σε μοναδική τέχνη. Στον τόμο αυτό συγκαταλέγονται οι τρεις κυριότερες συλλογές του Αρχάριοι, Καθεδρικός Ναός, Λοιπόν, θα πάψεις, σε παρακαλώ. Όσοι τον έχουμε διαβάσει αλλά και όσοι θα τον διαβάσουν τώρα για πρώτη φορά θα γνωρίσουν το πως μπορεί ένας συγγραφέας να συλλάβει τη σύγρονη ζωή μέσα από τις μικρές καθημερινότητες, πως μπορεί χρησιμοποιώντας σχεδόν ακινητοποιημένες εικόνες ή απλούς «αδιάφορους» διαλόγους να εμβαθύνει στην αμείλικτη πραγματικότητα που καθορίζει την ανθρώπινη συνθήκη. Πίσω από κάθε απλό συμβάν, με αυτή την απόλυτα λιτή γλώσσα του, εμφανίζει τις χαράδρες που μέσα τους καταρρέει η ανθρώπινη ψυχή.
Georgi Gospodinof, Χρονοκαταφύγιο, μτφρ. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, Ίκαρος
Η μεγάλη ευρωπαϊκή έκπληξη ήρθε τα τελευταία χρόνια από εκεί που δεν το περιμέναμε. Ο Βούλγαρος Γκοσποντίνοφ μας είχε εντυπωσιάσει ήδη με το Φυσικό μυθιστόρημα και το Περί φυσικής της μελαγχολίας (Ίκαρος) και τώρα με το τρίτο του μυθιστόρημα δεν μας απογοητεύει. Ο ήρωας του Γκαουστίν είναι ένας περιπλανώμενος στον χρόνο ταξιδιώτης που έχει δημιουργήσει την «κλινική για το παρελθόν», όπου κάθε όροφος του αναπαράγει μια παλιά δεκαετία. Οι ασθενείς μπορούν να ανακαλέσουν τον χρόνο και να αναβιώσουν τις αναμνήσεις τους. Ο Γκοσποντίνοφ ξαναδιαβάζει την νεότερη ιστορία της Ευρώπης , μένοντας στα οδυνηρά λάθη της και στην αμνησία που σκόπιμα καλλιεργείται ή όπως λέει ο Γκαουστίν: «Προσοχή, η ιστορία βρίσκεται πάντα πιο κοντά απ’ ό,τι φαίνεται στο καθρεφτάκι του αυτοκινήτου…». Ένας αποχαιρετισμός στην αγάπη του παρελθόντος.
Παουλίνα Φλόρες, Τι ντροπή, μτφρ. Ματθίλδη Σίμχα, Κίχλη
Πόσα γνωρίζουμε άραγε για τη σύγχρονη Χιλή; Μάλλον λίγα. Η πρωτοεμφανιζόμενη Παουλίνα Φλόρες μιλά για τη σύγχρονη Χιλή που φέρνει βεβαίως βαριά τη σκιά του παρελθόντος. Πρόκειται για εννιά ιστορίες που τις περισσότερες τις αφηγούνται παιδιά, που βλέπουν το δικό τους παρόν με παράλληλη θέαση του κόσμου των μεγάλων. Παράνομοι έρωτες, βιαστικοί έρωτες, έρωτες χωρίς αγάπη , αγάπη χωρίς έρωτα όλες οι παραλλαγές μιας συνηθισμένης ζωής που καθορίζονται από ανεξιχνίαστες πολλές φορές δυνάμεις. Οι ηρωίδες και οι ήρωες της πορεύονται με μια άγνωστη πυξίδα, γένονται θύματα των αισθημάτων τους. Η γραφίδα της Φλόρες κεντάει βαθιά στην ανθρώπινη ψυχή, φανερώνοντας τις πληγές της με μια ειλικρίνεια που πληγώνει. Τρυφερό, αληθινό, γραμμένο με λιτή γλώσσα, από τα καλύτερα της χρονιάς.
Kevin Barry, Νυχτερινό πλοίο για την Ταγγέρη, μτφρ. Ορφέας Απέργης, Gutenberg
Δύο φίλοι, ο Μόρις και ο Τσάρλυ, περιμένουν σε ένα λιμάνι της Αλχεθίρας, ένα πλοίο από την Ταγγέρη. Μοιάζουν να γνωρίζονται χρόνια, να έχουν κατά καιρούς μπλεξίματα με τον νόμο. Το πλοίο δεν φαίνεται στον ορίζονται και αυτοί αναθυμούνται πρόσωπα και στιγμές του πολυτάραχου βίους τους. Συζητάνε για ποδόσφαιρο και καλούς μπαλαδόρους, για μουσικές, για τους χίπηδες, τα ζώα, τις παλιές τους γυναίκες. Περιμένοντας στο Γραφείο Πληροφοριών γνωρίζουν νεαρές κοπέλες, αγόρια από άλλες χώρες, έναν σκύλο, Ο Μόρις δηλώνει ότι περιμένει την κόρη του Ντίλι Χέρν, που όσους και να ρωτούν κανείς δεν την γνωρίζει αλλά πιστεύει ότι όλοι του λένε ψέμματα. Συζητάνε επίσης για παλιές ιστορίες, καυγάδες, φόνους, παρανομίες. Άλλοτε μιλάνε μεταξύ τους και άλλοτε μόνοι τους απευθυνόμενοι στον αέρα. Η υπόθεση που θυμίζει «περιμένοντας τον Γκοντό» του Μπέκετ αναπτύσσεται με μια τρέχουσα γλώσσα άλλού slang και αλλού με ποιητικές παραθέσεις στους μεγάλους Ιρλανδούς συγγραφείς. Ο μεταφραστής , ποιητής ο ίδιος, απέδωσε δημιουργικά αυτό το πινγκ πονκ των διαλόγων με μεγάλη ευαισθησία και τολμηρότητα.
Elizabeth Strout, Όλα γίνονται, μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Άγρα
Για όσους παρακολουθούν την σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία κάθε νέο βιβλίο της Elizabeth Strout είμαι ένα αγαπημένο δώρο. Στο πρώτο της μυθιστόρημα Το όνομά μου είναι Λούσυ Μπάρτον (Άγρα) η Λούσυ εξιστορεί τη σχέση μητέρας και κόρης, μια σχέση φτιαγμένη από έλλειψη κατανόησης, αδυναμία επικοινωνίας αλλά και βαθιά ταύτιση. Στο Όλα γίνονται η Λούσυ, γνωστή συγγραφέας επιστρέφει στην πόλη της. Στο προαναφερθέν βιβλίο της έχει καταγράψει την σκληρή μοναχική πορεία της παιδικής της ηλικίας, τώρα επανερχόμενη στη γενέτειρά της ανακαλύπτει τους ανθρώπους που άφησε, μεγάλους πια, με δεκάδες μυστικά και ενοχές. Η Strout είναι ένας βυθοκόρος της ανθρώπινης ψυχής, ανασκάπτει μνήμες και τραύματα με μια αγάπη και τρυφερότητα. Η γραφή της επιμένει στα μικρά καθημερινά που γίνονται μεγάλα για κάθε ένα πρόσωπο χωριστά. (Συστήνω και το επίσης σπουδαίο βιβλίο της Όλιβ Κίττριτζ, εκδ. Άγρα, στο οποίο αποθεώνεται η γοητεία της αφηγηματικής της ικανότητας)
Negar Djavadi, Αρένα, μτφρ. Γιάννης Καυκιάς, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου
Η Νεγκάρ Τζιαβαντί είναι σεναριογράφος και αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο της με το οποίο συστήνεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Η ιστορία, που αναπτύσσεται ως νουάρ, αρχίζει με έναν στέλεχος αμερικανικής εταιρείας διακίνησης ταινιών, τον Μπενζαμέν, όταν αποφασίζει να καπνίσει πάλι και μπαίνει σε ένα καπνοπωλείο. Ένας νεαρός πέφτει πάνω του και του κλέβει το κινητό του. Τον καταδιώκει και τσακώνονται. Το επόμενο πρωί ο νεαρός έγχρωμος βρίσκεται νεκρός. Ένα βίντεο που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο τραβηγμένο από μια κοπέλα τον δείχνει στον δρόμο να τον κτυπάει μια αστυνομικός. Από εκεί θα ανοίξει ένας κύκλος βίας από τον οποίον κανείς δεν θα βγεί αλώβητος. Η Τζιαβαντί σκιαγραφεί παράλληλα το παρισινό κλίμα, τις διαφημίσεις, τα κτίρια, τους δρόμους αλλά και μέρος της ανθρωπογεωγραφίας του Παρισιού με λεπτομέρειες με αναφορές σε μάρκες ρούχων, τσιγάρων, αρχιτεκτόνων που δημιούργησαν τα κτίρια, μπαρ, ηθοποιούς, εφημερίδες αλλά και τον κόσμο του διαδικτύου που διαμορφώνει μια δική του παράλληλη ζωή.
Ντανιέλ ντε Ρουλέ, Δέκα μικρές αναρχικές, μτφρ. Γιώργος Χαραλαμπίτας, Εκδόσεις των Συναδέλφων
Κατά αναλογία με το Δέκα μικροί νέγροι της Άγκαθα Κρίστι, δέκα νεαρές αναρχικές επηρεάζονται από τα κηρύγματα του Μπακούνιν και αποφασίζουν να αλλάξουν ζωή. Εργάζονται όλες σε εργοστάσιο ωρολογοποιίας και ζουν στερημένη ζωή. Σχεδιάζουν ένα μεγάλο τα ξίδι προς την Λατινική Αμερική με σκοπό να δημιουργήσουν μια ελεύθερη κοινότητα. Οι δύο πρώτες που φεύγουν η Κολέτ και η ερωμένη της Ζιλιέτ πεθαίνουν βίαια. ΟΙ υπόλοιπες οκτώ μπαίνουν σε ένα πλοίο που μεταφέρει φυλακισμένους εξόριστους της Κομμούνας. Στο ταξίδι πεθαίνει πάνω στη γέννα ακόμα μία, η Εμιλί. Οι υπόλοιπες επτά φθάνουν στην Παταγονία. Εκεί οργανώνουν συνεταιρικά ένα Αρτοποιείο καθώς κι ένα εργοστάσιο Ωρολογοποιίας. Θα αντιμετωπίσουν και εκεί τις στρεβλώσεις της πατριαρχικής κοινωνίας και μία- μία θα εξοντωθούν. Την ιστορία διηγείται η τελευταία εναπομείνασα, η Βαλεντίν – η εποποιία μιας γυναικείας προσωπικής όσο και κοινοβιακής επανάστασης. Με πολλά ντοκουμενταρίστικα στοιχεία
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
[............................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου