"Το ερώτημα είναι πλέον αν ο Μπάιντεν «θα γίνει ο νέος Ρούσβελτ και θα βάλει τέλος στον νεοφιλελευθερισμό και έτσι θα σώσει τη δημοκρατία», όπως γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel"

Τίτλοι τέλους για τους νεοφιλελεύθερους στην Ευρώπη, με υπογραφή …Μπάιντεν

του Μιχάλη Ψύλου

anatropinews.gr 

11-13 λεπτά

---

Σε λιγότερο από 100 ημέρες, μετά την ορκωμοσία του, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει πετύχει πολλά περισσότερα από τους προκατόχους του: Ενα επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμών κατά της πανδημίας, ένα εξαιρετικό πακέτο οικονομικών κινήτρων ,σημαντικά περισσότερα κονδύλια για την εκπαίδευση, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και μια σειρά μεταρρυθμίσεων, δεν είναι και λίγα!

του Μιχάλη Ψύλου

Πρώτα ένα πακέτο οικονομικής ενίσχυσης αξίας 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Στη συνέχεια , άλλα 2,2 τρισεκατομμύρια για τις υποδομές της Αμερικής και την ενίσχυση της απασχόλησης. Το τρίτο «χτύπημα» θα ακολουθήσει σύντομα, καθώς η νέα Αμερικανική διοίκηση σκοπεύει να δαπανήσει ένα έως δύο τρισεκατομμύρια για την εκπαίδευση και τη δημόσια υγεία.
Και από εκεί που οι αντίπαλοί του τον έλεγαν κοροϊδευτικά “Sleepy Joe” –«Νυσταλέο Τζο» , το ερώτημα είναι πλέον αν ο Μπάιντεν «θα γίνει ο νέος Ρούσβελτ και θα βάλει τέλος στον νεοφιλελευθερισμό και έτσι θα σώσει τη δημοκρατία» , όπως γράφει το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. Όπως γράφει στο Bloomberg , o σχολιαστής Νόα Σμιθ , «οι πρωτοβουλίες του Μπάιντεν μοιάζουν πολύ με ένα καινούριο New Deal. Εάν εγκριθεί, το σχέδιο Μπάιντεν θα αλλάξει το φυσικό τοπίο του έθνους, αφήνοντας μια κληρονομιά μιας λαμπρής νέας υποδομής και ενός βελτιωμένου βιοτικού επιπέδου για τους φτωχούς. Η υποστήριξη του Μπάιντεν στα συνδικάτα απηχεί επίσης τη δημιουργία ενός σύγχρονου συστήματος οργάνωσης της εργασίας .Όπως και με το New Deal, τα προγράμματα του Μπάιντεν θα βοηθήσουν να αντιστραφεί μια τάση δεκαετιών που αυξάνει την κοινωνική ανισότητα» εκτιμά ο σχολιαστής του Bloomberg.
Η δράση του «Bionic»- «Βιονικού Μπάιντεν» ,όπως αρχίζουν να τον αποκαλούν πλέον φίλοι και εχθροί ,δεν σταματά εδώ αλλά επεκτείνεται σε όλον τον κόσμο: Ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών προτείνει να επιβληθεί παγκοσμίως ένας ελάχιστος εταιρικός φόρος 21% ,τονίζοντας την ανάγκη οι μεγαλύτερες πολυεθνικές να φορολογούνται όπου δημιουργούν κέρδη. «Σε λιγότερο από έξι μήνες στο τιμόνι της πιο ισχυρής χώρας στον κόσμο, ο Τζο Μπάιντεν έθεσε τα θεμέλια για μια παγκόσμια επανάσταση» γράφει η ισπανική El Pais .Η σκέψη είναι ως το καλοκαίρι μάλιστα να έχει υπάρξει η αναγκαία συναίνεση στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), που είναι υπεύθυνος για τον επανασχεδιασμό των διεθνών δημοσιονομικών κανόνων. Και γιατί όχι, από τον Οκτώβριο να αρχίσει να μπαίνει τέρμα σε μια αθλιότητα που αφαιρεί κάθε χρόνο δισεκατομμύρια από τα δημόσια ταμεία: Στην φοροαποφυγή των μεγάλων εταιρειών.

Με τον «Ρούζβελτ» ενάντια στον …Ρέιγκαν

Το σχέδιο Μπάιντεν έρχεται από πολύ μακριά, από το 1933 και το παράδειγμα του Φράγκλιν Ντελάνο Ρούζβελτ. Οπως έγραφαν οι New York Times ,το 1933 ο τραπεζίτης Τζέι Πι Μόργκαν δεν πλήρωσε ούτε ένα σεντ σε φόρους εισοδήματος για το 1931 και το 1932, προκαλώντας την οργή του Ρούζβελτ. Ο μεγαλοτραπεζίτης Μόργκαν διατυμπάνιζεδ μάλιστα ότι δεν είναι παράνομο να εκμεταλλεύεσαι τα κενά στο φορολογικό σύστημα. Και συνεπώς το σφάλμα έγκειται στους πολιτικούς που δεν μπορούν να καλύψουν αυτά τα κενά !
Το πρόβλημα της φορο-αποφυγής των πολυεθνικών και των μεγάλων εταιρειών έχει λάβει βέβαια σήμερα εκρηκτικές διαστάσεις χάρη στην ολοένα και πιο εξελιγμένη βιομηχανία «δημιουργικής» φορολογικής μηχανικής, αλλά και στους λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους -σε χώρες με χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές -μερικές από τις οποίες είναι και εντός της ίδιας της ΕΕ- για να προσελκύσουν ξένες επενδύσεις. Η κατάσταση αυτή έχει και μια τραγελαφική διάσταση καθώς το 40% των παγκόσμιων άμεσων ξένων επενδύσεων είναι στα …χαρτιά , σύμφωνα με το ΔΝΤ. Δηλαδή, δεν υπάρχει καμία παραγωγική δραστηριότητα πίσω από αυτές τις «επενδύσεις»! «Χώρες -φορολογικοί παράδεισοι , όπως η Ιρλανδία ,η Ολλανδία και νησάκια όπως τα Καϊμάν και οι Βερμούδες έχουν πλουτίσει σε βάρος των άλλων ως έδρες πολυεθνικών κολοσσών ,που καταβάλλουν ελάχιστο φόρο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες επίσης , όπως είπε η Γέλεν, αυτή η πολιτική είχε ως αποτέλεσμα οι εταιρείες να πληρώνουν λιγότερους φόρους από ποτέ από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια καταστροφική πολιτική ,δήθεν για το κοινό καλό.

Η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν συνεργάζεται ήδη με τις χώρες της G20 για να συμφωνήσουν σε έναν παγκόσμιο κατώτατο φορολογικό συντελεστή για τον τερματισμό μιας “30ετούς βουτιάς προς τα κάτω των συντελεστών εταιρικού φόρου”, όπως είπε χαρακτηριστικά. Μια πρόταση που ήδη έχει γίνει δεκτή από Γερμανία,Γαλλία και άλλες ευρωπαικές χώρες, καθώς η πολιτική ελίτ αρχίζει και κατανοεί ότι πρέπει να μειωθεί το χάσμα πλουσίων-φτωχών και να περιοριστούν οι κοινωνικές ανισότητες. Όχι από φιλανθρωπική διάθεση φυσικά, αλλά για να μην ακολουθήσει μια κοινωνική έκρηξη με απρόβλεπτες συνέπειες για το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Υπήρξαν άλλωστε στιγμές στη Μέκκα του καπιταλισμού -στις Ηνωμένες Πολιτείες- όπου κάθε επιπλέον δολάριο στα εξαιρετικά υψηλά εισοδήματα φορολογείτο έως και 90%. Χωρίς φυσικά επικράτηση του …κομμουνισμού! Ούτε να τελειώσει ο κόσμος).

Το οικονομικό σχέδιο Μπάιντεν έχει όμως βαθύτερους στόχους: Να αντικατασταθεί επιτέλους το καταστροφικό δόγμα των “Reaganomics” – της νεοφιλελεύθερης πολιτικής του πρώην προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν που εφαρμόζεται από τη δεκαετία του `80- με τα Bidenomics» γράφει ο Γερμανός οικονομολόγος Τόμας Φρίκε ,συνιδρυτής του «Forum New Economy», στο Der Spiegel.
Η νεοφιλελεύθερη πολιτική που ξεκίνησαν ο Ρέιγκαν και η Μάργκαρετ Θάτσερ το 1981 ,καθόρισε την δυτική οικονομική και κοινωνική πολιτική σχεδόν για μισό αιώνα : ότι το κράτος πρέπει να είναι αρκετά μικρό και να ιδιωτικοποιηθούν οι δημόσιες επιχειρήσεις γιατί οι ιδιώτες λειτουργούν καλύτερα από το δημόσιο, οι φόροι να μειωθούν- τουλάχιστον για το κεφάλαιο, να μην υπάρχουν κανόνες ,αλλά ο ανταγωνισμός να ρυθμίζει τα πάντα. Και από την άλλη πλευρά; Εξοντωτική εργασιακή αντιμετώπιση στους απλούς πολίτες και αποδυνάμωση των συνδικάτων .Γιατί η νεοφιλελεύθερη αντίληψη λέει ότι οι άνθρωποι απλά δεν μπορούν να αποδώσουν σωστά, χωρίς πίεση.
Μία από τις καταστροφικές συνέπειες των Reganomics είναι ότι το μερίδιο του πλουσιότερου ποσοστού των Αμερικανών στο συνολικό εισόδημα στις ΗΠΑ έχει διπλασιαστεί από 10% σε πάνω από 20% από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αντίθετα, το ποσοστό των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων αυξήθηκε από 13% σε 20% . Πραγματική καταστροφή λοιπόν, το νεοφιλελεύθερο δόγμα, σύμφωνα με το οποίο η ενίσχυση των πιο πλουσίων οδηγεί στο καλό όλων!

Ο Ντράγκι προπομπός του Μπάιντεν στην ΕΕ

Τις κινήσεις Μπάιντεν μεταφέρει στην Ευρώπη ,ο νέος πρωθυπουργός της Ιταλίας ,Μάριο Ντράγκι . Σύμφωνα με ανάλυση του Center for American Progress ,ο «σούπερ Μάριο» αποτελεί «μια τεράστια ευκαιρία για τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν να προωθήσει την ατζέντα του και στον οικονομικό τομέα στην Ευρωπαική Ενωση . «Η αποχώρηση της Μέρκελ δημιουργεί ένα κενό ισχύος – και ο Μάριο Ντράγκι μπορεί να το γεμίσει κάπως» γράφει η γερμανική Die Welt και προσθέτει: «Ο Ιταλός επιστρέφει στην ευρωπαϊκή σκηνή με μια αίσθηση δύναμης και θέλησης για να συμβάλει στην εκ νέου διαμόρφωση της ΕΕ».
Ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης, φέρνει μαζί του ένα νέο πολιτικό κεφάλαιο: «Ο Ντράγκι έχει ένα εξαιρετικό δίκτυο σε ευρωπαϊκό επίπεδο και πολλοί παίκτες στην Ευρώπη τον έχουν εμπιστευτεί από τότε που ηγήθηκε της ΕΚΤ. Ο ρόλος του στην κρίση του ευρώ του έδωσε τεράστια εύσημα. Και τώρα ο Ντράγκι δεν κρύβει το γεγονός ότι εργάζεται για τη διατήρηση των ευρωομολόγων πέρα ​​από την εποχή της πανδημίας. Γιατί θέλει να υπάρξει μια ΕΕ με κοινό προϋπολογισμό που να βοηθά τα προβληματικά κράτη σε φάσεις ύφεσης» τονίζει η Die Welt. Σύμφωνα μάλιστα με τον Ιταλό πολιτικό επιστήμονα Λούτσιο Καράτσιολο ,« ο Ντράγκι θα αγωνιστεί για τη μεταρρύθμιση των κανόνων για το χρέος…Θέλει να μετατρέψει το Σύμφωνο Σταθερότητας με την έννοια των Νέο- Κεϋνσιανιστών, έτσι ώστε να είναι δυνατή η αύξηση του χρέους για επενδύσεις”, λέει ο Καράτσιολο, διευθυντής του ιταλικού περιοδικού Γεωπολιτικής “Limes”.
Στη γραμμή Μπάιντεν-Ντράγκι είναι άλλωστε και η Κριστίν Λαγκάρντ. Γνωστή και με το παρατσούκλι «η Αμερικάνα», η πρόεδρος της ΕΚΤ επανέλαβε μιλώντας στο δίκτυο CNBC ότι «αν είναι απαραίτητο, θα ξοδέψουμε περισσότερα”. Διαβεβαίωσε ότι «το σχέδιο έκτακτης ανάγκης κατά της πανδημίας (Pepp) χαρακτηρίζεται από απόλυτη ευελιξία» και όσον αφορά τις μελλοντικές κινήσεις, η Λαγκάρντ υπαινίχθηκε μια χαλάρωση του προϋπολογισμού της ΕΚΤ.

Η διαφαινόμενη άλλωστε απομάκρυνση των Χριστιανοδημοκρατών από την ηγεσία του Βερολίνου μετά τις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου ,δημιουργεί μια ευκαιρία για τον Ντράγκι και την Λαγκάρντ να ελαφρώσουν ολόκληρη την Ευρώπη από την εξοργιστική γερμανική πολιτική της λιτότητας .«Ο Ντράγκι θέλει να υιοθετήσει η Ευρώπη μια νέα πορεία , ενάντια τους νεοφιλελεύθερους ιδεολόγους που επιδιώκουν την επιστροφή της ΕΕ στους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες ,που έφεραν την οικονομική καταστροφή. Και αυτό δεν πρόκειται για μια αυστηρά ευρωπαϊκή συζήτηση. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας αμερικανικών προϊόντων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ αντιπροσωπεύουν το ήμισυ της οικονομικής παραγωγής στον κόσμο, και μια ισχυρή ευρωπαϊκή οικονομία σημαίνει μεγαλύτερη αγορά αμερικανικών προϊόντων. Οπως λοιπόν ο Πρόεδρος Μπάιντεν πιέζει για τολμηρά μέτρα και μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών, πρέπει να ενθαρρύνει την Ευρώπη να κάνει το ίδιο ,με στόχο τη διαμόρφωση ενός διατλαντικού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης» τονίζεται στην ανάλυση του Center for American Progress .
«Ένα νέο παράδειγμα, μια νέα εποχή»

Χρειάστηκαν να περάσουν δεκαετίες λοιπόν για να καταλάβει το ίδιο το «σύστημα» ότι η οικονομική ιδεολογία του νέο-φιλελευθερισμού έχει καταρρεύσει. Συνέβαλε και η πανδημία σε αυτό ,με τις ολέθριες επιπτώσεις της! «Ουδεμία νεοφιλελεύθερη δοξασία είχε θετική επίδραση σε όλον τον κόσμο. Αντίθετα, προκάλεσε μόνο καταστροφές και εξακολουθεί να αποτυγχάνει άσχημα όπου εφαρμόζεται ακόμη, όταν έρχεται αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις» λέει ο Τόμας Φρίκε.
Αυτή τη λίστα καταστροφών βλέπει πλέον το ίδιο το σύστημα και ο Μπάιντεν πράττει αναλόγως: Με διάφορα σχέδια που θα πρέπει να συμβάλουν στο να κλείσει ξανά το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. `Η τουλάχιστον να μην το αφήσει να αναπτυχθεί περαιτέρω.
«Χρειαζόμαστε ένα κράτος που παρέχει τη νέα υποδομή και που θα δημιουργεί ακόμη και δημόσια απασχόληση. Δεν θα έρθει από μόνη της. Η ιδιωτική οικονομία δεν το κάνει αυτό» λέει ο Χάιντς Γιόζεφ Μπόντρουπ , καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Westphalian . «Κάθε ιδιώτης επιχειρηματίας λειτουργεί μόνο σύμφωνα με την έννοια του κέρδους. Ρωτάει, αν επενδύσω, βγάζω κέρδος και πόσο γρήγορα θα μου επιστραφούν τα χρήματα που ξοδεύω σε μια επένδυση. Πρέπει τελικά να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό το νεοφιλελεύθερο πείραμα απέτυχε εντελώς» λέει ο καθηγητής Μπόντρουπ.
«Εχει ξεκινήσει ένα νέο παράδειγμα” – μια νέα εποχή που θα μπορούσε να είναι τόσο μακροχρόνια όσο αυτή που διαμορφώθηκε κάποτε από τον Ρέιγκαν και τη Θάτσερ» λέει ο Νόα Σμίθ. «Μια εποχή καλύτερη για τους ανθρώπους, το κλίμα και την οικονομία, διότι διορθώνει την ιστορική ανοησία του νεοφιλευθερισμού» …