Τετάρτη, Απριλίου 28, 2021

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Γούντι Άλεν "Σχετικά με το τίποτα"


Μια ζωή ταινίες και προβλήματα



Στην ηλικία των 84, ο Γούντι Άλεν αποφασίζει να γράψει για την κατά γενική ομολογία περιπετειώδη ζωή του. Συχνά αναφέρει ότι κάνει τις ταινίες του με μία λήψη. Τις επεξεργάζεται στο μοντάζ και τελειώνει. Νομίζω πως και στη  συγγραφή  του βιβλίου του  «Σχετικά με το τίποτα» που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός, ακολούθησε ακριβώς αυτό το μοτίβο.

Δεν υπάρχουν κεφάλαια σε αυτό το βιβλίο αλλά θα διαπιστώσετε πως χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη. Την νεανική του ζωή, τη συμβίωσή του με την Μια Φάροου, και τη σχέση του με την  Σουν-Γι. Οι ταινίες του και το θέατρο είναι σε όλα.

Το πρώτο μέρος αναφέρεται στο Μπρούκλιν και τα πρώτα βήματα στην καριέρα του. Τα γραπτά του, την οικογένεια, τη γειτονιά, τον αθλητισμό και το σχολείο είναι κομμάτια εποχής γραμμένα με το στυλ και τη στάση του Γούντι Άλεν. Δεν διαφέρει και πολύ από εκείνο τον έξυπνο, νευρώδη τύπο που βλέπουμε στις ταινίες του.

Μαθαίνουμε πώς η εφηβική γοητεία του,  με τα «μαγικά»  και το χιούμορ του,  τον οδήγησε στη αναγνώριση. Βεβαίως βοήθησαν οι επιτυχημένοι επενδυτές και οι φίλοι που του άνοιξαν πόρτες. Μπορούσε να παράγει όσες ιδέες και σενάρια ήθελε. Οι πολλές ρομαντικές περιπέτειές του και οι σχέσεις τού έδιναν αρκετό υλικό.

Το ότι από μικρή ηλικία είχε επαφή με διακεκριμένους ψυχιάτρους και ψυχαναλυτές τον διαμόρφωσε και καλλιτεχνικά. Παρόλα αυτά θα πει τώρα: «… ναι με έχει βοηθήσει η ψυχοθεραπεία αλλά όχι τόσο όσο ήλπιζα και όχι με τον τρόπο που είχα φανταστεί. Στα βαθιά θέματα σημείωσα μηδενική πρόοδο – φοβίες και εσωτερικές συγκρούσεις και αδυναμίες που είχα στα δεκαεφτά και στα είκοσι μου, παραμένουν ως είχαν.»

Παντρεύεται μικρός, απαλλάσσεται από τον στρατό γιατί έτρωγε τα νύχια του, επιχειρεί να μπει στον κόσμο του Μπροντγουέϊ, γράφει μανιωδώς, γνωρίζει τη Μια Φάροου, ενθουσιάζεται και απογοητεύεται από τους προσωπικούς του μύθους, κάνει πολιτική σάτιρα, παίζει μουσική, χωρίζει με γυναίκες, συμφιλιώνεται με γυναίκες, είναι μια καλλιτεχνική φιγούρα της Νέας Υόρκης που είναι διαρκώς σε κίνηση. Γνωρίζει την Ντάιαν Κίτον, δεν ταιριάζουν όμως, θα χωρίσουν και θα παραμείνουν για πάντα δυο καλοί φίλοι. Και φυσικά συνδέεται με την Μια Φάροου που θα σημαδέψει την πορεία του και τη ζωή του.

Κάνει τις πρώτες μεγάλες του επιτυχίες. Δουλεύοντας σκληρά. Χαρακτηριστικά λέει: « Όταν μου ζητάνε τη συμβουλή μου νέοι κινηματογραφιστές, λέω πάντα: « Σκάσε και κολύμπα. Ανασκουμπώσου. Μη σηκώνεις κεφάλι. Δουλειά. Απόλαυσε τη δουλειά. Αν δεν την απολαμβάνεις τη δουλειά, άλλαξε επιτήδευμα.»

Ο Γούντι Άλεν παρότι «φευγάτος» δεν πίνει, δεν καπνίζει, διάγει την πιο «ανιαρή» ζωή, όπως λέει, από οποιονδήποτε ηθοποιό. Έχει όμως πολλές «τρελές» ιδέες. Όπως τότε που αποφάσισε να σταματήσει την συνεχώς ανερχόμενη καριέρα του για να γίνει σεφ. Όταν θα έρθει στα σύγκαλά του θα σκηνοθετήσει την ταινία «Ζέλιγκ» και αμέσως μετά την «Σεξοκωμωδία Θερινής Νύχτας». Και στις δυο είχε πρωταγωνίστρια την Μία Φάροου. Του έκανε πρόταση γάμου. Εκείνος δήλωσε απρόθυμος καθώς είχε ήδη δυο διαζύγια. Για δεκατρία χρόνια μόνο έβγαιναν. Ο Άλεν τονίζει διαρκώς στο βιβλίο ότι έπρεπε να καταλάβει από νωρίς τι ήταν η Φάροου. Την περνά γενεές δεκατέσσερις. Αφηγείται τις πρώτες επαφές με την υιοθετημένη κόρη της Σουν-Γι, και τις επιτακτικές παρακλήσεις της Φάροου να κάνουν παιδί ή να υιοθετήσουν κι άλλα. Όλα ς πήγαιναν σχετικά καλά μέχρι εκείνη να του ανακοινώσει πως έμεινε έγκυος και πως το παιδί είναι του Φρανκ Σινάτρα. Η σχέση τους άρχισε να φθίνει. Όταν γύριζε την ταινία «Παντρεμένα ζευγάρια» άρχισε να έχει ερωτική σχέση με την Σουν-Γι.

Το αληθινό δράμα του Γούντι Άλεν είχε μόλις αρχίσει. Ιστορίες που όλοι έχουμε διαβάσει, τον καταδιώκουν. Στην επόμενη ενότητα λοιπόν ο συγγραφέας του βιβλίου ασχολείται με την κατηγορία βιασμού ανήλικου τέκνου που του απηύθυνε η  Μια Φάροου και την οδυνηρή του προσπάθεια να δει τα βιολογικά και υιοθετημένα παιδιά του. Σε αυτό το διάστημα παραμένει σιωπηλός, αποφεύγοντας να κάνει δηλώσεις. Το αποτέλεσμα ήταν ένα παρατεταμένο στίγμα στη ζωή του. Αναφέρει  βήμα προς βήμα τις δίκες και τις αποφάσεις  που τον απαλλάσσουν από οποιαδήποτε κατηγορίας κακοποίησης.

Στο τελευταίο μέρος, περιγράφει την τρέχουσα ζωή του. Η σύζυγός του, Σουν-Γι περιγράφεται με τις πιο λαμπερές λέξεις. Είναι οργανωμένη και δεν είναι – του ταιριάζει. Έχουν δύο κόρες. Το αποτέλεσμα των κατηγοριών της Μια Φάροου όμως υπάρχει παντού. Αναφέρει εκείνους που τον υποστήριξαν αλλά και τους πολλούς που «πίστευαν τη γυναίκα» χωρίς να κοιτάξουν τα γεγονότα.

Δεν είναι καθόλου εύκολο ένας από τους σπουδαίους σκηνοθέτες και συγγραφείς κωμωδίας των τελευταίων 50 χρόνων να βάζει τελικά στο ζύγι τον εαυτό του, την καριέρα του, τις ταινίες του, την αγάπη του για τον αθλητισμό και τη μουσική και τις πολλές παρανοήσεις γύρω από αυτόν και τη ζωή του. Το βιβλίο είναι η φωνή του. Και κάποιες στιγμές μπορεί να μπερδευτεί ο αναγνώστης από τα πολλά πισωγυρίσματα και τον υπερδραστήριο τρόπο σκέψης του. Αλλά θα βρεί την άκρη συνειδητοποιώντας ότι  ο αγαπημένος Γούντυ μπορεί να είναι ξεκαρδιστικός και σπαρακτικός συχνά στην ίδια σελίδα. Αυτό το βιβλίο θυμίζει στον αναγνώστη πόσο αστείος είναι αυτός ο «παράξενος» άνθρωπος και μοναδικός καλλιτέχνης, και κυρίως την καταπληκτική επιρροή που είχαν οι ταινίες του στη ζωή πολλών ανθρώπων. Εκείνος δηλώνει ήσυχος κι ευτυχισμένος πια: «Το έχω πει και παλιότερα, και θα το επαναλάβω εδώ αυτολεξεί: Από το να παραμείνω ζωντανός στις καρδιές και στο μυαλό του κοινού, προτιμώ να παραμείνω ζωντανός στο διαμέρισμά μου».

Woody Allen, Σχετικά με το τίποτα, μτφρ. Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης, Ψυχογιός

Βρες το εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια: