Ποντάρετε σε καινοτομία και ενέργεια
Τζέφρι Σακς: Η επιδίωξη των Στόχων Ανάπτυξης της Χιλιετίας
να εξαλειφθεί η φτώχεια τώρα συνοδεύεται από μεγαλύτερη έμφαση στην
καινοτομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τις καλές θέσεις εργασίας και την
περιβαλλοντική αειφορία.
«Βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει μια
οικονομία που είναι ευημερούσα, δίκαιη και αειφόρος. Πρόκειται για το
ιδανικό πλαίσιο για την οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας». Με αυτή τη
φράση εξηγεί ο Τζέφρι Σακς, ο διεθνούς φήμης οικονομολόγος και καθηγητής
στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, τη σημασία της επίσημης έναρξης λειτουργίας
του Ελληνικού Δικτύου Λύσεων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDSN Greece), του
22ου εθνικού ή περιφερειακού δικτύου που εντάσσεται στο Παγκόσμιο
Δίκτυο του ΟΗΕ (UNSDSN). Ο κ. Σακς είναι ο διευθυντής του παγκόσμιου
δικτύου, που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015, με την υιοθέτηση της
Ατζέντας 2030 και των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης από τα 193 κράτη-μέλη
του ΟΗΕ. Η ληξιαρχική πράξη γέννησης του ελληνικού δικτύου θα λάβει
χώρα την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, σε συνέδριο στο οποίο βασικός
εισηγητής θα είναι ο Αμερικανός ακαδημαϊκός.
Η καινοτομία
«Η Ελλάδα πρέπει να αποκαταστήσει την ευημερία των πολιτών της οικοδομώντας έναν νέο τομέα καινοτομίας», σημειώνει ο κ. Σακς. «Χρειάζεται δικαιοσύνη, περιστολή της διαφθοράς, ενδυνάμωση των γυναικών (υπάρχουν πολύ λίγες στο Κοινοβούλιο) και στήριξη για τους φτωχούς». Χρειάζεται επίσης, προσθέτει, «μια πράσινη οικονομία, με λιγότερη ρύπανση, μέτρα προστασίας για τη Μεσόγειο και εξαγωγές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική και ηλιακή) στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το Ελληνικό Δίκτυο Λύσεων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη έχει ως στόχο να υποστηρίξει την Ελλάδα σε αυτές τις τεράστιες και συναρπαστικές προκλήσεις την περίοδο έως το 2030».
Οι 17 στόχοι της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ αντικατέστησαν τους Στόχους Ανάπτυξης Χιλιετίας (Millennium Development Goals) που είχε θέσει ο ΟΗΕ το 2001, με ορίζοντα επίτευξης το 2015, μεταξύ των οποίων η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, η μείωση της παιδικής θνησιμότητας, η καταπολέμηση επιδημιών όπως το AIDS κ.ο.κ. Ποια ήταν η λογική της μετάβασης και πόσο επιτυχώς έχει συντονίσει το UNSDSN τα εθνικά και περιφερειακά δίκτυα στην προώθηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης;
«Τα Ηνωμένα Εθνη μετακινήθηκαν από την καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η επιδίωξη των Στόχων Ανάπτυξης της Χιλιετίας να εξαλειφθεί η φτώχεια παραμένει μέρος του προγράμματος, αλλά τώρα συνοδεύεται από μεγαλύτερη έμφαση στην καινοτομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τις καλές θέσεις εργασίας και την περιβαλλοντική αειφορία. Είναι μία ατζέντα για όλες τις χώρες, όχι απλώς τις φτωχές. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη τη στροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη. Το ίδιο ισχύει και για τη δική μου χώρα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου επικρατεί τρομακτική αδικία εις βάρος των φτωχών και όπου η ρύπανση έχει φτάσει σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα. Ενας ακόμα από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η προώθηση της ειρήνης. Πρόκειται για ένα ακόμα πεδίο όπου οι ΗΠΑ απέχουν πολύ από την επίτευξη του στόχου».
Οπως εξηγεί ο κ. Σακς, «το SDSN είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο πανεπιστημίων και δεξαμενών σκέψης, υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, που έχει ως σκοπό τη στήριξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δεν πρόκειται περί εύκολου εγχειρήματος. Πολλές κυβερνήσεις είναι διεφθαρμένες, ανάλγητες, βίαιες και γενικά ανεύθυνες. Συνεπώς η κοινωνία των πολιτών πρέπει να διαδραματίσει έναν ολοένα μεγαλύτερο ρόλο. Ωστόσο, υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και ενεργή συμμετοχή, οπότε η εικόνα είναι μοιρασμένη».
Η ευημερία
Οσοι ασχολούνται με τα οικονομικά του περιβάλλοντος εκφράζουν συχνά τον προβληματισμό τους για τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιεί η επιστήμη τους για τη μέτρηση της ευημερίας. Σπουδαίες μορφές, όπως ο Πάρθα Ντασγκούπτα, επιχειρηματολογούν ότι το ΑΕΠ πρέπει να αντικατασταθεί ως δείκτης από μια πιο συνολική έννοια του πλούτου, που θα περιλαμβάνει και τη μέτρηση της εξέλιξης του φυσικού πλούτου μιας οικονομίας.
Πόσο αισιόδοξος είναι ο κ. Σακς ότι στο προσεχές μέλλον οι εκτιμήσεις της οικονομικής ευημερίας θα υπερβούν τα στενά όρια του ΑΕΠ σε αυτήν την κατεύθυνση;
«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ αναλυτών, ακαδημαϊκών, επενδυτών, ψυχολόγων και κοινωνικών ακτιβιστών για ευρύτερους δείκτες, για παράδειγμα τον δείκτη SDG (Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης) που δημοσιεύει ετησίως το SDSN (η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται στην 38η θέση από 157 χώρες στην πρόοδο προς την επίτευξη των Βιώσιμων Στόχων Ανάπτυξης). Υπάρχει επίσης η Παγκόσμια Εκθεση Ευτυχίας, της οποίας είμαι ένας εκ των επιμελητών, που προωθεί την άμεση μέτρηση της υποκειμενικής ευζωίας (η Ελλάδα σήμερα είναι 87η από 155 χώρες σε αυτήν την κατάταξη)».
Ο Αμερικανός καθηγητής, ωστόσο, παραδέχεται ότι «έχει υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση στην υιοθέτηση των ευρύτερων δεικτών. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να υπονομεύσει την κλιματολογική επιστήμη γιατί είναι σε συμπαιγνία με τις πετρελαϊκές εταιρείες. Αυτό θα δράσει ανασταλτικά στις προσπάθειες των ΗΠΑ να συμβάλουν σε καλύτερες μεθόδους μέτρησης».
Πόσο μεγάλη είναι η ζημιά που προκαλεί η κυβέρνηση Τραμπ στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής; Τον ανησυχεί περισσότερο η στάση των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή, με την απόσυρση από τη Συμφωνία του Παρισιού, ή οι πολιτικές του κ. Τραμπ στο εσωτερικό (κατάργηση περιορισμών στις εκπομπές που είχαν επιβληθεί επί Ομπάμα, επιθετική προώθηση της εξόρυξης άνθρακα σε δημόσιες γαίες, κατάργηση περιορισμών στη λειτουργία εταιρειών εξόρυξης αερίου και πετρελαίου κ.ο.κ.);
«Δεν είναι μόνο ο Τραμπ», απαντάει. «Είναι και οι μεγάλες πετρελαϊκές. Κοιτάξτε τι έγινε στο Τέξας: τεράστιος πετρελαϊκός κλάδος, αρνητές της κλιματικής αλλαγής σε κορυφαία πολιτικά αξιώματα, κατά της Συμφωνίας του Παρισιού και κατά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης – μέχρι να χρειαστούν διάσωση, μετά τις πλημμύρες στο Χιούστον. Τώρα ζητούν περισσότερα από 125 δισ. δολάρια ομοσπονδιακών πόρων, παρότι δεν έκαναν σχεδόν τίποτα για να προετοιμαστούν και να αποτρέψουν τους κινδύνους πλημμυρών. Υποκριτές! Αλλά με μεγάλη επιρροή, αναμφίβολα».
Πόσο ανησυχεί γενικότερα για το μέλλον της δημοκρατίας στις ΗΠΑ, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ δείχνει αυξανόμενη περιφρόνηση για το κράτος δικαίου και απευθύνεται όλο και περισσότερο στον εξοργισμένο στενό πυρήνα των οπαδών του;
«Ο Τραμπ έχει τη στήριξη του 1/3 της χώρας. Τον αντιπαθεί περίπου το 60%. Είναι διχαστικός, και η κατάσταση θα χειροτερεύσει, καθώς συνδυάζει απεχθείς πολιτικές θέσεις με ψυχολογική ανισορροπία σε προσωπικό επίπεδο. Είναι ναρκισσιστής και παθολογικά ανίκανος να ενδιαφερθεί για το καλό άλλων ανθρώπων. Οι ψηφοφόροι δεν έπρεπε ποτέ να δώσουν σε ένα τέτοιο πρόσωπο εξουσία επί των ενόπλων δυνάμεων».
Η παγκοσμιοποίηση
Ο κ. Σακς έχει υπάρξει παράλληλα υπερασπιστής της παγκοσμιοποίησης και δριμύς επικριτής των αδικιών που παράγει. Πώς μπορεί να εξελιχθεί η διαχείριση της παγκοσμιοποίησης ώστε να συνεχιστεί η τάση μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ (ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων) χωρών στην οποία οδήγησε, αλλά να αμβλυνθούν οι ανισότητες εντός των κοινωνιών;
«Η απάντηση είναι η σοσιαλδημοκρατία. Εχει αποδειχθεί ότι παρέχει την καλύτερη δυνατή ισορροπία μεταξύ ευημερίας, δικαιοσύνης και αειφορίας. Συμβάλλει στην καθαρή διακυβέρνηση και στη δίκαιη αντιμετώπιση των εργαζομένων, μέσω ισχυρών συνδικάτων. Πιστεύω ότι η σοσιαλδημοκρατία του 21ου αιώνα μπορεί να τιθασεύσει την παγκοσμιοποίηση, να υπάρχει περισσότερη λογοδοσία. Αυτό προωθώ και στη δική μου χώρα, όπου αντιμετωπίζουμε ισχυρές δυνάμεις απληστίας και στρατοκρατίας».
Ο Αμερικανός καθηγητής ενεπλάκη ενεργά και στην ελληνική υπόθεση, ως σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου και –πιο αμφιλεγόμενα– του Γιάνη Βαρουφάκη. Πώς βλέπει τις προοπτικές της χώρας δύο χρόνια ύστερα από εκείνο το καυτό καλοκαίρι;
«Η Ελλάδα χρειάζεται απελπισμένα μία νέα αρχή, με τη μείωση του χρέους της. Το εμπόδιο σε αυτό εξαρχής ήταν η Γερμανία. Η ελπίδα μου είναι ότι μετά τις γερμανικές εκλογές, και με τη στήριξη του προέδρου Μακρόν, θα αφυπνιστεί επιτέλους η Ευρώπη και θα δώσει στην Ελλάδα μία διέξοδο από αυτήν την καταστροφή. Προσπαθώ εδώ και πολλά χρόνια να βοηθήσω σε αυτό, αλλά η Γερμανία έχει αποδειχθεί πεισματικά αμετακίνητη».
Ποιος είναι
Ο Τζέφρι Σακς γεννήθηκε το 1954 στο Ντιτρόιτ. Είναι ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες (όπως και των δύο προκατόχων του) και University Professor στο Κολούμπια. Το περιοδικό Time τον έχει συμπεριλάβει δύο φορές στη λίστα με τους παγκόσμιους ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή. Εχει εργαστεί ως οικονομικός σύμβουλος σε 125 χώρες.
Η καινοτομία
«Η Ελλάδα πρέπει να αποκαταστήσει την ευημερία των πολιτών της οικοδομώντας έναν νέο τομέα καινοτομίας», σημειώνει ο κ. Σακς. «Χρειάζεται δικαιοσύνη, περιστολή της διαφθοράς, ενδυνάμωση των γυναικών (υπάρχουν πολύ λίγες στο Κοινοβούλιο) και στήριξη για τους φτωχούς». Χρειάζεται επίσης, προσθέτει, «μια πράσινη οικονομία, με λιγότερη ρύπανση, μέτρα προστασίας για τη Μεσόγειο και εξαγωγές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (αιολική και ηλιακή) στην υπόλοιπη Ευρώπη. Το Ελληνικό Δίκτυο Λύσεων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη έχει ως στόχο να υποστηρίξει την Ελλάδα σε αυτές τις τεράστιες και συναρπαστικές προκλήσεις την περίοδο έως το 2030».
Οι 17 στόχοι της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ αντικατέστησαν τους Στόχους Ανάπτυξης Χιλιετίας (Millennium Development Goals) που είχε θέσει ο ΟΗΕ το 2001, με ορίζοντα επίτευξης το 2015, μεταξύ των οποίων η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, η μείωση της παιδικής θνησιμότητας, η καταπολέμηση επιδημιών όπως το AIDS κ.ο.κ. Ποια ήταν η λογική της μετάβασης και πόσο επιτυχώς έχει συντονίσει το UNSDSN τα εθνικά και περιφερειακά δίκτυα στην προώθηση πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης;
«Τα Ηνωμένα Εθνη μετακινήθηκαν από την καταπολέμηση της ακραίας φτώχειας στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η επιδίωξη των Στόχων Ανάπτυξης της Χιλιετίας να εξαλειφθεί η φτώχεια παραμένει μέρος του προγράμματος, αλλά τώρα συνοδεύεται από μεγαλύτερη έμφαση στην καινοτομία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τις καλές θέσεις εργασίας και την περιβαλλοντική αειφορία. Είναι μία ατζέντα για όλες τις χώρες, όχι απλώς τις φτωχές. Είναι σαφές ότι η Ελλάδα έχει ανάγκη τη στροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη. Το ίδιο ισχύει και για τη δική μου χώρα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου επικρατεί τρομακτική αδικία εις βάρος των φτωχών και όπου η ρύπανση έχει φτάσει σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα. Ενας ακόμα από τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι η προώθηση της ειρήνης. Πρόκειται για ένα ακόμα πεδίο όπου οι ΗΠΑ απέχουν πολύ από την επίτευξη του στόχου».
Οπως εξηγεί ο κ. Σακς, «το SDSN είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο πανεπιστημίων και δεξαμενών σκέψης, υπό την αιγίδα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, που έχει ως σκοπό τη στήριξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Δεν πρόκειται περί εύκολου εγχειρήματος. Πολλές κυβερνήσεις είναι διεφθαρμένες, ανάλγητες, βίαιες και γενικά ανεύθυνες. Συνεπώς η κοινωνία των πολιτών πρέπει να διαδραματίσει έναν ολοένα μεγαλύτερο ρόλο. Ωστόσο, υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και ενεργή συμμετοχή, οπότε η εικόνα είναι μοιρασμένη».
Η ευημερία
Οσοι ασχολούνται με τα οικονομικά του περιβάλλοντος εκφράζουν συχνά τον προβληματισμό τους για τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιεί η επιστήμη τους για τη μέτρηση της ευημερίας. Σπουδαίες μορφές, όπως ο Πάρθα Ντασγκούπτα, επιχειρηματολογούν ότι το ΑΕΠ πρέπει να αντικατασταθεί ως δείκτης από μια πιο συνολική έννοια του πλούτου, που θα περιλαμβάνει και τη μέτρηση της εξέλιξης του φυσικού πλούτου μιας οικονομίας.
Πόσο αισιόδοξος είναι ο κ. Σακς ότι στο προσεχές μέλλον οι εκτιμήσεις της οικονομικής ευημερίας θα υπερβούν τα στενά όρια του ΑΕΠ σε αυτήν την κατεύθυνση;
«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον μεταξύ αναλυτών, ακαδημαϊκών, επενδυτών, ψυχολόγων και κοινωνικών ακτιβιστών για ευρύτερους δείκτες, για παράδειγμα τον δείκτη SDG (Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης) που δημοσιεύει ετησίως το SDSN (η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται στην 38η θέση από 157 χώρες στην πρόοδο προς την επίτευξη των Βιώσιμων Στόχων Ανάπτυξης). Υπάρχει επίσης η Παγκόσμια Εκθεση Ευτυχίας, της οποίας είμαι ένας εκ των επιμελητών, που προωθεί την άμεση μέτρηση της υποκειμενικής ευζωίας (η Ελλάδα σήμερα είναι 87η από 155 χώρες σε αυτήν την κατάταξη)».
Ο Αμερικανός καθηγητής, ωστόσο, παραδέχεται ότι «έχει υπάρξει μεγάλη καθυστέρηση στην υιοθέτηση των ευρύτερων δεικτών. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να υπονομεύσει την κλιματολογική επιστήμη γιατί είναι σε συμπαιγνία με τις πετρελαϊκές εταιρείες. Αυτό θα δράσει ανασταλτικά στις προσπάθειες των ΗΠΑ να συμβάλουν σε καλύτερες μεθόδους μέτρησης».
Πόσο μεγάλη είναι η ζημιά που προκαλεί η κυβέρνηση Τραμπ στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής; Τον ανησυχεί περισσότερο η στάση των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή, με την απόσυρση από τη Συμφωνία του Παρισιού, ή οι πολιτικές του κ. Τραμπ στο εσωτερικό (κατάργηση περιορισμών στις εκπομπές που είχαν επιβληθεί επί Ομπάμα, επιθετική προώθηση της εξόρυξης άνθρακα σε δημόσιες γαίες, κατάργηση περιορισμών στη λειτουργία εταιρειών εξόρυξης αερίου και πετρελαίου κ.ο.κ.);
«Δεν είναι μόνο ο Τραμπ», απαντάει. «Είναι και οι μεγάλες πετρελαϊκές. Κοιτάξτε τι έγινε στο Τέξας: τεράστιος πετρελαϊκός κλάδος, αρνητές της κλιματικής αλλαγής σε κορυφαία πολιτικά αξιώματα, κατά της Συμφωνίας του Παρισιού και κατά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης – μέχρι να χρειαστούν διάσωση, μετά τις πλημμύρες στο Χιούστον. Τώρα ζητούν περισσότερα από 125 δισ. δολάρια ομοσπονδιακών πόρων, παρότι δεν έκαναν σχεδόν τίποτα για να προετοιμαστούν και να αποτρέψουν τους κινδύνους πλημμυρών. Υποκριτές! Αλλά με μεγάλη επιρροή, αναμφίβολα».
Πόσο ανησυχεί γενικότερα για το μέλλον της δημοκρατίας στις ΗΠΑ, καθώς ο πρόεδρος Τραμπ δείχνει αυξανόμενη περιφρόνηση για το κράτος δικαίου και απευθύνεται όλο και περισσότερο στον εξοργισμένο στενό πυρήνα των οπαδών του;
«Ο Τραμπ έχει τη στήριξη του 1/3 της χώρας. Τον αντιπαθεί περίπου το 60%. Είναι διχαστικός, και η κατάσταση θα χειροτερεύσει, καθώς συνδυάζει απεχθείς πολιτικές θέσεις με ψυχολογική ανισορροπία σε προσωπικό επίπεδο. Είναι ναρκισσιστής και παθολογικά ανίκανος να ενδιαφερθεί για το καλό άλλων ανθρώπων. Οι ψηφοφόροι δεν έπρεπε ποτέ να δώσουν σε ένα τέτοιο πρόσωπο εξουσία επί των ενόπλων δυνάμεων».
Η παγκοσμιοποίηση
Ο κ. Σακς έχει υπάρξει παράλληλα υπερασπιστής της παγκοσμιοποίησης και δριμύς επικριτής των αδικιών που παράγει. Πώς μπορεί να εξελιχθεί η διαχείριση της παγκοσμιοποίησης ώστε να συνεχιστεί η τάση μείωσης των ανισοτήτων μεταξύ (ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων) χωρών στην οποία οδήγησε, αλλά να αμβλυνθούν οι ανισότητες εντός των κοινωνιών;
«Η απάντηση είναι η σοσιαλδημοκρατία. Εχει αποδειχθεί ότι παρέχει την καλύτερη δυνατή ισορροπία μεταξύ ευημερίας, δικαιοσύνης και αειφορίας. Συμβάλλει στην καθαρή διακυβέρνηση και στη δίκαιη αντιμετώπιση των εργαζομένων, μέσω ισχυρών συνδικάτων. Πιστεύω ότι η σοσιαλδημοκρατία του 21ου αιώνα μπορεί να τιθασεύσει την παγκοσμιοποίηση, να υπάρχει περισσότερη λογοδοσία. Αυτό προωθώ και στη δική μου χώρα, όπου αντιμετωπίζουμε ισχυρές δυνάμεις απληστίας και στρατοκρατίας».
Ο Αμερικανός καθηγητής ενεπλάκη ενεργά και στην ελληνική υπόθεση, ως σύμβουλος του Γιώργου Παπανδρέου και –πιο αμφιλεγόμενα– του Γιάνη Βαρουφάκη. Πώς βλέπει τις προοπτικές της χώρας δύο χρόνια ύστερα από εκείνο το καυτό καλοκαίρι;
«Η Ελλάδα χρειάζεται απελπισμένα μία νέα αρχή, με τη μείωση του χρέους της. Το εμπόδιο σε αυτό εξαρχής ήταν η Γερμανία. Η ελπίδα μου είναι ότι μετά τις γερμανικές εκλογές, και με τη στήριξη του προέδρου Μακρόν, θα αφυπνιστεί επιτέλους η Ευρώπη και θα δώσει στην Ελλάδα μία διέξοδο από αυτήν την καταστροφή. Προσπαθώ εδώ και πολλά χρόνια να βοηθήσω σε αυτό, αλλά η Γερμανία έχει αποδειχθεί πεισματικά αμετακίνητη».
Ποιος είναι
Ο Τζέφρι Σακς γεννήθηκε το 1954 στο Ντιτρόιτ. Είναι ειδικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες (όπως και των δύο προκατόχων του) και University Professor στο Κολούμπια. Το περιοδικό Time τον έχει συμπεριλάβει δύο φορές στη λίστα με τους παγκόσμιους ηγέτες με τη μεγαλύτερη επιρροή. Εχει εργαστεί ως οικονομικός σύμβουλος σε 125 χώρες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου