Δεν πληρώνουν, αλλά βρίζουν και απειλούν

Πόσο στοιχίζει στην ελληνική οικονομία η προσφυγική κρίση. Η εμπιστευτική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος στη HuffPost Greece

HuffPost Greece  |  Κατερίνα Πρίφτη

Δημοσιεύθηκε: 04/02/2016

Τη στιγμή που η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής για τον τρόπο «διαχείρισης» της προσφυγικής κρίσης και εκτοξεύονται σε βάρος της απειλές ακόμη και για αποπομπή από τη Ζώνη Σένγκεν τα μεγέθη αυτής της «κρίσης» και το βάρος που σηκώνει η χώρα μας και σε οικονομικό επίπεδο αποδεικνύει πόσο άδικη είναι αυτή στάση των εταίρων μας που έχουν μάλλον αφήσει τη χώρα να παλεύει μόνη της.
Αυτό μάλιστα, όταν η ελληνική κοινωνία και οικονομία πασχίζουν να κρατηθούν όρθιες εν μέσω της οικονομικής κρίσης και των σκληρών απαιτήσεων των δανειστών και ενώ οι ίδιες οι πολιτικές που έχουν επιβληθεί από τους θεσμούς έχουν διαλύσει τον κρατικό μηχανισμό που τώρα πασχίζει να ανταποκριθεί στις ανάγκες των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων που φτάνουν στις ελληνικές ακτές.
Το πόσο δυσβάσταχτο είναι για τα δημοσιονομικά της Ελλάδας αλλά και για τους παραγωγικούς τομείς του τόπου, αποδεικνύει η εμπιστευτική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που παρουσιάστηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2015. Μεταξύ των πολλών στοιχείων, ένα ξεχωρίζει: Η χώρα μας θα δαπανήσει τουλάχιστον 600εκατ. ευρώ το 2016 για τις ανάγκες της διαχείρισης των προσφυγικών ροών ενώ τα κονδύλια από την ΕΕ παραμένουν ασαφή αν και τα προγραμματισμένα για την επταετία 2014-2020 είναι...474εκατ. ευρώ.

Διαβάστε επίσης:

• Η ελληνική οικονομία συνθλίβεται μεταξύ λιτότητας και προσφυγικής κρίσης
• Μαξίμου: Τι πρέπει να γίνει για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Ποιοι είναι αυτοί που δεν βοηθούν

Επιβάρυνση του εθνικού προϋπολογισμού και περιορισμένη κοινοτική αρωγή:

• Το δημοσιονομικό κόστος για τις χώρες διέλευσης μπορεί να καταλήξει να είναι υψηλότερο του αρχικά αναμενόμενου τη στιγμή μάλιστα που η αυξανόμενες μεταναστευτικέ ροές «έρχονται» σε μια περίοδο που η χώρα αντιμετωπίζει μεγάλες οικονομικές και δημοσιονομικές προκλήσεις ενώ εξαιτίας αυτών υπάρχουν και σημαντικοί περιορισμοί σε διοικητικό επίπεδο.
• Το υψηλότερο κόστος προκύπτει από τις αυξημένες ανάγκες ανταπόκρισης σε επιμέρους ζητήματα ενώ ένας αριθμός προσφύγων αναμένεται να παραμείνει στην Ελλάδα, αυξάνοντας το δημοσιονομικό κόστος για τη στέγαση και διατροφή τους, τη λήψη ιατρικών προμηθειών κλπ.
• Έτσι, σύμφωνα με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, το εκτιμώμενο κόστος δημοσίων δαπανών για το 2016 ανέρχεται περίπου – και αυτό με συντηρητικές εκτιμήσεις- στο 0,3% του ΑΕΠ (δηλ. περίπου 600 εκατ. ευρώ)
• Μόνο δε το κόστος έρευνας και διάσωσης ανέρχεται στο 26% του συνολικού του προϋπολογισμού

Επιπτώσεις σε κλάδους της οικονομίας και την τοπική κοινωνία:

• Ένας ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός προσφύγων διήλθε από λίγα μόνο ελληνικά νησιά, τα οποία ως συνέπεια η τοπική οικονομία να υποστεί μία σημαντικά διαταραχή κυρίως στον τομέα του τουρισμού
• Το αρνητικό αυτό σοκ είναι πιθανό να «διατηρηθεί» τουλάχιστον και το 2016, καθώς η επιδείνωση της εμπιστοσύνης επηρεάζει αρνητικά την κατανάλωση και τις επενδύσεις
• Υπάρχουν συνολικά αρνητικές δευτερογενείς συνέπειες για τον τουρισμό και σε άλλες περιοχές
• Καταγράφηκαν ακυρώσεις στις περιοχές όπου το πρόβλημα είναι πιο οξύ τη στιγμή που μέχρι την έξαρση του φαινομένου είχε παρατηρηθεί σημαντική αύξηση. Τουριστικοί πράκτορες αναφέρουν αρνητικές επιπτώσεις για τον τουρισμό το 2016 σε όλη την Ελλάδα
• Υπάρχει αρνητικό αντίκτυπο στο εμπόριο λόγω διαταραχών στη διασυνοριακή κυκλοφορία των εμπορευμάτων
• Παρατηρείται αβεβαιότητα στην τοπική οικονομική δραστηριότητα που δύναται να «διώξει» επενδύσεις
• Η συνέχιση της παρούσας κρίσης ή ακόμη χειρότερα μια πιθανή επιδείνωσή της προσθέτει νέους παράγοντες κινδύνου στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας

Ποιες όμως είναι μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις σύμφωνα με διεθνή ινστιτούτα:

• Βραχυπρόθεσμα: υψηλότερο ΑΕΠ (λόγω της αύξησης των κρατικών δαπανών), υψηλότερο πληθωρισμό (επίδραση της ζήτησης).
• Μακροπρόθεσμα: υψηλότερη προσφορά εργασίας, χαμηλότερο πληθωρισμό και θετική επίδραση στα συνταξιοδοτικά συστήματα και τα δημοσιονομικά
• Ωστόσο, οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό σε χώρες όπως η Γερμανία τείνουν να είναι μεγάλες για εξειδικευμένο προσωπικό (μηχανικού, ιατρούς κα). Η απορρόφηση των προσφύγων στην αγορά εργασίας θα εξαρτηθεί από τις «διαθέσιμες» δεξιότητες. Σημειώνεται πως στο παρελθόν οι εισροή εργατικού δυναμικού έχει οδηγήσει σε μείωση του των μισθών των ανειδίκευτων εργατών.
• Επίσης, όπως τονίζεται στην έκθεση η ελληνική εμπειρία δείχνει ότι οι δαπάνες για τις χώρες διέλευσης έχουν υποτιμηθεί ενώ τα μακροχρόνια οφέλη εξαρτώνται καθοριστικά από τη συμμετοχή των προσφύγων στο εργατικό δυναμικό. «Η δεξιότητες των προσφύγων είναι κρίσιμης σημασίας για τη “δυναμική” των μισθών...».