Ολοταχώς προς τη σύγκρουση

Ο Έλληνας ακροβάτης

Ελλάδα – Γερμανία: θεωρία των παιγνίων και διαπραγμάτευση-2

του Ζακ Σαπίρ

μετάφραση: Δημήτρης Ιωάννου 

Ενθέματα της Αυγής, 8/2/15

 

Ερνστ Λούντβιχ Κίρχνερ, «Δύο λουόμενες», 1912

Παρακολουθούμε, προς το παρόν, ένα παιχνίδι μπλόφας και αντι-μπλόφας. Το δίδυμο Τσίπρα-Βαρουφάκη παίζει τους ρόλους του «καλού και του κακού μπάτσου» σε βαθμό τελειότητας. Με τον ίδιο τρόπο, η Άνγκελα Μέρκελ παίζει με μαεστρία το χαρτί της βλοσυρής ακαμψίας. Και με μπόλικη επιδεικτικότητα, βέβαια. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς πως η θεωρία των παιγνίων είναι ένα από τα δυνατότερα σημεία του Έλληνα υπουργού Οικονομικών.

 Ο Γιάνης Βαρουφάκης θεωρεί πως η τρέχουσα διαπραγμάτευση μπορεί να καταλήξει σε μια εκδοχή του «διλήμματος του φυλακισμένου». Αλλά κι αυτό με τη σειρά του μπορεί εύκολα να εκφυλιστεί σε μια μορφή που είναι πολύ γνωστή στη θεωρία των παιγνίων ως «game of chicken», τη θεωρητική έκφραση μιας σεκάνς πολύ δημοφιλούς στους σινεφίλ (από τον Επαναστάτη χωρίς αιτία): δυο οδηγοί κάνουν κόντρα κατευθυνόμενοι προς τον γκρεμό. Ο πρώτος που θα δειλιάσει πριν φτάσει στην άκρη και αλλάξει κατεύθυνση, χάνει: γίνεται «η κότα». Εάν κανένας δεν υποχωρήσει, τα δυο αυτοκίνητα θα βουτήξουν στο κενό και οι οδηγοί θα σκοτωθούν…

 Αυτό το παιχνίδι, αν δεν κανονιστεί εκ των προτέρων ή/και αν δε συμβεί κάποιο απρόβλεπτο συμβάν στο ενδιάμεσο, επιτρέπει μόνο την ολοκληρωτική επικράτηση του ενός έναντι του άλλου. Έτσι, είναι πολύ διαφορετικό από το «δίλημμα του φυλακισμένου», το οποίο αποδεικνύει ότι η αυθόρμητη συνεργασία μεταξύ δύο μερών είναι αμοιβαία συμφέρουσα.

Μπορεί κανείς να δει πλέον καθαρά, δεδομένων των συνεπειών που θα είχε η επίδειξη «αδυναμίας» σε μια τέτοια αναμέτρηση, πώς τόσο ο Τσίπρας όσο και η Μέρκελ θα μπορούσαν να αυτοεγκλωβιστούν σε πορεία σύγκρουσης μέχρι το τέλος. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι διαπραγματεύσεις να μην οδηγηθούν στον συμβιβασμό αλλά, αντίθετα, να ενισχύσουν την επιθυμία του κάθε μέρους να μην υποχωρήσει.