Περί ιερατείων

[.....]Ο μάγος της φυλής είδε κάποια στιγμή την αμφιβολία στο βλέμμα των ανθρώπων της κοινότητας. Με μόνο τα μαγικά δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Αναγκαστικά, στράφηκε γύρω του να βρει βοήθειες. Η φύση τις παρέχει άφθονες. Βότανα που καταπραΰνουν τον πόνο, χορταρικά που προτιμούν κάποια ζώα όταν δεν αισθάνονται καλά. Ο πρώτος μάγος γιατρός είδε το κύρος του να αποκαθίσταται. Κι όταν η θεραπεία, παρά τα βότανα, δεν επέφερε την ίαση, ήταν ο άρρωστος που έφταιγε. Αμαρτωλός. Βρόμικος. Με το πνεύμα του κακού μέσα του. Πώς ο μάγος να πείσει τους θεούς να συνδράμουν, όταν ο παθών δεν φρόντισε να τους υπηρετήσει σωστά; Κι έτσι να μην ήταν, ποιος θα μπορούσε να διαψεύσει τον μάγο;
Έτσι κι αλλιώς, ο Φρέιζερ απέδειξε ότι οι πιο «ένδοξες» κατακτήσεις της επιστήμης έλκουν την αρχή τους στους παραλογισμούς της μαγείας. Με τον μάγο να κρατά για τον εαυτό του τα μυστικά της γνώσης. Κατά τον Ντυράντ, από τη μαγεία προέρχονται η μια μετά την άλλη η ιατρική, η χημεία, η μεταλλουργία και η αστρονομία. Με το ιερατείο να είναι η πρώτη και πιο άμεση δημιουργία της μαγείας.
«Όταν οι ιεροτελεστίες έγιναν πολυπληθέστερες και πολυπλοκότερες και απαιτούσαν γνώσεις και ικανότητες που δεν διέθετε ένας συνηθισμένος άνθρωπος», γράφει ο Ζιλ Ντυράντ, «αναπτύχθηκε σιγά-σιγά μια τάξη που αφιέρωνε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου της στις θρησκευτικές τελετές. Ο ιερέας ως μάγος μπορούσε να πλησιάσει, είτε με την έμπνευση είτε με απόκρυφες προσευχές, τη θέληση των πνευμάτων και των θεών και να τη μεταστρέψει προς όφελος των ανθρώπων».
Οι υπερφυσικές δυνάμεις πρέπει να μπορούν να επηρεάσουν τις τύχες των ανθρώπων. Αυτός που μπορεί να τις χειρίζεται πρέπει να είναι κάτι ξεχωριστό. Με άμεσο αποτέλεσμα ο «κλήρος», το ιερατείο, να αποκτήσει δύναμη όμοια με αυτή του κράτους ή κάποτε ακόμα μεγαλύτερη: Αίγυπτος, Ιουδαία, Ευρώπη του μεσαίωνα, σύγχρονο Ιράν είναι μερικές από τις αποδείξεις αυτής της αλήθειας.

«Ο ιερέας δεν δημιούργησε τη θρησκεία αλλά την εκμεταλλεύτηκε όπως ο πολιτικός χρησιμοποιεί τις τάσεις και τα έθιμα. Η θρησκεία γεννήθηκε όχι από την πανουργία του ιερατείου αλλά από την έκπληξη, τον φόβο, την ανασφάλεια του ανθρώπου και την ανάγκη του να ελπίζει», καταλήγει ο Ντυράντ. Ο θάνατος και η ανάσταση έγιναν ο μοχλός της πίστης. Με τη μετά θάνατο ζωή ελπίδα και παρηγοριά.

Το ιερατείο του κάθε θεού έκανε και κάνει τεράστιο κακό στην προσπάθειά του να αποκτήσει την εξουσία. Όπως ακριβώς και οι πολιτικοί ή οι αρχηγοί των πολεμιστών. Ταυτόχρονα όμως, ιερατείο, πολιτικοί και πολέμαρχοι έδωσαν ώθηση στον πολιτισμό και τις επιστήμες. Σήμερα, θρησκεία, κράτος και στρατός εξακολουθούν να αλληλοστηρίζονται και να στηρίζουν την οργανωμένη πολιτεία αλλά έχουν ξεφύγει πια από την πρωτοπορία των εξελίξεων. Απλά, υπάρχουν ως αναγκαία κακά τα οποία περιχαρακώνουν το οικοδόμημα της ηθικής, όπως αυτή υπάρχει και γίνεται αποδεκτή σε κάθε περίπτωση. Όμως, η δημιουργία και η εξέλιξη της ηθικής ως στηρίγματα του κράτους και της θρησκείας αποτελούν άλλο θέμα.[....]

 

Κάρολος Μπρούσαλης, "Η συμβολή του ιερατείου" 

(απόσπασμα), protagon.gr, 11/9/13

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο =>ΕΔΩ