Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΒΑΛΛΕΤΑΙ ΕΥΘΕΩΣ

Το 2008 εισβάλλει ορμητικά στο 2013

Της Μαρίας Κατσουνάκη

Η Καθημερινή, 6/2/2013

«Τον Δεκέμβριο του 2008 η πολιτική συντρίφτηκε. Οποιος ελάχιστα μπορούσε να δει λίγο πιο μακριά, να δει τις προεκτάσεις των γεγονότων, θα έβλεπε ότι πίσω από όσα έγιναν και πίσω από τον τρόπο που λειτούργησαν τότε οι υπεύθυνοι γεννιόταν η μήτρα για νέα δεινά της χώρας. Οτι όταν έχουν ξεχυθεί δεκάδες χιλιάδες νέοι ηλικίας 15 με 18 ετών, χώρια οι γονείς τους και άλλοι, σε δρόμους και πλατείες -σε μια εποχή που η οικονομική κρίση δεν είχε καν γίνει ακόμα αισθητή-, τα ίχνη που μένουν είναι πολιτικά επικίνδυνα. Γι’ αυτό, τότε, η πολιτική συντρίφτηκε για δύο λόγους. Οχι μόνο για το τι έγινε όσο κυρίως για το πώς κατανόησε το θέμα».

Το απόσπασμα από χθεσινό άρθρο του πρώην υπουργού Τάσου Γιαννίτση στα «Νέα»* φρεσκάρει τη μνήμη μας που κινείται συχνά επιλεκτικά, από πρόθεση ή από αδυναμία σύνθεσης. Βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την τελευταία τετραετία ως ένα σύνολο πράξεων ή παραλείψεων, απεμπολώντας την ευκολία να θεωρούμε την οικονομική κρίση ως τη μόνη μήτρα των δεινών.

Το 2008, που μυθοποιήθηκε ή δαιμονοποιήθηκε με την ίδια εμπάθεια, το βρίσκουμε συνεχώς μπροστά μας. Στο μίσος που διαρκώς επιστρέφει, στη βία που απλώνεται και μετασχηματίζεται είτε ως οργανωμένη τρομοκρατία είτε ως θεσμική παρανομία.

Ο ρόλος της πολιτικής ηγεσίας, καθοριστικός. Η κυβέρνηση, τα κόμματα, τα ΜΜΕ, η αστυνομία έχουν -γράφεται διαρκώς- το δικό τους μερίδιο ευθύνης. Οι συνέπειες του 2008 αποκαλύπτουν την ένδεια εννοιολογικών εργαλείων ώστε να κατανοηθούν, να ερμηνευθούν τα γεγονότα και να προετοιμαστούμε στη συνέχεια για το κόστος. Γιατί, βέβαια, η έκταση και το ανεξέλεγκτο των αντιδράσεων έγιναν περισσότερο αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης παρά ψύχραιμων τοποθετήσεων και προτάσεων.

Ας έρθουμε όμως στο 2013, που φαίνεται να πληρώνει με τόκους μια αλυσίδα συμβάντων τα οποία έχουν προηγηθεί (αστυνομικούς να σκοτώνονται, εργαζομένους σε τράπεζα να καίγονται ζωντανοί, τη Χρυσή Αυγή να αναδεικνύεται, στις δημοσκοπήσεις, τρίτο κόμμα κ.ο.κ.). Η δημοκρατία βάλλεται ευθέως και όχι λόγω των ελλειμμάτων.

Το 2008 εισβάλλει ορμητικά στο 2013. Εάν το αγνοήσουμε ή το παρακάμψουμε θα επανέλθει πολλαπλασιασμένο σε ακόμη μεγαλύτερη αποσάθρωση, με την κοινωνία να διαλύεται σε ομάδες που αυτενεργούν, ερήμην των νόμων, με πρόταγμα την εκδίκηση και όπλο την πάσης φύσεως παθογένεια. Ομάδες που δεν κινούνται στο περιθώριο, αλλά, αντιθέτως, είναι εγκατεστημένες σε κέντρα αποφάσεων: από αστυνομικά τμήματα έως σωματεία ή κοινοβουλευτικές παρατάξεις.

Αυτήν τη διογκούμενη παράνοια αναπνέει μια γενιά παιδιών και εφήβων, που θεωρεί την τρομοκρατία άποψη ζωής και δράσης ή τη Χρυσή Αυγή «αγάπη προς την πατρίδα». Γι’ αυτά τα παιδιά τα όρια και οι όροι μιας ευνομούμενης κοινωνίας είναι απολύτως διασαλευμένα. Εργάστηκαν γι’ αυτό, με αξιοθαύμαστη συνέπεια, πολιτική και κοινωνία.

*H συντριβή της πολιτικής και η κοινωνία της βίας. Του Τάσου Γιαννίτση