«Οι Μοιραίοι» του Κώστα Βάρναλη πάτησαν τα...100!

ΟΙ ΜΟΙΡΑΙΟΙ 

Mες την υπόγεια την ταβέρνα,

μες σε καπνούς και σε βρισές

(απάνω στρίγγλιζε η λατέρνα)

όλ' η παρέα πίναμ' εψές·

εψές, σαν όλα τα βραδάκια,

να πάνε κάτου τα φαρμάκια.



Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο

και κάπου εφτυούσε καταγής.

Ω! πόσο βάσανο μεγάλο

το βάσανο είναι της ζωής!

Όσο κι ο νους να τυραννιέται,

άσπρην ημέρα δε θυμιέται.



Ήλιε και θάλασσα γαλάζα

και βάθος τ' άσωτ' ουρανού!

Ω! της αβγής κροκάτη γάζα,

γαρούφαλα του δειλινού,

λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,

χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

_______________________________

(Tου ενού ο πατέρας χρόνια δέκα

παράλυτος, ίδιο στοιχειό·

τ' άλλου κοντόημερ' η γυναίκα

στο σπίτι λυώνει από χτικιό·

στο Παλαμήδι ο γιος του Mάζη

κ' η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι.)



― Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!

― Φταίει ο Θεός που μας μισεί!

― Φταίει το κεφάλι το κακό μας!

― Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!

Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Kανένα στόμα

δεν τό βρε και δεν τό πε ακόμα.



Έτσι στη σκοτεινή ταβέρνα

πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.

Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα

όπου μας έβρει μας πατεί.

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,

προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

«Οι Μοιραίοι» του Κώστα Βάρναλη

Το ποίημα «Οι Μοιραίοι» του Κώστα Βάρναλη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Μαύρος Γάτος», το 1922, ένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά  έργα του νεοελληνικού λυρισμού. 

Αποτελείται από έξι στροφές και είναι γραμμένο σε ιαμβικό μέτρο . Ο ποιητής περιγράφει με  ύφος αφηγηματικό  την αδιέξοδη πραγματικότητα των λαϊκών ανθρώπων που ζουν δίχως ελπίδα μέσα στη φτώχεια.

Είναι η περίοδος, όπου ο Βάρναλης κάνει τη στροφή προς την αριστερή ιδεολογία και τον κομουνισμό , εκδίδοντας  την εμβληματική  συλλογή «Το Φως που Καίει».

Το ποίημα αγαπήθηκε πολύ και εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να συγκινεί . Η πρώτη προσπάθεια μελοποίησής του έγινε το 1962 από τον Νίκο Μαμαγκάκη και ερμηνευτή τον Φώτη Δήμα, καρπός της  "αλλόκοτης" αυτής συνεργασίας ήταν ένα τραγούδι που  κυκλοφόρησε  την ίδια χρονιά σε δισκάκι των 45 στροφών.

 

Δύο χρόνια, αργότερα, το 1964 , ο Μίκης Θεοδωράκης μελοποίησε τις τρεις πρώτες στροφές του ποιήματος και με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και Αντώνη Κλειδωνιάρη, στις δεύτερες φωνές, εντάχθηκε στον κύκλο «Πολιτεία Β’». Η μελοποίηση αυτή είχε θριαμβευτική επιτυχία και έκτοτε οι πάντες συνδέουν το πασίγνωστο ποίημα αποκλειστικά  με το δίδυμο Θεοθωράκη- Μπιθικώτση .