Ποιο είναι το καλύτερο βιβλίο των τελευταίων 125 ετών;
Ψηφοφορία των Νιου Γιορκ Τάιμς
"Vote For the Best Book"
Οι αναγνώστες ψηφίζουν τα καλύτερα βιβλία από το 1896
Ποιο είναι το καλύτερο βιβλίο των τελευταίων 125 ετών; Το εν λόγω ερώτημα έθεσε στους αναγνώστες του το Βοοκ Review των New York Times αλλά αποτελεί γεγονός πως πολλοί άνθρωποι αντιπαθούν τις λίστες με τα καλύτερα βιβλία, θεωρώντας πως είναι αδύνατο να είναι αμερόληπτες. Ωστόσο παρόμοιες λίστες έχουν τη σημασία τους, καθώς ο καθορισμός ενός λογοτεχνικού κανόνα, ενός συνόλου λογοτεχνικών έργων που συγκροτούν την πολιτισμική και πνευματική βάση μιας κοινότητας ανθρώπων, αποκαλύπτει πολλά σε όποιον είναι σε θέση να τον ερμηνεύσει σωστά.
Ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί όσους εναντιώνονται στις λίστες με τα καλύτερα βιβλία είναι το ποιος κρίνει ποια είναι αυτά. Στην προκειμένη περίπτωση οι κριτές είναι οι αναγνώστες της έγκυρης νεοϋορκέζικης εφημερίδας που καλούνται να εκφράσουν τις προτιμήσεις τους έως το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, ούτως ώστε να ανακοινωθεί στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, το καλύτερο βιβλίο των τελευταίων 125 ετών.
Το κατά πόσο είναι αρμόδιοι να κρίνουν οι απλοί αναγνώστες την αξία ενός βιβλίου, εξακολουθεί να αποτελεί επίμαχο ζήτημα. Πάντως ο Χάρολντ Μπλουμ, ο περίφημος αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας και κορυφαίος φιλόλογος που το 1994 εξέδωσε τον «Δυτικό Κανόνα», παρουσιάζοντας τους είκοσι έξι συγγραφείς που κατά τη γνώμη του έχουν καθορίσει και διαμορφώσει τη δυτική λογοτεχνία, θεωρούσε αναρμόδια τα μέλη της κριτικής επιτροπής του Νομπέλ Λογοτεχνίας.
Νομπελίστες… πέμπτης κατηγορίας
«Το Νομπέλ το έχουν δώσει σε κάθε ανόητο πέμπτης κατηγορίας, από την Ντόρις Λέσινγκ που έγραψε ένα μόνο αξιοπρεπές βιβλίο πριν από σαράντα χρόνια και τώρα γράφει φεμινιστική επιστημονική φαντασία έως τον Ζαν-Μαρί Γκιστάβ Λε Κλεζιό που δεν διαβάζεται, έως τον Ντάριο Φο, για τον οποίο είναι απλά γελοίο» το ότι τιμήθηκε με το βαρύτιμο λογοτεχνικό βραβείο, είχε αναφέρει σχετικά.
Μετά την κυκλοφορία του «Δυτικού Κανόνα» ο Μπλουμ κατηγορήθηκε για ρατσισμό και σεξισμό, για την απουσία μη λευκών και την παρουσία ελάχιστων γυναικών συγγραφέων στη λίστα του, όπου κυριαρχούν αγγλόφωνοι λευκοί άνδρες. Ωστόσο ο Μπλουμ τη συνέθεσε σχεδόν αποκλειστικά με κριτήρια αισθητικά ενώ αδιαφορούσε πλήρως για τον βίο και την πολιτεία των συγγραφέων καθώς και για τις όποιες πολιτικές πεποιθήσεις τους: «Μετράει μόνο η μαεστρία της αλληγορικής γλώσσας, η γνωστική ικανότητα, η εκφραστική πληθωρικότητα», υποστήριζε ο ίδιος.
Σε κάθε περίπτωση οι 26 συγγραφείς που καθόρισαν τη δυτική λογοτεχνία κατά τον Μπλουμ ήταν οι Γουίλιαμ Σαίξπιρ, Ντάντε Αλιγκέρι, Τζέφρι Τσόσερ, Μιγκέλ ντε Θερβάντες, Μισέλ ντε Μοντέν, Μολιέρος, Τζον Μίλτον, Σάμιουελ Τζόνσον, Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε, Γουίλιαμ Γουόρντσγουορθ, Τζέιν Οστιν, Γουόλτ Γουίτμαν, Εμιλι Ντίκινσον, Τσαρλς Ντίκενς, Τζορτζ Ελιοτ, Λέων Τολστόι, Χένρικ Ιψεν, Ζίγκμουντ Φρόιντ, Μαρσέλ Προυστ, Τζέιμς Τζόις, Βιρτζίνια Γουλφ, Φραντς Κάφκα, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Πάμπλο Νερούδα, Φερνάντο Πεσόα και Σάμιουελ Μπέκετ.
25 υποψηφιότητες
Όσον αφορά τη λίστα των αναγνωστών των New York Times αποτελείται από
έργα αντί για συγγραφείς, είκοσι πέντε συνολικά, τα οποία επέλεξαν οι
συντάκτες του Book Review, αφότου δέχτηκαν χιλιάδες προτάσεις από όλον
τον κόσμο, και είναι τα εξής:φυσικά, συγγραφείς από τις ΗΠΑ, δεκαεπτά συνολικά, ενώ
υπάρχουν επίσης τρεις από τη Βρετανία, δύο από τον Καναδά, ένας από την
Κολομβία, ένας από τη Ρωσία (πολιτογραφημένος Αμερικανός ωστόσο) και
ένας από την Ιρλανδία. Σε σχέση με τη λίστα του Χάρολντ Μπλουμ υπάρχουν
περισσότερες γυναίκες, επτά συνολικά. Μοναδικό κοινό πρόσωπο στις δύο
λίστες, ο Τζέιμς Τζόις. Οσον αφορά τις απουσίες από αμφότερους τους
καταλόγους, είναι πραγματικά πάρα πολλές, η σχετική λίστα θα ήταν
τεράστια.
Και όπως μπορείτε να δείτε, όλα πλην ενός έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά.
Τα βιβλία είναι:
1984 του Τζορτζ Όργουελ
Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε (μτφρ. Νίνα Μπούρη, εκδ. Πατάκη) του Anthony Doerr
Αγαπημένη (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Παπαδόπουλος) της Toni Morrison
Catch-22 (μτφρ. Αναστασία Χρήστου, εκδ. Εκάτη) του Joseph Heller
Ο φύλακας στη σίκαλη (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Πατάκη) του J.D. Salinger
Σάρλοτ η αραχνούλα (μτφρ. Τζίλντα Βρετέα, εκδ. Ψυχογιός) του E.B.White
Συνασπισμός ηλιθίων (μτφρ. Ρένα Χάτχουτ, εκδ. Καστανιώτη) του John-Kennedy Toole
Η συντροφιά του δαχτυλιδιού (μτφρ. Ευγενία Χατζηθανάση-Κόλια, εκδ. Κέδρος) του JRR Tolkien
Λεπτή ισορροπία (μτφρ. Καίτη Οικονόμου, εκδ. Ενάλιος) του Rohinton Mistry
Ένας τζέντλμαν στη Μόσχα (μτφρ. Ρηγούλα Γεωργιάδου, εκδ. Διόπτρα) του Amor Towels
Όσα παίρνει ο άνεμος (μτφρ.Γιάννης Λάμψας, εκδ. Κάκτος) της Margaret Mitchell
Τα σταφύλια της οργής (μτφρ. εκδ. Παπαδόπουλος) του John Steinbeck
Η ιστορία της θεραπαινίδας (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Ψυχογιός) της Margaret Atwood
Ο Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος (μτφρ. Μάια Ρούτσου, εκδ. Ψυχογιός) της JK Rowling
Infinite Jest του David Wallace Foster
Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια (μτφρ. Βικτωρία Τράπαλη, εκδ. Bell) της Harper Lee
Λίγη ζωή (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο) της Hanya Yanagihara
Λολίτα (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Πατάκης) του Vladimir Nabokov
Lonesome dove του Larry McMuntry
Εκατό χρόνια μοναξιά (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ψυχογιός) του Gabriel Garcia Marquez
Οι κορυφές της ζωής (μτφρ. Βασιλική Πολίτη, εκδ. Διάπλαση) του Richard Powers
A prayer for Owen Meany του John Irving
Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν (μτφρ. Όθων Αργυρόπουλος, εκδ. Δαμιανός) της Betty Smith
Οδυσσέας (μτφρ. Σωκράτης Καψάσκης, εκδ. Κέδρος) του James Joyce
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου