Από το βιβλίο στον κινηματογράφο με επιτυχία

Θυμάμαι ακόμα την απόλαυση που είχα νιώσει όταν διάβασα σχεδόν απνευστί μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο , έφηβος ών ακόμα, την "Ανθρώπινη δουλεία" του Σόμερσετ Μομ, στη μετάφραση του αείμνηστου Γιάννη Λάμψα . Το βιβλίο το ανακάλυψα  στη βιβλιοθήκη μιας φιλικής οικογένειας , όπου είχα το ελεύθερο να πηγαίνω και να δανείζομαι βιβλία και λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τη... Νέα Εστία , κάτι αδιανόητο για τα γούστα των μικροαστικών οικογενειών  της μεταπολεμικής , που διάβαζαν μανιωδώς Οικογενειακό Θησαυρό και Ρομάντσο.

Λίγο αργότερα , φοιτητής πλέον , δε δίστασα καθόλου να χωθώ σε έναν κινηματογράφο και να παρακολουθήσω με ενδιαφέρον αλλά χωρίς ιδιαίτερη συγκίνηση  τη φιλότιμη  μεταφορά του βιβλίου στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνιστές τους  Κιμ Νόβακ και Λόρενς Χάρβεϊ.Τίποτε το συγκλονιστικό, σχεδόν αδιάφορο, όπως πολύ συχνά συμβαίνει στις περισσότερες μεταφορές μεγάλων μυθιστορημάτων στη μεγάλη οθόνη.

Το στοιχειωμένο όμως στο μυαλό μου αταίριαστο ερωτικό ζευγάρι με ακολουθούσε επί χρόνια αποτελώντας το μεγάλο γρίφο για το πώς γίνεται ένας ερωτευμένος άνθρωπος να ταπεινώνεται συνεχώς και εξευτελιστικά χωρίς να αντιδρά .
Πολλά χρόνια μετά έτυχε να δω σε μία προβολή της κινηματογραφικής λέσχης των εργαζομένων της ΕΡΤ την  ταινία με τους "πρώτους διδάξαντες" ,  την Μπέτι Ντέιβις και τον Λέσλι Χάουαρντ, και  διαπίστωσα ότι  , μολονότι ήταν του 1934, δεν είχε καθόλου μουσειακό χαρακτήρα , αλλά κατάφερε να μου μεταδώσει ψήγματα της αρχικής συγκίνησης  που είχα νιώσει διαβάζοντας  το βιβλίο στην εφηβική μου ηλικία.

Gerontakos

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΓΛΟΜΑΘΕΙΣ ΜΕΡΑΚΛΗΔΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

Διαθέσιμο στο πρωτότυπο. Επιλέξετε την πρώτη έκδοση , που είναι εικονογραφημένη:

Of Human Bondage by W. Somerset Maugham - Free Ebook

"Ανθρώπινη δουλεία" (1934) :  μία από τις ελάχιστες  ταινίες που δεν "πρόδωσαν" το πνεύμα  ενός πολύ καλού μυθιστορήματος  και ανέδειξε σε  αστέρα πρώτου μεγέθους την σπουδαία ηθοποιό Μπέτι Ντέιβις

Η Ανθρώπινη Δουλεία (αγγλ. Of Human Bondage) είναι δραματική ταινία παραγωγής 1934 σε σκηνοθεσία Τζον Κρόμγουελ. Η ταινία που είναι γνωστή και με τον τίτλο είναι Ανθρώπινες Αδυναμίες αποτελεί κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ουίλιαμ Σόμερσετ Μομ και θεωρείται από τους κριτικούς ως η ταινία που έκανε αστέρα πρώτου μεγέθους τη Μπέτι Ντέιβις. Ο Φίλιπ Κάρεϊ (Λέσλι Χάουαρντ) ένας πολλά υποσχόμενος φοιτητής ιατρικής (και ερασιτέχνης ζωγράφος), με μερική αναπηρία στο αριστερό του πόδι, μαγεύεται από το χαρακτήρα και την εμφάνιση μιας δολοπλόκου και σκληρής σερβιτόρας της Μίλντρεντ Ρότζερς (Μπέτι Ντέιβις). Η απελευθερωμένη Μίλντρεντ η οποία δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προσβάλει συνεχώς τον Φίλιπ θίγοντάς του τον ανδρισμό και πληγώνοντας τον συνεχώς με τον ένα η τον άλλο τρόπο έχει μάθει μόνο να παίρνει. Εμφανίζεται κάθε φορά στη ζωή του Φίλιπ για να πάρει και μετά από λίγο εξαφανίζεται με κάποιον εραστή οδηγώντας το Φίλιπ, που ακριβώς επειδή την αγαπά είναι πάντα πρόθυμος να βοηθήσει, στο χείλος της καταστροφής.

Πληροφορίες Παραγωγής

Η ταινία βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γουίλιαμ Σόμερσετ Μομ και αναφέρεται στην αρνητική επιρροή που ασκεί μια δαιμόνια σερβιτόρα σε έναν παράλυτο ζωγράφο. Ο ρόλος της Μίλντρεντ Ρότζερς, της πρώτης κινηματογραφικής κακιάς στην ιστορία του κινηματογράφου, απορρίφθηκε πρώτα από τις Κάθριν Χέπμπορν, Άιριν Νταν και Ανν Χάρντινγκ για να περάσει στη συνέχεια στη Μπέτι Ντέιβις, η οποία μετά την αναγνώριση που έλαβε η ερμηνεία της καλλιέργησε την εικόνα της ελκυστικής κακιάς^[1]. Ο Κρόμγουελ ήθελε να προσλάβει την εικοσιεξάχρονη ηθοποιό από τη στιγμή που την είδε στην ταινία The Cabin In The Cotton. Συζήτησε με τον παραγωγό της ταινίας Σάντρο Μπέρμαν κι εκείνος συμφώνησε για την πρόσληψη της ηθοποιού^[2]. Ο Σόμερσετ Μομ υποστήριξε επίσης την πρόσληψη της Ντέιβις^[3] . Το πρόβλημα ήταν όμως ότι η Ντέιβις είχε συμβόλαιο με την εταιρία Warner.
Το σενάριο της Ανθρώπινης Δουλείας έφτασε στα χέρια της Ντέιβις όταν η R.K.O. τη ζήτησε για να πρωταγωνιστήσει στην ταινία, αμέσως μετά την άρνηση του Τζακ Γουόρνερ να τη δανείσει στην Columbia για να παίξει στο Συνέβη μια νύχτα (It happened one night) του Φρανκ Κάπρα. Ο ρόλος ήταν εκείνος μιας αντιπαθητικής κι αδίστακτης γυναίκας, τόσο που καμιά απ' τις σταρ της εποχής εκείνης δεν ήθελε να τον παίξει. Ο Γουόρνερ ήταν αρχικά διστακτικός να τη δανείσει, αλλά η Ντέιβις τον έπεισε γυρίζοντας σαν αντάλλαγμα μια ακόμη ταινία που δεν ήταν της αρεσκείας της για τη Warner. Επίσης η R.K.O. δάνεισε στην Warner την Άιριν Νταν για να πρωταγωνιστήσει στο μιούζικαλ Sweet Adeline^[1] .
Η Ντέιβις προσέλαβε μιαν Αγγλίδα οικονόμο, η οποία μιλούσε με προφορά cockney, προκειμένου να την μιμηθεί και να μπορέσει να υποδυθεί πειστικά το ρόλο της^[4]. Τα γυρίσματα υπήρξαν προβληματικά καθώς ο Λέσλι Χάουαρντ και το υπόλοιπο επιτελείο Άγγλων ηθοποιών δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι, η εικοσιεξάχρονη τότε, Αμερικανίδα συμπρωταγωνίστριά τους μπορούσε να αποδώσει μια λαϊκή Βρετανίδα με cockney προφορά. Η συμπεριφορά του Χάουαρντ άλλαξε όταν αντελήφθη ότι η νεαρή Ντέιβις, με την ερμηνεία της, του έκλεβε την ταινία μπροστά από τα μάτια του^[4].
Η Ντέιβις ήταν υπεύθυνη επίσης για το μακιγιάζ της Μίλντρεντ, η οποία παρουσιάζεται άρρωστη από φυματίωση με ρεαλιστικό τρόπο στις τελευταίες σκηνές της ταινίας. Στο μυθιστόρημα του Μομ, η Μίλντρεντ αρρωσταίνει από σύφιλη, αλλά ο σεναριογράφος Λέστερ Κόεν αναγκάστηκε να αλλάξει την ασθένειά της σε φυματίωση για να ξεφύγει από τη λογοκρισία που θα ασκούνταν από τον κώδικα Χέιζ^[5].

Διανομή Ρόλων

• Λέσλι Χάουαρντ ..... Φίλιπ Κάρεϊ
• Μπέτι Ντέιβις ..... Μίλντρεντ Ρότζερς
• Φράνσις Ντι ..... Σάλι Αθέλνι
• Κέι Τζόνσον ..... Νόρα
• Ρέτζιναλντ Ντένι ..... Χάρι Γκρίφιθ
• Άλαν Χέιλ ..... Έμιλ Μίλερ
• Ρέτζιναλντ Σέφιλντ ..... Σίριλ Ντάνσφορντ
• Ρέτζιναλντ Όοουεν ..... Θορπ Αθέλνι
• Τεμπ Πίγκοτ ..... Άγκνες

Επιτυχία και Κριτικές

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο Radio City Music Hall τον Ιούνιο του 1934. Οι διθυραμβικές κριτικές που έλαβε τόσο η ταινία όσο και η ερμηνεία της Ντέιβις ενόχλησε τους ανθρώπους της εταιρίας Warner, καθώς η ηθοποιός είχε συμβόλαιο με την εταιρία κι έκανε τεράστια επιτυχία για άλλη εταιρία^[2]. Ο κριτικός την αποθέωσε αναφέροντας ότι επρόκειτο για την καλύτερη ερμηνεία που έχει ποτέ γίνει από Αμερικανίδα ηθοποιό. Όλοι πίστευαν ότι επρόκειτο να προταθεί για όσκαρ.

Υποψηφιότητα Write-In

Παρά τις ευνοϊκές κριτικές όμως, η Ντέιβις δεν προτάθηκε για βραβείο όσκαρ, κάτι που προκάλεσε την οργή του τύπου και του κόσμου του θεάματος. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η ακαδημία να επιτρέψει στους ψηφοφόρους να διαλέξουν, άσχετα με τους προκαθορισμένους υποψήφιους^[2]. Στην ψηφοφορία η Ντέιβις ήρθε τρίτη χάνοντας απ' την Κλοντέτ Κολμπέρ, που κερδίζει το Όσκαρ για το Συνέβη μια νύχτα αλλά κατάφερε να ξεπεράσει τη Γκρέις Μουρ που ήταν αρχικά υποψήφια.΄

Ανθρώπινη Δουλεία - Βικιπαίδεια