Αναστασία Δεληδήμου: Αντίσταση στο εφήμερο και φθηνό fast food εποχής μας
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το «Ο γητευτής του χρόνου», ένα CD με όμορφα λαϊκά και «λαϊκογενή» τραγούδια γραμμένα από την Αναστασία Δεληδήμου και ερμηνευμένα από τον Ανδρέα Καρακότα. Μιλήσαμε με την πρωτοεμφανιζόμενη τραγουδοποιό για την ιδιαίτερη και αρκούντως ενδιαφέρουσα «γυναικεία» προσέγγισή της στη δημιουργία.* Ποια είναι συνοπτικά η ενασχόληση και η διαδρομή σου στη μουσική μέχρι τώρα και πότε, πώς και γιατί άρχισες να γράφεις τραγούδια;
Ασχολούμαι με τη μουσική από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. «Ταλαιπώρησα» για πολλά χρόνια μια κιθάρα, μελέτησα παραδοσιακό τραγούδι με δάσκαλο τον Δρόσο Κουτσοκώστα και συμμετείχα σε ερασιτεχνικά σχήματα παίζοντας κυρίως παραδοσιακά και ρεμπέτικα τραγούδια. Άρχισα να γράφω ολοκληρωμένα τραγούδια την τελευταία δεκαετία, η οποία ήταν εξαιρετικά περιεκτική σε σημαντικά γεγονότα, στην προσωπική μου ζωή και όχι μόνο.
* Το ότι αποφάσισες να δημοσιοποιήσεις τα συγκεκριμένα οφείλεται στο ότι δεν έκρινες τα προηγούμενα αρκετά καλά ή απλά ήταν θέμα συγκυρίας;
Αποφάσισα να δημοσιοποιήσω τα συγκεκριμένα τραγούδια γιατί τα ένιωσα ως το απόσταγμα μιας εσωτερικής διεργασίας «υψηλής θερμοκρασίας» για εμένα, γεγονός που δεν μπορούσα να παραβλέψω και ούτε να αποσιωπήσω. Είχαν από μόνα τους δυναμική και λόγο ύπαρξης. Εγώ απλώς τα βοήθησα να πάρουν τον δρόμο τους.
* Θα τα χαρακτήριζες λαϊκά τραγούδια ή όχι απαραίτητα ή έστω όχι αμιγώς;
Είναι λαϊκά τραγούδια από την άποψη ότι αφορούν τις ανάγκες και τους προβληματισμούς απλών ανθρώπων και απευθύνονται σ’ αυτούς, ενώ είναι εμφανής η επιρροή και από τη λαϊκή μουσική μεταξύ άλλων. Υπάρχει ένας συγκερασμός διαφορετικών στοιχείων, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τη ζωή, που έχει τσάμικο αλλά και τσιφτετέλι, ζεϊμπέκικο αλλά και μπαλάντα, θυμό αλλά και έρωτα.
* Αντίστοιχα, όλα είναι ερωτικά τραγούδια ή όχι πάντα και όχι μόνο;
Υπάρχουν στον δίσκο τραγούδια που μιλούν για έρωτα ή την παρακμή του, όμως δεν είναι αμιγώς ερωτικά, γιατί ο έρωτας αναπτύσσεται παράλληλα και μέσα σε ένα σύστημα αξιών που παραπαίει παρασύροντας και τις ανθρώπινες σχέσεις. Ωστόσο, σε όλα τα τραγούδια υπάρχει ο έρωτας, έστω και σε λανθάνουσα μορφή, με την έννοια της αγάπης για τη ζωή που είναι κινητήρια δύναμη για την ανατροπή όσων την κάνουν αναλώσιμη και ασήμαντη.
* Ποιος ή τι είναι «του χρόνου ο γητευτής» του τίτλου, ο οποίος μάλιστα αναφέρεται σε ένα τραγούδι από το οποίο μόνο έναν απόσπασμα υπάρχει στο τέλος του δίσκου;
«Του χρόνου ο γητευτής» δεν γεννήθηκε ακόμα. Ο «επίλογος» του δίσκου θεματολογικά αποτελεί τον άξονα που ενώνει όλα τα τραγούδια. Ο άξονας αυτός είναι ο χρόνος, ο μέγας μετρονόμος. Αναφέρεται και στον επίλογο:
Το αίνιγμα δεν λύθηκε / όσο κι αν το σκεφτείς
κι ακόμα δεν γεννήθηκε / του χρόνου ο γητευτής.
* Έχεις κάποια σχέση με τη Ρόζα Εσκενάζυ, σχέση μουσική, ως ακροάτρια ή και βιωματική; Ρωτάω γιατί μια τόσο έντονη αναφορά σε μια συγκεκριμένη παλιότερη ερμηνεύτρια είναι μάλλον ασυνήθιστη.
Η αναφορά στη Ρόζα Εσκενάζυ δεν είναι τυχαία. Είναι μία από τις τραγουδίστριες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία. Η ιδιαίτερη φωνή της κουβαλάει το βάρος και τις κακουχίες μιας ολόκληρης γενιάς που στοίχειωσαν τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία. Έναν αιώνα μετά, οι εικόνες με τις φορτωμένες βάρκες ζωντανεύουν πάλι μπροστά στα μάτια μας σαν απλά στιγμιότυπα της βραχύπνοης μνήμης μας. Η αναφορά παραπέμπει σε μια ανάλογη τραγική στιγμή της πρόσφατης Ιστορίας με διάθεση να αφυπνίσει και να ανατρέψει την απάθεια και την αδράνεια.
* Αφού τραγουδάς, και μάλιστα ερμηνεύεις κάποια τραγούδια του δίσκου, δεν σου πέρασε από το μυαλό να ερμηνεύσεις και τα υπόλοιπα; Αν όχι, γιατί;
Κάποια από τα τραγούδια προέκυψαν λαϊκά και τα φαντάστηκα ερμηνευμένα από ανδρική φωνή. Εγώ ερμήνευσα τα «Νανούρισμα» και «Μικροί Ίκαροι», δύο τραγούδια που έγραψα για τα παιδιά μου με σαφή αναφορά στα παιδιά όλου του κόσμου, το «Ο έρωτας και ο χρόνος» μαζί με τον Ανδρέα και ακούγομαι στο «Γαλάζια η θάλασσα ξανά», όπου ήθελα η αναφορά στη Ρόζα να «ξυπνήσει» και να «επικολλήσει» στη θρυμματισμένη μας μνήμη την επανάληψη της τραγωδίας με άλλες τόσες ζωές στα αζήτητα της Ιστορίας.
* Και γιατί δεν επέλεξες ερμηνεύτρια, αφού τα τραγούδια είναι γραμμένα από γυναίκα, αλλά ερμηνευτή και γιατί συγκεκριμένα τον Ανδρέα Καρακότα;
Τα φαντάστηκα από την αρχή τραγουδισμένα από μια μεστή ανδρική φωνή. Τη φωνή του Ανδρέα, μέσα από τις ερμηνείες του σε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, του Απόστολου Καλδάρα, του Γιώργου Καζαντζή και πολλών ακόμα αξιόλογων δημιουργών, την είχα ξεχωρίσει από τα χρόνια που δούλευα στο ραδιόφωνο. Χάρη σε μια υπέροχη συγκυρία, μέσα από τη Λαϊκή Παιδική Χορωδία των Χρωμάτων, γνώρισα και τον άνθρωπο πίσω από τη φωνή. Έτσι δεν μπήκα σε κανένα δίλημμα. Ήμουν σίγουρη ότι ο Ανδρέας θα τα ερμήνευε με τον καλύτερο τρόπο, αποδίδοντας ταυτόχρονα και τη λυρικότητα των στίχων.
* Δεν αισθανόσουν επαρκής ή όχι ακόμα έτοιμη να κάνεις η ίδια την ενορχήστρωση; Τι σε έκανε να την αναθέσεις συγκεκριμένα στον Πάνο Κοσμίδη;
Δεν διαθέτω τις απαιτούμενες γνώσεις για να κάνω την ενορχήστρωση, αυτό όμως μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω τον Πάνο Κοσμίδη, έναν απίστευτο μουσικό, που από την πρώτη στιγμή περιέβαλε τα τραγούδια με την αγάπη και την αισθητική ωριμότητα που χρειάζονταν ώστε, από την πρωτόλεια μορφή με κιθάρα και φωνή που του τα εμπιστεύθηκα, να τα οδηγήσει στην τελική τους. Επέλεξε επίσης εξαίρετους μουσικούς, που ο καθένας τους πρόσθεσε το δικό του χρώμα και τους ευχαριστώ -τον καθένα ξεχωριστά- γι’ αυτό.
* Ποιες είναι οι ρεαλιστικές προσδοκίες σου από τον δίσκο σε μια εποχή όπου όχι μόνο η δισκογραφία έχει καταρρεύσει, αλλά βιώνουμε ακόμα τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας και της καραντίνας;
Η δισκογραφία οδηγήθηκε σε κατάρρευση στο πλαίσιο μιας ενορχηστρωμένης επίθεσης στην τέχνη, στον πολιτισμό, στην Παιδεία και γενικότερα στην ποιότητα της ζωής μας. Πιστεύω λοιπόν ότι είναι μονόδρομος η αντίσταση με ό,τι μέσο διαθέτει καθένας μας στο εφήμερο και φθηνό της fast food εποχής μας. Κρατήσαμε βινύλιο και CD στα χέρια μας, το ξεφυλλίσαμε, το χαρήκαμε με όλες τις αισθήσεις μας σαν προϊόν δημιουργίας και όχι σαν εφήμερο εμπορικό προϊόν. Ξέρουμε τη διαφορά.
* Υπάρχουν σκέψεις για μια συνολική ζωντανή παρουσίαση των τραγουδιών του δίσκου;
Σκεφτόμαστε να τα παρουσιάσουμε ζωντανά όσο καλύτερα μας επιτρέψει η παρούσα συγκυρία. Πραγματικά, είναι μια δουλειά που τη φτιάξαμε συλλογικά με αγάπη και θα θέλαμε να τη μοιραστούμε.
* Και τα προσεχή σχέδιά σου, δισκογραφικά και ίσως όχι μόνο;
Υπάρχει έτοιμο αρκετό υλικό και σχέδια υπάρχουν πάντα. Άλλωστε, πιστεύω ότι όσο πιο αντίξοες είναι οι συνθήκες τόσο μεγαλύτερη είναι η αναγκαιότητα της τέχνης. Όπως είπε κάποτε και ένας σημαντικός άνθρωπος, «η τέχνη δεν αρκεί απλά να αντανακλά, μα σαν φακός να μεγεθύνει». Έτσι θα βρούμε νέους τρόπους έκφρασης, θα δούμε πιο καθαρά πόσο πολύ χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο αλλά και πόσα χέρια χρειάζεται αυτός ο «τροχός» για να γυρίσει.
Μια, δηλαδή, απολύτως ουμανιστική προσέγγιση στη δημιουργία, η οποία είναι πάντα όχι μόνο ευπρόσδεκτη αλλά και λίαν εκτιμητέα...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου