Σ'αγαπώ
Σ’ αγαπώ με τη γλώσσα του πουλιού τ’ αηδονιού
και με τ’ άφραστα μ’ όσα στο θαμπό μου το νου μισοζούν
Σ’ αγαπώ σ’ αγαπώ στο θαμπό μου το νου
σ’ αγαπώ σ’ αγαπώ στο θαμπό μου το νου
Σ’ αγαπώ μ’ όλα τ’ άστρα του βαθιού μ’ ουρανού
στήσου αγάπη μου πλάστρα στο θαμπό μου το νου
Σ’ αγαπώ σ’ αγαπώ στο θαμπό μου το νου
σ’ αγαπώ σ’ αγαπώ στο θαμπό μου το νου
Κωστής Παλαμάς , Τα παράκαιρα, 1919, 'Απαντα, τομ. Ζ, σελ. 188
Ο ερωτικός Παλαμάς
Την Παρασκευή 22 Μαρτίου στις 18:00 οι εκδόσεις Μελάνι και ο IANOS παρουσιάζουν το βιβλίο «Ο ερωτικός Παλαμάς | Εισαγωγή, ανθολόγηση», σχόλια: Παντελής Βουτουρής. Μια ανθολόγηση των ερωτικών ποιημάτων του Παλαμά σε χρονολογική τάξη που επιτρέπει στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τη διαφοροποίηση και τις δραματικές μεταλλάξεις του ερωτικού του λόγου κατά τη διάρκεια των πενήντα περίπου δημιουργικών του χρόνων.Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
Κωνσταντίνος Κασίνης, ομ. καθ. νεοελληνικής φιλολογίας-γεν. γραμματέας του Ιδρύματος Κωστή Παλαμά
Ευριπίδης Γαραντούδης, καθ. νεοελληνικής φιλολογίας ΕΚΠΑ
Άννα Μαρίνα Κατσιγιάννη, επικ. καθ. συγκριτικής φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
Επιλέγουν και διαβάζουν ποιήματα από την Ανθολογία οι ποιήτριες Δήμητρα Χριστοδούλου, Ειρήνη Γιαννάκη και ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ὁ χαρακτηρισμός τοῦ Παλαμᾶ ὡς «ἐρωτικοῦ», «ἡδονικοῦ», «σαρκολάτρη» ἤ «κολασμένου» ποιητῆ, προφανῶς ξενίζει καθώς συγκρούεται μέ χρόνιες παραμορφώσεις καί ἐμπεδωμένα στίς σχολικές αἴθουσες φιλολογικά στερεότυπα. Ὡστόσο, αὐτό πού δέν ἐπιδέχεται ἀμφισβήτηση εἶναι ὅτι ὁ ἔρωτας –σαρκικός ἤ μετουσιωμένος– εἶναι διάχυτος σέ ὅλη τήν ἔκταση τοῦ ποιητικοῦ του ἔργου τά ἐρωτικά του ποιήματα εἶναι, μάλιστα, περισσότερα ἀπό τά ποιήματα κάθε ἄλλης
θεματικῆς κατηγορίας, ἀκόμη καί ἀπό τά πατριδολατρικά του. Ἡ ἀνθολόγηση στόν ἀνά χεῖρας τόμο τῶν ἐρωτικῶν ποιημάτων τοῦ Παλαμᾶ σέ χρονολογική τάξη, ἐπιτρέπει στόν αναγνώστη νά παρακολουθήσει τή διαφοροποίηση καί τίς δραματικές μεταλλάξεις τοῦ ἐρωτικοῦ του λόγου
κατά τή διάρκεια τῶν πενήντα περίπου δημιουργικῶν του χρόνων. Ἔτσι, μπορεῖ νά διαπιστώσει ὅτι ὅσο περνοῦν τά χρόνια ὁ ἔρωτας, καί μάλιστα ὁ σκοτεινός ἔρωτας, γίνεται τό κυρίαρχο θέμα στήν ποίησή του ἀποκλειστικό σχεδόν θέμα στίς τελευταῖες ἰδίως συλλογές (τίς κατεξοχήν ἡδονιστικές καί κασσιανικές: Δειλοί και σκληροί στίχοι, Περάσματα και χαιρετισμοί, Βραδυνή φωτιά). Γιατί ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἀπό τό 1920 καί ἑξῆς (ὅταν δηλαδή εἰσέρχεται στήν ἕβδομη δεκαετία τῆς ζωῆς του) γράφει καί τά πιό τολμηρά ἡδονιστικά ποιήματά του. Σέ αὐτή τήν ὄψιμη περίοδο ἡ ἡδονή, ἡ παραφροσύνη, ὁ θανατος, οἱ βασανιστικές τύψεις, ἡ αἴσθηση τῆς ἁμαρτίας, τά ἐνοχικά σύνδρομα, ἡ αὐτοταπείνωση καί ἡ αὐτοκαταστροφική ὑποταγή στήν ἐξουσία τοῦ γυμνοῦ γυναικείου σώματος, ὁ φετιχισμός τοῦ γυναικείου ποδιοῦ, τό πιοτό, τό χασίς, καί οἱ ἐμβληματικές προσωποποιήσεις καί μεταφορές ὅπως ἡ κακή φωτιά, ἡ κακή νύχτα, ἤ ἡ δίψα τοῦ ἀκάθαρτου φιλιοῦ, ὁρίζουν μιά σκοτεινή ἐρωτική παραμεθόριο, ἐφαπτόμενη μέ τήν μπωντλαιρική περιοχή τοῦ κακοῦ, μοναδική στη νεοελληνική ποίηση.
Kαθηγητής της Nεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Σπούδασε Μεσαιωνική και Nεοελληνική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης όπου υπέβαλε και τη διδακτορική του διατριβή με επόπτη καθηγητή τον Δημήτρη Mαρωνίτη. Δίδαξε Nεοελληνική Φιλολογία στο Tμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Kρήτης και επίσης, ως Επισκέπτης Καθηγητής, στο Τμήμα Bυζαντινών και Nεοελληνικών Σπουδών του King΄s College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, στην Ακαδημία της Βαρκελώνης στα μεταπτυχιακά μαθήματα του Alexis Eudal Sola, στο Κέντρο Βυζαντινών Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Γρανάδας και στο Τμήμα Ελληνικής και Λατινικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Pώμης La Sapienza.
Μέχρι σήμερα, εκτός από την Ανθολογία Ο ερωτικός Παλαμάς δημοσίευσε άλλα δέκα βιβλία και πολλές μελέτες για τη νεοελληνική λογοτεχνία, την κριτική και την ιστορία των ιδεών στην νεότερη Ελλάδα.Ενδεικτικά, βιβλία:
– Ως εις καθρέπτην... Προτάσεις και υποθέσεις για την ελληνική πεζογραφία του 19ου αιώνα, Aθήνα, Nεφέλη 1995.
– H συνοχή του τοπίου. Eισαγωγή στην ποιητική του Aνδρέα Eμπειρίκου, Aθήνα, Kαστανιώτης 1997.
– Αγαπημένε μου Ζαρατούστρα. Παλαμάς Νίτσε, Αθήνα, Καστανιώτης 2006.
– Ιδέες της σκληρότητας και της καλοσύνης. Εθνικισμός, σοσιαλισμός, ρατσισμός (1897-1922), Αθήνα, Καστανιώτης 2017.
Το τελευταίο από αυτά τα βιβλία απέσπασε το πρώτο βραβείο δοκιμίου του ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ το 2017 και επίσης το πρώτο Κρατικό Βραβείο στην κατηγορία μελέτη-δοκίμιο του Υπουργείου Παιδεία και Πολιτισμού της Κύπρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου