K. Δουζίνας: Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε μια μάχη και έπλασε ένα πρότυπο για την Ευρωπαϊκή Αριστερά
Πηγή: avgi.gr
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε μια μάχη και έπλασε ένα πρότυπο για την ευρωπαϊκή
αριστερά. Ποια είναι λοιπόν η πιο σημαντική κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ; Όπως
τόνισε ο Κ. Δουζίνας, αναμφίβολα η Συμφωνία των Πρεσπών και η έξοδος από
τα μνημόνια.
Ο Κώστας Δουζίνας, καθηγητής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ
και πρόεδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, έδωσε ζωντανή συνέντευξη
σε εκδήλωση του ευρωπαϊκού δικτύου εναλλακτικής σκέψης και πολιτικού
διαλόγου Transform! Europe στη Βιέννη (22/03/2019) με αφορμή το βιβλίο
του Syriza in power. Reflections of an accidental politician (Polity,
2017).
Τις ερωτήσεις έθεσε η Κατερίνα Αναστασίου, συνεργάτιδα του
Tranform! Europe για θέματα μετανάστευσης και διεθνούς στρατηγικής και
υποψήφια ευρωβουλευτής του αυστριακού KPO.
Βασικά θέματα συζήτησης αποτέλεσαν η προσωπική εμπειρία του Κ. Δουζίνα από τον χώρο της πολιτικής μετά την ανάληψη των βουλευτικών του καθηκόντων, η στάση των ΜΜΕ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, το δημοψήφισμα και οι διεθνείς εκδηλώσεις αλληλεγγύης, η Συμφωνία των Πρεσπών και η έξοδος από τα Μνημόνια, οι επικείμενες ευρωεκλογές και το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας.
Πρώτη αναφορά της συζήτησης αποτέλεσε ο ίδιος ο τίτλος του βιβλίου και ο χαρακτηρισμός του «κατά τύχη» πολιτικού. Ο Κ. Δουζίνας στάθηκε στη διττή σημασία του «κατά τύχη» ως «τυχαίου» και «μη προβλέψιμου», λέγοντας πως όπως ο ίδιος, καθώς ζούσε και εργαζόταν για αρκετές δεκαετίες στο Λονδίνο, δεν είχε σκεφτεί ποτέ στο παρελθόν να γίνει πολιτικός και συνεχίζει μέχρι σήμερα το ακαδημαϊκό έργο του, αντίστοιχα, το μεγαλύτερο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στο κοινοβούλιο «απρόβλεπτα». Καθημερινοί άνθρωποι που ασκούσαν τα επαγγέλματά τους, χωρίς εξοικείωση τότε με τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και χωρίς «μεγάλα ονόματα», ανέλαβαν αιφνίδια τη διακυβέρνηση της χώρας. Έτσι δεν βρέθηκαν μόνο αντιμέτωποι με τα δύσκολα οικονομικά προβλήματα της περιόδου, αλλά και με τις κατεστημένες δυνάμεις του ελληνικού κοινοβουλίου, που όπως παρατήρησε ο ίδιος, τους «υποδέχθηκαν» με φθόνο και μοναδικό σκοπό την απομάκρυνσή τους.
Η αναφορά στην περίφημη στήλη του στη βρετανική εφημερίδα The Guardian κατά την περίοδο 2009-2014, η οποία αποτέλεσε έναν από τους λίγους πυλώνες ενημέρωσης εκτός Ελλάδας για το κύμα των αντιστάσεων κατά των πολιτικών λιτότητας, έφερε τη συζήτηση στη στάση των ΜΜΕ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 μέχρι σήμερα. Έτσι σχολίασε τον ισχυρότατο δεσμό μεταξύ ΜΜΕ, πολιτικών και τραπεζών που στην ελληνική περίπτωση οδήγησε στο ανορθόδοξο σύστημα της προσωρινής αδειοδότησης των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και ως εκ τούτου σε μεγάλη σύγκρουση συμφερόντων με την πολιτική που ξεκίνησε να εφαρμόζει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Παππά. Η παραπληροφόρηση και η διάδοση ψευδών ειδήσεων, με τον καιρό όλο και πιο οργανωμένα, έκρυψαν εκδηλώσεις επιθετικού μίσους κάτω από τον μανδύα του αφηγήματος της αριστερής παρένθεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκεί απάντησε με ανθεκτικότητα ή όπως θα το έθετε ο Ζίζεκ με το «κουράγιο της απελπισίας». Έτσι κέρδισε τρεις φορές τις εκλογές χωρίς τη στήριξη καμίας μεγάλης εφημερίδας ή καναλιού.
Σε αυτό το σημείο ο Κ. Δουζίνας αναφέρθηκε στο χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλης του Πειραιά όπου στα πρότυπα μιας πολιτικής «που νομίζαμε πως εξαφανίστηκε με τον Μπερλουσκόνι», ένας εφοπλιστής αγόρασε την ομάδα του Ολυμπιακού και μερικές από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας και έφτιαξε μια ομάδα υποψηφίων για τις τοπικές εκλογές ορίζοντας έναν συνεργάτη του ως επικεφαλής. Αυτή είναι η τοπική αυτοδιοίκηση σήμερα στον Πειραιά και αυτού του τύπου η πολιτική διαχέεται σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής, τόνισε.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης περιστράφηκε γύρω από το δημοψήφισμα του 2015 και τον τρόπο που αυτό επηρέασε τα κινήματα και τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς Ελλάδα, καθώς και ο ίδιος με την ακαδημαϊκή του ιδιότητα τότε πρωτοστάτησε σε αυτά. Χαρακτηρίζοντας το δημοψήφισμα ως τραυματικό γεγονός, ο Κ. Δουζίνας απάντησε με τη χαρακτηριστική φράση: «προσπαθήσαμε, αποτύχαμε, θα προσπαθήσουμε ξανά, θα αποτύχουμε καλύτερα». Επεσήμανε στη συνέχεια πως τα μεγάλα διλήμματα, που είναι βαθιά ριζωμένα στην ελληνική κουλτούρα, δεν έχουν μια και μοναδική ή μια σωστή απάντηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε δεν αποφάσισε με όρους ιδεολογίας, αλλά με μια ανάλυση κόστους και οφέλους για το επίπεδο διαβίωσης του ελληνικού λαού που ήδη είχε πληγεί από την κρίση. Η εξέλιξη έδειξε ότι ο Αλέξης Τσίπρας τότε πήρε τη σωστή απόφαση. Ξεπερνώντας πια το «κουράγιο της απελπισίας» ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε μια μάχη και έπλασε ένα πρότυπο για την ευρωπαϊκή αριστερά. Ποια είναι λοιπόν η πιο σημαντική κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ; Όπως τόνισε ο Κ. Δουζίνας, αναμφίβολα η Συμφωνία των Πρεσπών και η έξοδος από τα μνημόνια.
Ανοίγοντας τη συζήτηση στην επόμενη μέρα, τα ζητήματα που τέθηκαν αφορούσαν την ατζέντα των ευρωεκλογών και τον σημερινό ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας. Συγκριτικά με το αυστριακό πλαίσιο όπου φαίνεται να επικρατούν στην ατζέντα η ασφάλεια και το μεταναστευτικό-προσφυγικό, ο Κ. Δουζίνας παρατήρησε πως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ως άμεση συνέπεια της ανόδου ακροδεξιάς και της όλο και μεγαλύτερης επιρροής που ασκεί η «δυστοπία» της ακραίας δεξιάς ρητορικής στους νέους. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά λόγω του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατά κάποιο τρόπο απορρόφησε το άγχος και την επισφάλεια πολλών κοινωνικών στρωμάτων και έτσι έχει αποτρέψει προς το παρόν τον κίνδυνο μιας ηγεμονικής ανάδυσης της ακροδεξιάς.
Σχετικά με αυτό που τέθηκε ως κρίση της σοσιαλδημοκρατίας, απάντησε με το εγχείρημα της δημιουργίας ενός νέου προοδευτικού μετώπου. Αυτό θα εκκινεί από την παραδοχή ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο παλιό κοινωνικό κράτος και οι αριστερές πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να αναζητήσουν νέους σχεδιασμούς με σκοπό την αναγέννησή του, όπως η κίνηση κεφαλαίου προς τους εργαζόμενους και η έμφαση στις πρωτοβουλίες των πολιτών.
Μέρος του βιβλίου του Syriza in power. Reflections of an accidental politician θα δημοσιευτεί στην ελληνική έκδοση Από την έδρα στα έδρανα που αναμένεται από τις εκδόσεις Νήσος.
Τις ερωτήσεις έθεσε η Κατερίνα Αναστασίου, συνεργάτιδα του
Tranform! Europe για θέματα μετανάστευσης και διεθνούς στρατηγικής και
υποψήφια ευρωβουλευτής του αυστριακού KPO.Transform! Europe
Βασικά θέματα συζήτησης αποτέλεσαν η προσωπική εμπειρία του Κ. Δουζίνα από τον χώρο της πολιτικής μετά την ανάληψη των βουλευτικών του καθηκόντων, η στάση των ΜΜΕ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, το δημοψήφισμα και οι διεθνείς εκδηλώσεις αλληλεγγύης, η Συμφωνία των Πρεσπών και η έξοδος από τα Μνημόνια, οι επικείμενες ευρωεκλογές και το μέλλον της σοσιαλδημοκρατίας.
Πρώτη αναφορά της συζήτησης αποτέλεσε ο ίδιος ο τίτλος του βιβλίου και ο χαρακτηρισμός του «κατά τύχη» πολιτικού. Ο Κ. Δουζίνας στάθηκε στη διττή σημασία του «κατά τύχη» ως «τυχαίου» και «μη προβλέψιμου», λέγοντας πως όπως ο ίδιος, καθώς ζούσε και εργαζόταν για αρκετές δεκαετίες στο Λονδίνο, δεν είχε σκεφτεί ποτέ στο παρελθόν να γίνει πολιτικός και συνεχίζει μέχρι σήμερα το ακαδημαϊκό έργο του, αντίστοιχα, το μεγαλύτερο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ βρέθηκε στο κοινοβούλιο «απρόβλεπτα». Καθημερινοί άνθρωποι που ασκούσαν τα επαγγέλματά τους, χωρίς εξοικείωση τότε με τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες και χωρίς «μεγάλα ονόματα», ανέλαβαν αιφνίδια τη διακυβέρνηση της χώρας. Έτσι δεν βρέθηκαν μόνο αντιμέτωποι με τα δύσκολα οικονομικά προβλήματα της περιόδου, αλλά και με τις κατεστημένες δυνάμεις του ελληνικού κοινοβουλίου, που όπως παρατήρησε ο ίδιος, τους «υποδέχθηκαν» με φθόνο και μοναδικό σκοπό την απομάκρυνσή τους.
Η αναφορά στην περίφημη στήλη του στη βρετανική εφημερίδα The Guardian κατά την περίοδο 2009-2014, η οποία αποτέλεσε έναν από τους λίγους πυλώνες ενημέρωσης εκτός Ελλάδας για το κύμα των αντιστάσεων κατά των πολιτικών λιτότητας, έφερε τη συζήτηση στη στάση των ΜΜΕ απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ από το 2015 μέχρι σήμερα. Έτσι σχολίασε τον ισχυρότατο δεσμό μεταξύ ΜΜΕ, πολιτικών και τραπεζών που στην ελληνική περίπτωση οδήγησε στο ανορθόδοξο σύστημα της προσωρινής αδειοδότησης των ιδιωτικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών και ως εκ τούτου σε μεγάλη σύγκρουση συμφερόντων με την πολιτική που ξεκίνησε να εφαρμόζει ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο Παππά. Η παραπληροφόρηση και η διάδοση ψευδών ειδήσεων, με τον καιρό όλο και πιο οργανωμένα, έκρυψαν εκδηλώσεις επιθετικού μίσους κάτω από τον μανδύα του αφηγήματος της αριστερής παρένθεσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ εκεί απάντησε με ανθεκτικότητα ή όπως θα το έθετε ο Ζίζεκ με το «κουράγιο της απελπισίας». Έτσι κέρδισε τρεις φορές τις εκλογές χωρίς τη στήριξη καμίας μεγάλης εφημερίδας ή καναλιού.
Σε αυτό το σημείο ο Κ. Δουζίνας αναφέρθηκε στο χαρακτηριστικό παράδειγμα της πόλης του Πειραιά όπου στα πρότυπα μιας πολιτικής «που νομίζαμε πως εξαφανίστηκε με τον Μπερλουσκόνι», ένας εφοπλιστής αγόρασε την ομάδα του Ολυμπιακού και μερικές από τις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας και έφτιαξε μια ομάδα υποψηφίων για τις τοπικές εκλογές ορίζοντας έναν συνεργάτη του ως επικεφαλής. Αυτή είναι η τοπική αυτοδιοίκηση σήμερα στον Πειραιά και αυτού του τύπου η πολιτική διαχέεται σε όλες τις πτυχές της καθημερινής ζωής, τόνισε.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης περιστράφηκε γύρω από το δημοψήφισμα του 2015 και τον τρόπο που αυτό επηρέασε τα κινήματα και τις εκδηλώσεις αλληλεγγύης προς Ελλάδα, καθώς και ο ίδιος με την ακαδημαϊκή του ιδιότητα τότε πρωτοστάτησε σε αυτά. Χαρακτηρίζοντας το δημοψήφισμα ως τραυματικό γεγονός, ο Κ. Δουζίνας απάντησε με τη χαρακτηριστική φράση: «προσπαθήσαμε, αποτύχαμε, θα προσπαθήσουμε ξανά, θα αποτύχουμε καλύτερα». Επεσήμανε στη συνέχεια πως τα μεγάλα διλήμματα, που είναι βαθιά ριζωμένα στην ελληνική κουλτούρα, δεν έχουν μια και μοναδική ή μια σωστή απάντηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε δεν αποφάσισε με όρους ιδεολογίας, αλλά με μια ανάλυση κόστους και οφέλους για το επίπεδο διαβίωσης του ελληνικού λαού που ήδη είχε πληγεί από την κρίση. Η εξέλιξη έδειξε ότι ο Αλέξης Τσίπρας τότε πήρε τη σωστή απόφαση. Ξεπερνώντας πια το «κουράγιο της απελπισίας» ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε μια μάχη και έπλασε ένα πρότυπο για την ευρωπαϊκή αριστερά. Ποια είναι λοιπόν η πιο σημαντική κληρονομιά του ΣΥΡΙΖΑ; Όπως τόνισε ο Κ. Δουζίνας, αναμφίβολα η Συμφωνία των Πρεσπών και η έξοδος από τα μνημόνια.
Ανοίγοντας τη συζήτηση στην επόμενη μέρα, τα ζητήματα που τέθηκαν αφορούσαν την ατζέντα των ευρωεκλογών και τον σημερινό ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας. Συγκριτικά με το αυστριακό πλαίσιο όπου φαίνεται να επικρατούν στην ατζέντα η ασφάλεια και το μεταναστευτικό-προσφυγικό, ο Κ. Δουζίνας παρατήρησε πως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ως άμεση συνέπεια της ανόδου ακροδεξιάς και της όλο και μεγαλύτερης επιρροής που ασκεί η «δυστοπία» της ακραίας δεξιάς ρητορικής στους νέους. Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά λόγω του ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κατά κάποιο τρόπο απορρόφησε το άγχος και την επισφάλεια πολλών κοινωνικών στρωμάτων και έτσι έχει αποτρέψει προς το παρόν τον κίνδυνο μιας ηγεμονικής ανάδυσης της ακροδεξιάς.
Σχετικά με αυτό που τέθηκε ως κρίση της σοσιαλδημοκρατίας, απάντησε με το εγχείρημα της δημιουργίας ενός νέου προοδευτικού μετώπου. Αυτό θα εκκινεί από την παραδοχή ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο παλιό κοινωνικό κράτος και οι αριστερές πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να αναζητήσουν νέους σχεδιασμούς με σκοπό την αναγέννησή του, όπως η κίνηση κεφαλαίου προς τους εργαζόμενους και η έμφαση στις πρωτοβουλίες των πολιτών.
Μέρος του βιβλίου του Syriza in power. Reflections of an accidental politician θα δημοσιευτεί στην ελληνική έκδοση Από την έδρα στα έδρανα που αναμένεται από τις εκδόσεις Νήσος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου