Η βιώσιμη ανάπτυξη, η ολιγαρκής αφθονία και η ειλικρινής υποκρισία των «σοβαρών» αναλυτών
To οξύμωρο σχήμα είναι
αντιφατικό και αντικρουόμενο. Ο Serge Latouche επέλεξε ένα τέτοιο
ρητορικό παράδοξο για να αναδείξει την διαφορετική του πρόταση. Οι
«σοβαροί» αναλυτές για να γελοιοποιήσουν την πρόταση εστιάζουν στο σχήμα
λόγου ή στα ακαδημαϊκά διαπιστευτήρια αυτού που το λέει και την
ευρύτερη αποδοχή της. Μια ριζοσπαστική πρόταση συνήθως τίθεται από
στοχαστές που είναι περιθωριοποιημένοι από το υφιστάμενο σύστημα και το
γεγονός ότι είναι ριζοσπαστική την κάνει αυτομάτως απωθητική από τους
εκπροσώπους του συστήματος. Συνήθως όταν την κάνουν αποδεκτή οι
συστημικοί αναλυτές είναι ήδη αργά.
Η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης μέσα στον καπιταλιστικό κόσμο τείνει να γίνει έννοια αντικρουόμενη. Παρά το γεγονός ότι ο ΟΗΕ την έχει εισαγάγει σαν έννοια από το 1987 με την Brundtland Report που επεσήμανε ότι τα κρίσιμα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα οφείλονται κατά κύριο λόγο στην τεράστια φτώχεια του Νότου και στα μη βιώσιμα πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής στο Βορρά, το σύστημα συνέχιζε να λειτουργεί με την λογική της αέναης ανάπτυξης, ότι δεν θα υπήρχε ποτέ κίνδυνος διακοπής της ειδικά όταν η μέχρι τότε βιβλιογραφία δεν αποδείκνυέ κάτι διαφορετικό. Όταν προέκυψαν έντονα τα περιβαλλοντολογικά προβλήματα η βιώσιμη ανάπτυξη άρχισε να κερδίζει έδαφος και εδραιώθηκε σαν κοινή αντίληψη.
Η Brundtland Report βασίστηκε στα έργα Rachel Carson's Silent Spring (1962), Garret Hardin's Tragedy of the Commons (1968), the Blueprint for Survival by the Ecologist magazine (1972) και Club of Rome's Limits to Growth report (1972). Ουσιαστικά η πρώτη διεθνής αναγνώριση της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς όμως την ρητή αναφορά του όρου έγινε το 1972 στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη και ουσιαστικά θεμελιώθηκε το 1992 στη Διάσκεψη στο Ρίο όταν οι μεγάλοι ηγέτες του κόσμου αποδέχτηκαν τον όρο. 20 χρόνια πήρε η αποδοχή της ορολογίας και χρειάστηκε να φτάσουμε το 2002 στη Διάσκεψη του Γιοχάνεσμπουργκ για κάποιες ουσιαστικές δεσμεύσεις.
Η κλιματική αλλαγή πλέον είναι μια πραγματικότητα που οδηγεί σε ένα παγκόσμιο μαθητικό κίνημα που διεκδικεί το αύριο του απέναντι στην απάθεια των ενηλίκων. Στις 15 Μάρτη το κίνημα Fridays for Future (Παρασκευές για το μέλλον) όπου πρωτοστατεί η 16χρονη Σουηδέζα ακτιβίστρια Greta Thunberg κάλεσε σε διαμαρτυρία και ανανέωσε το ραντεβού για τις 24 Μάη. Μια κλιματική αλλαγή που ο Trump αδυνατεί να αντιληφθεί και σε κάθε προσπάθεια βρίσκει αφορμή να επιτεθεί πολιτικά όπως με το νομοσχέδιο της Αlexandria Ocasio-Cortez για ένα Green New Deal κατηγορώντας τους αντιπάλους του για σοσιαλισμό και για κίνδυνο για την αμερικάνικη βιομηχανία σε μια ξεκάθαρα προεκλογική εκδήλωση. Όσο οι μεγάλοι ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία παραμένουν αδιάφοροι και με δεδομένο ότι η ανθρωπότητα έχει πάνω από μια δεκαετία για να ελέγξει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πριν να καταστούν αναπόφευκτες οι καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σύμφωνά με την επιτροπή επιστημόνων του ΟΗΕ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) , οι αναγκαίες δράσεις ριζοσπαστικοποιούνται αν θέλουμε να προλάβουμε τα χειρότερα.
Οι «σοβαροί» αναλυτές ωρύονται για την κλιματική αλλαγή στα πάνελ αλλά επιτίθενται σε οτιδήποτε μπορεί να αμφισβητήσει την ανάπτυξη όπως την οριοθετούν οι εργοδότες τους. Παλαιότερα οι ίδιοι ή οι προκάτοχοί τους αμφισβητούσαν την αξία της βιώσιμης ανάπτυξης σαν υπερβολικές φοβίες μέχρι να βάλλουν αυτοκόλλητα eco-friendly στις αναλύσεις τους για να ταιριάζουν με την μόδα της εποχής. Εξάλλου δεν είναι η ανάπτυξη που ενδιαφέρονται αλλά η νομή των κερδών να παραμείνει η ίδια παντός καιρού.
Στην πραγματικότητα, η πρόταση του Latouche δεν είναι η άρνηση της ανάπτυξης ή της αρνητικής ανάπτυξης, αλλά μια πραγματική και ελεύθερη έξοδος από την καταναλωτική κοινωνία. Ένα σύστημα που δεν καταναλώνει πόρους γρηγορότερα από ό, τι ανανεώνει και απορρίπτει απόβλητα ταχύτερα από ό, τι ανακυκλώνονται φυσικά. Συνολικά, λιγότερη εργασία για μια πλουσιότερη, ελεύθερη και πιο κοινωνική ζωή.
Το μέλλον μας διακυβεύεται από το τωρινό πρόταγμά μας και από τις πολιτικές μας επιλογές.
Σερζ Λατούς - Βικιπαίδεια
Η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης μέσα στον καπιταλιστικό κόσμο τείνει να γίνει έννοια αντικρουόμενη. Παρά το γεγονός ότι ο ΟΗΕ την έχει εισαγάγει σαν έννοια από το 1987 με την Brundtland Report που επεσήμανε ότι τα κρίσιμα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα οφείλονται κατά κύριο λόγο στην τεράστια φτώχεια του Νότου και στα μη βιώσιμα πρότυπα κατανάλωσης και παραγωγής στο Βορρά, το σύστημα συνέχιζε να λειτουργεί με την λογική της αέναης ανάπτυξης, ότι δεν θα υπήρχε ποτέ κίνδυνος διακοπής της ειδικά όταν η μέχρι τότε βιβλιογραφία δεν αποδείκνυέ κάτι διαφορετικό. Όταν προέκυψαν έντονα τα περιβαλλοντολογικά προβλήματα η βιώσιμη ανάπτυξη άρχισε να κερδίζει έδαφος και εδραιώθηκε σαν κοινή αντίληψη.
Η Brundtland Report βασίστηκε στα έργα Rachel Carson's Silent Spring (1962), Garret Hardin's Tragedy of the Commons (1968), the Blueprint for Survival by the Ecologist magazine (1972) και Club of Rome's Limits to Growth report (1972). Ουσιαστικά η πρώτη διεθνής αναγνώριση της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς όμως την ρητή αναφορά του όρου έγινε το 1972 στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Ανθρώπινο Περιβάλλον που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη και ουσιαστικά θεμελιώθηκε το 1992 στη Διάσκεψη στο Ρίο όταν οι μεγάλοι ηγέτες του κόσμου αποδέχτηκαν τον όρο. 20 χρόνια πήρε η αποδοχή της ορολογίας και χρειάστηκε να φτάσουμε το 2002 στη Διάσκεψη του Γιοχάνεσμπουργκ για κάποιες ουσιαστικές δεσμεύσεις.
Η κλιματική αλλαγή πλέον είναι μια πραγματικότητα που οδηγεί σε ένα παγκόσμιο μαθητικό κίνημα που διεκδικεί το αύριο του απέναντι στην απάθεια των ενηλίκων. Στις 15 Μάρτη το κίνημα Fridays for Future (Παρασκευές για το μέλλον) όπου πρωτοστατεί η 16χρονη Σουηδέζα ακτιβίστρια Greta Thunberg κάλεσε σε διαμαρτυρία και ανανέωσε το ραντεβού για τις 24 Μάη. Μια κλιματική αλλαγή που ο Trump αδυνατεί να αντιληφθεί και σε κάθε προσπάθεια βρίσκει αφορμή να επιτεθεί πολιτικά όπως με το νομοσχέδιο της Αlexandria Ocasio-Cortez για ένα Green New Deal κατηγορώντας τους αντιπάλους του για σοσιαλισμό και για κίνδυνο για την αμερικάνικη βιομηχανία σε μια ξεκάθαρα προεκλογική εκδήλωση. Όσο οι μεγάλοι ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία παραμένουν αδιάφοροι και με δεδομένο ότι η ανθρωπότητα έχει πάνω από μια δεκαετία για να ελέγξει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πριν να καταστούν αναπόφευκτες οι καταστροφικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σύμφωνά με την επιτροπή επιστημόνων του ΟΗΕ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) , οι αναγκαίες δράσεις ριζοσπαστικοποιούνται αν θέλουμε να προλάβουμε τα χειρότερα.
Οι «σοβαροί» αναλυτές ωρύονται για την κλιματική αλλαγή στα πάνελ αλλά επιτίθενται σε οτιδήποτε μπορεί να αμφισβητήσει την ανάπτυξη όπως την οριοθετούν οι εργοδότες τους. Παλαιότερα οι ίδιοι ή οι προκάτοχοί τους αμφισβητούσαν την αξία της βιώσιμης ανάπτυξης σαν υπερβολικές φοβίες μέχρι να βάλλουν αυτοκόλλητα eco-friendly στις αναλύσεις τους για να ταιριάζουν με την μόδα της εποχής. Εξάλλου δεν είναι η ανάπτυξη που ενδιαφέρονται αλλά η νομή των κερδών να παραμείνει η ίδια παντός καιρού.
Στην πραγματικότητα, η πρόταση του Latouche δεν είναι η άρνηση της ανάπτυξης ή της αρνητικής ανάπτυξης, αλλά μια πραγματική και ελεύθερη έξοδος από την καταναλωτική κοινωνία. Ένα σύστημα που δεν καταναλώνει πόρους γρηγορότερα από ό, τι ανανεώνει και απορρίπτει απόβλητα ταχύτερα από ό, τι ανακυκλώνονται φυσικά. Συνολικά, λιγότερη εργασία για μια πλουσιότερη, ελεύθερη και πιο κοινωνική ζωή.
Το μέλλον μας διακυβεύεται από το τωρινό πρόταγμά μας και από τις πολιτικές μας επιλογές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου