Είδαμε την ταινία « Ο εμποράκος» του Aσγκάρ Φαραντί και μας  άρεσε πολύ

Κοινή χρήση

Ο Εμάντ και η Ράνα αλλάζουν διαμέρισμα γιατί  η πολυκατοικία τους καταρρέει. Εκείνος καθηγητής λογοτεχνίας  στο Γυμνάσιο , εκείνη  ακαθόριστου επαγγέλματος. Κοινή αγάπη  του χαμηλού τόνων ζευγαριού είναι το θέατρο , εξού και η συμμετοχή τους  τα βράδια σε ένα ερασιτεχνικό θεατρικό θίασο, όπου  ερμηνεύουν δύο βασικούς ρόλους στο «Θάνατο του Εμποράκου»,  του Άρθουρ Μίλερ. Ο Εμάντ υποδύεται τον αποτυχημένο έμπορα  Γουίλι Λόμαν» και η Ράνα την κουρασμένη από τις συνεχείς διαψεύσεις για βελτίωση της ζωής τους  γυναίκα του Γουίλι, Λίντα.
Το νέο διαμέρισμα που τους νοικιάζει  ένας συνάδελφος από το θίασό τους  δεν είναι σε καλή κατάσταση και  επιπλέον υπάρχει ένα κλειστό δωμάτιο ,στο οποίο βρίσκονται  τα πράγματα της προηγούμενης ενοίκου , μιας γυναίκας , που έχει φύγει ξαφνικά και ,  όπως εκ των υστέρων μαθαίνει το ζευγάρι, δεν ήταν αμέμπτου ηθικής αφού δεχόταν  πολλούς άντρες ως "επισκέπτες".

Το πρώτο βράδυ της εγκατάστασής τους στο σπίτι  , κι ενώ η γυναίκα βρίσκεται στο μπάνιο για την τουαλέτα της, έχοντας  ξεκλειδώσει την πόρτα στον άντρα της , που της είχε τηλεφωνήσει ότι ήταν στο δρόμο για το σπίτι, ένας  άντρας  μπαίνει κρυφά και της επιτίθεται τραυματίζοντάς την στο κεφάλι , αλλά εξαφανίζεται πριν γυρίσει ο Εμάντ , αφήνοντας ίχνη αίματος στις σκάλες της πολυκατοικίας .
Η υπόθεση από δω και μπρος παίρνει τη μορφή θρίλερ . Η Ράνα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ και δεν είναι σε θέση να αποκαλύψει στο σύζυγό της τι ακριβώς συνέβη το μοιραίο βράδυ. Υπέστη εκτός από τον τραυματισμό της και βιασμό; Όταν μάλιστα ο Εμάντ βρίσκει χρήματα  στο κομοδίνο, που προφανώς προέρχονται από τον δράστη, μετατρέπεται σε ένα εμμονικό άτομο . Επιστρατεύει όλες τους τις δυνάμεις για να βρει το δράστη και να πάρει εκδίκηση για την προσβολή που υπέστη.
Ο Φαραντί στο σημείο αυτό  αναδεικνύει το πόσο μεγάλος σκηνοθέτης είναι. Αντί να μετατρέψει την ταινία σε ένα τυπικό αστικό θρίλερ  δυτικού τύπου , φτιάχνει έναν καμβά κοινωνικό πολιτικό , που στα πλέγματά του εμπλέκονται οι άνισοι ρόλοι των φύλων στο σύγχρονο Ιράν, θρυμματίζοντας την εικόνα του σύγχρονου μορφωμένου και καλλιεργημένου νέου Ιρανού και δείχνοντας τη δεινή θέση που εξακολουθεί να βρίσκεται η γυναίκα.
Ο Εμάντ αρνείται να δεχτεί το γεγονός ρεαλιστικά, αλλά αντιδρά ως ο αρσενικός  που έχει θιχτεί ο ανδρισμός του, αφού έχει ατιμαστεί η γυναίκα-ιδιοκτησία του . Θα αποδειχτεί ότι δε θέλει να βρει τον ένοχο για να τον παραδώσει στη Δικαιοσύνη , αλλά για να πάρει προσωπική εκδίκηση, ασκώντας μια άγριας μορφής  βεντέτα, σύμφωνη με τις ρατσιστικές, σωβινιστικές  παραδόσεις της χώρας του.

Ο Ασγκάρ Φαραντί («Ενας Χωρισμός», «Το Παρελθόν») δείχνει μια  Τεχεράνη , ένα Ιράν σε παρακμή . Τα θεμέλια μιας πόλης , μιας χώρας ενός κοινωνικοπολιτικού (θεοκρατικής μορφής) συστήματος είναι σαθρά. Τα πάντα καταρρέουν: τα κτίρια , οι αξίες, οι ανθρώπινες σχέσεις, πάνω απ΄όλα τινάζεται στον αέρα ο μύθος της "προοδευτικής μοντέρνας νέας Περσικής γενιάς. Όταν οι νέοι άντρες αρνούνται την ισοτιμία της  γυναίκας στο πλάι τους , τότε διαιωνίζουν το παλιό καθεστώς  μιας βαθιά ρατσιστικής κοινωνίας επειδή αυτό το καθεστώς τους βολεύει.


Ο τίτλος της ταινίας και το θεατρικό έργο που επέλεξε ο Φαραντί δεν είναι καθόλου τυχαία. Όπως ο ήρωας του Μίλερ  απέτυχε παταγωδώς να πραγματώσει το  αμερικανικό όνειρο του επιτυχημένου άνδρα , έτσι και ο ήρωας του Φαραντί αποτυγχάνει να πραγματώσει την επιθυμία του να γίνει ο εκφραστής της χειραφέτησης του άντρα από τα πρότυπα που επιβάλλει το παλιό θεοκρατικό σύστημα στους νεαρούς Πέρσες.Το  καταπιεσμένο αρσενικό που κρύβει μέσα του και θέλει τη γυναίκα κτήμα του και όχι ισότιμη εταίρο,   με την πρώτη δοκιμασία επανακτά τον κυρίαρχο ρόλο του .


Είναι όμως κάτι παραπάνω από σημαντικό, είναι απαραίτητο,όπως γράφει η Πόλυ Λυκούργου στο flix.gr, το  "ότι ο Φαραντί ανεβάζει μία παράσταση για τα μάτια του δυτικού θεατή και κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του ντόπιου λογοκριτή, έναν Εμποράκο με μαντίλες και κομμένες σκηνές και πόρνες ντυμένες από τον αστράγαλο μέχρι το λαιμό (αλλά απλώς φορώντας μια κόκκινη καπαρντίνα). Γιατί μας κάνει να ταρακουνηθούμε κι εμείς από τα δικά μας τσιμεντωμένα θεμέλια ,  από όπου εκφέρουμε απόψεις εκ του ασφαλούς , και να κοιτάξουμε λίγο τη θέα από ένα ανοιχτότερο σε διάλογο παράθυρο. Δεν έχουν όλοι το ίδιο προνόμιο. Κι όσα για εμάς είναι προβληματισμοί, για άλλους είναι προβλήματα."