Ο ΚΑΛΟΣ ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ ΠΑΤΕΡΑ

 

 PHOTO: A. Isard/Paris Match/Contour by Getty Images/Ideal Image

PASCAL BRUCKNER: ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Συνέντευξη: Γιώργος Βαϊλάκης

 

Είναι ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους συγγραφείς της εποχής μας, αλλά και ένας στοχαστής με παγκόσμια απήχηση –για πολλούς πρότυπο του σύγχρονου διανοούμενου. Με σπουδές φιλοσοφίας στο ενεργητικό του, γράφει εναλλάξ κάθε τόσο μυθιστορήματα και δοκίμια, αρθρογραφεί, διδάσκει ως καθηγητής σε πανεπιστήμια και βέβαια, θεωρείται και είναι ένα από τα τρομερά παιδιά των ευρωπαϊκών γραμμάτων.

Το τελευταίο αυτοβιογραφικό βιβλίο σας με τίτλο «Ενας καλός γιος» εστιάζει στην προβληματική σχέση που είχατε με τον νεκρό πια πατέρα σας, έναν ακραίο αντισημίτη. Πώς διαχειριστήκατε τον θυμό σας; Αλλά και ποια είναι η άποψή σας για το φαινόμενο του ρατσισμού σήμερα στην Ευρώπη;

Ο θυμός ήταν πιθανότατα απαραίτητος για να προστατεύσω τον εαυτό μου από την επιθετικότητα του πατέρα μου. Έπρεπε να χτίσω ένα είδος οχυρού μέσα μου για να με προφυλάξω από την αρνητική του επιρροή. Αλλά την ίδια στιγμή, και αυτό είναι κάτι που το εξηγώ στο βιβλίο, ο πατέρας μου ήταν επίσης τρυφερός, στοργικός και με βοήθησε να πάω σχολείο και να κάνω καλές σπουδές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν μπορώ πλέον μόνο να τον μισώ. Προς το τέλος της ζωής του, ήταν πολύ άρρωστος και γενναίος και εν πάση περιπτώσει παραμένει ο πατέρας μου, η σάρκα και το αίμα μου. Όσο για τον ρατσισμό στις μέρες μας έχει γίνει μια δικαιολογία για πολλές ομάδες, ιδίως τους μουσουλμάνους, για να αποφεύγουν την οποιαδήποτε κριτική. Σίγουρα πρέπει να καταπολεμούμε τον ρατσισμό, αλλά ταυτόχρονα οφείλουμε να μην υποκύπτουμε στις υπερβολές του αντι-ρατσισμού.

Έχετε ισχυρισθεί ότι «έχουμε απωλέσει την ενέργεια και την ορμητικότητα του Διαφωτισμού. Ό,τι μας έμεινε είναι μια γκρι εκδοχή του. Αυτό είναι το λυκόφως του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Κάτι πεθαίνει αργά στα έθνη μας και εάν δεν ξυπνήσουμε, θα εξαφανιστούμε». Δηλαδή;

Η Ευρώπη σήμερα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Παντού οι εχθροί της κερδίζουν, τα λαϊκίστικα κόμματα θριαμβεύουν. Αλλά πιστεύω ότι αυτό είναι μόνο μία φάση. Η Ευρώπη δέχεται πολλές επιθέσεις, από τη μία είναι το ριζοσπαστικό Ισλάμ και από την άλλη ο εθνικισμός. Δεν είναι η πρώτη φορά που η ήπειρός μας πολιορκείται. Πρέπει να αντισταθούμε απέναντι στις δυνάμεις της διάλυσης και κυρίως να βρούμε την ψυχική διάθεση να αντισταθούμε.

Είπατε πρόσφατα ότι «ο πόλεμος που ξεκίνησε με τον θάνατο 130 αθώων ανθρώπων από τους τρομοκράτες στο Παρίσι, δεν θα τελειώσει σύντομα και χωρίς πόνο». Πώς πρέπει οι Δυτικές χώρες να αντιμετωπίσουν τέτοιες τρομοκρατικές επιθέσεις;

Πρώτον πρέπει να κατονομάσουμε τον εχθρό, το ριζοσπαστικό Ισλάμ, δεύτερον να παρθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αστυνομική και τη στρατιωτική παρέμβαση η οποία περνά μέσα από την καταστροφή του ISIS και τρίτον να βοηθήσουμε παντού τους μετριοπαθείς μουσουλμάνους και να τους ενθαρρύνουμε να διαβάσουν εκ νέου το Κοράνι με περισσότερο θετική διάθεση.

Είστε ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους διανοούμενους που σχολιάζουν τα σημαντικά γεγονότα σε παγκόσμια κλίμακα. Ταυτόχρονα, θεωρείστε ένας από τους πιο σημαντικούς λογοτέχνες. Πώς αντιλαμβάνεστε αυτές τις δύο δραστηριότητες;

Η κριτική γραφή και η λογοτεχνία είναι δύο διαφορετικές δραστηριότητες που μου αρέσουν εξίσου. Αντιλαμβάνομαι τα μυθιστορήματα ως την έκφραση ενός κομματιού του εαυτού μου που δεν τολμώ να το εκθέσω διαφορετικά. Ίσως γι’ αυτό έχω την τάση να γράφω ιστορίες που είναι ζοφερές και βίαιες. Το μυθιστόρημα για μένα γίνεται μια άρνηση του δοκιμιακού λόγου, αλλά και ένας τρόπος για να αντλώ αισιοδοξία από τον διανοούμενο! Πάντως, ανάμεσα στα δύο συντελείται ένας παρατεταμένος αντιφατικός διάλογος, στη βάση των μόνιμων εμμονών μου.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τους συγγραφείς;

Το μεγαλύτερο ψέμα είναι ότι γράφει υπό την επήρεια της έμπνευσης και ότι ο συγγραφέας είναι όπως ένας σαμάνος, ένας μοναχός ασκητής που τον επισκέπτεται μία μακρινή θεότητα. Το να γράφεις ένα μυθιστόρημα σημαίνει να δουλεύεις μέρα με τη μέρα, ακατάπαυστα, για χρόνια.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που πήρατε ποτέ ως συγγραφέας;

Αυτή που έδωσε ο Ουίλιαμ Φώκνερ όταν έγραφε σενάρια: «Σκότωσε τους αγαπημένους σου».

BEST SELLERS
Τα πιο πρόσφατα βιβλία του «Ένας καλός γιος» (2015) και «Το παράδοξο του έρωτα» (2013) κυκλοφορούν από τις εκδ. Πατάκη, ενώ τα πασίγνωστα «Οι κλέφτες της ομορφιάς» και «Τα μαύρα φεγγάρια του έρωτα» από τις εκδ. Αστάρτη.

Δημοσιεύτηκε στο HOMME, τεύχος 118 – Απρίλιος 2016
***********************

 

Ο καλός γιος Πασκάλ Μπρυκνέρ | Protagon.gr

Πασκάλ Μπρυκνέρ: «Ένας καλός γιος» κριτική του Φίλιππου Φιλίππου