Ο αδηφάγος δράκος της κινεζικής ανάπτυξης καταστρέφει τον πλανήτη
Made in China
Φέτος, ο ετήσιος οικολογικός συναγερμός, η «ημέρα υπέρβασης της
Γης», χτύπησε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου, σε
7,5 μήνες, η παγκόσμια κατανάλωση φυσικών πόρων είχε υπερβεί το όριο το
οποίο ο πλανήτης μπορεί να αναπαράγει σε ένα χρόνο. Και μία χώρα φέρει
τη μεγαλύτερη ευθύνη για αυτή την εξέλιξη.
Διότι όταν μία χώρα που κατοικείται από το 20% του πληθυσμού της υφηλίου καταναλώνει περίπου το 50% της διεθνούς παραγωγής τσιμέντου, αλουμινίου, χαλκού, ατσαλιού και κάρβουνου, κάτι δεν πάει καλά. Ιδίως όταν με αυτά τα υλικά κατασκευάζονται αυτοκινητόδρομοι που χρησιμοποιούνται από ελάχιστα οχήματα και κτίρια που σε μεγάλο βαθμό παραμένουν άδεια, δημιουργώντας υπο - κατοικημένες «πόλεις - φαντάσματα». Γιατί ακριβώς αυτό συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια στην Κίνα.
Τι σκοπό μπορεί να έχει μια τέτοια σπατάλη; Οπωσδήποτε καταφέρνει να προβάλλει εγχώρια και διεθνώς μία εικόνα ευημερίας και να δημιουργεί ένα προπέτασμα καπνού, πίσω από το οποίο κρύβονται τα δομικά, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντολογικά προβλήματα ενός μυστικοπαθούς, αστυνομοκρατούμενου, κράτους που ελέγχεται από μία κομματική γραφειοκρατία.
Όμως που βρίσκει η Κίνα τόσο χρήμα; Η χρηματοδότηση δεν αποτελεί πρόβλημα για τη δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του πλανήτη, ιδίως όταν έχει τη δυνατότητα να τυπώνει χρήμα και να κρατάει το νόμισμά της σε ένα εξωπραγματικά υψηλό επίπεδο σε σχέση με το δολάριο και άλλα νομίσματα. Η Κίνα έχει καταφέρει να έχει πρόσβαση σε πρώτες ύλες πληρώνοντας υπερβολικές τιμές ή προσφέροντας δελεαστικά ανταλλάγματα, κυρίως σε κράτη που εξαρτώνται από τις συναλλαγές τους με αυτή.
Παράδειγμα το Κογκό, το οποίο πούλησε δικαιώματα εξόρυξης χαλκού σε κινεζικές εταιρείες με αντάλλαγμα την κατασκευή σιδηροδρομικών υποδομών αξίας 12 δις. δολαρίων, ποσό τριπλάσιο του ετήσιου προϋπολογισμού του Κογκό και δεκαπλάσιο από αυτό που είχαν προσφέρει επενδυτές δυτικών χωρών. Παρόμοια περίπτωση αποτελεί το τεράστιο βουνό Toromocho στο Περού, ύψους 4600 μέτρων (δηλαδή περίπου μισό Έβερεστ). Το 2007 μία κινεζική εταιρεία αγόρασε τα δικαιώματα εξόρυξης χαλκού στο βουνό αντί τριών δις. δολαρίων. Και πολλές άλλες χώρες όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Μογγολία, το Καζακστάν, και διάφορα κράτη της Αφρικής, έχουν στην κυριολεξία υποθηκεύσει το φυσικό τους πλούτο για να εξασφαλίσουν την εισροή (κινεζικών) κεφαλαίων, τα οποία έχουν ανάγκη για την επιβίωση της οικονομίας τους.
Αλλά οι επιπτώσεις της αδηφαγίας της κινεζικής ανάπτυξης δεν προέρχονται μόνο από επίσημες εμπορικές συμφωνίες. Περιπτώσεις παράνομης υλοτομίας στη Βιρμανία, παράνομης αλιείας στην Ινδονησία, παράνομης εξόρυξης χρυσού στη Γκάνα και παράνομης εξαγωγής ελεφαντοστού από την Τανζανία από Κινέζους έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα.
Ταυτόχρονα οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κινεζικής ανάπτυξης είναι καταστροφικές. Πολλοί ποταμοί της Κίνας περιέχουν σημαντικά ποσοστά βιομηχανικών και χημικών αποβλήτων, κάτι το οποίο θα έπρεπε βέβαια να ήταν αναμενόμενο όταν περίπου οι μισές χημικές βιομηχανίες στη Κίνα (περίπου 10.000) κατασκευάζονταν στις όχθες των δύο μεγαλύτερων ποταμών της. Τα ύδατα του 75% των ποταμών της Κίνας είναι ακατάλληλα για πόση και ψάρεμα. Ενώ σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του πανεπιστημίου του Berkeley, η μόλυνση της ατμόσφαιρας των πόλεων της Κίνας ευθύνεται για 4.000 πρόωρους θανάτους την ημέρα, δηλαδή για το 17% της θνησιμότητας στη χώρα.
Αλλά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των κινεζικών δραστηριοτήτων δεν περιορίζονται εντός των συνόρων της Κίνας. Μεταφερόμενη από τους ανέμους, η ατμοσφαιρική μόλυνση της Κίνας έχει επηρεάσει τις δυτικές ΗΠΑ και άλλες περιοχές του Ειρηνικού. Στο ορυχείο στο βουνό του Περού που προαναφέρθηκε, δύο λίμνες της περιοχής μολύνθηκαν από απόβλητα το 2014. Ενώ πρόσφατη έκθεση του πανεπιστημίου της Georgia στις ΗΠΑ ανέφερε ότι η Κίνα ευθύνεται για το 28% των πλαστικών απορριμμάτων στους ωκεανούς.
Το «θαύμα» της ραγδαίας ανάπτυξης της Κίνας επιτεύχθηκε με τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος. Και βέβαια δεν πρόκειται για ένα οικονομικό «θαύμα» που οι σχεδιαστές του θα μπορούν να διασώζουν εσαεί με νέες χρηματοδοτήσεις: μόλις πριν μερικές ημέρες η δεύτερη σε μέγεθος επενδυτική τράπεζα της Ιαπωνίας (η Daiwa Securities) συμπέρανε ότι η πιο πιθανή εξέλιξη για την οικονομία της Κίνας είναι η κατάρρευση της.
Αλλά ακόμη και αν η οικονομία της Κίνας καταφέρει να επιζήσει, η ανεξέλεγκτη εξάντληση των διεθνών φυσικών πόρων και οι καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η ανάπτυξή της θα είναι σύντομα, αν δεν έχουν ήδη γίνει, αμετάκλητες. Και βέβαια μαζί με το βασιλικό (της Κίνας) ποτίζεται και η γλάστρα της υφηλίου με τα απόβλητα της εντυπωσιακής κινεζικής ανάπτυξης.
Όμως καμία κυβέρνηση δεν τολμάει να πει στην Κίνα, τον «τραπεζίτη των ΗΠΑ», και κατ’ επέκταση και της Δύσης, ότι η ανεξέλεγκτη ανάπτυξή της καταστρέφει όχι μόνο το δικό της κράτος, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει λοιπόν αν τα πλαστικά που ξεβράζουν τα κύματα στις ακτές της Μεσογείου φέρουν την επιγραφή «Made in China».
Διότι όταν μία χώρα που κατοικείται από το 20% του πληθυσμού της υφηλίου καταναλώνει περίπου το 50% της διεθνούς παραγωγής τσιμέντου, αλουμινίου, χαλκού, ατσαλιού και κάρβουνου, κάτι δεν πάει καλά. Ιδίως όταν με αυτά τα υλικά κατασκευάζονται αυτοκινητόδρομοι που χρησιμοποιούνται από ελάχιστα οχήματα και κτίρια που σε μεγάλο βαθμό παραμένουν άδεια, δημιουργώντας υπο - κατοικημένες «πόλεις - φαντάσματα». Γιατί ακριβώς αυτό συμβαίνει εδώ και αρκετά χρόνια στην Κίνα.
Τι σκοπό μπορεί να έχει μια τέτοια σπατάλη; Οπωσδήποτε καταφέρνει να προβάλλει εγχώρια και διεθνώς μία εικόνα ευημερίας και να δημιουργεί ένα προπέτασμα καπνού, πίσω από το οποίο κρύβονται τα δομικά, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντολογικά προβλήματα ενός μυστικοπαθούς, αστυνομοκρατούμενου, κράτους που ελέγχεται από μία κομματική γραφειοκρατία.
Όμως που βρίσκει η Κίνα τόσο χρήμα; Η χρηματοδότηση δεν αποτελεί πρόβλημα για τη δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του πλανήτη, ιδίως όταν έχει τη δυνατότητα να τυπώνει χρήμα και να κρατάει το νόμισμά της σε ένα εξωπραγματικά υψηλό επίπεδο σε σχέση με το δολάριο και άλλα νομίσματα. Η Κίνα έχει καταφέρει να έχει πρόσβαση σε πρώτες ύλες πληρώνοντας υπερβολικές τιμές ή προσφέροντας δελεαστικά ανταλλάγματα, κυρίως σε κράτη που εξαρτώνται από τις συναλλαγές τους με αυτή.
Παράδειγμα το Κογκό, το οποίο πούλησε δικαιώματα εξόρυξης χαλκού σε κινεζικές εταιρείες με αντάλλαγμα την κατασκευή σιδηροδρομικών υποδομών αξίας 12 δις. δολαρίων, ποσό τριπλάσιο του ετήσιου προϋπολογισμού του Κογκό και δεκαπλάσιο από αυτό που είχαν προσφέρει επενδυτές δυτικών χωρών. Παρόμοια περίπτωση αποτελεί το τεράστιο βουνό Toromocho στο Περού, ύψους 4600 μέτρων (δηλαδή περίπου μισό Έβερεστ). Το 2007 μία κινεζική εταιρεία αγόρασε τα δικαιώματα εξόρυξης χαλκού στο βουνό αντί τριών δις. δολαρίων. Και πολλές άλλες χώρες όπως η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Μογγολία, το Καζακστάν, και διάφορα κράτη της Αφρικής, έχουν στην κυριολεξία υποθηκεύσει το φυσικό τους πλούτο για να εξασφαλίσουν την εισροή (κινεζικών) κεφαλαίων, τα οποία έχουν ανάγκη για την επιβίωση της οικονομίας τους.
Αλλά οι επιπτώσεις της αδηφαγίας της κινεζικής ανάπτυξης δεν προέρχονται μόνο από επίσημες εμπορικές συμφωνίες. Περιπτώσεις παράνομης υλοτομίας στη Βιρμανία, παράνομης αλιείας στην Ινδονησία, παράνομης εξόρυξης χρυσού στη Γκάνα και παράνομης εξαγωγής ελεφαντοστού από την Τανζανία από Κινέζους έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα.
Ταυτόχρονα οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κινεζικής ανάπτυξης είναι καταστροφικές. Πολλοί ποταμοί της Κίνας περιέχουν σημαντικά ποσοστά βιομηχανικών και χημικών αποβλήτων, κάτι το οποίο θα έπρεπε βέβαια να ήταν αναμενόμενο όταν περίπου οι μισές χημικές βιομηχανίες στη Κίνα (περίπου 10.000) κατασκευάζονταν στις όχθες των δύο μεγαλύτερων ποταμών της. Τα ύδατα του 75% των ποταμών της Κίνας είναι ακατάλληλα για πόση και ψάρεμα. Ενώ σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του πανεπιστημίου του Berkeley, η μόλυνση της ατμόσφαιρας των πόλεων της Κίνας ευθύνεται για 4.000 πρόωρους θανάτους την ημέρα, δηλαδή για το 17% της θνησιμότητας στη χώρα.
Αλλά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των κινεζικών δραστηριοτήτων δεν περιορίζονται εντός των συνόρων της Κίνας. Μεταφερόμενη από τους ανέμους, η ατμοσφαιρική μόλυνση της Κίνας έχει επηρεάσει τις δυτικές ΗΠΑ και άλλες περιοχές του Ειρηνικού. Στο ορυχείο στο βουνό του Περού που προαναφέρθηκε, δύο λίμνες της περιοχής μολύνθηκαν από απόβλητα το 2014. Ενώ πρόσφατη έκθεση του πανεπιστημίου της Georgia στις ΗΠΑ ανέφερε ότι η Κίνα ευθύνεται για το 28% των πλαστικών απορριμμάτων στους ωκεανούς.
Το «θαύμα» της ραγδαίας ανάπτυξης της Κίνας επιτεύχθηκε με τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος. Και βέβαια δεν πρόκειται για ένα οικονομικό «θαύμα» που οι σχεδιαστές του θα μπορούν να διασώζουν εσαεί με νέες χρηματοδοτήσεις: μόλις πριν μερικές ημέρες η δεύτερη σε μέγεθος επενδυτική τράπεζα της Ιαπωνίας (η Daiwa Securities) συμπέρανε ότι η πιο πιθανή εξέλιξη για την οικονομία της Κίνας είναι η κατάρρευση της.
Αλλά ακόμη και αν η οικονομία της Κίνας καταφέρει να επιζήσει, η ανεξέλεγκτη εξάντληση των διεθνών φυσικών πόρων και οι καταστροφικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η ανάπτυξή της θα είναι σύντομα, αν δεν έχουν ήδη γίνει, αμετάκλητες. Και βέβαια μαζί με το βασιλικό (της Κίνας) ποτίζεται και η γλάστρα της υφηλίου με τα απόβλητα της εντυπωσιακής κινεζικής ανάπτυξης.
Όμως καμία κυβέρνηση δεν τολμάει να πει στην Κίνα, τον «τραπεζίτη των ΗΠΑ», και κατ’ επέκταση και της Δύσης, ότι η ανεξέλεγκτη ανάπτυξή της καταστρέφει όχι μόνο το δικό της κράτος, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει λοιπόν αν τα πλαστικά που ξεβράζουν τα κύματα στις ακτές της Μεσογείου φέρουν την επιγραφή «Made in China».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου