Τα βότανα και η μπαρουφολογία για πολλά από αυτά

 ΒΟΤΑΝΑ

Η αλήθεια πίσω από την πολλά υποσχόμενη ετικέτα

Τα σκευάσματα βοτάνων είναι φυτικά παρασκευάσματα, που διατίθενται ευρέως στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συμπληρώματα διατροφής. Παρότι κοστίζουν αρκετά χρήματα, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή και στην Ελλάδα, αφού διαφημίζονται ως προϊόντα που βοηθούν στην καταπολέμηση ή ανακούφιση δεκάδων σοβαρών ασθενειών και παθήσεων.

Του Κώστα Σιαμέλη
R2unit@hotmail.com

                                                                                          Πηγή: Μακεδονία, 13/09/2012

Πολλά από αυτά ωστόσο δεν είναι τίποτε περισσότερο από... φύκια περιτυλιγμένα με χρυσές κορδέλες, ενώ ορισμένα μπορούν -υπό προϋποθέσεις- ακόμη και να επιβαρύνουν την υγεία όσων τα καταναλώσουν.
Ο λόγος για βιομηχανικώς συσκευασμένα βότανα όπως το γκίγκο, το σπαθόχορτο και το τζινσένγκ. Στην αγορά κυκλοφορούν ως σκευάσματα καθορισμένης δοσολογίας (κάψουλες, παστίλιες, δισκία, χάπια, σκόνες, αμπούλες υγρών κλπ.) και αγοράζονται χωρίς ιατρική συνταγή, από φαρμακεία, σούπερ μάρκετ, ειδικά καταστήματα ή μέσω διαδικτύου.
Όπως όλα τα τρόφιμα (εφόσον φυσικά υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις), έτσι και τα σκευάσματα βοτάνων μπορούν να φέρουν ισχυρισμούς υγείας, που αναφέρονται στην υποστήριξη, διατήρηση ή βελτίωση των φυσιολογικών λειτουργιών του οργανισμού μας, αλλά δεν πρέπει, στη σήμανση ή στη διαφήμισή τους, να αναφέρονται σε πρόληψη, αγωγή ή θεραπεία ασθενειών.
Δυστυχώς, σύμφωνα με έρευνα του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτή, η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται όπως θα έπρεπε. Η κατάσταση είναι χειρότερη για σκευάσματα που πωλούνται μέσω διαδικτύου. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΕΠΚΑ, στην αγορά κυκλοφορούν προϊόντα που άμεσα ή έμμεσα δηλώνουν ότι μπορεί να βοηθήσουν ακόμη και στη μάχη εναντίον σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος ή το Αλτσχάιμερ.

Αέρας κοπανιστός
Αξίζει να σημειωθεί ότι πάνω από 1.500 ισχυρισμοί για σκευάσματα βοτάνων αναμένεται να αξιολογηθούν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA). Το 2010 η EFSA ανακοίνωσε την αξιολόγηση 44 ισχυρισμών για σκευάσματα βοτάνων. Και οι 44 απορρίφθηκαν γιατί δεν είχαν αποδειχθεί επαρκώς.
Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι η αξιολόγηση της EFSA ήταν υπερβολικά αυστηρή και ζήτησαν ειδική μεταχείριση, η οποία θα επέτρεπε τεκμηρίωση αυτών των ισχυρισμών με βάση την «παραδοσιακή» τους χρήση και όχι με βάση επιστημονικά στοιχεία βασισμένα σε κλινικές μελέτες. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Καταναλωτών (BEUC) δεν αντιλαμβάνεται τη σκοπιμότητα μιας διαφορετικής μεταχείρισης των ισχυρισμών για τα σκευάσματα βοτάνων και προειδοποιεί για κινδύνους που ενέχει η μη αυστηρή επιστημονική αξιολόγηση, που σήμερα αποτελεί τον κανόνα.

Τι τάζουν, τι δεν προσφέρουν, τι προκαλούν
Τα παρακάτω παραδείγματα έχουν συλλεχθεί από τη BEUC και τις ενώσεις καταναλωτών μέλη της στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ.
- Πράσινο τσάι (Camellia sinensis): Στην προώθησή του χρησιμοποιείται ο ισχυρισμός ότι αδυνατίζει. Όμως, σύμφωνα με την EFSA, δεν έχει αποδεχθεί ότι η κατανάλωση πράσινου τσαγιού συνεισφέρει στη διατήρηση ή στην απόκτηση του σωστού σωματικού βάρους.
- Χρένο (Horseradish - Armoracia rusticana): Ονομάζεται και αρμοράκια η αγροτική, ή χορσράντις. Στην προώθησή του χρησιμοποιείται ο ισχυρισμός ότι βοηθά και υποστηρίζει την υγεία του ουροποιητικού συστήματος. Δεν έχει αποδειχθεί ότι η κατανάλωση Armoracia rusticana βοηθά στη βελτίωση της διουρητικής λειτουργίας.

- Εκχύλισμα ρίζας Dowg Quai (Dong Quai Root Extract - Angelica sinensis): Ονομάζεται και θηλυκό τζινσένγκ. Προωθείται ως συμπλήρωμα διατροφής «που βοηθά τη διατήρηση αρμονικής ισορροπίας κατά τη διάρκεια των δύσκολων ημερών του μήνα των γυναικών». Όμως έχουν αναφερθεί αλληλεπιδράσεις μεταξύ της Angelica sinensis και ορισμένων φαρμάκων. Για παράδειγμα, ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή δεν πρέπει να λαμβάνουν Αngelica sinensis, ενώ μπορεί επίσης να αντενδεικνύεται και για διαβητικούς. Επίσης είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο της φωτοευαισθησίας και των ηλιακών εγκαυμάτων.
- Σπαθόχορτο (St John’s Wort - Hypericum perforatum): Γνωστό επίσης και ως υπέρικο το διάτρητο, βάλσαμο, βαλσαμόχορτο, περίκη κλπ. Προωθείται ως συμπλήρωμα διατροφής και έχει τη φήμη ότι καταπολεμά την ήπιας μορφής κατάθλιψη. Έχουν αναφερθεί αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο σπαθόχορτο και ορισμένα φάρμακα. Για παράδειγμα, το σπαθόχορτο έχει συνδεθεί με ξαφνικές ή ακανόνιστες αιμορραγίες κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου σε γυναίκες που λαμβάνουν αντισυλληπτικά.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ 

*ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ=>Ισχυρισμοί υγείας για βότανα και σκευάσματα βοτάνων