Κ. Φ. Σκόκος ο σατιρικός

  Κωνσταντίνος Σκόκος
(1854-1929)

Ο Κωνσταντίνος Σκόκος γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν ασχολήθηκε όμως επαγγελματικά με τη δικηγορία. Από νεαρή ηλικία στράφηκε στο χώρο της δημοσιογραφίας και δημοσίευσε ευθυμογραφήματα, χρονογραφήματα, ηθογραφικά κείμενα και σατιρικούς στίχους, χρησιμοποιώντας συχνά το ψευδώνυμο Σατανάς. Γνωστός στο χώρο των γραμμάτων έγινε με το εικονογραφημένο Εθνικόν Ημερολόγιον Χρονογραφικόν, Φιλολογικόν και Γελοιογραφικόν (γνωστό ως Ημερολόγιον Σκόκου), που εξέδιδε ανελλιπώς για τριανταδύο χρόνια (1886-1918). Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε επίσημα το 1874 με την έκδοση του έμμετρου αλληγορικού κειμένου Πλάτανος και λεμονέα. Ακολούθησαν δύο ποιητικές συλλογές, με τίτλους Έαρ (1875) και Ακτίνες και μύρα (1877), ενώ δημοσίευσε επίσης συλλογές επιγραμμάτων και ευθυμογραφημάτων του. Πέθανε στην Αθήνα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Κωνσταντίνου Σκόκου βλ. χ.σ., «Σκόκος Κωνσταντίνος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988 και χ.σ., «Σκόκος Κωνσταντίνος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία • χ.σ., «Σκόκος Κωνσταντίνος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια21. Αθήνα, Πυρσός, 1933. • χ.σ., «Σκόκος Κωνσταντίνος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό9α. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988. • χ.σ., «Σκόκος Κωνσταντίνος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας12. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

Εργογραφία (πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) Ι.Ποίηση • Πλάτανος και λεμονέα. Αθήνα, 1874. • Έαρ. Αθήνα, 1875. • Ακτίνες και μύρα. Αθήνα, 1877. ΙΙ.Πεζογραφία • Κοινωνιολογία· Σελίδες εκ του καθ’ εκάστην βίου. Αθήνα, 1882. • Διατί δεν είμεθα ευτυχείς. Αθήνα, 1889. • Εκατό επιγράμματα. Αθήνα, 1921. • Τα παράξενα της ζωής. Αθήνα, 1921. • Επιγράμματα· Παλαιά και νεώτερα (1886-1920 και 1921-1927)· Μετά προλόγων Γρηγ.Ξενόπουλου και Εμμ.Λυκούδη. Αθήνα, 1927. • Σκίτσα από την ζωήν· Χρονογραφήματα - Ευθυμογραφήματα. Αθήνα, Ο Κοραής, 1929. ΠΗΓΗ: ΕΚΕΒΙ

 ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΡΑΦΗΣ

Α. Ποίηση

ΟΙ ΜΠΕΛΑΔΕΣ ΤΟΥ ΔΕΣΠΟΤΗ

Τω φίλωι κ. Ν. Σαράφη

Μια ομορφούλα παπαδιά,
δεν της δίνει ο θεός παιδιά,
και πικρός καημός της μένει-
κάνει κούρες τακτικά,
κάνει ξόρκια μαγικά,
μα του κάκου η καημένη!

Ντρέπεται και τον παπά...
Τι να γίνει; πού να πα
να κλαυθεί για τ' άδικό της;
μα εκεί που η συλλοή
Τήνε δέρνει... ένα πρωί
να σου εμπρός της ο Δεσπότης!

- Δέσποτά μου , το και το...
τι οργή θεού είν' αυτό!
Θα με φάει η λαχτάρα!...
Τη λυπήθη τη φτωχή,
της περνάει μια ευχή
και της λύνει την κατάρα!...

Μ' από τότες- τι κακό
που του ήρθε ξαφνικό!-
ηύρ' ο δόλιος τον μπελά του...
Τρέχουν όλες σαστικές,
παπαδιές και λαϊκές,
να τους πει τα πατερμά τους!...

Κωνσταντίνος Φ. Σκόκος
"Ημερολόγιον Σκόκου", 1904, αρ. 1.

Β.Πεζογραφία

Χαρτοβασίλειο

Εἶχα ἀπελπισθῇ ἀπὸ τὸν ἄθλιον βουλευτὴν τῆς ἐπαρχίας μας, ποὺ δὲν τὰ κατάφερε νὰ μὲ διορίσῃ οὔτε κἂν τελωνοσταθμάρχην ἢ ἀλατοποθηκάριον, καὶ ἤμουν ἀποφασισμένος νὰ ἱδρύσω σοσιαλιστικὸν κέντρον ἢ φύλλον ἀντικυβερνητικόν, διὰ νὰ κτυπήσω κατακέφαλα τὸ κράτος καὶ τὸ κεφάλαιον − ὅταν ἔξαφνα ἡ καλὴ Τύχη, ὑπὸ μορφὴν γραμματοκομιστοῦ, ἦλθε νὰ μοῦ χαμογελάσῃ μ' ἕνα γράμμα 'ςτὸ χέρι. Ἦταν ἀπὸ τὸ Κάϊρο. Τὸ ἀνοίγω καὶ διαβάζω:
"Ἀκριβέ μου ἀνεψιὲ,
"Μόλις λάβῃς τὸ παρόν, πάρε τὴ βαλίτσα σου καὶ τὸ πρῶτο βαπόρι κι' ἐλα ἐδῶ. Σοῦ ηὕραμε μιὰ καλὴ θέσι ἐγώ, καὶ μιὰ γερὴ προῖκα ἡ θεία σου. Μὴ χάσῃς στιγμή. Σοῦ στέλνω καὶ τὰ ναῦλα σου. Σὲ φιλῶ, ὁ θείος σου Ἀλέξης Υ.Γ. Μὴ ξεχάσῃς νὰ πάρῃς κ' ἕνα πιστοποιητικὸ πῶς ὑπηρέτησες 'ςτὸ στρατό. Χωρὶς αὐτὸ νὰ μὴν ἔλθῃς διόλου. Ὁ ἵδιος
− Πφφφ! σπουδαῖο πράμμα ἕνα πιστοποιητικό! Τὸ μόνο εὔκολο! εἶπα μέσα μου. Περνῶντας ἀπὸ τὸν Περαία, πετιέμαι μιὰ ὥρα στὴν Ἀθήνα, τὸ παίρνω ἀπ' τὸ ὑπουργεῖο καὶ τὸ βράδυ μπάρκα γιὰ τὴν Ἀλεξάνδρεια!…
Ἀλλὰ ὁ δήμαρχος μοῦ ἔκοψε τὴ φόρα!
− Θὰ τὸ ζητήσῃς ἱεραρχικῶς! μοῦ λέει. Δὲν μπορεῖς ἀλλοιώτικα. Θὰ κάνῃς μιὰ ἀναφορὰ ἐν ἡμικλάστῳ (!) 'ς ἐμένα κ' ἐγὼ θὰ τὴν διαβιβάσω εἰς τὸν πρὸς ὃν ὅρον!!Ἂν θὲς ὅμως, πάρ' τὴν κατὰ πόδι καὶ σύ, τράβα 'ς τὴν Ἀθήνα, βάλε νὰ τὴν σπρώξουν 'ς τὸ Ὑπουργεῖο καὶ νὰ σοῦ δώσουν καὶ τὸ χαρτὶ μιὰ ὥρα ἀρχήτερα.
Ἔτσι κ' ἔγινε. Ἔδωκα πέντε φάσκελα 'ςτὸ σοσιαλισμὸ κι' ἄλλα πέντε 'στὴ φαύλη βουλευτοκρατία, κ' ἐξεκίνησα γιὰ τὴν Ἀθήνα. Τρέχω 'ςτὸ Ὑπουργεῖο. Βρίσκω τὸν ἀξιωματικὸ ποῦ ἤμουν συστημένος, καὶ τοῦ παρασταίνω πῶς εἶναι σπουδαία ἀνάγκη νὰ φύγω μὲ τὸ πρῶτο βαπόρι.
− Ἄχα χοῦχα α α α! μοῦ λέει. Κἄτι πολὺ βιάζεσαι! Ἔτσι, θαρρεῖς, ταχυδακτυλουργικῶς πῶς διεκπεραιώνονται ᾑ ἀναφορές; Τί εἶνε; Ὀμελέττα τῆς στιγμῆς; Πέρασε σὲ καμμιὰ 'βδομάδα καὶ βλέπομε…
Ἔμεινα κόκκαλο!
− Πρέπει νὰ ξέρῃς, μοῦ ἐξήγησε, πῶς, ἅμα φθάνῃ μιὰ ἀναφορὰ 'ςτὸ Ὑπουργεῖο, θὰ πάῃ πρῶτα πρῶτα 'ςτὸ ὑπασπιστήριον. Ὁ ὑπασπιστὴς θὰ σημειώσῃ ἐπάνω τὴν λέξιν "προσωπικόν". Ἔπειτα θὰ παραδοθῇ 'ςτὸ γραφεῖο τοῦ ὑπουργοῦ διὰ νὰ τεθῇ ἡ σχετικὴ σφραγὶς καὶ νὰ περάσῃ εἰς τὸ "Βιβλίον Διεκπεραιώσεως" τοῦ Ὑπουργείου. Ὕστερα θὰ παραδοθῇ εἰς τὸ "Γραφεῖον Καταχωρίσεως", διὰ νὰ βεβαιωθῇ ὅτι παρελήφθη. Κατόπιν θὰ καταχωρηθῇ εἰς τὸ "Γενικὸν Πρωτόκολλον", θὰ μπῇ ἄλλη σφραγὶς μὲ τὸν ἀριθμὸν τοῦ Πρωτοκόλλου καὶ θὰ παραδοθῇ εἰς τὸ "Βιβλίον Διεκπεραιώσεως τοῦ Γραφείου Καταχωρίσεως". Ἔπειτα…
− Ὤ, δυστυχία μου! ἐμουρμούρισα· ὑπάρχουν καὶ ἄλλα ἔπειτα;
− Ἀμ ὣς ἐδῶ εἴμαστε 'ςτὸ ἄλφα. Καὶ ποὖσαι ἀκόμα! Ὑπηρεσία εἶναι αὐτή!… Δὲν εἶναι κουρουφέξαλα! Γι' αυτό… πέρασε σ' ἕνα δυὸ βδομάδες καὶ νὰ ἰδοῦμε…
Παρ' ὀλίγον νὰ μοὔλθῃ συγκοπή. Μὰ τί νὰ κάμω; Παίζεις μὲ τὴν ἱεραρχίαν τῆς ὑπηρεσίας;… Σὲ κἄμποσες μέρες ξαναπερνῶ.
− Ἡ ἀναφορά σου, μοῦ λέει ὁ κύριος ἀξιωματικός, δὲν πέρασε ἀκόμη ἀπ' τὰ χέρια μου. Κύταξε 'ςτὸ "Τμῆμα Προσωπικοῦ". Ἀπὸ 'κεῖ θὰ ἐξιχνιάσῃς τὴν πορείαν της!
− Μάλιστα, μὲ πληροφοροῦν ἐκεῖ· ἡ ἀναφορὰ εἰσῆλθε πρὸ ἡμερῶν, παρουσιάσθη εἰς τὸν τμηματάρχην, ἐνηργήθη καὶ … ἐξῆλθε!…
− Ἐξῆλθε;! καὶ ποῦ πάει, σᾶς παρακαλῶ. ἐρώτησα σαστισμένος.
− Χμμμ! τραβάει τὸ δρόμο της… Γιὰ 'ρώτα 'ςτὸ γραφεῖο τοῦ "ἀξιωματικοῦ εἰσηγητοῦ".
Τρέχω λαχανιασμένος καὶ 'ρωτῶ.

• Η συνέχεια εδώ=> Χαρτοβασίλειο