Ήταν ανορεξική η Βιρτζίνια Γουλφ;

Ήταν ανορεξική η Βιρτζίνια Γουλφ; «Η θεία μου είχε σοβαρό πρόβλημα με το φαγητό» λέει η ανιψιά της Έμμα Γουλφ με αφορμή το νέο της βιβλίο για την ανορεξία 

Προτού αυτοκτονήσει βουτώντας στον ποταμό Ουζ με τις τσέπες της ζακέτας της γεμάτες πέτρες, σε ηλικία 59 ετών τον Μάρτιο του 1941, η πρωθιέρεια του βρετανικού μοντερνισμού Βιρτζίνια Γουλφ είχε βιώσει αρκετές νευρικές κρίσεις. Είχε διπολική διαταραχή, ήταν μανιοκαταθλιπτική, είναι σήμερα η διάγνωση για την «αρρώστια» της, τις περιόδους νευρικής κατάρρευσης που εμφανίζονται από την παιδική της ηλικία και ακολουθούν συνήθως την ολοκλήρωση ενός βιβλίου.

 Σήμερα η μικρανιψιά της Έμμα Γουλφ υποστηρίζει ότι ήταν πέραν αμφιβολίας και ανορεξική. «Ξεφύλλιζα μια εφημερίδα όταν είδα εκεί μια φωτογραφία της θείας μου δίπλα στον Τ. Σ. Έλιοτ και τη γυναίκα του, το 1932. Είχα δει πολλές φωτογραφίες της, αλλά αυτή ήταν η στιγμή μιας επώδυνης αναγνώρισης: συνειδητοποίησα ότι Βιρτζίνια Γουλφ έπασχε από ανορεξία». 

Ανορεξική για περισσότερο από μια δεκαετία η ίδια, η Έμμα Γουλφ αναγνώρισε αμέσως τα σημάδια της ασθένειας και αναζήτησε επιβεβαίωση των υποψιών της στις ημερολογιακές σημειώσεις που κρατούσε ο Λέοναρντ Γουλφ, σύζυγος της Βιρτζίνια Γουλφ. «Το πιο δύσκολο και οδυνηρό καθήκον ήταν να την πείσω να φάει» γράφει ο Λέοναρντ στην αυτοβιογραφία του (Beginning Again: An Autobiography of the Years 1911 to 1918).
 Ήταν παντρεμένοι μόλις έναν χρόνο το 1913, όταν η 31χρονη Βιρτζίνια περνούσε την τρίτη σοβαρή νευρική κατάρρευση. Μεταξύ 1913 και 1915 έκανε αρκετές απόπειρες αυτοκτονίας. Αυτές τις περιόδους που την κυρίευε η «τρέλα» της το φαγητό γινόταν μια εξοντωτική υπόθεση για τον Λέοναρντ, που καθόταν ώρες δίπλα στην Βιρτζίνια και την τάιζε. «Αν δεν την ανάγκαζα να φάει, θα πέθαινε από την πείνα».
 Ήταν ανορεξική η Βιρτζίνια Γουλφ; «Η θεία μου είχε σοβαρό πρόβλημα με το φαγητό» λέει η ανιψιά της Έμμα Γουλφ με αφορμή το νέο της βιβλίο για την ανορεξία Βέβαια ο Λέοναρντ Γουλφ δεν κάνει λόγο για ανορεξία, παρότι ο ιατρικός όρος «νευρική ανορεξία» καταγράφεται από το 1873. «Δεν είχε εισαχθεί στο καθημερινό λεξιλόγιο όπως σήμερα», λέει η Έμμα Γουλφ. 

Η Έμμα Γουλφ που έχει γράψει δύο βιβλία για το πώς κατάφερε να θεραπευθεί από τη νευρική ανορεξία και αρθρογραφεί σχετικά στον βρετανικό Τύπο, ισχυρίζεται ότι επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν την άποψη ότι η ανορεξία αποτελεί κληρονομική ασθένεια και οι μαρτυρίες για την αποστροφή της Βιρτζίνια προς το φαγητό ενισχύουν αυτή την άποψη. Έχει μάλιστα επιχειρήματα για όσους μπορεί να αντιτείνουν ότι προβάλλει αβάσιμα στη διάσημη πρόγονό της τη δική της ασθένεια: «Στην εξαιρετική βιογραφία της για τη Βιρτζίνια Γουλφ η Ερμάιονι Λι λέει ότι “η ανορεξία προκύπτει από μια εμμονή που έχει κάποιος με το σώμα του. Αυτό δεν μοιάζει να ισχύει για την Βιρτζίνια Γουλφ. Απλώς δεν μπορούσε να φάει”. H Λι έχει δίκιο, η Βιρτζίνια δεν είχε εμμονή με το σώμα της. Αλλά ούτε εγώ είχα, και έπασχα από ανορεξία. Πολλές φορές στη ζωή μου αδυνατούσα να φάω. Η αιτία της ανορεξίας είναι το άγχος ή η συναισθηματική αναστάτωση, όχι η επιθυμία να είσαι λεπτή. Πιστεύω ότι αυτό ίσχυε και για την Βιρτζίνια: όταν η ζωή γινόταν πολύ δύσκολη, σταματούσε να τρώει», δηλώνει σε ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Mail Online. 
Πάντως το φαγητό δεν αποτελούσε κύρια ανησυχία της Βιρτζίνια Γουλφ, όπως συμβαίνει στην τυπική ανορεξία. Ο Λέοναρντ σημειώνει ότι, όταν η Βιρτζίνια ήταν καλά και χαρούμενη, απολάμβανε το φαγητό. Στην περίοδο του Μεγάλου Πολέμου, όταν υπήρχε έλλειψη τροφίμων, η ίδια γράφει «Φτιάχνω με το μυαλό μου φανταστικά γεύματα» και ευχαριστεί στις επιστολές της τους καλεσμένους για το βούτυρο, την κρέμα και το γάλα που της είχαν φέρει. Το φαγητό για την Βιρτζίνια Γουλφ ήταν σημαντικό και ήταν απόλαυση, καταλήγει το ρεπορτάζ. Διαφορετικά, πώς θα μπορούσε να έχει γραφεί η φράση στο διάσημο βιβλίο της για τη θέση της γυναίκας: «Μπορεί να σκεφτεί κάποιος καλά, να αγαπήσει καλά, να κοιμηθεί καλά αν δεν έχει δειπνήσει καλά;».