ΔΙΑΣΗΜΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ

Tο Πλοίο των Τρελών (1490-1500/ Λούβρο) του Ιερώνυμου  Μπος (1450-1516)  είναι μια καυστική  αλληγορία της  ανθρωπότητας που αρμενίζει στις θάλασσες του χρόνου πάνω σε ένα μικρό σκάφος.Όλοι οι  εκπρόσωποι των διαφόρων κοινωνικών τάξεων που παίρνουν μέρος σ΄αυτό το ταξίδι  είναι ανόητοι. Αυτό φαίνεται , λέει ο Bosch, από  το πώς ζούμε,τι τρώμε, τι πίνουμε,  πώς φλερτάρουμε, από τις απάτες μας, τα χαζά παιχνίδια και  τους  ανέφικτους στόχους μας. Το καρυδότσουφλο παρασύρεται άσκοπα εδώ κι εκεί και ποτέ δε φτάνει σ΄ ένα ασφαλές λιμάνι. Οι ανόητοι δεν είναι κατ΄ανάγκην μόνο άθρησκοι, αφού βλέπουμε ότι εξέχουσα θέση ανάμεσά τους έχουν ένας μοναχός και μια μοναχή, αλλά  όλοι εκείνοι που ζουν μες στη βλακεία. Ο Μπος γελά μ΄αυτή τη βλακεία, αλλά μ΄ ένα γέλιο λυπητερό. Ποιος, άραγε, από μας δεν είναι συνεπιβάτης σ' αυτό το οικτρό πλεούμενο  της ανθρώπινης χαζομάρας; Η εκκεντρική και μυστικιστική ιδιοφυία του Μπος  όχι μόνο απευθύνεται στην καρδιά, αλλά  και τη σκανδαλίζει συνειδητά. Τα δυσοίωνα  και τερατώδη πράγματα που έφερε στο προσκήνιο είναι τα κρυμμένα πλάσματα της φιλαυτίας μας. Ο ευαίσθητος ζωγράφος  εξωτερικεύει την ασχήμια που κρύβουμε μέσα μας, και έτσι οι  δύσμορφοι  δαίμονές του πηγαίνουν πολύ πιο πέρα από το να ικανοποιούν την περιέργειά μας. Αισθανόμαστε μία μισητή συγγένεια μαζί τους. Το Πλοίο των Ηλιθίων δεν είναι για άλλους ανθρώπους, είναι για μας.

Ο διάσημος πίνακας βασίστηκε στο ομότιτλο ποίημα  του ουμανιστή διανοούμενου από το Στρασβούργο Σεμπάστιαν Μπραντ  (15ος αιώνας) Das Narreschyff, μια αλληγορική σάτιρα της "αρρωστημένης" κοινωνίας της εποχής του, που ήταν βουτηγμένη στις διαστροφές, την αμαρτία, την κακότητα και τη διχόνοια. Μια ομάδα τρελών αποφασίζει να μπει σ΄ένα πλοίο και να κατευθυνθεί στην Ναραγκόνια, την "ουτοπική γη της επαγγελίας" .