| ||
 |
κι εσύ έρχεσαι να ξύσεις παλιές πληγές.
Άσε τις συνεντεύξεις περί δικαιωμάτων και διασυρμών
και πήγαινε να εισπράξεις την αργομισθία σου,
που τόσο γενναιόδωρα σου δίνει το ελληνικό κράτος
από τα λεφτά των σκληρά εργαζόμενων
και αγρίως φορολογούμενων βιοπαλαιστών.
Λίγη αιδήμων σιωπή δεν βλάπτει, καλή μου...
*******************************************************************
(ενα αποκαλυπτικό κείμενο)
Επάγγελμα: ολυμπιονίκης...
* H κατάκτηση μιας από τις οκτώ πρώτες θέσεις σε ολυμπιακό άθλημα αποτελεί οικονομική εξασφάλιση εφ' όρου ζωής για τους αθλητές
Σε απίστευτη βιομηχανία έχουν εξελιχθεί η παραγωγή και η εκμετάλλευση της ιδιότητας του ολυμπιονίκη. Ιδιότητα που στην Ελλάδα παρέχεται με γενναιοδωρία αντίστοιχη των προνομίων που τη συνοδεύουν. Αρκεί να κατακτήσει κανείς ακόμη και την όγδοη θέση σε κάποιο ολυμπιακό άθλημα για να χριστεί ολυμπιονίκης για όλη την υπόλοιπη ζωή του και να καρπωθεί όλα τα προνόμια και τις παροχές που η ιδιότητα αυτή εξασφαλίζει. Επιπροσθέτως η Ελλάδα είναι εξαιρετικά γενναιόδωρη με τους ολυμπιονίκες της, όχι μόνο σε ηθικές τιμές και επαγγελματική εξασφάλιση, αλλά και σε χρήμα. Στη χώρα μας τα μετάλλια ανταμείβονται πλουσιότερα από όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, ενώ σοβαρά πριμ αποφέρουν ακόμη και οι συμμετοχές σε τελικούς. Γενικότερα μια καλή αθλητική επίδοση σε Ολυμπιακούς Αγώνες μπορεί να οδηγήσει σε αξιόλογη οικονομική αποκατάσταση. Αν μάλιστα προστεθούν στο δημόσιο χρήμα και οι ιδιωτικές χορηγίες, τότε ο ολυμπιακός πρωταθλητισμός αποδεικνύεται εξαιρετικά προσοδοφόρο επάγγελμα. H υπόθεση Κεντέρη - Θάνου - Τζέκου αποκαλύπτει ένα άλλο σκέλος της ίδιας επιχείρησης: τη βιομηχανία παραγωγής ολυμπιονικών. Μια βιομηχανία που ξεκινάει με «υπόγειες» και ανεξέλεγκτες κρατικές επιχορηγήσεις ύψους πολλών εκατομμυρίων, που διοχετεύονται εκτός νομοθετικού πλαισίου σε σωματεία-(κατά κανόνα) φαντάσματα και, μέσω αυτών, στις τσέπες των επίδοξων ολυμπιονικών και των προπονητών τους. Σε ορισμένα αθλήματα, όπως ο στίβος, το ύψος των επιχορηγήσεων αυτών ξεφεύγει από τη λογική της υποστήριξης μιας αθλητικής προετοιμασίας και φθάνει στα όρια μιας πλουσιοπάροχης κρατικής πριμοδότησης η οποία (όπως προκύπτει) γίνεται χωρίς έλεγχο, χωρίς κριτήρια και εκτός νομίμων διαδικασιών.
Στιγμιότυπο από την ορκωμοσία των ολυμπιονικών του Σίδνεϊ (από αριστερά) K. Κεντέρη, Δ. Ταμπάκου, Ιωάννας Χατζηιωάννου και Χρ. Σπύρου
H κατάκτηση μιας από τις οκτώ πρώτες θέσεις των ολυμπιακών αθλημάτων αρκεί στους αθλητές αλλά και στους προπονητές τους να αλλάξουν σελίδα στη ζωή. Τα χρηματικά πριμ από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, οι επιχορηγήσεις από δημόσιους οργανισμούς, τα πριμ από τις ομοσπονδίες τους και οι μισθοί που παίρνουν ως δημόσιοι υπάλληλοι ή αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας αποτελούν ένα οικονομικό πακέτο το οποίο μπορεί να εξασφαλίσει τους πρωταθλητές για αρκετά χρόνια, καθώς εκτιμάται ότι μπορεί να φθάσει σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τις 600.000 ευρώ - χωρίς να συνυπολογίζονται τα, κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητα, ποσά που εισπράττουν από χορηγίες. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι οι παροχές αυτές συνοδεύονται από διευκολύνσεις, όπως η εισαγωγή σε ανώτατη σχολή της επιλογής τους, και τιμές, όπως η απονομή μεταλλίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή η τιμής ένεκεν (μετ)ονομασία οδών, πλατειών - ακόμη και πλοίων, όπως στην περίπτωση του Κώστα Κεντέρη -, που μετά τις επιτυχίες των αθλητών φέρουν πλέον το ονοματεπώνυμό τους, αντιλαμβάνεται κανείς ότι μια επιτυχία στους Ολυμπιακούς Αγώνες ή στα παγκόσμια και πανευρωπαϊκά πρωταθλήματα είναι αφετηρία για να ανεβούν στο επόμενο «επίπεδο» ζωής.
Πολλοί αθλητές δε είναι έτοιμοι να πάρουν κάθε ρίσκο, προκειμένου να κατακτήσουν το επόμενο «επίπεδο» - σε αυτό βοηθάει και η ελληνική «πρωτοτυπία» να αναγνωρίζεται και να αμείβεται ως ολυμπιονίκης ακόμη και ο αθλητής που κατακτά την έβδομη ή και την όγδοη θέση.
Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε μετά τις περιπτώσεις του Κώστα Κεντέρη, της Κατερίνας Θάνου και του Λεωνίδα Σαμπάνη φαίνεται ότι οδηγεί στην επανεξέταση του καθεστώτος χορήγησης προνομίων στους πρωταθλητές και στους ολυμπιονίκες. Σύμφωνα μάλιστα με την επίσημη θέση της κυβέρνησης, οι νέες ρυθμίσεις, οι οποίες σύντομα θα προωθηθούν, θα οδηγούν ακόμη και σε αφαίρεση των προνομίων όσων αθλητών συλληφθούν να είναι ντοπαρισμένοι.
Οι μεγαλύτερες παροχές προσφέρονται στους αθλητές που καταλαμβάνουν μία από τις οκτώ πρώτες θέσεις σε κάποιο ολυμπιακό αγώνισμα καθώς, σύμφωνα με τη σχετική απόφαση της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού, αυτοί δικαιούνται από 190.756 ευρώ για την πρώτη θέση, 132.062 ευρώ για τη δεύτερη και 102.715 ευρώ για την τρίτη ως 29.347 ευρώ για την όγδοη. Σε περίπτωση που αγωνίζονται σε ομαδικό άθλημα, η συνολική επιβράβευση είναι ίση με το 60% αυτής που προβλέπεται για ατομικό άθλημα επί τον αριθμό όσων δικαιούνται συμμετοχή στους Αγώνες και εν συνεχεία επιμερίζεται στους αθλητές οι οποίοι αγωνίστηκαν. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πάρει ένας αθλητής το ποσό αυτό είναι να έχει λάβει μέρος σε περισσότερους από τους μισούς αγώνες της διοργάνωσης.
Οι χρυσοί ολυμπιονίκες ενισχύονται επίσης με 100.000 ευρώ από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ). Τα ΕΛΤΑ επιχορηγούν και τους αργυρούς ολυμπιονίκες με 50.000 ευρώ καθώς και τους χάλκινους με 25.000 ευρώ, ενώ τους ολυμπιονίκες και των τριών κατηγοριών περιμένει συχνά πριμ ύψους αρκετών χιλιάδων ευρώ από την ομοσπονδία στην οποία ανήκουν.
«H ζωή των ολυμπιονικών - ειδικά όσων αγωνίζονται σε ατομικά αθλήματα, όπως η πάλη, η πυγμαχία, η άρση βαρών κτλ. - δεν αλλάζει θεαματικά, αλλά παύουν να ζουν μίζερα. Ανεβαίνουν "επίπεδο". Οσοι βεβαίως αποδειχθούν "έξυπνοι" καταφέρνουν να εκμεταλλευθούν την επιτυχία τους. Αυτό είναι μια άλλη υπόθεση» λέει ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών κ. Π. Γαλακτόπουλος.
Παράλληλα δεκάδες πρωταθλητές έχουν ντυθεί στα χακί, στα γαλάζια ή στα λευκά και παίρνουν πάνω από 1.000 ευρώ σε μηνιαία βάση, καθώς τους δόθηκε η δυνατότητα να προσληφθούν στις Ενοπλες Δυνάμεις ή να εισαχθούν στις σχολές αστυφυλάκων, πυροσβεστών και λιμενοφυλάκων, όπου βεβαίως δεν προσέρχονται.
Ο μισθός και η σύνταξή τους είναι ανάλογοι με αυτούς των αξιωματικών συναδέλφων τους και απολαμβάνουν τα ίδια προνόμια με αυτούς (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κτλ.). Ετσι οι ανθυπολοχαγοί, ανθυποσμηναγοί και ανθυποπλοίαρχοι λαμβάνουν κάθε μήνα περίπου 1.000 ευρώ «καθαρά», οι υπολοχαγοί, υποσμηναγοί και υποπλοίαρχοι περίπου 1.200 ευρώ, οι λοχαγοί και σμηναγοί 1.300 ευρώ και οι ταγματάρχες 1.350 ευρώ.
Αλλη μία εναλλακτική είναι να διεκδικήσουν μια θέση στο Δημόσιο. Σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, «οι ενδιαφερόμενοι διορίζονται σε κενές θέσεις ύστερα από αίτησή τους, εφόσον έχουν τα απαιτούμενα για τις θέσεις στις οποίες επιθυμούν να διοριστούν γενικά και ειδικά τυπικά προσόντα». Ειδικά για τους ολυμπιονίκες προβλέπεται ότι όσοι κατέκτησαν πρώτη, δεύτερη ή τρίτη θέση προσλαμβάνονται ως σύμβουλοι στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού ενώ όσοι κατέκτησαν μία εκ των θέσεων από 4 ως 6 μπορούν να προσληφθούν ως τεχνικοί σύμβουλοι στις αθλητικές ομοσπονδίες σε διάστημα πέντε ετών από τη διακοπή της αγωνιστικής τους δραστηριότητας. Αλλη μια επαγγελματική διέξοδος για όσους κατέλαβαν μία από τις οκτώ πρώτες θέσεις σε άθλημα των θερινών ή των χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων ή των Παραολυμπιακών είναι να εκμεταλλευθούν την άδεια πρακτορείου Προ-Πο την οποία δικαιούνται.
Εν τούτοις ο πρώην πρόεδρος των ελλήνων ολυμπιονικών κ. Π. Φασούλας εκτιμά ότι «το να πάρει ένας ολυμπιονίκης μία άδεια πρακτορείου ΠροΠο, ως μοναδική παροχή από το κράτος, είναι τουλάχιστον για γέλια».
Αν πάλι οι αθλητές που διακρίνονται είναι από 17 ως 30 ετών και διαθέτουν απολυτήριο λυκείου, τότε μπορούν να περάσουν από τον αθλητικό στίβο σε αυτόν της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς έχουν δικαίωμα να εισαχθούν χωρίς εξετάσεις σε όποια σχολή AEI ή TEI θέλουν.
Τα προνόμια και οι διακρίσεις
* Απονομή χρυσού μεταλλίου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (για τους τρεις πρώτους των ολυμπιακών αγωνισμάτων).
* Απονομή δημόσιου επαίνου, που συνοδεύεται από δίπλωμα από τον υφυπουργό Αθλητισμού (για όσους κατέλαβαν τις θέσεις από 4η ως 6η σε ολυμπιακό αγώνισμα).
* Διορισμός σε κενές θέσεις φορέων του δημόσιου τομέα.
* Εισαγωγή σε οποιοδήποτε τμήμα AEI ή TEI της επιλογής τους.
* Διορισμός και απονομή βαθμών στις Ενοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας.
* Διορισμός σε θέση συμβούλων στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και στις αθλητικές ομοσπονδίες (μόνο για τους οκτώ πρώτους των ολυμπιακών αγωνισμάτων).
* Δυνατότητα απόκτησης άδειας πρακτορείου Προ-Πο (για τους οκτώ πρώτους των ολυμπιακών αγωνισμάτων).
Παράπλευρο κέρδος οι... χορηγοί
* Οι εταιρείες υπογράφουν παχυλά συμβόλαια με τους πρωταθλητές ελπίζοντας ότι η δημοτικότητά τους θα εκτινάξει τις πωλήσεις των προϊόντων τους
Μία επιτυχία στους Ολυμπιακούς Αγώνες μπορεί να ανοίξει και άλλες «πόρτες» στους αθλητές: αυτές των κάθε λογής χορηγών. Οι προσφορές των χορηγών βεβαίως δεν ταυτίζονται με αυτές των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας, αλλά αφορούν παχυλά συμβόλαια τα οποία είναι «αμφίδρομα», αφού σε αυτές τις περιπτώσεις δεν ταυτίζεται μόνο ο αθλητής με τον χορηγό αλλά και ο χορηγός με τον αθλητή. Αυτό αποτελεί άλλωστε το κίνητρο και για τις εταιρείες οι οποίες υπογράφουν τα συμβόλαια με τους αθλητές να εισπράξουν και εκείνες ένα «κομμάτι» από τη «δόξα» τους, με ελάχιστο γι' αυτές τίμημα μερικών χιλιάδων ευρώ...
Ετσι τον Πύρρο Δήμα, την Τασούλα Κελεσίδου, την Κατερίνα Θάνου και τον Κώστα Γκατσιούδη «ντύνει» η Adidas, και τους χρησιμοποιεί για τις διαφημίσεις της.
Οι τρεις πρώτοι αθλητές έχουν ταυτιστεί επίσης με τον ΟΤΕ και την Cosmote, που τους έχει προσφέρει επίσης χορηγία με... αντάλλαγμα να ντύσει το κτίριό της στο Μαρούσι με τις μορφές των αθλητών.
* H ίδια εταιρεία είναι επίσης χορηγός του Κώστα Κεντέρη, τον οποίο μαζί με την Κατερίνα Βόγγολη «ντύνει» η Puma.
* Χορηγός της Μιρέλας Μανιάνι, του Μιχάλη Μουρούτσου και του Νίκου Κακλαμανάκη είναι η Alpha Bank.
* H Εθνική Τράπεζα είναι χορηγός του Κάχι Καχιασβίλι.
* H Eurobank είναι ο χορηγός της Σοφίας Μπεκατώρου και της Αιμιλίας Τσουλφά ενώ ο ίδιος χρηματοοικονομικός όμιλος χορηγεί και όλες τις εθνικές ομάδες μπάσκετ.
* Οι αθλητές της γυμναστικής είχαν μέχρι πρότινος χορηγό τη Friesland (Νουνού) και σήμερα την εταιρεία ενδυμάτων BSB.
Ο κ. Π. Φασούλας θεωρεί φυσικό τα μεγάλα ονόματα να προσελκύουν περισσότερους χορηγούς. «Οπως ο Καλατράβα δεν είναι ίδιος με έναν μηχανικό από το Παγκράτι, έτσι και οι αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό είναι μια σκάλα παραπάνω από τους άλλους».
Πάντως, πέρα από τους «προσωπικούς» χορηγούς των αθλητών, σημαντικό ρόλο παίζουν και οι χορηγοί των ομοσπονδιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ΣΕΓΑΣ έχει συνάψει, μεταξύ άλλων, συμβόλαια χορηγίας με τη Vodafone και την Εμπορική Metrolife ενώ η Εθνική Τράπεζα είναι χορηγός και της Ομοσπονδίας Αρσης Βαρών.
ΠΑΡΟΧΕΣ
Τι (δεν) ίσχυε, τι γίνεται σήμερα
O προεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών κ. Π. Γαλακτόπουλος σχετικά με το ζήτημα των παροχών προς τους αθλητές εκτιμά ότι, «οι παροχές προς τους ολυμπιονίκες είναι μικρές σε σχέση με αυτές προς τους αθλητές των ομαδικών αθλημάτων, όπως το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ. Εκείνοι έχουν συνεχώς και τις μεταγραφές και τα πριμ, οπότε τα έσοδά τους αυξάνονται σημαντικά». Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ κ. B. Σεβαστής, ο οποίος επισημαίνει ωστόσο ότι «δεν υπάρχει άλλο σύστημα παγκοσμίως που να προβλέπει περισσότερες παροχές». H Γενική Γραμματεία Αθλητισμού επιχειρεί να ανατρέψει την κατάσταση αυτή, χορηγώντας οικονομικά βραβεία που φθάνουν τις 58.694 ευρώ και για κάθε νέο παγκόσμιο ή ευρωπαϊκό ρεκόρ. Αν ένας αθλητής ή μια ομάδα σημειώσει περισσότερες από μία διακρίσεις την ίδια χρονιά, τότε προσφέρεται το μεγαλύτερο από τα προβλεπόμενα βραβεία, προσαυξημένο κατά 20%. «Το Βήμα» επικοινώνησε με τον γενικό γραμματέα Αθλητισμού κ. K. Κουκοδήμο από τον οποίο και ζήτησε να τοποθετηθεί στο ζήτημα. Ο κ. K. Κουκοδήμος επιφυλάχθηκε να απαντήσει μετά τη λήξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Το ευτύχημα είναι ότι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Ολυμπιονικών, «το κράτος πλέον έγινε συνεπές στις υποχρεώσεις του προς τους ολυμπιονίκες», σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Οπως θυμούνται παλαίμαχοι αθλητές και ολυμπιονίκες, τη δεκαετία του 1960 το μόνο στο οποίο μπορούσαν να προσβλέπουν και που αποτελούσε τον ευσεβή πόθο τους ήταν μια θέση στη ΔΕΗ, στον ΟΤΕ ή στην - ιδιοκτησίας Αριστοτέλη Ωνάση τότε - Ολυμπιακή Αεροπορία. Σαράντα χρόνια μετά ο ελληνικός αθλητισμός έχει μπει πια σε άλλη ρότα, έχει στο ενεργητικό του πολλές επιτυχίες και η κατάκτηση ενός μεταλλίου ή μιας από τις επόμενες θέσεις φέρνει δημοσιότητα, τιμητικές διακρίσεις αλλά και υλική ανταμοιβή.
Το ΒΗΜΑ, 29/08/2004
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου