Γεωψυχιατρική: Η Ρωσία είναι το «τεστ Ρόρσαχ» μας
«Μια φαντασίωση, μια παθολογία των δυτικών κοινωνιών, μια ενδογενής ανάγκη να φανταστούν ένα ρωσικό τέρας».
Emmanuel Todd | μτφρ. Γερβάσιος Καψάλας
Τον περασμένο Απρίλιο, όταν μου πήρε συνέντευξη ένα ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι για τη ρωσοφοβία της Δύσης, είχα μια ξαφνική επιφοίτηση. Απάντησα περίπου: «Θα σας είναι δυσάρεστο να το ακούσετε, αλλά η ρωσοφοβία μας δεν έχει καμία σχέση με εσάς. Είναι μια φαντασίωση, μια παθολογία των δυτικών κοινωνιών, μια ενδογενής ανάγκη να φανταστούν ένα ρωσικό τέρας».
Για πρώτη φορά στη Μόσχα από το 1993, βίωσα ένα σοκ κανονικότητας. Οι συνήθεις δείκτες μου -παιδική θνησιμότητα, αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες- μού είχαν δείξει, χωρίς να φύγω από το Παρίσι, ότι η Ρωσία είχε διασωθεί μετά την κρίση της μετάβασης από τον κομμουνισμό. Αλλά το ότι η Μόσχα ήταν τόσο κανονική ξεπερνούσε κάθε φαντασία μου. Εκεί είχα την διαίσθηση ότι η ρωσοφοβία ήταν μια ασθένεια.
Αυτή η διαίσθηση λύνει κάθε είδους ερωτήματα. Επέμεινα, για παράδειγμα, να ψάξω στην ιστορία τις ρίζες της αγγλικής ρωσοφοβίας, της πιο επίμονης από όλες. Η σύγκρουση μεταξύ της βρετανικής και της ρωσικής αυτοκρατορίας τον 19ο αιώνα φαινόταν να δικαιολογεί μια τέτοια προσέγγιση. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων, η Μεγάλη Βρετανία και η Ρωσία ήταν σύμμαχοι, και οφείλουν η μία στην άλλη την επιβίωσή τους κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Γιατί, λοιπόν, τόσο μίσος;
Η γεωψυχιατρική υπόθεση μας δίνει μια λύση. Η αγγλική κοινωνία είναι η πιο ρωσοφοβική, απλά και μόνο επειδή είναι η πιο άρρωστη στην Ευρώπη. Σημαντικός παράγοντας και πρωταρχικό θύμα του υπερφιλελευθερισμού, η Αγγλία συνεχίζει να παρουσιάζει σοβαρά συμπτώματα: κατάρρευση του ακαδημαϊκού και του νοσοκομειακού συστήματος, υποσιτισμός των ηλικιωμένων, για να μην αναφέρουμε τη Λιζ Τρας, την πιο βραχύβια και τρελή πρωθυπουργό της Βρετανίας, μια εκθαμβωτική ψευδαίσθηση στη χώρα του Ντισραέλι, του Γκλάντστοουν και του Τσόρτσιλ.
Ποιος θα τολμούσε να μειώσει τα φορολογικά έσοδα χωρίς την ασφάλεια ενός νομίσματος, όχι μόνο εθνικού, αλλά και αυτοκρατορικού, του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος; Ο Τραμπ κάνει επίσης ό,τι θέλει με τον προϋπολογισμό του, αλλά δεν απειλεί το δολάριο. Όχι άμεσα.
Σε λίγες μέρες, η Τρας έριξε τον Μακρόν από την κορυφή της λίστας των δυτικών παραλογισμών. Ομολογώ ότι έχω μεγάλες προσδοκίες από τον Φρίντριχ Μερτς, του οποίου το αντιρωσικό πολεμοχαρές δυναμικό απειλεί τη Γερμανία με πολύ περισσότερα από μια νομισματική κατάρρευση. Η καταστροφή των γεφυρών του Ρήνου από πυραύλους Oreshnik; Παρά την πυρηνική προστασία της Γαλλίας; Στην Ευρώπη, κάθε μέρα είναι καρναβάλι.
Η Γαλλία βρίσκεται σε όλο και χειρότερη κατάσταση, με το μπλοκαρισμένο πολιτικό της σύστημα, το πιστωτικό οικονομικό και κοινωνικό της σύστημα, το αυξανόμενο ποσοστό παιδικής θνησιμότητας. Βουλιάζουμε. Και ξαφνικά, μια έξαρση ρωσοφοβίας. Ο Μακρόν, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων και ο επικεφαλής της DGSE μόλις τραγούδησαν όλοι μαζί το ίδιο τραγούδι: η Γαλλία, ο νούμερο ένα εχθρός της Ρωσίας. Δύσκολο να το πιστέψει κανείς. Η στρατιωτική και βιομηχανική μας ασήμαντη θέση καθιστά τη Γαλλία το τελευταίο από τα προβλήματα της Ρωσίας, η οποία είναι αρκετά απασχολημένη με την παγκόσμια αντιπαλότητα της με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τελευταία αυτή μακρονική παραλογιστική συμπεριφορά καθιστά απαραίτητη την προσφυγή στη γεωψυχιατρική. Η διάγνωση της ερωτομανίας είναι αναπόφευκτη. Η ερωτομανία είναι μια κατάσταση, κυρίως γυναικεία αλλά όχι αποκλειστικά, που οδηγεί το άτομο να πιστεύει ότι είναι καθολικά σεξουαλικά επιθυμητό και απειλείται με διείσδυση, για παράδειγμα, από όλους τους άνδρες που το περιβάλλουν. Η ρωσική διείσδυση, επομένως, απειλεί…
Πρέπει να ομολογήσω την κούρασή μου από το να κατακρίνω τον Μακρόν (και άλλοι το κάνουν τώρα, παρά τη γενική δημοσιογραφική δουλοπρέπεια). Ευτυχώς για μένα, ήμασταν προετοιμασμένοι για την ομιλία του Προέδρου στις 14 Ιουλίου με κάτι καινούριο, τις παρεμβάσεις δύο μικρών στρατιωτών του καθεστώτος, του Τιερί Μπέρκχαρντ (αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων) και του Νικολά Λέρνερ (επικεφαλής της DGSE). Δεν είμαι συνταγματολόγος και δεν ξέρω αν είναι καλό για τη δημοκρατία το γεγονός ότι οι διαχειριστές του κρατικού μονοπωλίου της νόμιμης βίας απλώνουν τα φτερά τους στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, σε συνεντεύξεις Τύπου (Μπέρκχαρντ) ή σε αγωνιώδεις φλυαρίες στο κανάλι LCI (Λέρνερ) για να καθορίσουν εκ των προτέρων την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας.
Το γεγονός παραμένει ότι η δημόσια και ελεύθερη έκφραση της ρωσοφοβικής ρητορικής τους είναι ένας θησαυρός για τον γεωψυχίατρο. Από αυτό έβγαλα δύο βασικά διδάγματα για την ψυχολογία των γαλλικών κυβερνώντων τάξεων (αυτές οι παρεμβάσεις έγιναν δεκτές ως φυσιολογικές από την πλειονότητα του πολιτικο-δημοσιογραφικού κόσμου και ως εκ τούτου μας λένε πολλά για την τάξη που μας καθοδηγεί).
Ας ακούσουμε πρώτα τον Μπέρκχαρντ. Θα επαναλάβω το κείμενο από το Le Figaro, με τις προφανείς ατέλειές του. Δεν αλλάζω τίποτα. Πώς ορίζει ο αρχηγός του επιτελείου μας τη Ρωσία και τους Ρώσους; «Είναι επίσης η ικανότητα του πληθυσμού της να αντέχει, ακόμα και αν η κατάσταση είναι περίπλοκη. Και εδώ, ιστορικά και πολιτισμικά, είναι ένας λαός ικανός να αντέχει πράγματα που μας φαίνονται εντελώς αδιανόητα. Αυτή είναι μια σημαντική πτυχή για την αντίσταση και την ικανότητά του να υποστηρίξει το κράτος». Μεταφράζω: ο πατριωτισμός των Ρώσων είναι αδιανόητος για τους στρατιωτικούς μας. Δεν μας μιλάει για τη Ρωσία, μας μιλάει για τον εαυτό του και τον λαό του. Δεν ξέρει, δεν ξέρουν, τι είναι ο πατριωτισμός. Χάρη στη ρωσική φαντασία, ανακαλύπτουμε γιατί η Γαλλία έχασε την ανεξαρτησία της, γιατί, ενταγμένη στο ΝΑΤΟ, έγινε υποκατάστατο των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ηγέτες μας δεν αγαπούν πλέον τη χώρα τους.
Ο επανεξοπλισμός, για αυτούς, δεν είναι για την ασφάλεια της Γαλλίας, αλλά για να υπηρετήσουν μια αποσυντιθέμενη αυτοκρατορία που, αφού έριξε τους Ουκρανούς και μετά τους Ισραηλινούς να επιτεθούν στον κόσμο των κυρίαρχων εθνών, ετοιμάζεται να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους για να συνεχίσει να σπέρνει την αναταραχή στην Ευρασία. Η Γαλλία είναι μακριά από το μέτωπο. Η αποστολή μας ως αυτοφωράκηδες (proxies), αν η Γερμανία είναι η Χεζμπολάχ, θα είναι να γίνουμε οι Χούθι της Αυτοκρατορίας.
Ας περάσουμε στον Νικολά Λερνέρ, ο οποίος δίνει ρεσιτάλ στο LCI. Αυτός ο άνθρωπος φαίνεται να βρίσκεται σε μεγάλη πνευματική αναστάτωση. Περιγράφει τη Ρωσία ως υπαρξιακή απειλή για τη Γαλλία… Με πληθυσμό που συρρικνώνεται, ήδη πολύ μικρό για τα 17 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα της. Μόνο ένα νευρικό ράκος μπορεί να πιστέψει ότι ο Πούτιν θέλει να εισβάλει στη Γαλλία. Η Ρωσία από το Βλαδιβοστόκ μέχρι το Μπρεστ; Ωστόσο, στην αγωνία του, ο Λέρνερ είναι χρήσιμος για να κατανοήσουμε τη νοοτροπία των ανθρώπων που μας οδηγούν στον γκρεμό. Βλέπει την αυτοκρατορική Ρωσία εκεί όπου είναι εθνική, συναισθηματικά προσκολλημένη στην κυριαρχία της. Η νέα Ρωσία, μεταξύ Οδησσού και Ντονμπάς, είναι απλά η Αλσατία-Λωρραίνη των Ρώσων. Θα μπορούσε κανείς να περιγράψει τη Γαλλία του 1914, έτοιμη να πολεμήσει για να αντισταθεί στη Γερμανική Αυτοκρατορία και να ανακτήσει τις χαμένες επαρχίες της, ως αυτοκρατορική; Ο Burkhard δεν καταλαβαίνει τον πατριωτισμό, ο Λέρνερ δεν καταλαβαίνει το έθνος.
Μια υπαρξιακή απειλή για τη Γαλλία; Ναι, φυσικά, το αισθάνονται, έχουν δίκιο, το αναζητούν στη Ρωσία. Αλλά θα έπρεπε να το αναζητούν μέσα τους. Είναι διττό. Απειλή Νο 1: Οι ελίτ μας δεν αγαπούν πλέον τη χώρα τους. Απειλή Νο 2: Την θέτουν στην υπηρεσία μιας ξένης δύναμης, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, χωρίς να λαμβάνουν ποτέ υπόψη τα εθνικά μας συμφέροντα.
Όταν μιλούν για τη Ρωσία, οι Γάλλοι, Βρετανοί, Γερμανοί ή Σουηδοί ηγέτες μας αποκαλύπτουν ποιοι είναι. Η ρωσοφοβία είναι σίγουρα μια παθολογία. Αλλά η Ρωσία έχει γίνει πάνω απ’ όλα ένα τρομερό τεστ προβολής. Η εικόνα της είναι παρόμοια με τα τεστ του Ρόρσαχ. Ο εξεταζόμενος περιγράφει στον ψυχίατρο αυτό που βλέπει σε σχήματα που είναι ταυτόχρονα τυχαία και συμμετρικά. Με αυτόν τον τρόπο προβάλλει κρυμμένα στοιχεία της προσωπικότητάς του. Η Ρωσία είναι το τεστ Ρόρσαχ μας.
Βικιπαίδεια=>Τεστ Ρόρσαχ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου