Τα πράγματα με το όνομά τους
—
Φωτο: Ραφαήλ Γεωργιάδης / Eurokinissi
Μια εβδομάδα μετά την ομιλία Τσίπρα στο συνέδριο του Εκόνομιστ και τα όσα έχουν ειπωθεί, κριτικά ή εγκωμιαστικά, γι’ αυτήν, δεν θα είχε νόημα μια λεπτομερής εξέτασή της. Στην ηλεκτρονική έκδοση της «Ε», άλλωστε, έχει δημοσιευτεί ήδη εκτενής και διεισδυτική αναφορά του Β. Παπαστεργίου στο περιεχόμενό της. Ίσως θα είχε μεγαλύτερο ενδιαφέρον να σταθούμε σε κάποιες απουσίες που το χαρακτηρίζουν.
Ηχηρές απουσίες
Πολλοί έχουν επισημάνει την απουσία και της λέξης ακόμα αριστερά – και ΣΥΡΙΖΑ – ακόμα κι όταν ο ομιλητής αναφέρεται στην περίοδο 2015-2019 και την πολιτική της τότε κυβέρνησης. Θα μπορούσε να είναι μόνο μια ένδειξη της αποστασιοποίησής του από το κυβερνητικό παρελθόν του. Όμως, απουσιάζει και η λέξη δεξιά. Δεν συναπαντούμε ούτε τις παρωνυμίες τους: πρόοδος και συντήρηση. Όπως απουσιάζει, επίσης, και οποιαδήποτε αναφορά στον Α. Παπανδρέου, με τη δεδομένη αντιδεξιά ρητορική που χαρακτήριζε τον ίδιο και το κόμμα του στην πρώιμη περίοδο. Προτιμήθηκε η αναφορά σε προσωπικότητες εθνικά αναγνωρισμένες, όπως ο Τρικούπης κι ο Βενιζέλος, παρά τον κίνδυνο διακωμώδησης –που δεν αποφεύχθηκε.
Δεν ήταν απουσίες εν τη ρύμη του λόγου, ήταν αναγκαίες για την ανάδειξη μιας νέας διαιρετικής τομής, που έρχεται να τις αντικαταστήσει: πατρίδα και πλούτος (τους). Και πού είναι το κακό, θα σκεφτείτε. Μήπως από τον καιρό του Ιησού δεν είναι που δυσκολεύεται ο πλούσιος να μπει σε οποιοδήποτε παράδεισο –και του «νέου (;) πατριωτισμού»– αν δεν απαλλαγεί από τον πλούτο του; Κατά ένα τμήμα, τουλάχιστον, σήμερα. Φέρνει κάπως προς ταξικά μεροληπτικό το σχήμα. Μόνο που η εισαγωγή του δεν θα μπορούσε παρά να καταλήξει σε μια «πατριωτική εισφορά», συγκρίσιμη μάλιστα (από τον ίδιο τον ομιλητή) με το γερμανικό ταμείο των 900 δισ. ευρώ, που αφορά και τους υπερεξοπλισμούς. Εισφορά δεσμευμένη σε ειδικό λογαριασμό για ειδική χρήση και όχι μολυσμένη από τη συνάφεια με τα δημόσια έσοδα από δύσφημους φόρους. Με λίγο εθνικό φιλότιμο, άλλη λέξη που ακούστηκε αρκετά, όλα μπορεί να συμβούν.
Ας μας συγχωρεθεί η πολυλογία του παραδείγματος, αλλά φάνηκε απαραίτητη στην προσπάθεια να δείξουμε ότι η απαλλαγή από θεμελιακές έννοιες στη διαδικασία ανάδειξης των διαιρετικών τομών δεν γίνεται χωρίς συνέπειες. Και η επιλογή της συγκεκριμένης τομής δεν είναι μια επικοινωνιακή τακτική, έχει πάρα πολλές παρενέργειες – αν δεν αποσκοπεί σε αυτές. Υπό το άγχος για επίδειξη κυβερνησιμότητας, αποτελεί πράξη αποστασιοποίησης όχι μόνο από οτιδήποτε θυμίζει αριστερά, αλλά και από οτιδήποτε ριζοσπαστικό, ως επικίνδυνο και αχρείαστο. Αφήστε που το παράδειγμα της συχωρεμένης Αθηνάς Παπαχρήστου, που διέθεσε τα ελάχιστα υπάρχοντά της για τη δωρεά ενός ασθενοφόρου, είναι εντελώς απρόσφορο, γιατί, κατ’ αναλογία, θα υποχρέωνε τον «πλούτο τους» να διατεθεί στο σύνολό του για το κοινό καλό – όπερ άτοπο.
Τίτλοι και υπότιτλοι
Αν υποθέσουμε ότι το εκλογικό σώμα παρακολουθεί στην πολιτική σκηνή τα έργα που ανεβαίνουν, προκειμένου να σχηματίσει γνώμη και να κάνει τις επιλογές του, τότε είναι πολύ πιθανό να παρακολουθούμε αυτή την ώρα μια παράσταση με τίτλο «Να τελειώνουμε με τον Μητσοτάκη», που στην εξέλιξή της μοιάζει να της ταίριαζε ο υπότιτλος «Να ξεχάσουμε και την Αριστερά». Αν οι επίδοξοι σχεδιαστές του μέλλοντός μας κατορθώσουν να αποκαταστήσουν ένα διπολισμό ασφαλείας εντός των ορίων δεξιάς και κέντρου, με ολίγη κεντροαριστερά, αν υπάρχει αυτό το είδος –σε σχετικά ασφαλή για τα δικά τους σχέδια πλαίσια, τότε δεν είναι ο Μητσοτάκης που πρέπει να ανησυχεί, αλλά η αριστερά, πάσης φύσεως, προελεύσεως και ονομασίας. Εκτός, ίσως, από όποια εκδοχή της διαθέτει την υπομονή και τα θεωρητικά εφόδια να περιμένει την έλευση του πληρώματος του χρόνου –όπως μας προϊδέαζε κάποτε ένας πρωτοσέλιδος μνημειώδης τίτλος: Μέχρι τη νίκη για πάντα.*
Συνειδητοποιεί, άραγε, η υπόλοιπη αριστερά ίχνη έστω από μια τέτοια απειλή; Ή θεωρεί ότι η αποστασιοποίηση Τσίπρα είναι μια προσωπική υπόθεση που δεν την αφορά; Δεν υποψιάζεται μήπως είναι σημάδι –αν όχι στοιχείο– μιας απόπειρας επιστροφής σε μια κανονικότητα προδικτατορικού τύπου με την «αριστερά στη γωνία»; Θα πείτε, η αριστερά δεν διαγράφεται, δεν είναι παρένθεση, γεννιέται και αναπτύσσεται μέσα στην κοινωνία κλπ, κλπ… Έτσι είναι. Αλλά γιατί θα πρέπει κάθε τόσο ν’ αρχίζει πάλι από την αρχή;
Γιατί θα πρέπει να αφεθούν στην τύχη τους όσοι, στην απελπισία τους, ίσως ανταποκριθούν σε κάθε κάλεσμα που τους φαίνεται ότι μπορεί να διώξει τον Μητσοτάκη ή οδηγηθούν πάλι στην αποχή; Τόσο μακρινή φαίνεται ή τόσο αρνητική έχει καθίσει μέσα μας η εμπειρία του «χώρου διαλόγου και κοινής δράσης» ή της κοινής εκλογικής καθόδου με τον ΣΥΡΙΖΑ των συνιστωσών; Σωστό και αναγκαίο είναι να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Από τα σωστά δεν μας έχει μείνει τίποτα;
Ωραία –το ακούω ήδη– και γιατί δεν μας λες εσύ τη δική σου λύση; Γιατί και η καλύτερη πρόταση λύσης είναι άχρηστη, αν δεν έχουμε συμφωνήσει ότι υπάρχει πρόβλημα. Ας συναντηθούν, τουλάχιστον, όσοι συμφωνούν σ’ αυτό και μόνο. Με οδηγό τη μεγιστοποίηση μιας πειστικής συγκέντρωσης δυνάμεων, στη βάση της μέγιστης δυνατής ικανοποίησης των προγραμματικών απαιτήσεων. Κι ας μην ανησυχούν. Απέχουν αρκετά από το να κληθούν και πάλι να κάνουν κυβέρνηση.
*Πρόβλημα, βέβαια, είναι και η στάση μιας άλλου τύπου συλλογικότητας, που πριν καν σιγουρέψει το ποσοστό κοινοβουλευτικής επιβίωσης, απαντάει σ’ όποιον αναρωτιέται για το πρακτέο και ψάχνει για λύση: «Υπάρχει, έτοιμη, λύση – έλα σ’ εμένα».
ΥΓ. Αν είναι κι έχω σφάλσιμο εις τ’ απανωγραμμένα / αναγνώστη μου μερωντικέ συχώρα με κι εμένα. (Δάνειο από το ωραιότερο δώρο-βιβλίο που μου έχουν κάνει εδώ και χρόνια, με «Τα γραμματσάκια του γέρω Χαράλαμπου» – κατά κόσμον Χαρ. Μπουρνάζου).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου