Αντισημιτισμός διά πάσαν νόσον και μαλακίαν
Η λέξη “αντισημιτισμός” θα έπρεπε να είναι ιερή. Να παραπέμπει στη φρίκη του Ολοκαυτώματος, στα στρατόπεδα εξόντωσης, στη βιομηχανική κτηνωδία του ναζισμού. Θα έπρεπε να μας θυμίζει διαρκώς πως η ανθρωπότητα οφείλει να φυλάγεται από τον ρατσισμό, το μίσος, την εξόντωση ανθρώπων λόγω ταυτότητας. Αντί γι’ αυτό, έχει καταντήσει το πιο βολικό χαρτί για να κουκουλώνονται εγκλήματα πολέμου στη Γάζα.
Κάθε φορά που κάποιος τολμά να μιλήσει για τις σφαγές αμάχων, για τα κατεστραμμένα νοσοκομεία, για τον λιμό που προκαλείται εσκεμμένα, η κατηγορία πέφτει αστραπιαία: “είσαι αντισημίτης”. Η συζήτηση παύει να αφορά τις βόμβες που σκοτώνουν παιδιά και στρέφεται στο αν ο επικριτής έχει “κρυφό μίσος για τους Εβραίους”. Αυτό είναι η πεμπτουσία της εργαλειοποίησης: η ουσία του εγκλήματος εξαφανίζεται πίσω από ένα ρητορικό τρικ.
Δεν είναι τυχαίο. Το Ισραήλ και οι ισχυροί υποστηρικτές του έχουν αντιληφθεί ότι στη Δύση η λέξη “αντισημιτισμός” έχει τεράστια συναισθηματική και πολιτική φόρτιση. Οποιοσδήποτε στιγματιστεί με αυτήν, κοινωνικά και επαγγελματικά τελειώνει. Έτσι, αντί να απαντούν στις κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, πετούν στον αντίπαλο μια βόμβα χαρακτήρα. Όχι επιχειρήματα, όχι γεγονότα· μόνο η βαριά ρετσινιά.
Το αποτέλεσμα είναι διπλά καταστροφικό. Πρώτον, ευτελίζεται η ίδια η έννοια του αντισημιτισμού. Όταν όλα βαφτίζονται αντισημιτισμός – από την καταγγελία των βομβαρδισμών μέχρι την κριτική στην πολιτική ενός υπουργού – τότε στο τέλος τίποτα δεν είναι. Χάνεται η διάκριση ανάμεσα στον πραγματικό ρατσισμό εναντίον των Εβραίων και στην πολιτική διαφωνία με το κράτος του Ισραήλ. Αυτό δεν είναι υπεράσπιση των Εβραίων· είναι δώρο στους πραγματικούς αντισημίτες, που πλέον μπορούν να χλευάζουν τις κατηγορίες.
Δεύτερον, δημιουργείται ένα ασφυκτικό κλίμα σιωπής. Δημοσιογράφοι απολύονται επειδή έγραψαν για τη Γάζα. Καλλιτέχνες βλέπουν τις συναυλίες τους να ακυρώνονται επειδή μίλησαν για τα δικαιώματα των Παλαιστινίων. Πανεπιστημιακοί στιγματίζονται, ερευνητικά ιδρύματα πιέζονται, ακόμα και πολιτικοί στην Ευρώπη διστάζουν να πουν την αλήθεια από φόβο μήπως κατηγορηθούν. Αυτό δεν είναι ελευθερία· είναι φίμωση με πολιτικά μέσα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η τακτική δεν στρέφεται μόνο εναντίον αριστερών ή ακτιβιστών. Ακόμη και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Human Rights Watch ή η ισραηλινή B’Tselem, έχουν δεχθεί την ίδια επίθεση: ότι “υποκινούν αντισημιτισμό” επειδή τολμούν να μιλήσουν για απαρτχάιντ, κατοχή και εγκλήματα πολέμου. Με άλλα λόγια, όποιος δεν ακολουθεί τη γραμμή του “αυτοάμυνας πάση θυσία” αντιμετωπίζεται ως εχθρός του εβραϊκού λαού. Πρόκειται για μια εξωφρενική διαστρέβλωση που βάζει στο ίδιο τσουβάλι τους ναζιστές του 1939 με έναν δημοσιογράφο που ζητάει να ανοίξουν οι διάδρομοι ανθρωπιστικής βοήθειας.
Το πιο χυδαίο στοιχείο όμως είναι ότι έτσι εργαλειοποιείται η ίδια η μνήμη του Ολοκαυτώματος. Αντί το “Ποτέ Ξανά” να σημαίνει “ποτέ ξανά γενοκτονία”, γίνεται “ποτέ ξανά κριτική στο Ισραήλ”. Αυτό δεν είναι απλώς ανήθικο· είναι προδοσία της ίδιας της ιστορίας. Το Ολοκαύτωμα δεν ήταν λευκή επιταγή για οποιοδήποτε κράτος να πράττει ό,τι θέλει χωρίς λογοδοσία. Ήταν μια παγκόσμια υπενθύμιση ότι η κρατική βία, όταν στραφεί εναντίον αμάχων, πρέπει να καταδικάζεται παντού και πάντα.
Το επιχείρημα “όποιος επικρίνει το Ισραήλ είναι αντισημίτης” είναι τόσο σαθρό όσο και επικίνδυνο. Κανείς δεν θα έλεγε ότι η κριτική στην Τουρκία ισοδυναμεί με “τουρκοφοβία”, ούτε ότι η κριτική στην Κίνα είναι “ρατσισμός κατά των Κινέζων”. Γιατί λοιπόν στο Ισραήλ να ισχύει κάτι διαφορετικό; Η απάντηση είναι προφανής: επειδή η λέξη “αντισημιτισμός” κουβαλάει ανυπέρβλητο ιστορικό βάρος και λειτουργεί ως βολικός εκβιασμός ενοχής.
Όμως αυτή η κατάχρηση έχει κόστος. Όσο περισσότερο χρησιμοποιείται η κατηγορία για να σωπάσουν οι φωνές υπέρ των Παλαιστινίων, τόσο περισσότερο χάνει την αξία της. Και όταν κάποιος πραγματικός αντισημίτης εμφανιστεί – και δυστυχώς εμφανίζονται – τότε η κοινωνία θα είναι κουφή, έχοντας βαρεθεί τις καταχρήσεις. Έτσι, η εργαλειοποίηση του όρου δεν προστατεύει τους Εβραίους· τους αφήνει πιο εκτεθειμένους.
Η Γάζα σήμερα είναι μια ανοιχτή πληγή στην παγκόσμια συνείδηση. Αντιμέτωποι με εικόνες πείνας, μαζικών τάφων και παιδιών κάτω από ερείπια, δεν έχουμε την πολυτέλεια να σιωπήσουμε. Η κατηγορία του “αντισημιτισμού” δεν μπορεί να λειτουργεί σαν λογοκριτική σφραγίδα που απαλλάσσει ένα κράτος από την ευθύνη του. Το “Ποτέ Ξανά” είτε ισχύει για όλους, είτε δεν σημαίνει τίποτα.
Καιρός να το πούμε καθαρά: η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων δεν είναι αντισημιτισμός. Είναι η ελάχιστη ηθική υποχρέωση απέναντι στην ίδια την ιστορία και στη μνήμη των θυμάτων του ναζισμού. Όποιος χρησιμοποιεί τον όρο για να δικαιολογήσει εγκλήματα πολέμου, δεν τιμά τους νεκρούς του Άουσβιτς· τους βεβηλώνει.
ΥΓ. Το κείμενο γράφτηκε με αφορμή δήλωση του κυβερνητικού
εκπρόσωπου, Παύλου Μαρινάκη, που κατηγόρησε τους ιδιοκτήτες της ταβέρνας
“Αξιώτισσα” για αντισημιτισμό και ούτε λίγο ούτε πολύ “κάλεσε” την
Δικαιοσύνη να παρέμβει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου