Βασίλης Καρράς - Αν ήσαστε όλες σας σωστές
Βάλε μια βότκα στο ποτήρι μου,και κάτσε δίπλα για χατίρι μου,
πρόσεξε όμως ένα πράγμα μη μου πεις,
πως απ' τις άλλες είσαι διαφορετική,
Γιατί αν ήσαστε όλες σας σωστές,
δε θα υπήρχαν άνδρες μες στις φυλακές,
γιατί αν ήσαστε όλες σας σωστές,
δε θα μετρούσαμε ατελείωτες πληγές,
Γιατί αν ήσαστε όλες σας σωστές,
δε θα υπήρχαν άνδρες μες τις φυλακές,
γιατί αν είσαστε όλες σας σωστές,
δε θα μετρούσαμε ατελείωτες πληγές,
Βάλε μια βότκα στο ποτήρι μου,
να σβήσει η πίκρα απ' τα χείλη μου,
μη λες κουβέντες και ούτε λόγια τρυφερά,
κρατά για μένα την τελευταία μαχαιριά,
Γιατί αν ήσαστε όλες σας σωστές,
δε θα υπήρχαν άνδρες μες στις φυλακές,
γιατί αν ήσαστε όλες σας σωστές,
δε θα μετρούσαμε ατελείωτες πληγές.
ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΚΑΨΟΥΡΑ», ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΣΤΩΝ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΤΗ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΡΡΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΝΤΩΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΤΟΥ
Κείμενο: Γιάννης Ανδρουλιδάκης
Πηγή:Κενό Δίκτυο
Σχόλιο για την "καψούρα", που συζητήθηκε πολύ αυτές τις μέρες: Είναι πράγματι κάπως περίεργο να εκφράζεις την απαξία σου για κάποιον που μόλις πέθανε, εάν τουλάχιστον αυτός ο κάποιος δεν έχει προκαλέσει με τον βίο του κάποια μεγάλη ζημιά σε ατομικό ή κοινωνικό επίπεδο. Ο Βασίλης Καρράς δεν ανήκε σε αυτή την κατηγορία και μου προκαλεί απορία γιατί κάποιοι έσπευσαν χθες να εκφράσουν βιαστικά την απέχθειά τους για τα τραγούδια του.Από την άλλη, διακρίνω εδώ δύο τάσεις που δεν μπορώ να μην τις σχολιάσω. Η πρώτη είναι η τάση να γράφεται και να λέγεται ότι όποιος υποστηρίζει ότι δεν του άρεσε κατά βάθος ο Καρράς και δεν προσέφευγε σε αυτόν στις δύσκολες ώρες και στο τέλος των μεγάλων ερώτων είναι ψεύτης και υποκριτής.
Θέλω να σας βεβαιώσω ότι όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται, δεν είναι έτσι. Υπάρχουν άνθρωποι που στις δύσκολες στιγμές προσφεύγουν στον Jacques Brel, τον Léo Ferré, τον Steve Harley και τους Cockney Rebels, τους Ουγγρικούς Χορούς του Γιόχαν Μπραμς, το Nocturnes, Op. 9 του Σοπέν, τις ταινίες του Φασμπίντερ και οι οποίοι σε πείσμα των προκαταλήψεών σας δεν ερωτεύονται ούτε παθιάζονται επί της αρχής λιγότερο ή περισσότερο από όσους προσφεύγουν στα βαριά λαϊκά. Η ιδέα αυτή θυμίζει τον πνευματικό ιμπεριαλισμό των χριστιανών που λένε για τους άθεους ότι «κατά βάθος πιστεύουν και στη δύσκολη στιγμή προσεύχονται». Στην πραγματικότητα πρόκειται για πνευματική στενότητα: είναι η αδυναμία να κατανοήσεις ότι ο άλλος δεν κάνει το ίδιο πράγμα με εσένα. Μπορείτε να προσφεύγετε όπου θέλετε στις δύσκολες στιγμές σας, χωρίς να απαιτείτε την ομολογία όλων ότι κάνουν σώνει και ντε το ίδιο.
Στην τελική, αν όλοι προσφεύγαμε στο ίδιο πράγμα όταν περνούσαμε δύσκολα, τι νόημα θα είχε αυτή η προσφυγή; Θα ήταν το ίδιο ξεχωριστή με την πείνα, τη δίψα ή το κατούρημα.
Η δεύτερη τάση είναι η νέα επιθετική προσπάθεια απενοχοποίησης της καψούρας ως ρομαντικού και υψηλού συναισθήματος. Αν, όπως έγραφε ο Γάλλος υπερρεαλιστής Μπενζαμέν Περέκ «από όλα τα συναισθήματα που τραντάζονται σε μια ανθρώπινη καρδία, ο πόθος για ελευθερία είναι αναμφίβολα το πιο αγέρωχο», μπορούμε επίσης να πούμε ότι η καψούρα είναι το πιο γλοιώδες. Η καψούρα είναι ένα συναίσθημα αυτοαναφορικό, ναρκισιστικό, χειριστικό, εκβιαστικό, αντικοινωνικό, βασισμένο σε αυτό που ο Ούγγρος ψυχαναλυτής Σάντορ Φερέντσι ονόμασε «τρομοκρατία της οδύνης». Η καψούρα είναι ένα συναίσθημα το οποίο δεν συμπεριλαμβάνει την επιθυμία του άλλου, αλλά αντίθετα της επιτίθεται γιατί δεν συντονίζεται με την επιθυμία του υποκειμένου.
Στην πηγή τέτοιων αρνήσεων της πραγματικότητας βασίζεται κάθε ολοκληρωτισμός, ατομικός ή συλλογικός, καθώς τα πάντα πρέπει να υποταχθούν σε κάποια μανία, η οποία στο βάθος της είναι εξουσιαστική. Η μανία αυτή μπορεί να είναι απλά αξιοθρήνητη ή να γίνεται και επικίνδυνη. Ο ίδιος ο μακαρίτης -που μου ήταν μάλλον συμπαθής- όταν τραγουδούσε «γιατί αν ήσασταν όλες σας σωστές/ δεν θα υπήρχαν άνδρες μεσ' στις φυλακές», δεν κάνει κάτι άλλο από το να δικαιολογεί, στο όνομα της Αγίας Καψούρας, το έγκλημα. Ο καψούρης θα προσβάλει, θα ενοχλήσει, θα παραβιάσει, θα σφάξει, αρκεί να κρατήσει αρτιμελές το δικό Του συναίσθημα.
Η ελληνική λαϊκή μουσική διακατέχεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο από αυτή την εμμονική συναισθηματική αυτοαναφορικότητα της οδύνης, η οποία συνδέεται κατά την άποψή μου με διάφορα συλλογικά συμπλέγματα που δεν είναι της ώρας να συζητήσουμε και τα οποία ωστόσο «υπάρχουν και όσο υπάρχουμε θα υπάρχουν».
Με την πεποίθηση ότι όσοι τους άρεσε και όσοι δεν τους άρεσε ο Καρράς μπορούμε να ζήσουμε ειρηνικά μεταξύ μας, κάνω μια απελπισμένη έκκληση: Μην απαιτείτε να προσφεύγουμε εκεί όπου προσφεύγετε κι εσείς όταν μας κατατρέχει η θλίψη και μην ανεμίζετε υπερήφανα την καψούρα σας μπροστά στα μούτρα μας.
Η ζωή είναι μια ομοσπονδία αναγκών, όχι μια δικτατορία της επιθυμίας μας, αλλιώς δεν έχει πλάκα.
_____
***************************
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου