Αστυνομικά της τελευταίας στιγμής στα καλύτερα του 2023
επιλέγει ο Μάρκος Κρητικός
Με την προσθήκη αυτή συμπληρώθηκε η λίστα με τα καλύτερα αστυνομικά του 2023 (30 μυθιστορήματα και μια συλλεκτική συλλογή επιστολών), μιας χρονιάς με σπουδαία βιβλία μεταφρασμένης αστυνομικής λογοτεχνίας.
Δες και
Τα καλύτερα ξένα αστυνομικά του 2023 (επιλέγει ο Μάρκος Κρητικός)
Jean-Patrick Manchette – Τι τρέλα, τι παλάτια!
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Άγρα (2023)
σελ. 240
Ο Γάλλος Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, συγγραφέας, μεταφραστής, κριτικός λογοτεχνίας και σεναριογράφος υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της γαλλικής νουάρ λογοτεχνίας. Έγραψε έντεκα, μαύρα, βίαια και στρατευμένα αστυνομικά μυθιστορήματα, τα περισσότερα τη δεκαετία του 1970 και σήμερα αναγνωρίζεται ως o επιφανέστερος Γάλλος συγγραφέας εκείνης της περιόδου και ένας εκ των ιδρυτών του νέου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος (neo-polar), που εισήγαγε τον έντονο πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό, στον απόηχο των γεγονότων του Μάη του ’68. Το μυθιστόρημα Τι τρέλα, τι παλάτια! (1972) ανήκει στην πρώιμη περίοδο του συγγραφέα. Ο Μισέλ Χάρτογκ, περιώνυμος επιχειρηματίας και πρώην αρχιτέκτονας διαχειρίζεται την τεράστια περιούσια του αδερφού του που σκοτώθηκε μαζί με την σύζυγό του, σε αεροπορικό δυστύχημα. Ακολουθώντας ένα καλά οργανωμένο σχέδιο θα προσλάβει την Ζυλί, μια νεαρή κοπέλα που μόλις έχει πάρει εξιτήριο από ψυχιατρική κλινική, για να προσέχει τον ορφανό ανιψιό του Πέτερ, του οποίου έχει αναλάβει την κηδεμονία. Σε μια βόλτα στο πάρκο της περιοχής, η Ζυλί και ο μικρός Πέτερ θα πέσουν θύματα απαγωγής αλλά θα καταφέρουν να διαφύγουν και θα ακολουθήσει ένα ανελέητο ανθρωποκυνηγητό στη γαλλική ύπαιθρο. Το μυθιστόρημα Τι τρέλα, τι παλάτια! σε πρώτο επίπεδο είναι ένα σκληρό και πολύ-φονικό θρίλερ υψηλής έντασης και ρυθμού, με στοιχεία παρωδίας κυρίως ως προς την αλόγιστη χρήση βίας από τους κυνικούς πρωταγωνιστές που δρουν χωρίς ίχνος ηθικών και συναισθηματικών αναστολών, αλλά σε ένα δεύτερο επίπεδο ο συγγραφέας με το γνωστό μίνιμαλ και αποστασιοποιημένο ύφος του σκιαγραφεί ένα σκοτεινό πορτρέτο της γαλλικής κοινωνίας, στις αρχές της δεκαετίας του ’70.
Μετάφραση: Άνχελ Πέρεθ Γκονθάλεθ
Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων (2023)
σελ. 304
Ο Φρανθίσκο Άλβαρεθ είναι Ισπανός συγγραφέας, δημοσιογράφος και μεταφραστής. Η Αυγουστιάτικη βροχή είναι το πρώτο του μυθιστόρημα. Μας μεταφέρει στο Παρίσι τη δεκαετία του ’80 όπου ή Γαλλίδα δημοσιογράφος Λιμπερτάδ Καζάλ προσπαθεί να διαλευκάνει το μυστήριο του θανάτου, του επαναστάτη Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι, ο οποίος σκοτώθηκε στη Μαδρίτη το 1936, κατά τη διάρκεια του Ισπανικού Εμφύλιου. Τραυματίστηκε θανάσιμα από βολή εθνικιστή ελεύθερου σκοπευτή, ή κομμουνιστή κατ’ εντολή του Στάλιν; Από μέλος της ομάδας του που αντιδρούσε στην σκληρή πειθαρχία που είχε επιβάλει ή εκπυρσοκρότησε το όπλο του; Για να πάρει απαντήσεις η δημοσιογράφος θα συναντήσει στο Ισπανικό Κέντρο της Μόσχας έναν από τους τελευταίους ανθρώπους που μίλησε ο Ντουρούτι πριν δολοφονηθεί και θα επισκεφτεί στο σπίτι της στη Γαλλία την σύντροφό του, τα τελευταία εννιά χρόνια της ζωής του. Με πρόσχημα μια δημοσιογραφική έρευνα, ο συγγραφέας με ενδελεχή ιστοριογραφική τεκμηρίωση αναπλάθει την ατμόσφαιρα της εποχής και ζωντανεύει τους πρωταγωνιστές της. Ο αναγνώστης γίνεται μάρτυρας της πρώτης μεγάλης ληστείας τράπεζας στην Ισπανία και ακολουθεί τον Ντουρούτι και τους συντρόφους του στη Λατινική Αμερική, τους συνοδεύει στη γαλλική εξορία για να προετοιμάσουν την επανάσταση και, μετά την καταστολή του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Καταλονία πορεύεται με τη Φάλαγγα Ντουρούτι προς τη Σαραγόσα γνωρίζοντας έτσι, τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής του θρυλικού αναρχικού. Ένα εξαιρετικό ιστορικό και πολιτικό νουάρ που συνδυάζει περίτεχνα τη μυθοπλασία με ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα της εποχής.
S. A. Cosby – Δάκρυα ξυράφι
Μετάφραση: Κίκα Κραμβουσάνου
Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2023)
σελ. 499
Ο Σον Α. Κόσμπι είναι μαύρος συγγραφέας που γεννήθηκε στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ και βίωσε την φτώχεια και τον ρατσισμό του Αμερικανικού Νότου. Όταν δεν γράφει ιστορίες βίας και χάους εργάζεται στο γραφείο τελετών της συζύγου του(!) Το Δάκρυα ξυράφι είναι το τρίτο του μυθιστόρημα και το πρώτο που μεταφράζεται στη χώρα μας. Ένας Αφροαμερικανός και ο λευκός σύζυγός του πέφτουν θύματα άγριας δολοφονίας. Οι δυο πατεράδες τους, ο Άικ και ο Μπάντι Λι που προσπαθούν να ξεπεράσουν το εγκληματικό παρελθόν τους και είχαν αποξενωθεί από τους γιούς τους νιώθοντας ντροπή για τις επιλογές τους θα αποφασίσουν να ανακαλύψουν τους δολοφόνους και να πάρουν εκδίκηση. «Θα μπορούσα να τους σκοτώσω όλους χίλιες φορές και πάλι δεν θα ήταν ούτε κατά διάνοια αρκετό. Αλλά πάντα θα άξιζε τον κόπο» Τα λόγια του Άικ αποδίδουν την κεντρική ιδέα της ιστορίας ο οποίος μαζί με τον Μπάντι Λι (ένας αντιήρωας που δεν θα ξεχαστεί εύκολα) θα εμπλακούν σε μια ιστορία ενοχής, μίσους και εκδίκησης. Θα απευθυνθούν σε ανθρώπους του υπόκοσμου και θα αναζητήσουν ένα αινιγματικό κορίτσι που φαίνεται να γνωρίζει πολλά για τη δολοφονία των γιών τους αλλά θα εγκλωβιστούν σε μια βρόμικη και επικίνδυνη υπόθεση που θα οδηγήσει σε ένα μακελειό άνευ προηγουμένου. Μια βίαιη περιπέτεια αγωνίας και έντονης συναισθηματικής φόρτισης, με κινηματογραφική, σχεδόν σεναριακή γραφή, -το μυθιστόρημα έχει ήδη επιλεγεί για μεταφορά στη μεγάλη οθόνη- που καθηλώνει τον αναγνώστη με εξαιρετικές περιγραφές αλλεπάλληλων σκηνών δράσης και τον προβληματίζει για επίκαιρα και ευαίσθητα κοινωνικά θέματα.
Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος
Τόπος (2023)
σελ. 264
Φέτος εκδόθηκαν στη χώρα μας τρία μυθιστορήματα του σπουδαίου Ισπανού συγγραφέα Αλέξις Ραβέλο που έφυγε απ’ τη ζωή στην αρχή της χρονιάς, σε ηλικία μόλις πενήντα δυο ετών. Το βραβευμένο με Ντάσιελ Χάμετ, Η στρατηγική του πεκινουά (Carnivora) και το Τρεις κηδείες για τον Ελάδιο Μονρόι (Τόπος), στο οποίο γνωρίσαμε στην πρώτη του περιπέτεια τον συνταξιούχο ναυτικό, Ελάδιο Μονρόι, που ζει ήσυχα στο Λας Πάλμας των Κανάριων Νησιών, διαβάζει λογοτεχνία, έχει σχέσεις με λούμπεν στοιχεία της πόλης και συμπληρώνει το εισόδημά του με δουλειές στα όρια της νομιμότητας. Στο τέλος του χρόνου εκδόθηκε και το μυθιστόρημα Μόνο τους πεθαμένους, ή δεύτερη από τις έξι περιπέτειες του ιδιορρύθμου πρωταγωνιστή. Κι αυτή τη φορά ο Ελάδιο θα βρεθεί χωρίς να το καταλάβει μπλεγμένος σε μια αλλόκοτη ιστορία όταν του ανατίθεται να εντοπίσει τον Έκτορ Φουέντες, πρώην διευθυντή μιας πολυεθνικής εταιρείας στη Μαδρίτη, με σκοπό να τον προσεγγίσει και να του αποσπάσει πληροφορίες για τους λόγους που τον οδήγησαν στην παραίτηση διότι γνωρίζει μυστικά της εταιρείας που οι ανταγωνιστές θα πλήρωναν πολλά για να μάθουν. Οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές και ο Ελάδιο θα διατρέξει θανάσιμο κίνδυνο όταν αντιληφθεί ότι πίσω απ’ την υπόθεση κρύβεται ένα τεράστιο σκάνδαλο με φαρμακευτικά προϊόντα και κάποιοι είναι αποφασισμένοι να κάνουν τα πάντα για να μην αποκαλυφθεί. Άλλο ένα απολαυστικό νουάρ από τον Αλέξις Ραβέλο, με σαφείς επιρροές από το αμερικανικό hard boiled, με έξυπνη πλοκή, ξέφρενο ρυθμό, ακριβείς διαλόγους και με εξαιρετική αποτύπωση της σύνθετης ψυχοσύστασης του ιδιαίτερα συμπαθούς πρωταγωνιστή.
Ian Rankin – Όσα δεν θέλω να πω
Μετάφραση: Χίλντα Παπαδημητρίου
Μεταίχμιο (2023)
σελ. 464
O Σκωτσέζος Ιαν Ράνκιν, είναι ο πιο δημοφιλής σύγχρονος συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας στη Βρετανία και λαμπρός εκπρόσωπος του tartan noir, ένα όρο που επινόησε ο ίδιος, για να χαρακτηρίσει ένα υποείδος του αστυνομικού που έχει τις ρίζες του στις παραδόσεις της σκωτσέζικης λογοτεχνίας και επιρροές κυρίως από το αμερικανικό hard-boiled. Έχει στο παλμαρέ του δεκάδες βραβεία –με σπουδαιότερο το Diamond Dagger Award της Εταιρείας Συγγραφέων Εγκλήματος (CWA)– ακαδημαϊκούς τίτλους και τιμητική διάκριση από τη βασίλισσα της Αγγλίας για την προσφορά του στη λογοτεχνία. Οφείλει την μεγάλη συγγραφική επιτυχία του στη σειρά των είκοσι τεσσάρων μέχρι σήμερα μυθιστορημάτων του, με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή της αστυνομίας του Εδιμβούργου, Τζον Ρέμπους. Στο Όσα δεν θέλω να πω η ιστορία ξεκινά και τελειώνει στο δικαστήριο με τον Ρέμπους εξαντλημένο και χαμένο σε σκέψεις να βρίσκεται στο εδώλιο του κατηγορούμενου. Είναι ήδη προφυλακισμένος για μια πράξη που μαθαίνουμε προς το τέλος του βιβλίου και η οποία μπορεί να τον αφήσει στη φυλακή για το υπόλοιπο της ζωής του. Στο κυρίως μέρος της αφήγησης έχουμε αναδρομές οκτώ ημερών στο κοντινό παρελθόν όπου η επιθεωρήτρια Σιβόν Κλαρκ και o Μάλκολμ Φοξ συνεχίζουν τις έρευνές τους που επικεντρώνονται κυρίως στην πολύκροτη υπόθεση της δολοφονία ενός διεφθαρμένου αστυνομικού, ενώ ο Ρέμπους επισκέπτεται έναν παλιό του γνώριμο ο οποίος του ζητά να βρει έναν εξαφανισμένο κακοποιό. Ο Ράνκιν με θαυμαστή αφηγηματική ωριμότητα παρουσιάζει -όπως συνηθίζει στα βιβλία του- παράπλευρες ιστορίες δομημένες αρμονικά στην βασική πλοκή που έχει στον πυρήνα της την έξαρση της ένστολης βίας και με φόντο την υποβλητική ατμόσφαιρα του γοτθικού Εδιμβούργου τολμά να απομυθοποιήσει τον ήρωά του παρουσιάζοντάς τον ως μέρος του προβλήματος. Μια από τις καλύτερες περιπέτειες του Ρέμπους σε εξαιρετική μετάφραση της Χίλντας Παπαδημητρίου.
Μετάφραση: Δήμητρα Δότση
Εκδόσεις Πατάκη (2023)
σελ. 496
O Κάρλο Λουκαρέλλι, πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος συγγραφέας, δημοσιογράφος, σκηνοθέτης και τηλεοπτικός παρουσιαστής είναι από τους πιο σημαντικές προσωπικότητες της σύγχρονής ιταλικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο Μαύρος χειμώνας στην Μπολόνια είναι η τελευταία από τις έξι περιπέτειες του επιθεωρητή Ντε Λούκα, που γνωρίσαμε στην εμβληματική επίτομη έκδοση των τριών πρώτων υποθέσεων «του πιο έξυπνου επιθεωρητή της ιταλικής αστυνομίας», με τον τίτλο Η τριλογία του φασισμού (Κέδρος). Διαδραματίζονται στην Βόρεια Ιταλία, την σκοτεινή περίοδο πριν και μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου. Στη Μπολόνια, ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ του 1944, παρά τους περιορισμούς και την απαγόρευση κυκλοφορίας, τρία πτώματα ανακαλύπτονται στο κέντρο της πόλης σε μικρή απόσταση μεταξύ τους και μάλιστα το ένα εξ αυτών ανήκει σε στρατιώτη των κατοχικών δυνάμεων. Ο επιθεωρητής Ντε Λούκα που υπηρετεί στην Πολιτική Αστυνομία της Δημοκρατίας του Σαλό θα αναγκαστεί να ερευνήσει και τις τρεις δολοφονίες για λογαριασμό διαφορετικών εντολέων με αντικρουόμενα συμφέροντα. Ένα ατμοσφαιρικό ιστορικό νουάρ όπου ο συγγραφέας συνυφαίνει περίτεχνα το σασπένς του αστυνομικής πλοκής με την ρεαλιστική αποτύπωση της τοιχογραφίας μιας κοινωνίας αποπροσανατολισμένης και εξουθενωμένης από τις κακουχίες του πολέμου όπου βασιλεύει η διαφθορά, η δυσπιστία και ο τυχοδιωκτισμός, λίγους μήνες πριν την απελευθέρωση της Ιταλίας από τα συμμαχικά στρατεύματα.
Agatha Christie – Τα Χριστούγεννα του Ηρακλή Πουαρό
Μετάφραση: Χρήστος Καψάλης
Ψυχογιός (2023)
σελ. 288
H Αγκάθα Κρίστι έγραψε εξήντα έξι αστυνομικά μυθιστορήματα, δεκατέσσερις συλλογές διηγημάτων, θεατρικά έργα, αλλά και έξι ρομαντικές ιστορίες με το ψευδώνυμο Mary Westmacott. Το βιβλίο Γκίνες την αναφέρει ως τη μεγαλύτερη σε πωλήσεις συγγραφέα όλων των εποχών, με πάνω από 2 δισεκατομμύρια(!) αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, ενώ σύμφωνα με το Index Translationum (βάση δεδομένων της Unesco) παραμένει μέχρι σήμερα η πιο πολυμεταφρασμένη συγγραφέας. Τα Χριστούγεννα του Ηρακλή Πουαρό είναι το δέκατο έβδομο από τα τριάντα τρία συνολικά μυθιστορήματα με πρωταγωνιστή τον εμβληματικό ντετέκτιβ. Στην υπόθεση του βιβλίου, ο Σίμεον Λι, ένας ηλικιωμένος και δύστροπος εκατομμυριούχος καλεί στην έπαυλή του, τους γιούς του και την ισπανικής καταγωγής ορφανή εγγονή του για να περάσουν μαζί τις μέρες των Χριστουγέννων. Η πρόσκληση αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τους καλεσμένους αφού οι οικογενειακές σχέσεις έχουν προ πολλού διαταραχθεί. Μετά το δείπνο, μια κραυγή αγωνίας θα ακουστεί από το δωμάτιο του Σίμεον. Οι γιοί του θα σπάσουν την πόρτα που είναι κλειδωμένη από μέσα και θα αντικρύσουν τον πατέρα τους νεκρό μέσα σε μια ανεξήγητα μεγάλη λίμνη αίματος. Ο Ηρακλής Πουαρό που φιλοξενείται στην περιοχή από τον διευθυντή της αστυνομίας θα προσφερθεί να βοηθήσει στη λύση του μυστηρίου και σύντομα θα ανακαλύψει ότι όλοι όσοι βρίσκονταν στην έπαυλη είχαν κίνητρο να σκοτώσουν τον ζάπλουτο Σίμεον Λι. Μια Χριστουγεννιάτικη ιστορία κλειδωμένου δωματίου (locked-room mystery) σε εξαιρετική σκληρόδετη έκδοση, με την υπογραφή της «Βασίλισσας του εγκλήματος» και πρωταγωνιστή τον διάσημο ντετέκτιβ Ηρακλή Πουαρό είναι ιδανική συντροφιά τις γιορτινές μέρες για τους λάτρεις του whodunit και της «χρυσής εποχής» του βρετανικού αστυνομικού.
Καλά Χριστούγεννα, με υγεία και συναρπαστικές αναγνώσεις!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου