Ανεπαισθήτως

Μανώλης Πιμπλής

Εφημερίδα των Συντακτών

efsyn.gr

 06.11.23

«Δεν θα δανείσω σε καμιά περίπτωση ούτε τη φωνή μου ούτε την πένα μου σε ένα μέσο ενημέρωσης ή σε έναν εκδοτικό οίκο που βρίσκεται υπό τον έλεγχο κάποιου που υποσκάπτει τις δημοκρατικές αξίες».

Με αυτά τα λόγια, σε σχετική ερώτηση του περιοδικού Télérama, η Ανί Ερνό (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2022) ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να κυκλοφορήσει ποτέ βιβλίο από το πολυεθνικό γκρουπ της Hachette: 200 εκδοτικοί οίκοι σε όλο τον κόσμο, 1ος όμιλος στη Γαλλία, 2ος στην Ισπανία, 3ος στη Βρετανία, 4ος στις ΗΠΑ, διαθέτοντας στη Γαλλία εκδοτικούς οίκους όπως οι Grasset, Stock, Fayard, Larousse, Hatier, Albert René που βγάζει τον «Αστερίξ», Lattès. Και αν αυτό είναι σχετικά εύκολο, αφού εκείνη βγάζει τα βιβλία της στον Gallimard, εντυπωσιακή είναι η εξαγγελία ότι θα αρνείται συνεντεύξεις σε έντυπα του ίδιου ομίλου, όπως τα περιοδικά Femme Actuelle, National Geographic, Paris Match, στην εφημερίδα Le Journal du Dimanche κ.ά. Τη στάση της αυτή την ακολουθούν και άλλοι συγγραφείς.

Γιατί όμως αυτή η άρνηση; Πριν από λίγες μέρες οι Βρυξέλλες ενέκριναν την εξαγορά από το γκρουπ του Βενσάν Μπολορέ του ομίλου Lagardère και μέσω αυτού της Hachette. Για να γίνει αυτό, ο Μπολορέ χρειάστηκε να πουλήσει σε έναν Τσέχο μεγιστάνα το Νο 2 των εκδοτικών ομίλων μετά την Hachette, το γκρουπ Editis (40 εκδοτικοί οίκοι όπως: Robert Laffont, Nathan, Plon, La Decouverte), για να μην αποκτήσει απόλυτο έλεγχο στις εκδόσεις βιβλίων και στην εκδοτική αλυσίδα.

Ο Μπολορέ εκφράζει συχνά ακροδεξιές απόψεις, υποστήριξε μάλιστα ανοιχτά στις προεδρικές εκλογές τον Ζεμούρ, πολιτικό πιο ακροδεξιό από τη Μαρίν Λεπέν. Πρόσφατα έγινε μεγάλη απεργία στην εφημερίδα Le Journal du Dimanche καθώς επέλεξε ως διευθυντή ακροδεξιό δημοσιογράφο. Οι εφημερίδες που αγοράζει –και είναι αρκετές– αλλάζουν γραμμή, οι πιο δημοκρατικοί δημοσιογράφοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο απομακρύνονται.

Οι δραστηριότητες της οικογένειας Μπολορέ απλώνονται παντού: μεταφορές, logistics, επικοινωνία, μίντια, ενέργεια, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, μπαταρίες, μουσική βιομηχανία (Universal), σινεμά (Canal+), θέαμα (Folies Bergère), χρηματοοικονομικά και τραπεζική, μέχρι και καλλιέργεια καουτσουκόδεντρων στην Αφρική για την παραγωγή ελαστικών.

Σε μια χώρα που διαβάζει πολύ, και βιβλία και εφημερίδες, οποιοσδήποτε μονοπωλιακός έλεγχος είναι ούτως ή άλλως ανυπόφορος. Αλλά υπάρχει και το άλλο: η Ακροδεξιά βγαίνει πια από το περιθώριο όχι μόνο της πολιτικής σκηνής της Ευρώπης, αλλά και της πολιτιστικής και μιντιακής, καταλαμβάνοντας δεσπόζουσα θέση. Η δεκαετία του ’30, τηρουμένων των αναλογιών, είναι κοντά. Οικονομικοί παράγοντες μεγάλης εμβέλειας διακηρύσσουν πια απενοχοποιημένα τα πραγματικά τους, αντιδημοκρατικά «πιστεύω». Και αργά ή γρήγορα κάτι ανάλογο θα συμβεί και στην Ελλάδα, αν δεν συμβαίνει ήδη. Λοιπόν, ας μην ξεχνάμε τον Καβάφη κι ας μη λέμε ότι δεν ξέραμε:

«Μεγάλα κι υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. […] Α όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. Αλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Ανεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω».