"Τα κουτσαβάκια"Του Αυτοδίδακτου Ζωγράφου και Χαρτογράφου Σωτήρη Ζήση
Σάββας Κοκκινίδης
Παράδοξο κι αιφνιδιαστικό φαινόμενο της λαϊκής δημιουργίας κι επινοητικότητας του περασμένου αιώνα, ο Σαλονικιός ζωγράφος, τυπογράφος, χαρτογράφος κι εφευρέτης Σωτήρης Ζήσης γεννήθηκε το 1902 στην κωμόπολη Κουλακιά (σημερινή Χαλάστρα) της Θεσσαλονίκης και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της πολυάσχολης βιοτής του στο άστυ της συμπρωτεύουσας. Εκπαιδευμένος αρχικά, από τα εφηβικά του χρόνια, ως τσιγκογράφος (ειδικός των τσίγκινων κλισέ της τυπογραφίας) στο τυπογραφείο “Ερμής” της Σαλονίκης, ο Ζήσης θα κατασταλάξει στην ωριμότητά του στα γραφεία της εφημερίδας “Μακεδονία”, στην οποία θα εργαστεί και θα παράσχει από τα μέσα της δεκ. του ‘30 ένα μεγάλο σύνολο χαρτών και σχεδίων για την εικονογράφηση των ενημερωτικών άρθρων και την επιμόρφωση των αναγνωστικού κοινού.
Καθόλα
αυτοδίδακτος χαρτογράφος και γραφίστας, ο Ζήσης θα παραγάγει επίσης
μεγάλο αριθμό υδρόγειων σφαιρών, φτιαγμένων εξολοκλήρου από τον ίδιο και
της κόρες του στο προσωπικό του οικιακό εργαστήρι, οι οποίες και
πωλούνται στα βιβλιοπωλεία των μεγαλουπόλεων. Το 1953, μάλιστα, αποκτά
δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για μια δική του εφεύρεση, το “Σύστημα”, μηχανισμό
αναπαράστασης της κίνησης της Γης γύρω απ’ τον Ήλιο. Η τύποις
επαγγελματική καριέρα του Ζήση θα λήξει με τη συνταξιοδότησή του στα
τέλη της δεκ. του ‘60, καθώς ο ίδιος έχει ήδη αρχίσει ν’ αποκτά τα πρώτα
σκιρτήματα αναγνώρισης για μιαν άλλη ακόμα πτυχή του ανοικονόμητου
ταλέντου του, αυτήν της ζωγραφικής δημιουργίας.
Το εικαστικό έργο του Ζήση, αναθρώσκοντας με το χρώμα, τη ζωηράδα και το σπιθοβόλημα της καθημερινής και πολύβοης ζωής, εντάσσεται τυπικά και ουσιαστικά στον ιστορικό άξονα της Λαϊκής Ζωγραφικής, των ατομικών εκείνων δημιουργών που αποτέλεσαν παραδείγματα μιας μη-θεσμικής, μη-ακαδημαϊκής καλλιτεχνίας, αποκλίνοντες απ’ την τετριμμένη χρηστικότητα των πρακτικών αναγκών, μα όντες και σ’ αγεφύρωτη απόσταση με τις καθοδηγίες του αστικού βιρτουοζισμού και δημοφιλίας. Το αυτονόητο παράδειγμα του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ στα καθ’ ημάς, η περίτρανη τελικά πορεία του Ανρί Ρουσσώ στις γαλλικές κι ευρωπαϊκές γκαλερί, ο Γεωργιανός ομότεχνος Νίκο Πιροσμάνι, όλοι τους αποτέλεσαν πηγαίες αφορμές ενός ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, ρομαντικού μα κι αναμφίβολα ειλικρινούς, προς τις ελευθερίες, αισθητικές κι ανθρώπινες, που υποσχόταν και επιφύλασσε η τέχνη σε κάθε της ξεχωριστή μορφή.
Στους πίνακες του Ζήση απαντώνται δύο μεγάλες θεματικές κατηγορίες, [............................]
ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου