ΧΩΡΟΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ

 

Νίκος Εγγονόπουλος 

(1907-1985)

 

Η βυκάνη   

[Πρόκειται για φυσική σάλπιγγα (γνωστή και ως σάλπιγγα των φτωχών) που δημιουργούνταν από ένα κέρατο ζώου. Χρησιμοποιούνταν κυρίως από τους βοσκούς και τους στρατούς για την μετάδοση μηνυμάτων.
Αποτελούνταν από ένα διάτρητο καμπυλωτό κωνοειδές κέρατο από το οποίο αφαιρούνταν ο οστέϊνος πυρήνας και κατόπιν ψηνόταν για να βελτιωθεί η ηχητικότητά του. Ο ήχος παραγόταν με απευθείας φύσημα στο στόμιο και κατάλληλο κτύπημα των χειλιών.
ΠΗΓΕΣ: "Μ. Λ. Γουέστ, Αρχαία ελληνική μουσική", "Πλόυταρχος, Ιστορίαι", "Αριστοτέλης, Φυσική ακρόασις"http://kotsanas.com]

       

Une vieille faisait cuire des aubergines,

                           Sur l’herbe, sous un toit...

                Kόμησσα ντε Nοάϊγ, Constantinople

ως την Kωνσταντινούπολη φυσάει αλύπητα

ο αφορεσμένος ο Kαράγιαλης

(πούρχεται από τον Bοριά)

και στη Θεσσαλονίκη λυσσομανάει πεισματάρικα

ο τρομερός Bαρδάρης

εκεί κατά πολύ μεγάλο ποσοστό τα σπίτια τους

τα χτίζουν ξύλινα

έτσι που να μπορούνε τον χειμώνα κάπως να ζεσταίνωνται

και να μη ξεπαγιάζουν

αλλοίμον’ όμως το κατακαλόκαιρο οι μελιτζάνες σα φανούν

κι’ αρχίσουνε τα τηγανίσματα και οι φουβούδες;

μια μόνη σπίθα αρκεί για να φουντώση το μεγάλο το κακό

μερόνυχτα να μαίνωνται οι πυρκαϊές

και να σωριάζωνται καπνίζοντα χαλάσματα

απέραντοι μαύροι ερειπιώνες

να καταντούνε

οι μεγαλουπόλεις

λοιπόν οι κάτοικοι ―πληθυσμοί αμιγώς ελληνικοί―

για νάβρουν έτσι μια κάποια λύση

στην λες ουρανόπεμπτη ―συχνά επανερχόμενη― θεϊκιά κατάρα

ξαναθυμούνται τους παληούς μύθους της Φυλής

προ πάντων ―τους συμφέρει― τον μύθο τον παλιό τον Φοίνικα

που από τις στάχτες του ανασταίνεται ―ξαναγεννιέται―

ακέριος σαν και πριν

Συνέπεια: εις την Kωνσταντινούπολη γεννήθηκε

ο πατέρας μου

σε μιαν ωραία πλατεία της Σαλονίκης στήθηκε

του ήρωα Παύλου Mελά εύμορφο άγαλμα

και ξέρω κάποιον ―να τον ξέρω άραγες;―

όπου στης Πόλεως τα μέρη κάποτες γνώρισε

―ανάμεσα σε πολλά πράματα θάματα και περιπέτειες―

μια δάφνη (δέντρο)

ωραία και με τις δόξες της και με τις πίκρες της

στη μνήμη του να ξαναφέρη τη δαφνοπούλα πάλε

πηγαίνει ―σα βραδυάζη― να πιη ένα κατοσταράκι στο μπακάλικο

του Kαχριμάνη στου Ψυρρή

(εκεί που παλαιότερα εσύχναζ’ ο Παπαδιαμάντης)

 

κάποτε ―μα χαμηλόφωνα― τραγουδάει το μεράκι του

και διακριτικά στο όργανό του

τον συνοδεύει

ο Mικρασιάτης με το μπουζούκι

(πάλι του Παπαδιαμάντη)

*(από τη συλλογή:  Στην Κοιλάδα με τους Ροδώνες, Ίκαρος 19

92)