1. Θανάσης Κ. Κάππος: «Το ποδόσφαιρο είναι και πολιτική» ο συγγραφέας και δημοσιογράφος μιλά για το νέο του βιβλίο που συνδέει τη... μπάλα με την εξουσία
Γιώργος Κώνστας
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος μιλά για το νέο του βιβλίο που συνδέει τη... μπάλα με την εξουσία
«Το
ποδόσφαιρο είναι και πολιτική» λέει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος
Θανάσης Κ. Κάππος, που με το τρίτο βιβλίο της σειράς “Αριστερά και
Ποδόσφαιρο” που κυκλοφόρησε αυτές τις ημέρες συνεχίζει ένα ταξίδι στο
οποίο διερευνώνται όλα αυτά που συνδέουν το δημοφιλέστατο άθλημα με την
εξουσία και την πολιτική.
Στο
βιβλίο πέρα από τις 15 ιστορίες βγαλμένες από την ιστορία και το
παρελθόν του ελληνικού και του διεθνούς ποδοσφαίρου, ξεχωρίζουν και δύο
συνεντεύξεις έκπληξη με θέμα πάντα την στρογγυλή θεά από τον πρωθυπουργό
Α. Τσίπρα αλλά και το συγκρότημα των Social Waste.Για το βιβλίο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Αλήθεια” ο Θ. Κάππος μίλησε στα “Χ.Ν.”, μια μέρα πριν από τα όσα θλιβερά διαδραματίστηκαν στην Τούμπα.
• Γιατί ένα βιβλίο για την Αριστερά, το ποδόσφαιρο και την Πολιτική, ειδικά αυτήν την εποχή ;
Δεν νομίζω πως υπάρχει καλύτερη περίοδος για να βγει ένα τέτοιο βιβλίο και μάλιστα με τέτοιο τρόπο. Τι εννοώ: Μέσα από περίπτερα, τα ψιλικά και τα κέντρα τύπου σε ολόκληρη την Ελλάδα και σε μια ιδιαίτερα προσιτή τιμή (6,50ευρώ) ώστε να είναι προσβάσιμο σε όλους σε μια ιδιαίτερα δύσκολη οικονομικά συγκυρία.
• Υπάρχει κάποια από τις ιστορίες που περιγράφεις στο βιβλίο σου που σε έχει “αγγίξει” περισσότερο στην καρδιά και στο μυαλό;
Νομίζω πως ναι. Είναι η ιστορία του Βιθέντε Ντελ Μπόσκε. Ο προπονητής με τις περισσότερες επιτυχίες, τόσο εντός όσο και εκτός Ισπανίας, με την Ρεάλ και την Εθνική Ομάδα. Ένας προπονητής παράδειγμα για ένα τόσο “δύσκολο” χώρο όπως η Πριμέρα Ντιβιζιόν, που κέρδισε τον σεβασμό όλων, εχθρών και φίλων. Ένας αντί-σταρ κομμουνιστής προπονητής που πέτυχε εκτός από τις μεγάλες ποδοσφαιρικά επιτυχίες και το πολιτικά ακατόρθωτο: Nα κερδίσει τον “αντίπαλο” στην ίδια του την έδρα. Οι “ναρκοθετήσεις”, καθημερινό φαινόμενο, ακόμη και στις ραδιοφωνικές του συνεντεύξεις. Αυτός τον χαβά του, συνέχιζε τις ποδοσφαιρικές του επιτυχίες και την συλλογή τροπαίων.
Και όπως κάνουν οι αθόρυβοι ήρωες όταν είδε πως το ταξίδι έλαβε τέλος, σιωπηλά και αθόρυβα αποχαιρέτησε και έφυγε. Χωρίς πολλά πως και γιατί. Μεγάλη εντύπωση μου έκανε και ο ποδοσφαιρικός Αλέξης Τσίπρας. Θυμόταν τα πάντα με απόλυτη λεπτομέρεια και ακρίβεια “δευτερολέπτου”. Εκεί, που με εξέπληξε περισσότερο ήταν όταν άρχισε να μου μιλάει για το Βαγιέκας και τη Ράγιο Βαγιεκάνο. Μια συνέντευξη που αν κάποιος δεν ξέρει πως είναι του πρωθυπουργού, θα νομίζει πως ανήκει σε φίλαθλο με άριστη γνώση και τεκμηριωμένη άποψη για το ποδόσφαιρο.
• Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία στη συγκέντρωση του υλικού και στην καταγραφή των ιστοριών αυτών; Έκανες κάποια επιλογή στις ιστορίες που παρουσιάζεις, υπήρξαν κάποιες που άφησε απέξω για κάποια επόμενη δουλειά ;
Οι πηγές ήταν πολλές και το υλικό μεγάλο. Υπήρχαν και άλλες ιστορίες που τελικά δεν συμπεριελήφθησαν στην παρούσα έκδοση γιατί θα αποτελέσουν κομμάτι του τέταρτου μέρους για την Αριστερά και το ποδόσφαιρο που δουλεύεται ήδη.
Εκεί, θα φιλοξενηθούν αποκλειστικά συνεντεύξεις μεγάλων ποδοσφαιριστών και πολιτικών για την Αριστερά και το ποδόσφαιρο. Ένα παράδειγμα: Xαβιέρ Ζαννέτι. Ο πρώην καπιτάνο της Ίντερ και κάμποσες ακόμα ποδοσφαιρικές και πολιτικές εκπλήξεις!
• Ζούμε την εποχή που η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού αλλά ειδικά του ποδοσφαίρου έχει φτάσει σε άλλα επίπεδα. Αυτό τελικά κάνει καλό στο σπορ ή του κάνει ζημιά; Και πια πρέπει να είναι η θέση της αριστεράς απέναντι σε αυτήν την εμπορευματοποίηση ;
Eδώ, όχι πως θα άλλαζε πολύ τα πράγματα, αλλά η ευθύνη της επίσημης αριστεράς είναι διαχρονική και σοβαρή. Χωρίς να εξαιρείται κανείς, σε επίπεδο ηγεσίας και υψηλών κλιμακίων. Δεν νομίζω πως παρακολουθούσαν αλλά ούτε και σήμερα πηγαίνουν στο γήπεδο για να δουν ποδοσφαιρικούς αγώνες, να αφουγκραστούν τις ανάγκες της νεολαίας όπως αυτές εκφράζονται και μέσα στο γήπεδο που είναι ένα σοβαρό μέσος κοινωνικοποίησης και έντονης πολιτικοποίησης.
Προτιμούν να συνεδριάζουν και να συνεδριάζουν ξανά, θεωρώντας επιδερμικά και επιπόλαια το ποδόσφαιρο ως όπιο του λαού, γεγονός που δείχνει πολλά αναφορικά με την γενικότερη όχι τυπική αλλά ουσιαστική παρέμβαση στα χαμηλότερα και πιο λαϊκά στρώματα της κοινωνίας. Όσο για την εμπορευματοποίηση και την “αλλοίωση” βασικών συστατικών του ποδοσφαίρου, ο μεγάλος Εδουάρδο Γκαλέανο τα εξηγεί πολύ όμορφα: «Τα παγκόσμια Κύπελλα Ποδοσφαίρου και τους Ολυμπιακούς Αγώνες τα διαχειρίζεται η FIFA που έχει την αυλή της στη Ζυρίχη, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, που βασιλεύει από τη Λωζάνη, και η εταιρία ΙSL Marketing, που κάνει τις δουλειές της στη Λουκέρνη. Και οι τρεις αυτοί πανίσχυροι οργανισμοί έχουν την έδρα τους στην Ελβετία, μια χώρα γνωστή για το καλό σημάδι του Γουλιέλμου Τέλλου, την ακρίβεια των ρολογιών της και τη θρησκευτική προσήλωση στο τραπεζικό απόρρητο. Συμπτωματικά, και οι τρεις διακρίνονται για την εξαιρετική διακριτικότητα τους σε ό,τι αφορά το χρήμα που περνάει από τα χέρια τους κι εκείνο που παραμένει στα χέρια τους».
• Μήπως από πολλούς συγγραφείς που έχουν κάνει κάτι ανάλογο υπάρχει μια υπερβολική συσχέτιση του ποδόσφαιρου με την πολιτική προσπαθώντας έτσι να “παντρέψουν” τις δύο μεγάλες τους αγάπες. Εννοώ δηλαδή ότι για πολύ κόσμο το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα απλά, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο ; Πως βλέπεις αυτές τις απόψεις;
Είναι κάτι στο οποίο ο καθένας μπορεί να δώσει την δική του απάντηση. Στην περίπτωση της δικής μου δουλειάς, που χρωστάει πολλά σε ανθρώπους όπως ο Σάββας Παπάζογλου, κ.α., αναζητείται και ίσως κατ΄ ελάχιστο να έχει βρεθεί εκείνη η μαγεία της μυστικιστικής σχέσης μεταξύ Αριστεράς (πολιτικής) και ποδοσφαίρου. Από τον Σόκρατες, μέχρι τον Μετίν Κούρτ, τον Ανδρέα Μουράτη, τον Σάββα που προαναφέραμε, και πάει λέγοντας.
• Κάνοντας ένα παραλληλισμό της ποδοσφαιρικής πραγματικότητας με την ελληνική πολιτική σκηνή ποιόν θα έλεγε “Μέσι” της πολιτικής σκηνής της Ελλάδας, ποιόν “Μαραντόνα” ή “Σώκρατες” και ποιόν “Γκοικοετσέα” (γνωστός για το όχι και τόσο καθαρό παιγνίδι του) ;
Η ερώτηση σας κατά την γνώμη μου δεν έχει να κάνει με μεμονωμένα ποδοσφαιρικά πρόσωπα, αλλά με μια ποδοσφαιρική μεταφορά όπως τουλάχιστον τη φαντάζομαι εγώ στο μυαλό μου.
Σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής σκηνής και χωρίς καμία δεικτική πρόθεση έχουμε σε φαντασιακό σενάριο ένα ποδοσφαιρικό αγώνα. Παίζει η «Μπατσελόνα» με τον «Πανελευσινιακό». Χωρίς καμία δόση υποτίμησης στην μεγάλη ομάδα της Ελευσίνας και με την υπόθεση πως όλα γίνονται στο ποδόσφαιρο, το λογικό και το κάπως παράδοξο (πολιτικά) είναι το να μην χάσει η «Μπαρτσελόνα». Ίδωμεν. Ελπίζω να σας διαφώτισα.
• Γνωρίζω ότι ασχολείσαι πολύ με τη “Μακρόνησο” και έχει γράψεις πολλά πράγματα σχετικά στην ΕΦΣΥΝ. Ετοιμάζεις κάτι και για αυτό ;
Θέλω να πιστεύω πως σύντομα: Θα νικήσει επιτέλους, η Ιστορική Μνήμη.
Δεν υπάρχει Νο politica στο ποδόσφαιρο
• Την ίδια στιγμή που βλέπουμε οπαδούς να εμφανίζονται με πολιτικά σύμβολα και μορφές στις κερκίδες, υπάρχουν και άλλοι που είναι της λογική “Νο pοlitica”…
Το ποδόσφαιρο χωρίς την συνύπαρξη του με την πολιτική, στην οποία έκφανση της, δεν νομίζω πως μπορεί να υπάρξει. Είναι μια διαχρονική πραγματικότητα που την συναντάμε εδώ και δεκαετίες σε όλες τις εκφάνσεις της. Τι εννοώ: Aπό τον Μαραντόνα και τον «έρωτα» με τον Φιντέλ Κάστρο, τον Ούγκο Τσάβες και τον Τσε, τους οπαδούς της Λιβόρνο και το επικό «Bella Ciao», τον Κριστιάνο Λουκαρέλλι και το περίφημο «Τenetevi il Mlilliardo» (Κρατήστε το εκατομμύριο). Ένα βιβλίο στο οποίο εξηγεί και επεξηγεί τα πάντα. Για την πολιτική και την ποδοσφαιρική του ταυτότητα, για την ιδεολογική του στάση και για όλα. Υπάρχουν παραδείγματα και από την απέναντι ιδεολογικά πλευρά, τα οποία έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά, τη δική τους φύση και αξίζει να εξεταστούν ενδελεχώς.
__________________________
2. Ποδόσφαιρο και πολιτική
Δ. Χασάπης
avgi.gr
Το ποδόσφαιρο είναι παιχνίδι, αλλά και άθλημα, οργανωμένο με έναν
συγκεκριμένο τρόπο σε εθνικά και διεθνή πρωταθλήματα. Το ποδόσφαιρο ως
άθλημα είναι και θέαμα και ως θέαμα γίνεται ένα ιδιαίτερα κερδοφόρο
εμπόρευμα που πωλείται στα γήπεδα και στις τηλεοράσεις από εταιρείες
στις οποίες έχουν...
Το ποδόσφαιρο είναι παιχνίδι, αλλά και άθλημα, οργανωμένο με έναν
συγκεκριμένο τρόπο σε εθνικά και διεθνή πρωταθλήματα. Το ποδόσφαιρο ως
άθλημα είναι και θέαμα και ως θέαμα γίνεται ένα ιδιαίτερα κερδοφόρο
εμπόρευμα που πωλείται στα γήπεδα και στις τηλεοράσεις από εταιρείες
στις οποίες έχουν επενδυθεί κολοσσιαία κεφάλαια.
Το ποδόσφαιρο ως παιχνίδι, οργανωμένο άθλημα και θέαμα έχει, επομένως, πολλές και διαφορετικές όψεις και σε κάθε σχετική συζήτηση που αφορά την οργάνωση του αθλήματος και του θεάματος, όπως και σε κάθε συζήτηση που σχολιάζει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, σαν αυτές που γίνονται αυτές τις μέρες με αφορμή τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου, διατυπώνονται απόψεις οι οποίες, υιοθετώντας διάφορα κατά περίπτωση κριτήρια, τονίζουν επιλεκτικά κάποιες από τις όψεις αυτές και αναπόφευκτα υποβαθμίζουν κάποιες άλλες.
Το ποδόσφαιρο έχει πολλές και διαφορετικές όψεις, αλλά φαινομενικά καμία ιδεολογία, παρόλο που, όπως κάθε αθλητική πρακτική, προβάλλει έμμεσα ατομικές και συλλογικές αξίες, οι οποίες υποβάλλουν συμπεριφορές και διαμορφώνουν πεποιθήσεις στους θεατές - οπαδούς των ποδοσφαιρικών ομάδων. Γι' αυτό και στα γήπεδα εκδηλώνονται συχνά βίαιες εθνικιστικές ή τοπικιστικές συμπεριφορές, ακραίες επιδείξεις ταυτότητας ή φυλής και ά-λογες τελετουργικές πρακτικές.
Το αφανούς ιδεολογίας ποδόσφαιρο είναι, όμως, ένα εμφανούς πολιτικής αποτελεσματικότητας άθλημα - θέαμα, το οποίο εξυπηρέτησε τις φιλελεύθερες τάσεις του βρετανικού ιμπεριαλισμού, αναγόμενο σε «μπαλέτο της εργατικής τάξης» κατά τη γνωστή έκφραση του ήρωα μιας τηλεοπτικής σειράς του BBC Άλαν Γκάρνετ, με την ίδια ευκολία που έγινε όχημα επίδειξης της υποτιθέμενης υπεροχής του ιταλικού φασισμού έναντι των ευρωπαϊκών δημοκρατιών κατά τη δεκαετία του 1930 και την ανάλογη ευχέρεια που προέβαλε τη μυθοπλασία του σοβιετικού ανθρώπου που δημιούργησε ο υπαρκτός σοσιαλισμός μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως σήμερα στηρίζει κάθε εθνικισμό ανάγοντας τους αγώνες μεταξύ εθνικών ποδοσφαιρικών ομάδων σε τελετουργία έναρξης νέων ή σε επανάληψη παλιών πολεμικών αναμετρήσεων.
Σήμερα το ποδόσφαιρο είναι ουσιαστικά οργανωμένο ως μια βιομηχανία θεάματος και στοιχήματος, γι' αυτό και τα γήπεδα, οι διαφημίσεις και τα τηλεοπτικά δικαιώματα αποτελούν επίδικα μεγιστοποίησης της κερδοφορίας της. Η Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία αποτελεί τη μεγαλύτερη πολυεθνική επιχείρηση του πλανήτη με περισσότερα μέλη από τον ΟΗΕ καθιστώντας το ποδόσφαιρο το «ανώτατο στάδιο της παγκοσμιοποίησης», κατά τον χαρακτηρισμό του διεθνολόγου Πασκάλ Μπονιφάς, ενώ παράλληλα -και αυτό συνιστά μια ιδιόμορφη αντίφαση- οι ποδοσφαιρικές ομάδες εξακολουθούν να αποτελούν εκφράσεις τοπικών κοινοτήτων ή εθνικών οντοτήτων (Μπαρτσελόνα - Ρεάλ Μαδρίτης, Ισπανία), κοινωνικών αντιθέσεων (Ίντερ - Μίλαν, Ιταλία), θρησκευτικών διαφορών (Σέλτικ - Ρέιντζερς, Σκωτία) ή πολιτικών ιδεολογιών (ακροδεξιών στη Λάτσιο και αριστερών στη Λιβόρνο, Ιταλία).
Το γεγονός ότι οι ποδοσφαιρικές ομάδες είναι μέσα παραγωγής κερδών και φορείς πολιτικών εκφράσεων επιτρέπει σε επιχειρηματίες να χρησιμοποιούν τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους ως εφαλτήρια της πολιτικής τους δραστηριότητας, ως μέσα υποστήριξης των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων ή και ως πρότυπα επιχειρηματικής, αλλά και κοινωνικής οργάνωσης.
Το ποδόσφαιρο έχει «χίλια πρόσωπα», όπως αναλύει σε ένα ομότιτλο βιβλίο ο Εδουάρδο Γκαλεάνο, έχει πολύπλευρες σχέσεις με την πολιτική και σκοτεινές συνάφειες με την αγορά του θεάματος και του στοιχήματος. Γι' αυτό και κάθε προσέγγισή του είναι αναγκαστικά μία μονοδιάστατη απλοποίηση ενός πολυδιάστατου φαινομένου. Ενός φαινομένου το οποίο προκύπτει από μια αθλητική πρακτική, οργανωμένη οικονομικά και εμπορικά με συγκεκριμένες μεθόδους.
Τι επιτρέπει, όμως, στο ποδόσφαιρο να καθίσταται και ένα αποτελεσματικό μέσο άσκησης πολιτικής; Το άθλημα - θέαμα καθαυτό; Η οργάνωσή του σε πρωταθλήματα και κύπελλα; Ή οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι και οι κοινότητες τις οποίες διαμορφώνουν και επιτρέπουν στις ατομικότητες των φιλάθλων - οπαδών τους να εντάσσονται σε συλλογικότητες με σαφή χαρακτηριστικά και διακριτούς στόχους;
Μια απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι δύσκολη, αλλά ενδιαφέρουσα και επιτακτική για την Αριστερά, ιδίως σήμερα που μετέχοντας ή ασκώντας διοίκηση σε περιφέρειες και δήμους οφείλει να μην ενδώσει ούτε στα συμφέροντα των επιχειρηματιών του ποδοσφαίρου ούτε στην πρόκληση άσκησης πολιτικής διά του ποδοσφαίρου.
* Ο Δ. Χασάπης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Το ποδόσφαιρο ως παιχνίδι, οργανωμένο άθλημα και θέαμα έχει, επομένως, πολλές και διαφορετικές όψεις και σε κάθε σχετική συζήτηση που αφορά την οργάνωση του αθλήματος και του θεάματος, όπως και σε κάθε συζήτηση που σχολιάζει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, σαν αυτές που γίνονται αυτές τις μέρες με αφορμή τους αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου, διατυπώνονται απόψεις οι οποίες, υιοθετώντας διάφορα κατά περίπτωση κριτήρια, τονίζουν επιλεκτικά κάποιες από τις όψεις αυτές και αναπόφευκτα υποβαθμίζουν κάποιες άλλες.
Το ποδόσφαιρο έχει πολλές και διαφορετικές όψεις, αλλά φαινομενικά καμία ιδεολογία, παρόλο που, όπως κάθε αθλητική πρακτική, προβάλλει έμμεσα ατομικές και συλλογικές αξίες, οι οποίες υποβάλλουν συμπεριφορές και διαμορφώνουν πεποιθήσεις στους θεατές - οπαδούς των ποδοσφαιρικών ομάδων. Γι' αυτό και στα γήπεδα εκδηλώνονται συχνά βίαιες εθνικιστικές ή τοπικιστικές συμπεριφορές, ακραίες επιδείξεις ταυτότητας ή φυλής και ά-λογες τελετουργικές πρακτικές.
Το αφανούς ιδεολογίας ποδόσφαιρο είναι, όμως, ένα εμφανούς πολιτικής αποτελεσματικότητας άθλημα - θέαμα, το οποίο εξυπηρέτησε τις φιλελεύθερες τάσεις του βρετανικού ιμπεριαλισμού, αναγόμενο σε «μπαλέτο της εργατικής τάξης» κατά τη γνωστή έκφραση του ήρωα μιας τηλεοπτικής σειράς του BBC Άλαν Γκάρνετ, με την ίδια ευκολία που έγινε όχημα επίδειξης της υποτιθέμενης υπεροχής του ιταλικού φασισμού έναντι των ευρωπαϊκών δημοκρατιών κατά τη δεκαετία του 1930 και την ανάλογη ευχέρεια που προέβαλε τη μυθοπλασία του σοβιετικού ανθρώπου που δημιούργησε ο υπαρκτός σοσιαλισμός μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως σήμερα στηρίζει κάθε εθνικισμό ανάγοντας τους αγώνες μεταξύ εθνικών ποδοσφαιρικών ομάδων σε τελετουργία έναρξης νέων ή σε επανάληψη παλιών πολεμικών αναμετρήσεων.
Σήμερα το ποδόσφαιρο είναι ουσιαστικά οργανωμένο ως μια βιομηχανία θεάματος και στοιχήματος, γι' αυτό και τα γήπεδα, οι διαφημίσεις και τα τηλεοπτικά δικαιώματα αποτελούν επίδικα μεγιστοποίησης της κερδοφορίας της. Η Παγκόσμια Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία αποτελεί τη μεγαλύτερη πολυεθνική επιχείρηση του πλανήτη με περισσότερα μέλη από τον ΟΗΕ καθιστώντας το ποδόσφαιρο το «ανώτατο στάδιο της παγκοσμιοποίησης», κατά τον χαρακτηρισμό του διεθνολόγου Πασκάλ Μπονιφάς, ενώ παράλληλα -και αυτό συνιστά μια ιδιόμορφη αντίφαση- οι ποδοσφαιρικές ομάδες εξακολουθούν να αποτελούν εκφράσεις τοπικών κοινοτήτων ή εθνικών οντοτήτων (Μπαρτσελόνα - Ρεάλ Μαδρίτης, Ισπανία), κοινωνικών αντιθέσεων (Ίντερ - Μίλαν, Ιταλία), θρησκευτικών διαφορών (Σέλτικ - Ρέιντζερς, Σκωτία) ή πολιτικών ιδεολογιών (ακροδεξιών στη Λάτσιο και αριστερών στη Λιβόρνο, Ιταλία).
Το γεγονός ότι οι ποδοσφαιρικές ομάδες είναι μέσα παραγωγής κερδών και φορείς πολιτικών εκφράσεων επιτρέπει σε επιχειρηματίες να χρησιμοποιούν τους ποδοσφαιρικούς συλλόγους ως εφαλτήρια της πολιτικής τους δραστηριότητας, ως μέσα υποστήριξης των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων ή και ως πρότυπα επιχειρηματικής, αλλά και κοινωνικής οργάνωσης.
Το ποδόσφαιρο έχει «χίλια πρόσωπα», όπως αναλύει σε ένα ομότιτλο βιβλίο ο Εδουάρδο Γκαλεάνο, έχει πολύπλευρες σχέσεις με την πολιτική και σκοτεινές συνάφειες με την αγορά του θεάματος και του στοιχήματος. Γι' αυτό και κάθε προσέγγισή του είναι αναγκαστικά μία μονοδιάστατη απλοποίηση ενός πολυδιάστατου φαινομένου. Ενός φαινομένου το οποίο προκύπτει από μια αθλητική πρακτική, οργανωμένη οικονομικά και εμπορικά με συγκεκριμένες μεθόδους.
Τι επιτρέπει, όμως, στο ποδόσφαιρο να καθίσταται και ένα αποτελεσματικό μέσο άσκησης πολιτικής; Το άθλημα - θέαμα καθαυτό; Η οργάνωσή του σε πρωταθλήματα και κύπελλα; Ή οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι και οι κοινότητες τις οποίες διαμορφώνουν και επιτρέπουν στις ατομικότητες των φιλάθλων - οπαδών τους να εντάσσονται σε συλλογικότητες με σαφή χαρακτηριστικά και διακριτούς στόχους;
Μια απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι δύσκολη, αλλά ενδιαφέρουσα και επιτακτική για την Αριστερά, ιδίως σήμερα που μετέχοντας ή ασκώντας διοίκηση σε περιφέρειες και δήμους οφείλει να μην ενδώσει ούτε στα συμφέροντα των επιχειρηματιών του ποδοσφαίρου ούτε στην πρόκληση άσκησης πολιτικής διά του ποδοσφαίρου.
* Ο Δ. Χασάπης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
_____________________
3. Το κουμπούρι και το τρύπιο τρόπαιο
Παντελής Μπουκάλας
Σκηνοθέτης
σαδιστικά ευφάνταστος η ζωή, για να στήσει μια φάση-δυναμίτη περίμενε
έως το τελευταίο λεπτό του παιχνιδιού ανάμεσα στους δύο Δικέφαλους, του
Βορρά και του Νότου. Δηλαδή ανάμεσα στους «Βούλγαρους» και τους
«Τούρκους». Ετσι αλληλοχαρακτηρίζονται οι φανατικότεροι των οπαδών τους,
σε πνεύμα προσφυγικής αλληλοκατανόησης. Κι έτσι τους αποκαλούν,
αφελληνίζοντάς τους με σκαιή ελαφρότητα, οι οπαδοί των άλλων «μεγάλων»
ομάδων, σε πνεύμα εθνικής ενότητας.
Και όταν ήρθε η φάση, ένα γκολ στο 90΄, που ίσως έκρινε το πού θα
καταλήξει το τρύπιο τρόπαιο του πρωταθλήματος (τρύπιο από τις ρουκέτες
που εξαπολύουν εναντίον του όλοι οι εμπλεκόμενοι), οι τηλεοπτικοί
καθηγητές διαιτησίας μοιράστηκαν περίπου στη μέση, αφού είδαν και
ξαναείδαν σε ριπλέι την επίμαχη φάση. Αντίθετα, οι καθηγητές υποκρισίας,
οπαδοί, ρεπόρτερ ομάδων, βουλευτές, μεγαλομέτοχοι που αλλάζουν
συμμαχίες με κυνικό ωφελιμισμό και, βέβαια, οι βασιλικότεροι των
βασιλέων εκπρόσωποι των μεγαλομετόχων έπιασαν στασίδι (ή μάλλον άμβωνα
δεσποτικό) στην ίδια πλευρά: την πλευρά του συμφέροντος. Αυτοί δεν
χρειάζεται να δουν κανένα ριπλέι. Ξέρουν τα πάντα πριν συμβούν. Έχουν
«κάθετη» άποψη για οτιδήποτε, κι ας μην το έχουν παρακολουθήσει. Και
έχουν βεβαίως πάντοτε το δίκιο με το μέρος τους, όλο το δίκιο. Είναι
άλλωστε όλοι τους, αυταπόδεικτα, φορείς του αγνού φιλάθλου πνεύματος.
Ζώστηκε το δίκιο του λοιπόν, υπό μορφή κουμπουριού, ο ομογενής ολιγάρχης που χρησιμοποιεί τον ΠΑΟΚ για την προώθηση των επιχειρηματικών συμφερόντων του και μπούκαρε στο γήπεδο της Τούμπας. Για να πάρει την ομάδα, την ομάδα του, και να φύγει. Να πάει πού; Ισως στο γήπεδο του Βόλου, όπου πέρυσι κέρδισε ένα Κύπελλο, εις βάρος της ΑΕΚ κατά σύμπτωση, με ολοφάνερο οφσάιντ, και έπειτα από πολύωρες συγκρούσεις των «ηρωικών οπαδών» πάνω σε μια πεζογέφυρα.
Αν είναι μεθυσμένος από δύναμη ο κ. Ιβάν
Σαββίδης, αν εθίστηκε αλλού, στα πρώτα χρόνια της ισχύος του, σε
τσαμπουκαλίδικα φερσίματα, ή αν τον εξόπλισε η πεποίθηση ότι η κυβέρνηση
θα του κάνει όλα τα χατίρια για να υπηρετήσει τη δική της εκδοχή
«αντιδιαπλεκόμενης» διαπλοκής, εύκολα το καταλαβαίνουμε. Για κείνο που
δεν είμαστε σίγουροι είναι αν η ανακοίνωση του Δικεφάλου του Βορρά
(«μετά τα όσα συνέβησαν στο γήπεδο της Τούμπας, ο πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ
προετοιμάζει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την προστασία της
ομάδας») υποδηλώνει ότι ο κ. Σαββίδης θα παραιτηθεί. Διότι άλλο τρόπο να
προστατέψει την ομάδα δεν έχει.
Ζώστηκε το δίκιο του λοιπόν, υπό μορφή κουμπουριού, ο ομογενής ολιγάρχης που χρησιμοποιεί τον ΠΑΟΚ για την προώθηση των επιχειρηματικών συμφερόντων του και μπούκαρε στο γήπεδο της Τούμπας. Για να πάρει την ομάδα, την ομάδα του, και να φύγει. Να πάει πού; Ισως στο γήπεδο του Βόλου, όπου πέρυσι κέρδισε ένα Κύπελλο, εις βάρος της ΑΕΚ κατά σύμπτωση, με ολοφάνερο οφσάιντ, και έπειτα από πολύωρες συγκρούσεις των «ηρωικών οπαδών» πάνω σε μια πεζογέφυρα.
Αν είναι μεθυσμένος από δύναμη ο κ. Ιβάν
Σαββίδης, αν εθίστηκε αλλού, στα πρώτα χρόνια της ισχύος του, σε
τσαμπουκαλίδικα φερσίματα, ή αν τον εξόπλισε η πεποίθηση ότι η κυβέρνηση
θα του κάνει όλα τα χατίρια για να υπηρετήσει τη δική της εκδοχή
«αντιδιαπλεκόμενης» διαπλοκής, εύκολα το καταλαβαίνουμε. Για κείνο που
δεν είμαστε σίγουροι είναι αν η ανακοίνωση του Δικεφάλου του Βορρά
(«μετά τα όσα συνέβησαν στο γήπεδο της Τούμπας, ο πρόεδρος της ΠΑΕ ΠΑΟΚ
προετοιμάζει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την προστασία της
ομάδας») υποδηλώνει ότι ο κ. Σαββίδης θα παραιτηθεί. Διότι άλλο τρόπο να
προστατέψει την ομάδα δεν έχει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου