Παναγιώτα Μήνη
Η κινηματογραφική μορφή του πόνου και της οδυνηρής αναπόλησης. Ο μοντερνισμός του Τάκη Κανελλόπουλου
Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης 2018
Σελίδες: 442, με 121 έγχρωμες και α/μ φωτογραφίες
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-250-679-0
Περιγραφή
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη επιστημονική μονογραφία για το
κινηματογραφικό έργο του Τάκη Κανελλόπουλου (1934-1990), του ξεχωριστού
δημιουργού από τη Θεσσαλονίκη που χάρισε στον ελληνικό κινηματογράφο
ταινίες όπως ο Μακεδονικός γάμος (1960), ο Ουρανός (1962), η Εκδρομή (1966), η Παρένθεση (1968), το Χρονικό μιας Κυριακής (1975) και το Ρομαντικό σημείωμα
(1978). Συνδυάζοντας διακειμενικές και φορμαλιστικές αναλύσεις, η
μελέτη εξετάζει το έργο του Κανελλόπουλου μέσα στο ιστορικό και
καλλιτεχνικό πλαίσιό του και εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους ο
σκηνοθέτης απέκλινε από παραδοσιακές πρακτικές και πρότεινε την
προσωπική του εκδοχή για έναν καλλιτεχνικό κινηματογράφο. Πιο
συγκεκριμένα, το βιβλίο φωτίζει τις ταινίες του Κανελλόπουλου σε σχέση
με εθνολογικές και ιστορικές μελέτες της εποχής, με τη λογοτεχνική και
εικαστική παραγωγή της γενέτειράς του και με παράλληλες κινηματογραφικές
εξελίξεις στην ανατολική και τη δυτική Ευρώπη. Παρακολουθεί και
σχολιάζει την πρόσληψη των ταινιών του από την κριτική της εποχής και
αναλύει τις αφηγηματικές και υφολογικές τεχνικές με τις οποίες ο
Κανελλόπουλος μετουσίωσε τις προσλαμβάνουσές του σε έναν μοντερνιστικό
κινηματογράφο που αποτύπωσε με εκφραστικότητα τον αιώνιο ανθρώπινο πόνο
–στον πόλεμο, στον έρωτα, στην κάθε μορφής απώλεια και στην αναπόληση
του παρελθόντος.Όπως σημειώνει η συγγραφέας στην Εισαγωγή της, για να πετύχει τους στόχους του, ο σκηνοθέτης «απέρριψε τη σφιχτή αιτιοκρατία και τη σαφήνεια του κλασικού κινηματογράφου στην ανάπτυξη της πλοκής. Αντ’ αυτού μετέδωσε τις ιστορίες με ελλειπτικότητα, καλλιέργησε την αμφισημία και την αφαίρεση, πειραματίστηκε με τον εσωτερικό μονόλογο και τον ποιητικό λόγο και μετάγγισε στις ταινίες του πολλαπλά επίπεδα αυτοαναφορικότητας». Στο υφολογικό επίπεδο, «χρησιμοποίησε αργούς ρυθμούς στην ένωση των πλάνων, λήψεις μεγάλης διάρκειας, αργές κινήσεις της κάμερας ή στατικές λήψεις, μετρημένες κινήσεις ηθοποιών, εκφραστικό φωτισμό, λιγοστούς φυσικούς ήχους και πλούσια μουσική υπόκρουση», ενώ ως σκηνικό προτίμησε σχεδόν αποκλειστικά τους φυσικούς, εξωτερικούς χώρους. Στα επιμέρους κεφάλαια εξετάζονται μία προς μία οι ταινίες του Κανελλόπουλου και στο τέλος γίνεται αναφορά στο πεζογραφικό του έργο, με το οποίο ασχολήθηκε όταν εγκατέλειψε τον κινηματογράφο.
Η ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΗΝΗ είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιστορίας του Κινηματογράφου στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα θέματα της έρευνάς της περιλαμβάνουν τον ελληνικό κινηματογράφο, τον σοβιετικό κινηματογράφο, τα σενάρια του Νίκου Καζαντζάκη και τις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις της ρωμαϊκής αρχαιότητας, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε ζητήματα φόρμας, ιδεολογίας και πρόσληψης.
●●● / ●●●
Παύλος Κόντος
Τα δύο ευ της ευτυχίας. Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2018
Σελίδες: 316
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN 978-960-524-512-2
Περιγραφή
Το βιβλίο «τα δύο ευ της ευτυχίας» έχει τη μορφή ενός οδοιπορικού ανάγνωσης των Ηθικών Νικομαχείων:
καταγράφει, κάθε φορά, τις δυσκολίες που συναντά ο αναγνώστης, τις
γνώσεις που αποκτά, τις προσμονές του, την απογοήτευση ή τον ενθουσιασμό
του, και του δείχνει πώς να αποκωδικοποιεί το αριστοτελικό κείμενο. Ταυτόχρονα, συνιστά μια συνολική, και ενίοτε πρωτότυπη, πρόταση κατανόησης της αριστοτελικής ηθικής.
Δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των βασικών της θέσεων αλλά
επιχειρεί την υπεράσπισή τους τόσο με φιλοσοφικά επιχειρήματα (χωρίς τη
χρήση δυσνόητων όρων) όσο και με την επίκληση πολλών παραδειγμάτων από
την καθημερινή εμπειρία. Γι’ αυτό και ο τίτλος του βιβλίου μάς προσκαλεί
να συνδέσουμε όσα θα μάθουμε με μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο
κατανοούμε την ευτυχισμένη ζωή, τη δική μας ζωή.
Η πρωτοτυπία της παρούσας εισαγωγής, πέρα από την αμεσότητα του ύφους της, είναι διπλή: έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά (που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και στο ότι, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ερμηνείες, επιτρέπει στο κείμενο να αναδείξει τις αμφισημίες και τον πλούτο του. Το βιβλίο ξεκινά πλάθοντας μια ιστορία για τον Αριστοτέλη και τον γιο του Νικόμαχο, και τελειώνει βρίσκοντας την ίδια ιστορία μέσα σε δύο πίνακες του Ρέμπραντ.
Η πρωτοτυπία της παρούσας εισαγωγής, πέρα από την αμεσότητα του ύφους της, είναι διπλή: έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά (που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και στο ότι, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ερμηνείες, επιτρέπει στο κείμενο να αναδείξει τις αμφισημίες και τον πλούτο του. Το βιβλίο ξεκινά πλάθοντας μια ιστορία για τον Αριστοτέλη και τον γιο του Νικόμαχο, και τελειώνει βρίσκοντας την ίδια ιστορία μέσα σε δύο πίνακες του Ρέμπραντ.
Βιογραφία συγγραφέα: Κόντος Παύλος
●●● / ●●●
Θεοδόσιος Π. Τάσιος
Ξανά ο Αριστοτέλης; Μεταξύ Εμπειρίας και Θεωρίας
Αθήνα, Εκδόσεις Άτων 2018
Σελίδες: 213, με α/μ εικόνες
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-618-5337-02-5
Για δύο τουλάχιστον λόγους:
• Πρώτον,
για να ξανακουσθεί μια τίμια φωνή που αναγνωρίζει το βιωματικό όφελος
εκείνου που προτιμά να χάνει σε εξωτερικά αγαθά, προκειμένου να
συμμετάσχει εκ βαθέων στη χαρά του ευεργετούμενου Διπλανού του.
(Αποφεύγοντας έτσι τις μάταιες ερμηνείες του ηθικού ενεργήματος μέσω
μεταθανάτιων δωροληψιών ή μέσω περίπλοκων λογικών κατασκευών).
• Και
δεύτερον, για να ξαναϊδούμε κείμενα που αποπειρώνται να ερμηνεύσουν
συστηματικά τον Κόσμο με μέθοδο επιστημονική, εφαρμοζόμενη σε ποικίλα
θέματα - απ' την Μετεωρολογία μέχρι την Αντοχή των στερεών σωμάτων, κι
απ' τη Μνήμη μέχρι τη στοιχειώδη Χημεία.
Και κάτι άλλο. Το βιβλίο αυτό ξεκινάει με τον Σωκράτη και τελειώνει με
τον Επίκουρο, ανιχνεύοντας τα κοινά τους σημεία με τον Αριστοτέλη.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
●●● / ●●●
Όψεις της Επανάστασης του 1821
Πρακτικά συνεδρίου, Αθήνα, 12 και 13 Ιουνίου 2015
Κείμενα: συλλογικό
Επιμέλεια: Δημήτρης Δημητρόπουλος, Χρήστος Λούκος, Παναγιώτης Μιχαηλάρης
Αθήνα, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού / Περιοδικό Μνήμων 2018
Σελίδες: 402
Διαστάσεις: 17 x 24 εκ.
ISBN 978-960-7089-29-8
«Στο εύλογο ερώτημα, γιατί η Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού και το περιοδικό "¨Μνήμων" οργάνωσαν ένα συνέδριο για το 1821, θα μπορούσαν να δοθούν διάφορες απαντήσεις: ότι πλησιάζουν τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και θα θέλαμε να συμβάλουμε, έστω έμμεσα, στη δημιουργία των προϋποθέσεων για να τιμηθεί η επέτειος αυτή με την εγκυρότητα και την πολυφωνία που της αξίζει˙ ότι ο εορτασμός μιας τέτοιας επετείου είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί μόνο σε εθνικιστικούς πανηγυρισμούς, ιδεολογική χρήση, προχειρότητες και ερασιτεχνισμούς ή σε επιμέρους πρωτοβουλίες όσων θέλουν να αποτυπώσουν μόνο το δικό τους στίγμα. Κάποιες μάλιστα από αυτές τις στοχευμένες πρωτοβουλίες έχουν ήδη αρχίσει.
Θα ήταν επομένως ουσιαστική παράλειψη από τη μεριά των ιστορικών -χρησιμοποιώ τον όρο ιστορικοί με την ευρύτερη δυνατή έννοιά του- να μην φροντίσουν να τιμηθεί αυτή η επέτειος με έργα ουσιαστικά...».
Χρήστος Λούκος
(από το βιβλίο)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου