gerontakos: Ernst Gombrich, ο μεγαλύτερος θεωρητικός της ιστορίας της τέχνης και το μνημειώδες έργο του

Σάββατο, Οκτωβρίου 05, 2024

Ernst Gombrich, ο μεγαλύτερος θεωρητικός της ιστορίας της τέχνης και το μνημειώδες έργο του « Το Χρονικό της Τέχνης»

1. E. H. Gombrich

Το χρονικό της τέχνης

Πρόκειται για ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή βιβλία για την τέχνη. Έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες και επί 45 χρόνια παραμένει ασυναγώνιστο ως εισαγωγή στην τέχνη, από τις αρχαιότερες ζωγραφιές των σπηλαίων ως τη σύγχρονη πειραματική έκφραση.
Το Χρονικό της Τέχνης οφείλει τη μοναδική δημοτικότητά του στην άμεση και απλή γραφή του. Γιατί ο Γκόμπριχ ξεκινάει από μια παιδαγωγική αρχή που την επαληθεύει αδιάκοπα: «Όλα μπορείς να τα πείς με γλώσσα τόσο απλή που να την καταλαβαίνει ακόμη και ένα παιδί». Όπως δηλώνει εξάλλου, οι ιδανικοί αναγνώστες της ιστορίας του είναι οι νέοι ανάμεσα στα δώδεκα και στα είκοσι· και διευκρινίζει: «Ποτέ όμως δεν πίστεψα πως τα βιβλία για νέους πρέπει να διαφέρουν από τα βιβλία για ενηλίκους –εκτός από ένα σημείο: ότι έχουν να αντιμετωπίσουν τους πιό απαιτητικούς κριτές...». Για να ανταποκριθεί στην αυστηρότητα και την ειλικρίνεια αυτού του κοινού γράφει απλά, αποφεύγοντας τα συνήθη αμαρτήματα εκείνων που γράφουν για την τέχνη: την επιτήδευση, τον συναισθηματισμό, την επιδεικτική χρήση τεχνικών και επιστημονικών όρων. Παρουσιάζει την ιστορία της τέχνης σαν «μια ζωντανή αλυσίδα που συνδέει τη δική μας εποχή με την εποχή των Πυραμίδων».
Στη νέα, εμπλουτισμένη έκδοση, ο συγγραφέας έγραψε ένα καινούριο κεφάλαιο για τις σύγχρονες εξελίξεις στην τέχνη, την αρχιτεκτονική και τη φωτογραφία.
Ο Σερ Ερνστ Γκόμπριχ (1909-2001) διετέλεσε Διευθυντής του Ινστιτούτου Βάρμπουργκ και καθηγητής της Ιστορίας της Κλασικής Παράδοσης στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου ως τη συνταξιοδότησή του το 1976. Το 1972 χρίσθηκε ιππότης, και το 1988 τιμήθηκε με τα διάσημα του Τάγματος της Αξίας. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία, μεταξύ των οποίων και το Britannica Award το 1989. Στα έργα του περιλαμβάνονται: Art and Illusion, The Sense of Order, Aby Warburg, Reflections on the History of Art, και οκτώ τόμοι δοκιμίων, όλα στις εκδόσεις Phaidon Press.

2. Πίνακας Περιεχομένων
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ, Η τέχνη και οι καλλιτέχνες
ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΚΑΤΑΒΟΛΕΣ, Προϊστορικοί και πρωτόγονοι λαοί . Αρχαία Αμερική
ΤΕΧΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ, Αίγυπτος, Μεσοποταμία, Κρήτη
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ, Η Ελλάδα, από τον έβδομο ως τον πέμπτο αιώνα π.Χ.
ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ, η Ελλάδα και ο ελληνικός κόσμος, από τον τέταρτο αιώνα π.Χ. ως τον πρώτο αιώνα μ.Χ.
ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, Ρωμαίοι, Βουδιστές, Εβραίοι και Χριστιανοί, από τον πρώτο ως τον τέταρτο αιώνα μ.Χ.
ΧΩΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ, η Ρώμη και το Βυζάντιο, από τον πέμπτο ως τον δέκατο τρίτο αιώνα μ.Χ.
ΚΟΙΤΑΖΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ, Το Ισλάμ και η Κίνα, από τον δεύτερο ως τον δέκατο τρίτο αιώνα μ.Χ.
Η ΔΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΧΩΝΕΥΤΗΡΙ, Η Ευρώπη, από τον έκτο ως τον ενδέκατο αιώνα
Η ΣΤΡΑΤΕΥΟΜΕΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ, Ο δωδέκατος αιώνας
ΑΥΛΙΚΟΙ ΚΑΙ ΙΣΤΟΙ, Ο δέκατος τέταρτος αιώνας
Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, Οι αρχές του δέκατου πέμπτου αιώνα
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗ : Ι, Τα τέλη του δέκατου πέμπτου αιώνα της Ιταλίας
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΝΕΩΣΗ : ΙΙ, Ο δέκατος πέμπτος αιώνας στις χώρες του Βορρά
Η ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ, Τοσκάνη και Ρώμη, αρχές του δέκατου έκτου αιώνα
ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑ, Η Βενετία και η βόρεια Ιταλία, στις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα
Η ΝΕΑ ΓΝΩΣΗ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ, Η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, στις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα
ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ, Η Ευρώπη, στο τέλος του δέκατου έκτου αιώνα
ΟΡΑΣΗ ΚΑΙ ΟΡΑΜΑΤΑ, Η καθολική Ευρώπη, τα πρώτα πενήντα χρόνια του δέκατου έβδομου αιώνα
Ο ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ, Η Ολλανδία τον δέκατο έβδομο αιώνα
Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ Η ΔΟΞΑ : Ι, Ιταλία, τέλη δέκατου έβδομου και δέκατος όγδοος αιώνας
Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΑΙ Η ΔΟΞΑ: ΙΙ, Γαλλία, Γερμανία και Αυστρία, στα τέλη του δέκατου έβδομου και στις αρχές του δέκατου όγδοου αιώνα
Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ, Η Αγγλία και η Γαλλία, τον δέκατο όγδοο αιώνα
ΤΟΜΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ, Αγγλία, Αμερική και Γαλλία, τέλος του δέκατου όγδοου και αρχές του δέκατου ένατου αιώνα
ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, Ο δέκατος ένατος αιώνας
ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΝΕΑ ΠΡΟΤΥΠΑ, Τέλος του δέκατου ένατου αιώνα
Η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ, Τα πρώτα πενήντα χρόνια του εικοστού αιώνα
ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΧΩΣ ΤΕΛΟΣ, Ο θρίαμβος του Μοντερνισμού, Το ρεύμα αλλάζει πάλι κατεύθυνση, Το παρελθόν που μεταβάλλεται
Σημείωμα για τα βιβλία τέχνης
Χρονολογικά διαγράμματα
Χάρτες
Πίνακας εικόνων κατά περιοχή
Ευρετήριο και Γλωσσάριο
Ευχαριστίες

3. Βιβλιοκρισίες
Βήμα, 25-6-1995
Ο σοφός και το παραμύθι της τέχνης
Καθημερινή, 25-10-1998
Η ιστορία της τέχνης σε εκδόσεις - ορόσημα
Βήμα, 6-12-1998
Το παραμύθι του Βιεννέζου
Ριζοσπάστης, 13-12-1998
Μύηση στην τέχνη
Ελεύθερη Ώρα, 17-12-1998
Ένα εκπληκτικό χρονικό της τέχνης
Ελευθεροτυπία, 24-12-1998
Το "παραμύθι" του ανθρώπινου πολιτισμού
Ημερησία, 25-1-1999
Ένας "μίτος" στον λαβύρινθο της τέχνης
ΑΝΤΙ, 29-1-1999
Το παραμύθι του ανθρώπινου πολιτισμού
Βήμα, 23-1-2000
Το χρονικό της τέχνης
Αγγελιοφόρος, 30-1-2000
Η περιπέτεια της τέχνης
Βήμα, 6-2-2000
Η ομορφιά, το φως, το χρώμα, τα πρότυπα
Πρωϊνός Λόγος, 18/19-3-2000
Το χρονικό της τέχνης
Ελευθεροτυπία, 5-8-2000
Το μπεστ σέλερ της τέχνης

**********************************

4.Ο Ερνστ Γκόμπριχ, ήταν Αυστριακός ιστορικός τέχνης, ο οποίος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής και δραστηριότητάς του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εξέτασε την ανάπτυξη της τέχνης από την Προϊστορική τέχνη ως το μοντερνισμό και θεωρείται ο μεγαλύτερος θεωρητικός της ιστορίας της τέχνης.