Δευτέρα, Οκτωβρίου 28, 2024

Τα μυστικά της ρωμαϊκής έπαυλης Civita Giuliana στην Πομπηία

 

https://www.tovima.gr/wp-content/uploads/2024/10/21/pompeii_a.jpg

Τα μυστικά μιας ρωμαϊκής έπαυλης στην Πομπηία

Ελένη Κωνσταντάτου

Στον ιταλικό Νότο, στην πλευρά της Τυρρηνικής Θάλασσας, λίγο έξω από τη Νάπολι, στις ακτές της Καμπανίας και πολύ κοντά στους πρόποδες του ηφαίστειου του Βεζούβιου, χτίστηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. από τους Οσκους η πόλη της Πομπηίας.

Εκτεινόταν σε πάνω από 60 εκτάρια και σταδιακά απέκτησε τείχη και τουλάχιστον επτά βασικές πύλες και δώδεκα πύργους. Η τοποθεσία και το ήπιο κλίμα της τη μετέτρεψαν στο ιδανικό θέρετρο για τους εύπορους Ρωμαίους της εποχής.

Αρκετοί από αυτούς έχτισαν επάνω στους σκεπασμένους με αμπέλια λόφους καλαίσθητες επαύλεις, τις οποίες κοσμούσαν με κομψά έργα τέχνης, ενώ στα πολυτελή ρωμαϊκά λουτρά περνούσαν τον χρόνο τους.

Η Πομπηία υπήρξε πόλη ακμάζουσα και ο πληθυσμός της έφτανε έως και τις 30.000 κατοίκους (υπολογίζεται ότι το μοιραίο 79 μ.Χ. είχε 20.000). Θεωρούνταν μία από τις πιο όμορφες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όμως έμελλε να δεχτεί απανωτά χτυπήματα από τη μανία της φύσης.

Η τελευταία ημέρα της Πομπηίας

Το 62 μ.Χ., ένας σφοδρότατος σεισμός, μεγέθους μεταξύ 5 και 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, συντάραξε συθέμελα την Πομπηία. Παρ’ όλα αυτά οι κάτοικοι και οι τοπικές αρχές κατάφεραν σε μεγάλο βαθμό να αποκαταστήσουν τις ζημιές. Στην πορεία οικοδομήθηκαν και νέα, πιο σύγχρονα κτίρια, όπως για παράδειγμα τα νέα δημόσια λουτρά. Επί δεκαεπτά χρόνια η πόλη άκμαζε και οι ντόπιοι είχαν βρει και πάλι τους ρυθμούς τους. Τότε όμως δέχτηκαν το τελειωτικό πλήγμα.

Τον Οκτώβριο (κατ’ άλλους τον Αύγουστο ή τον Νοέμβριο) του 79 μ.Χ., ο Βεζούβιος εκρήγνυται. Της φονικής έκρηξης είχαν προηγηθεί μικροσεισμοί και ακολούθησε βροχή καυτής τέφρας και κίσσηρης, ωθώντας μέρος του πληθυσμού να εγκαταλείψει την πόλη – ωστόσο κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για αυτό που θα συνέβαινε ώρες αργότερα, στην κλίμακα που συνέβη. Ακολούθησε ένα τεράστιο καυτό κύμα από στάχτη, λάβα, αέρια και άλλα πυροκλαστικά υλικά που κατάπιε τη γεμάτη ζωή, πλούσια και πανέμορφη παραλιακή πόλη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες και τους ιστορικούς, τα ηφαιστειακά αυτά αναβλήματα σκέπασαν σε στρώσεις την Πομπηία σε ύψος που τελικά έφτασε τα 6-7 μέτρα (αν συνυπολογιστούν και οι μετέπειτα εκρήξεις, τον 5ο και 6ο μ.Χ. αιώνα).

Ο ιταλός συντηρητής Εμιλιάνο Αφρικάνο.

Ολα θάφτηκαν, μαζί και οι εναπομείναντες κάτοικοι της πάλαι ποτέ κραταιάς πολιτείας, οι οποίοι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, πιθανότατα υπέκυψαν από το αβάσταχτο θερμικό κύμα που ίσως ξεπερνούσε τους 500°C. Ο ακριβής αριθμός των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους εκείνη την ημέρα τίθεται υπό αμφισβήτηση. Μέχρι στιγμής έχουν βρεθεί από τις ανασκαφές στην Πομπηία 1.150 σοροί, κάτι που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους σημαίνει ότι πιθανώς στην πόλη βρήκαν τον θάνατο συνολικά έως και 3.000-16.000 άνθρωποι.

Στο πέρασμα των ετών η πόλη ξεχάστηκε και παρέμεινε αφανής για αιώνες. Κάτω από τα ηφαιστειακά στρώματα διατηρήθηκαν με συγκλονιστική λεπτομέρεια κτίρια, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες, αντικείμενα της καθημερινότητας, ανθρώπινες σοροί κ.ά., που αποκαλύφθηκαν έπειτα από συστηματικές, χρονοβόρες ανασκαφές. Η αρχαία πόλη της Πομπηίας «ανακαλύπτεται» ξανά μόλις τον 16ο και 17ο αιώνα, με τμήματα της πόλης να έρχονται τυχαία στο φως στη διάρκεια διενέργειας έργων στην επιφάνεια, ωστόσο δεν δόθηκε μεγάλη βαρύτητα. Οι πιο συστηματικές ανασκαφές ξεκίνησαν γύρω στο 1750. Νέες ανακαλύψεις έρχονται στο φως συνεχώς τα τελευταία χρόνια, καθώς οι αρχαιολόγοι πραγματοποιούν εντατικές εργασίες συντήρησης για να σταματήσουν τη φθορά.

Η Civita Giuliana αποκαλύπτεται

Τα προάστια της αρχαίας πόλης της Πομπηίας φιλοξενούσαν πολυάριθμα οικήματα, διάσπαρτα σε μια περιοχή με αμπέλια και ελιές. Οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να σκιαγραφήσουν το προφίλ του χώρου, με τον εντοπισμό διαφόρων κτισμάτων που βρίσκονταν στη συγκεκριμένη περιοχή. Μέσα σε αυτό το σκηνικό αναδύεται η Βίλα της Civita Giuliana, μια επιβλητική ρωμαϊκή έπαυλη περί τα 700 μέτρα βορειοδυτικά των τειχών της πόλης. Ενας τόπος γεμάτος μυστικά και θαυμαστά ευρήματα, όπως αποκαλύπτονται και σε πρόσφατο ντοκιμαντέρ του δικτύου PBS με τίτλο «Pompeii: Buried Secrets of the Villa Giuliana» (2023). Στα θαυμαστά ευρήματα της βίλας εστιάζει και το βραβευμένο γαλλικό ντοκιμαντέρ «Pompeii, the Secret of the Villa of Civita Guiliana» (2022).

Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή. Στις αρχές του 20ού αιώνα (1907-1908) ο μαρκήσιος Τζοβάνι Ιμπεριάλι πραγματοποίησε ανασκαφές στην περιοχή βορείως της έπαυλης. Η ιστορική ανασκαφή έφερε στο φως 15 δωμάτια που αφορούσαν δύο τομείς της έπαυλης, έναν οικιστικό και έναν αγροτικό. Ο οικιστικός τομέας ήταν διατεταγμένος γύρω από ένα περιστύλιο με ορθογώνιο σχήμα.

Πολλά αντικείμενα, όπως τα εικονιζόμενα ντουλάπια, βρέθηκαν σχεδόν ανέπαφα κάτω από τους τόνους των ηφαιστειακών υλικών.[............................................]


Τα μυστικά μιας ρωμαϊκής έπαυλης στην Πομπηία

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Πομπηία Τα μυστικά της Civita Giuliana  (2022) 

Τον Φεβρουάριο του 2021, οι ομάδες από το Αρχαιολογικό Πάρκο της Πομπηίας έκαναν μια εξαιρετική ανακάλυψη: ένα εκπληκτικά καλοδιατηρημένο, σχεδόν άθικτο, ρωμαϊκό τελετουργικό άρμα ανακαλύφθηκε στα βόρεια της τοποθεσίας. Μέχρι σήμερα, αυτό το περίτεχνο άρμα είναι το πρώτο του είδους του που ανακαλύπτεται. 

Μαζί με τους πολλούς επιστήμονες που συμμετείχαν στο έργο για την αποκατάσταση του άρματος, επιστρέφουμε στην αρχαία Ρώμη για να βάλουμε το άρμα στο πλαίσιο: ποια θα μπορούσε να ήταν η χρήση του; Πώς είχαν  εξελιχθεί τα οχήματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου; Πώς θα ήταν η κίνηση στους δρόμους της Πομπηίας; Η κατοχή άρματος και αλόγων εξακολουθούσε να αποτελεί ένδειξη κοινωνικού κύρους; 

Μην χάσετε αυτή την έρευνα που ταξιδεύει στο χρόνο, για να προσπαθήσει να ξετυλίξει τα μυστήρια αυτής της ανακάλυψης.

Δεν υπάρχουν σχόλια: