Εικονογράφηση: Artificial Vandalism / Olafaq
10 πράγματα που μου έχει μάθει η Τεχνητή Νοημοσύνη
Το μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι απλά τεχνικό ή τεχνολογικό, είναι βαθιά ανθρώπινο και βασικά απαιτεί από εμάς να καταλάβουμε πώς (ή έστω, αν) μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα όταν αποφασίσουμε να συνεργαστούμε μαζί της. Βασικά, ο κεντρικός άξονας και η αφορμή για να γραφτεί αυτός ο μικρός οδηγός για το νέο εργαλείο (το οποίο φαίνεται να τρομάζει όλο και περισσότερο γνωστούς και φίλους), ήταν μια μικρή ανάμνηση η οποία ουσιαστικά με ταξίδεψε στο παρελθόν. Το 1993, όταν ξεκίνησα να αρθρογραφώ για το Περιοδικό 01, το πρώτο άρθρο που παρέδωσα στον εκδότη του για το δεύτερο τεύχος του περιοδικού ήταν ένα μεγάλο αφιέρωμα για τον “Κυβερνοχώρο”. Σε εκείνη την μετά-φανζίν εποχή μου (που αντικειμενικά άνοιξε την δημοσιογραφική μου πορεία μαζί με το περιοδικό), τάχθηκα υπέρ ενός (άγνωστου ακόμα στις μάζες) εργαλείου, του Internet. Σε μια εποχή που ακόμα δεν είχαν στηθεί καλά καλά τα θεμέλια του Ιστού (World Wide Web) θυμάμαι να έρχομαι σε συγκρούσεις με την Ένωση Ελλήνων Χρηστών Internet γιατί η αρθρογραφία μου στόχευε περισσότερο στα σκοτεινά και πιο underground σοκάκια του κυβερνοχώρου και δεν προωθούσε τυχόν διαφημιστικές ενέργειες για το επερχόμενο hype.
Τώρα, που όλα έχουν μπει σε μια τάξη στη ζωή μας με το Internet, θα μου πείτε γιατί σκαλίζεις τα παλιά και γιατί συγκρίνεις την τεχνητή νοημοσύνη με το διαδίκτυο; Απλούστατα, διότι βλέπω τάσεις που μοιάζουν με την άνοδο του διαδικτύου. Όταν ήρθε το διαδίκτυο, οι άνθρωποι διασκέδαζαν με την τεχνολογία και όλοι ήθελαν ένα κομμάτι της πίτας. Σήμερα, γίνεται το ίδιο με την τεχνητή νοημοσύνη, όλοι θέλουν να την υιοθετήσουν από τους εικαστικούς μέχρι τους marketeers, από τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες μέχρι τις μικρές νεοσύστατες επιχειρήσεις. Για ποιον λόγο; Απλούστατα, διότι προσεγγίζει νέα ακροατήρια με νέες εφαρμογές χρήσης όπως η επίλυση προβλημάτων, η κατανόηση και προφανώς η νοημοσύνη, κάτι που αν κάνεις μια βόλτα στην Αθήνα του 2024 για παράδειγμα, θα καταλάβεις ότι απουσιάζει.
Αλλά μετά, όταν σκέφτομαι αυτήν τη σύγκριση λίγο βαθύτερα, θέτω το εξής ερώτημα στον εαυτό μου: Γιατί η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να είναι το νέο διαδίκτυο; Όλοι οι παλαιότεροι γνωρίζουν ότι το διαδίκτυο στην αρχή ήταν ανοιχτό για όλους, χωρίς λογοκρισία και σταθερά απέραντο, γεμάτο προοπτικές. Η ΑΙ δεν είναι! Όλη η δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης του πλανήτη αυτήν τη στιγμή, ελέγχεται μόνο από κάποιον μεγάλο τεχνολογικό γίγαντα που έχει στην κατοχή του αρκετά GPU και αμέτρητες υποδομές cloud, όπως η Microsoft, η Google ή η ιδιωτική OpenAI, εταιρείες που μπορούν να συγκεντρώνουν δισεκατομμύρια. Επίσης, κάτι εξίσου σημαντικό, η τεχνητή νοημοσύνη χρειάζεται τεράστια φιλτραρισμένα και επεξεργασμένα σύνολα δεδομένων, στα οποία φυσικά είναι (και θα είναι) πανδύσκολο να αποκτήσουν πρόσβαση απλοί ιδιώτες ή χρήστες.
1. Ας ξεκινήσουμε από τα πιο απλά: κάθε πλευρά παίζει το δικό της παιχνίδι. Οι εταιρείες νοιάζονται μόνο για τους μετόχους – το κέρδος τους είναι η θρησκεία τους. Οι πολιτικοί έχουν το μάτι τους στις ψήφους, όχι στην πολιτική. Ό,τι κάνουν, το κάνουν για να μαζέψουν κουκιά στις κάλπες, τίποτε άλλο. Οι δημοσιογράφοι; Έχουν το νου τους στον μισθό τους, παίζουν μπάλα με όποιον τους πληρώνει. Οι bloggers και οι podcasters προσπαθούν να γίνουν οι βασιλιάδες της γνώμης – κι αν κάποιες φορές δεν ξέρουν καν για τι μιλάνε, δεν έχει σημασία, αρκεί να ακουστούν. Και οι ερευνητές; Κυνηγάνε αναφορές, για να ανεβαίνουν στην ακαδημαϊκή πυραμίδα, φουσκώνοντας το βιογραφικό τους.
Η ουσία εδώ είναι να βρεις το σωστό μείγμα πηγών που θα σου δώσουν την πραγματική εικόνα. Μην βασίζεσαι σε μία μόνο πλευρά, γιατί όλοι έχουν το δικό τους συμφέρον και τη δική τους ατζέντα. Αν θέλεις να έχεις πιο ρεαλιστική εικόνα που πραγματικά αξίζει, γίνε κυνηγός της έρευνας και της αλήθειας – σκάψε σε διαφορετικές πηγές, δες τι λένε οι μετοχές, οι ψήφοι, τα views και οι αναφορές, και μετά βγάλε τα δικά σου συμπεράσματα. Μάθε, δηλαδή, να κρίνεις αντικειμενικά.
2. Το να χρησιμοποιείς την ΑΙ σωστά είναι σαν να έχεις ένα αόρατο υπερ-ατού. Σου δίνει κάποιες μικρές υπερδυνάμεις που σε κάνουν πιο παραγωγικό, πιο έξυπνο και με περισσότερες δυνατότητες από όσες είχες πριν. Και όχι, δεν θα γίνεις cyborg, ούτε ρομπότ – απλά θα γίνεις απλά πιο αποδοτικός. Θα μπορείς να κάνεις σε 5 λεπτά ό,τι έκανες σε 5 ώρες. Ποιος θέλει να πει όχι σε αυτό; Για παράδειγμα αν δεν κάνεις ένα βήμα μπροστά και δεν μπεις στο παιχνίδι της ΑΙ, μπορεί και να μείνεις πίσω σαν το ραδιόφωνο στην εποχή του Spotify. Αν είσαι ήδη μέσα στο κόλπο και την χρησιμοποιείς για να κάνεις τη δουλειά σου καλύτερα, τότε έχεις ήδη αντικαταστήσει τον “παλιό εαυτό” σου που δεν την χρησιμοποιούσε. Άρα δεν είναι η ΑΙ που θα σε αντικαταστήσει – εσύ θα θέλεις να αντικαταστήσεις την παλιά εκδοχή του εαυτού σου.
Ποιο είναι το μυστικό εδώ; Μη φοβάσαι ένα νέο εργαλείο. Αγκάλιασέ το, μάθε το, και αν τα καταφέρεις, φτιάξε κάτι που δεν μπορεί να φτιάξει κανείς άλλος. Η ΑΙ είναι εδώ για να την εκμεταλλευτείς, όχι για να σε εκμεταλλευτεί. Αν μείνεις πίσω, μπορεί και να ξέρεις ήδη τι σε περιμένει.
3. Ναι, οι ρυθμιστικοί κανόνες για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι αναγκαίοι. Αλλά δεν πρέπει να αποτελέσουν το άλλοθι για να τη θάψουμε κάτω από τόνους κανονισμών που θα πνίξουν κάθε δυνατή καινοτομία. Ναι, πρέπει να προστατεύουμε τους ανθρώπους από τα ρίσκα της ΑΙ, αλλά ας μην ξεχνάμε πως η πρόοδος συνέβαινε και συνεχίζει να συμβαίνει ακριβώς στα όρια. Το θέμα είναι να βρεθεί αυτή η λεπτή ισορροπία, γιατί αν είμαστε υπερβολικά σφιχτοί και δύσκαμπτοι, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να βάλουμε την ΑΙ σε μια ζώνη ασφαλείας τόσο σφιχτή, που τελικά θα παραλύσει τη δημιουργικότητα και τις νέες ιδέες.
4. Όταν όλα γύρω σου βράζουν από διαμάχες, κουτσομπολιά και αναταραχές, και οι φωνές γίνονται όλο και πιο δυνατές, ίσως είναι καιρός να στρέψεις το αυτί σου στους ήσυχους. Γιατί οι ήσυχοι δεν μιλάνε για να επιβεβαιώσουν την ταυτότητά τους ή για να πάρουν θέση σε μια διαμάχη. Όσο οι υπόλοιποι διαλέγουν στρατόπεδα για να χτίσουν το ποιοι είναι, οι τα ήσυχα μυαλά παρατηρούν, σκέφτονται και διατηρούν την εσωτερική τους αλήθεια. Μερικές φορές, αυτοί που δεν κάνουν θόρυβο έχουν τις πιο καθαρές και σημαντικές σκέψεις.
5. Δεν (θέλεις να) ανήκεις στα θύματα μιας νέας διαφημιστικής καμπάνιας. Ακούς για την τεχνητή νοημοσύνη παντού, έτσι δεν είναι; Είναι σαν το νέο μαγικό φίλτρο που όλοι θέλουν να έχουν στο χέρι τους. Αλλά, αγαπητέ αναγνώστη, μην παρασύρεσαι από την λάμψη της ΑΙ! Ναι, η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύτιμη, αλλά είναι και πολύ ακριβή στην κατασκευή της. Οι εταιρείες την διαφημίζουν σαν να είναι το νέο καλύτερο σουβλάκι της Αθήνας, προσπαθώντας να δελεάσουν τους επενδυτές και να κρατήσουν την αγορά ζωντανή.
Γι’ αυτό κάνε μια έρευνα πρώτα: Μην πιστεύεις ό,τι διαβάζεις. Κοίταξε πίσω από τις διαφημίσεις και τις υποσχέσεις. Ποιες είναι οι πραγματικές δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης; Πώς μπορεί να σε βοηθήσει; Και πάνω απ’ όλα μην ξεχνάς τον ανθρώπινο παράγοντα: Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει πολλά, αλλά η ανθρώπινη κρίση και η δημιουργικότητα θα παραμείνουν για πάντα ανεκτίμητες. Μην αφήνεις την τεχνολογία να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή και την προσωπική σου πινελιά.[................................................................]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου