Γιατί το Ιράν επιτέθηκε στο Ισραήλ

gr.euronews.com 

4–5 λεπτά

---

Η Τεχεράνη έστειλε μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους σε αντίποινα για την επίθεση των ισραηλινών στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό της Συρίας

Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται το Ισραήλ μετά τις νυχτερινές ιρανικές επιθέσεις με drones και πυραύλους, ως αντίποινα για το ισραηλινό πλήγμα της 1ης Απριλίου στην πρεσβεία του Ιράν στην Δαμασκό της Συρίας που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πολλών ανώτατων αξιωματικών, μεταξύ αυτών και δύο κορυφαίων στρατιωτικών των Φρουρών της Επανάστασης.

Η πρόσφατη αεροπορική επιδρομή στη Συρία, που φέρεται να πραγματοποιήθηκε από το Ισραήλ, αναζωπύρωσε μακροχρόνιες εχθρότητες και προκάλεσε ανησυχίες αφού δεν είναι άγνωστο ότι Ισραήλ και Ιράν έχουν μεγάλες ιδεολογικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές διαφορές.

Μια ιστορία έντασης

Η σχέση των δύο χωρών, εδώ και δεκαετίες σημαδεύεται από εντάσεις και συγκρούσεις.

Πρώτα απ'όλα, κατά τη διάρκεια της βασιλείας των Παχλαβί στο Ιράν, οι διμερείς σχέσεις ήταν σχετικά ειρηνικές. Το Ιράν ήταν μάλιστα μία από τις πρώτες μουσουλμανικές χώρες που αναγνώρισε την κρατική υπόσταση του Ισραήλ.

Πρόκειται για μια εξέλιξη που εξυπηρέτησε την ισραηλινή διπλωματία αφού τα αραβικά έθνη γύρω από το Ισραήλ ήταν εχθρικά μετά από γεγονότα της «Νάκμπα» ή «τον πόλεμο των έξι ημερών».

Όμως μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979, η οποία είδε την εγκαθίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας υπό τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, τα δεδομένα άλλαξαν δραματικά. Το νέο ιρανικό καθεστώς διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ και έγινε ξανά πολύ πιο εχθρικό.

Στην αρχή της κυβερνητικής θητείας του Γιτζάκ Ράμπιν στο Ισραήλ, την δεκαετία του 1990, η στάση των ισραηλινών προς το Ιράν σκλήρυνε επίσης, γεγονός που κλιμάκωσε τις εντάσεις.

Στη συνέχεια, η ρητορική μεταξύ των δύο εθνών εντάθηκε κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ στο Ιράν τη δεκαετία του 2000, ο οποίος προέβη σε εμπρηστικές δηλώσεις κατά του Ισραήλ.

Η επιδίωξη του Ιράν να αποκτήσει πυρηνική τεχνολογία από τη δεκαετία του 2000 σήμανε συναγερμό στο Ισραήλ (και όχι μόνο). Οι φόβοι για την έναρξη μιας πυρηνικής κούρσας εξοπλισμών στην περιοχή, αυξηθηκαν.

Σφαίρες επιρροής

Ισραήλ και Ιράν συγκρούνται με διάφορους τρόπους στην περιοχή. Ένας από αυτούς είναι «ο πόλεμος δι' αντιπροσώπων»

Το Ιράν ανέκαθεν υποστηρίζει διάφορα μαχητικά κινήματα όπως την Χεζμπολάχ, στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006, και την Χαμάς στη Γάζα, οι οποίες έχουν εμπλακεί σε ένοπλες συγκρούσεις με το Ισραήλ.

Το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμα στρατιωτικά πλήγματα κατά ιρανικών στόχων στη Συρία, θεωρώντας την παρουσία του Ιράν εκεί ως άμεση απειλή για την ασφάλειά του.

Η σύγκρουση των δύο χωρών «δι' αντιπροσώπων» κρατάει από το μακρινό 1985, και έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση του γεωπολιτικού τοπίου της Μέσης Ανατολής. Ιράν και Ισραήλ παράσχουν βοήθεια σε ένοπλες οργανώσεις στη Συρία και την Υεμένη.

Στη Συρία, το Ιράν υποστηρίζει τη συριακή κυβέρνηση, ενώ το Ισραήλ υποσηρίζει ομάδες της αντιπολίτευσης. Στην Υεμένη, το Ιράν ενισχύει τους αντάρτες Χούθι, ενώ το Ισραήλ έχει βοηθήσει τον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας στη μάχη κατά των ανταρτών.

Η σύγκρουση έχει επεκταθεί σε άλλα πεδία όπως στον κυβερνοχώρο. Επιπλέον γίνονται σαμποτάζ που στοχεύουν σημαντικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών και ενεργειακών εγκαταστάσεων.

Για τον πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς

Η συνεχιζόμενη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στη Γάζα έχει αυξήσει περαιτέρω τις εντάσεις στην Μέση Ανατολή.

Οι Ιρανοί ηγέτες έχουν επικρίνει ανοιχτά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στον παλαιστινιακό θύλακα, εκφράζοντας την υποστήριξή τους στη Χαμάς και σε άλλες ομάδες που συμμετέχουν σε επιθέσεις εναντίον ισραηλινών στόχων.

Η πρόσφατη κλιμάκωση της βίας στη Γάζα έχει ρίξει λάδι στη φωτιά σε μια κατάσταση που ήταν εξαρχής ασταθής, γεγονός που προκαλεί την ανησυχία της διεθνούς κοινότητας.

Η σύγκρουση μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ επηρεάζει σημαντικά, όχι μόνο στην Μέση Ανατολή αλλά και τους διεθνείς παράγοντες όπως τις ΗΠΑ. Δεδομένου ότι το Ισραήλ είναι στενός σύμμαχος της Ουάσινγκτον, οποιαδήποτε κλιμάκωση της έντασης θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα της αμερικανική εμπλοκή, αφού επηρεάζονται τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή.

Iran has vowed to respond with 'double intensity' if Israel retaliates after Saturday's unprecedented attack.

Follow Euronews' live coverage below ⤵️https://t.co/eg88j6PLtY

— euronews (@euronews) April 14, 2024