Μορφές του νεοελληνικού θεάτρου: Μιχαήλ Χουρμούζης

Χουρμούζης, Μιχαήλ (Κωνσταντινούπολη 1805 – νήσος Αντιγόνη, Βόσπορος 1882). Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του αγωνιστή του 1821, θεατρικού συγγραφέα, δημοσιογράφου και βουλευτή Τριαντάφυλλου Χουρμούζιου. Αναφέρεται ότι ήταν κρητικής καταγωγής, άποψη η οποία αμφισβητείται, αλλά γεγονός είναι ότι ήρθε στην Ελλάδα για να πολεμήσει στην Επανάσταση, φθάνοντας έως τον βαθμό του ταξιάρχου το 1824. Μετά την απελευθέρωση μετέβη στην Κρήτη, όπου συνέχισε την πατριωτική δράση του. Παράλληλα συγκέντρωνε κοινωνικό και λαογραφικό υλικό στο νησί και θησαύριζε όλες τις ιδιωματικές λέξεις που άκουγε από τους κατοίκους· η πολύτιμη αυτή εργασία του δημοσιεύτηκε το 1842 με τον τίτλο Κρητικά. Όταν επέστρεψε στην ελεύθερη Ελλάδα η βαυαροκρατία τον αποστράτευσε λόγω των φιλελεύθερων ιδεών του, οπότε στράφηκε στη δημοσιογραφία. Αρθρογραφούσε στην εφημερίδα Εποχή του Ναυπλίου, καταγγέλλοντας το καθεστώς του βασιλιά Όθωνα, και ταυτόχρονα έγραφε και κωμωδίες με κοινωνικό περιεχόμενο. Το 1835, τυπώθηκαν οι κωμωδίες του Χ. Λεπρέντης και Τυχοδιώκτης. Ακολούθησαν ο Υπάλληλος και ο Χαρτοπαίκτης. Αγνοούνται εξάλλου οι κωμωδίες του Προκρούστης, Δικαστήριο του Περού και Εφημεριδογράφος, έργα του 1840. Μετά το 1840, εξελέγη δύο φορές βουλευτής Φθιώτιδας και συνέχισε και στη Βουλή την αντιοθωνική πολιτική του. Μετά από διώξεις των ανακτόρων, αναγκάστηκε να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη, όπου ίδρυσε την εφημερίδα Αρμονία. Στην Πόλη έγραψε και ακόμα τρεις κωμωδίες: Μαλακώφ, Οψίπλουτος (1865) και Φαναριώτης (1878). Ο Χ. υπήρξε πρωτοπόρος συγγραφέας και δημοσιογράφος. Στα κείμενά του μάλιστα του 1864 παρατήρησε πως «ο εργάτης είναι ο μοχλός διά την κοινωνίαν», ενώ εισηγήθηκε ριζοσπαστικά για την εποχή τους μέτρα δικαιοσύνης και διοικητικής οργάνωσης. 
Πηγή: Εγκυκλαπαίδεια  Δομή

 ************************************************

Μιχαήλ  Χουρμούζη

Ο Λεπρέντης

«Ο Λεπρέντης», κωμωδία γραμμένη το 1835 από τον σημαντικότατο αγωνιστή και συγγραφέα Μιχαήλ ή Μιλτιάδη Χουρμούζη, σατιρίζει την ελληνική αστική τάξη στη βαυαροκρατούμενη Αθήνα. Ο ήρωας του έργου είναι ένας πλούσιος και άσχημος γέρος που ερωτεύεται μια όμορφη νεαρή κοπέλα. Πάνω σ' αυτόν τον καμβά παρελαύνουν διάφοροι τύποι της γειτονιάς, που εκμεταλλεύονται την αδυναμία του και προσπαθούν να του αποσπάσουν χρήματα. Οι προσπάθειες γίνονται αφορμή για να δημιουργηθούν πολλές αστείες σκηνές, που συμπληρώνονται στην παράσταση με ζωντανή μουσική και τραγούδια. 
Πηγή: ΚΘΒΕ