Νίκος Φίλης - Πάνος Λάμπρου / Κείμενο – συμβολή στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
«Στην Ελλάδα και διεθνώς η απάντηση στο φόβο κι η ανταπόκριση στο λαϊκό αίτημα για σταθερότητα μπορεί να υπάρξει μόνο αν αναχθεί στην αντίθεση «Δεξιά-Αριστερά»»
Κείμενο συμβολής κατέθεσαν στη συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ (15-16/7/2023) ο Νίκος Φίλης και ο Πάνος Λάμπρου.
«Οι αιτίες των αποτελεσμάτων είναι πολυπαραγοντικές. Επισημαίνουμε την τάση ενίσχυσης των συντηρητικών αξιών και τις πολιτικές μετατοπίσεις προς τα δεξιά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ατομισμός, εθνικισμός, προσφυγοφοβία, ρατσισμός, ισλαμοφοβία, ΛΟΑΤΚΙ+φοβία, κοινωνικός αποκλεισμός των αναπήρων και πολιτισμικός πόλεμος, γεωπολιτική ανασφάλεια και γενικότερη κοινωνική ανασφάλεια, με την επιδείνωση των επιπτώσεων των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, συγκροτούν μια πραγματικότητα συντηρητικής αναδίπλωσης που επηρεάζει τις πολιτικές συμπεριφορές», σημειώνουν μεταξύ άλλων ο Ν. Φίλης και Π. Λάμπρου.
Αναλυτικά το κείμενο συμβολής στην Κ.Ε του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ των Ν. Φίλη και Π. Λάμπρου
1. Το αποτέλεσμα των διπλών εκλογών συνιστά νίκη του αστισμού. Σε αντίθετη φορά από τον διπλό εκλογικό σεισμό του 2012, προδιαγράφει ένα νέο επίπεδο πολιτικής εκπροσώπησης, που ανταποκρίνεται στο αίτημα της πλειοψηφίας της κοινωνίας για “κανονικότητα-σταθερότητα”, έστω και με μειωμένες προσδοκίες.
2. Το εκλογικό αποτέλεσμα σηματοδοτείται από:
α. Την πολιτική κυριαρχία της Δεξιάς
β. Την ήττα συνολικά της Αριστεράς, με σημαίνουσα εξέλιξη τη βαριά ήττα του ΣΥΡΙΖΑ που μπορεί να εξελιχθεί σε στρατηγική.
γ. Την ανάδυση της ακροδεξιάς, σε ποσοστό 15%, με εκπροσώπηση στη Βουλή, αλλά και ενίσχυση των θέσεών της μέσα στη Νέα Δημοκρατία.
δ. Την αύξηση της εκλογικής επιρροής του ΠΑΣΟΚ, κυρίως όμως στην περιφέρεια, και όχι στην Αττική και την Θεσσαλονίκη.
3. Οι αιτίες των αποτελεσμάτων είναι πολυπαραγοντικές. Επισημαίνουμε την τάση ενίσχυσης των συντηρητικών αξιών και τις πολιτικές μετατοπίσεις προς τα δεξιά σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ατομισμός, εθνικισμός, προσφυγοφοβία, ρατσισμός, ισλαμοφοβία, ΛΟΑΤΚΙ+φοβία, κοινωνικός αποκλεισμός των αναπήρων και πολιτισμικός πόλεμος, γεωπολιτική ανασφάλεια και γενικότερη κοινωνική ανασφάλεια, με την επιδείνωση των επιπτώσεων των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, συγκροτούν μια πραγματικότητα συντηρητικής αναδίπλωσης που επηρεάζει τις πολιτικές συμπεριφορές. Όλα αυτά μάλιστα συμβαίνουν μέσα σε ένα πλαίσιο μεταπολιτικής, όπου η κρίση των ιδεολογιών ενισχύει την κυρίαρχη αντίληψη ότι δεν υπάρχουν ιδεολογίες και αξίες, ότι προέχει η τεχνική της πολιτικής και της διακυβέρνησης, ότι οι κοινωνικές ανισότητες συνιστούν φυσικό φαινόμενο.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπου παρατηρήθηκε μια τάση περιορισμού της παγκοσμιοποίησης, ενισχύθηκε το αίτημα για “επιστροφή του κράτους”. Για τους συντηρητικούς, το κράτος αντιμετωπίζεται ως μηχανισμός επιδομάτων αλλά και καταστολής. Ένα κράτος-φρούριο που υπεραμύνεται της “εθνικής ταυτότητας” και του “ευρωπαϊκού τρόπου ζωής” ακόμα και με εγκλήματα στη θάλασσα, όπως αυτό της Πύλου. Το δίπολο “έθνος – ελευθερία”, σύμφωνα με το οποίο η ελευθερία αναφέρεται κυρίως στην ασυδοσία της Αγοράς και αντιπαρατίθεται προς την ισότητα, ενώ το έθνος συνιστά μια περίκλειστη κοινότητα με ανισότητες και αποκλεισμούς.
Ειδικότερα στη χώρα μας, ο φόβος και η ανασφάλεια μετά το συνεχές κρίσεων (μνημόνια, πανδημία, πόλεμος-ενεργειακό) διατρέχουν το κοινωνικό σώμα. Η αντιμετώπιση τους όμως, δεν μπορεί να επισυμβεί αποϊδεολογικοποιημένα, αφού τα αίτιά τους ανάγονται σε πολιτικές με ισχυρό ιδεολογικό πρόσημο. Αντιθέτως, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, η απάντηση στο φόβο και η ανταπόκριση στο λαϊκό αίτημα για σταθερότητα, μπορεί να υπάρξει μόνο αν αναχθεί στην αντίθεση “Δεξιά-Αριστερά”. Δηλαδή στον αγώνα κατά των κοινωνικών ανισοτήτων και της ταξικής εκμετάλλευσης, κατά της κλιματικής κρίσης, των έμφυλων διακρίσεων και του ρατσισμού, με πεποίθηση ότι ένας άλλος κόσμος είναι αναγκαίος και εφικτός.
4. Η Νέα Δημοκρατία κατέκτησε την πολιτική κυριαρχία, εξέλιξη που εν μέρει αντανακλά τις κοινωνικές διεργασίες συντηρητικοποίησης. Απομένει να διαπιστωθεί κατά πόσο η πολιτική κυριαρχία θα δημιουργήσει συνθήκες βαθύτερης ιδεολογικής ηγεμονίας. Αν οι κοινωνικές αντιδράσεις που θα προκληθούν από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΝΔ θα καταστήσουν εύθραυστη αυτή την πολιτική κυριαρχία. Μέσα μάλιστα σε ένα ευρωπαϊκό περιβάλλον αιφνιδιαστικών εξεγέρσεων, που επιβεβαιώνει την επίμονη και όλο πιο βαθειά κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, η έκβασή της δεν είναι δεδομένη, καθώς ισχυροποιείται ο λόγος της άκρας δεξιάς και η ατζέντα της ολοένα και συχνότερα υιοθετείται από την δεξιά. Η αντιμετώπιση του μεταφασισμού, που τροφοδοτείται από την κοινωνική περιθωριοποίηση που προκαλεί ο νεοφιλελευθερισμός, από ανορθολογισμό και αρχαϊκότητες, που εκδηλώθηκαν έντονα από τον αντιεμβολιασμό και ενισχύθηκαν από την εξ αδρανείας ρωσοφιλία, αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα παρέμβασης, ώστε η Αριστερά, με τις αναγκαίες συμμαχίες, να αποτελέσει και πάλι δημοκρατικό ανάχωμα.
5. Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε γιατί κατόρθωσε:
α. Να αξιοποιήσει τη δημοσιονομική χαλάρωση και τον πακτωλό επιδομάτων λόγω πανδημίας. Μέσα σε τρία χρόνια μοίρασε 50 δις ευρώ, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος, ποσό που ισοδυναμεί με παραπάνω από δύο πακέτα στήριξης που αφορούσαν 16 χρόνια. Η πολιτική της διανομής (και όχι βέβαια αναδιανομής) δημιούργησε μεγάλες κοινωνικές κατηγορίες “ικανοποιημένων πολιτών” (εισοδηματίες από το airbnb, τουρισμός, επισιτισμός, delivery και όλα αυτά σε συνθήκες “κοινωνικής πολυσθένειας” δηλαδή συμπλήρωσης του εισοδήματος από πολλές πηγές), ενίσχυσε την αναπαραγωγή του χρεοκοπημένου μοντέλου της κατανάλωσης χωρίς ισχυρή παραγωγική βάση, της ανάπτυξης στη βάση του real estate, του τουρισμού, των κατασκευών και του τζόγου, ένα μοντέλο ανάπτυξης που μέσα στην τετραετία Μητσοτάκη εκτόξευσε το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών από το 1% στο 9% του ΑΕΠ. Και αυτή η πλαστή εικόνα ευημερίας έχει τροφοδοτήσει ψευδαισθήσεις ότι θα συνεχιστεί, παρότι τελείωσε ο παράδεισος των επιδομάτων και επανέρχεται η λιτότητα. Το σίγουρο είναι ότι είναι μια ανάπτυξη που δεν παράγει προϊόντα μεγάλης προστιθέμενης αξία, δεν αξιοποιεί το μορφωμένο δυναμικό, δεν ανταποκρίνεται στην ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, δεν διασφαλίζει αξιοβίωτες και σταθερές θέσεις εργασίας, τελικά καταδικάζει τη χώρα σε περαιτέρω απόκλιση από την ΕΕ.
β. Η Νέα Δημοκρατία επέβαλε τη δική της ατζέντα:
β1. Μεταρρυθμίσεις, με δυσφήμιση του δημόσιου συμφέροντος και αποθέωση των ιδεολογιών της Αγοράς, σε ένα περιβάλλον εντεινόμενου ατομισμού.
β2. Νόμος και τάξη, που μεγεθύνει τον φόβο και την ανασφάλεια. Με αιχμή τη μετατροπή του προσφυγικού σε “υβριδικό πόλεμο”. Γενικότερα, η έννοια “του πολέμου” αποτελούσε σταθερή τακτική της Νέας Δημοκρατίας, διότι με αυτό τον τρόπο εμπέδωνε τον φόβο και στοχοποιούσε τον εθνικά ή κοινωνικά “Άλλον”.
β3. Την κατασυκοφάντηση και τον στιγματισμό του ΣΥΡΙΖΑ.
γ. Αυτή η ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας ευνοήθηκε από τρεις παράγοντες:
γ1. Από την πανδημία και την κατάσταση κοινωνικής αποξένωσης, φόβου, και υποχώρησης των πολιτικών διαδικασιών.
γ2. Από τη συνεχή αναπλαισίωση των πολιτικών της, επικαλούμενη ότι οι κρίσεις είναι εισαγόμενες και αντιμετωπίζονται μόνο με την ατομική ευθύνη.
γ3. Από την, τελικώς, ενίσχυση του αντισύριζα μετώπου όχι μόνο ανάμεσα στους οπαδούς του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, αλλά, από άλλη κατεύθυνση, και με τη συμπόρευση του ΚΚΕ, που κατόρθωσε να τσουβαλιάσει τον ΣΥΡΙΖΑ με την Νέα Δημοκρατία.
Και όλα αυτά με την καθοριστική επίδραση των ΜΜΕ που εξελίχθηκαν σε καθοριστική δύναμη του κυρίαρχου μπλοκ εξουσίας.
6. Χρειάζεται όμως να αναφερθούμε και στις αιτίες της ήττας που αφορούν τη δική μας ευθύνη. Η ΝΔ κατόρθωσε να αξιοποιήσει το έλλειμμα αξιοπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ που δημιουργήθηκε αντικειμενικά ήδη από το 2015, με το δημοψήφισμα. Αυτό το έλλειμμα αξιοπιστίας που αρνηθήκαμε να το αντιμετωπίσουμε το 2019, όταν δεν εμβαθύναμε την αναγκαία αυτοκριτική και δεν αξιοποιήσαμε την ευκαιρία που έδινε για αναστοχασμό το υψηλό ποσοστό του 31,5%. Στην ήττα του ΣΥΡΙΖΑ και τη νίκη της ΝΔ υπάρχει αναδρομική καταψήφιση πλευρών και της διακυβέρνησής μας.[...................................]
ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου