Καλοκαιρινές νουάρ προτάσεις

Αριστοτέλης Σαΐνης Επιμέλεια: Μισέλ Φάις

 ΑΝΟΙΧΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

 efsyn.gr

 

Από την Αργεντινή στην Πολωνία και από τον Καναδά στην Ελλάδα, και φέτος ιστορίες µυστηρίου ή σκληρά αφηγήµατα, ιστορικά, ψυχολογικά ή πολιτικά θρίλερ, δοκίµασαν τις διανοητικές µας ικανότητες, επιβεβαιώνοντας την εξακολουθητική έλξη του είδους. Από την πληθωρική εκδοτική παραγωγή του πρώτου εξαµήνου του 2019 που ακολουθεί την παγκόσµια τάση και καταξίωση του είδους, και κορυφώνεται εν όψει καλοκαιριού, επιλέγουµε και παρουσιάζουµε (οµαδοποιηµένα) αξιανάγνωστα κείµενα.

Από την προϊστορία στη Χρυσή εποχή και τους µιµητές

Συνδυάζοντας το µυστήριο µε την κριτική των κοινωνικών συµβάσεων της Αµερικής του 19ου αιώνα, η Αννα-Κάθριν Γκριν (1846-1935) κατέχει επάξια τον τίτλο της «Μητέρας του αστυνοµικού µυθιστορήµατος». Δύο βιβλία της ξεδιπλώνουν όψεις του αφηγηµατικού της ταλέντου: στο «Μια παράξενη εξαφάνιση» (Α. Αποστολίδης, Gutenberg) ο ιδιόρρυθµος ντετέκτιβ Γκράις αναζητά τα ίχνη µιας νεαρής ράφτρας που εξαφανίστηκε µυστηριωδώς, ενώ στο γοτθικά πατιναρισµένο «Εγκαταλελειµµένο πανδοχείο» (Μ. Θεοχαρίδου, Αρχέτυπο) το ζευγάρι νεονύµφων που βρίσκει κατάλυµα σ’ ένα πανδοχείο θα αναχωρήσει κανονικά το επόµενο πρωί, όµως στο πλευρό του νεαρού συζύγου βρίσκεται άλλη νύφη!

Η «Βασίλισσα του εγκλήµατος» Αγκαθα Κρίστι (1890-1976) ήταν η αναµφισβήτητη κυρίαρχος της αστυνοµικής λογοτεχνίας στην αγγλική ακµή της. Η νέα σειρά των βιβλίων της από τις Εκδόσεις Ψυχογιός εµπλουτίστηκε µε άλλη µία δεκάδα τίτλων που περιλαµβάνει µερικούς από τους πρώιµους άθλους του θρυλικού Βέλγου ντετέκτιβ («Οι πρώτες υποθέσεις του Ηρακλή Πουαρό», Γ. Μπαρουξής), το αφηγηµατικά ταχυδακτυλουργικό «Η δολοφονία του Ρότζερ Ακρόιντ» (Χ. Καψάλης), δύο από τα παζλ που λύνει η ακούραστη γηραιά µις Μαρπλ [«Πρόσκληση σε φόνο», «Η φαρµακερή πένα» (Χ. Μπανιά)], την πρώτη εµφάνιση του γκροτέσκου διδύµου των ντετέκτιβ Τόµι και Τάπενς («Ο µυστικός αντίπαλος», Α. Δουρίδα) αλλά και το «Η δοκιµασία της αθωότητας» (Γ. Μπαρουξής) µε πρωταγωνιστή τον γεωφυσικό δόκτορα Αρθουρ Κάλγκαρι.

Γνωριµία µ’ έναν από τους σπουδαιότερους ντετέκτιβ που δηµιούργησε η πένα της συνοδοιπόρου της Αγκαθα, Μάρτζερι Αλινγκχαµ (1904-1966): τη στιγµή που διακυβεύεται η µοίρα της Αγγλίας, στις αρχές του Β´ Παγκόσµιου Πολέµου, ο Αλµπερτ Κάµπιον, που βρισκόταν σε µυστική κυβερνητική αποστολή, ξυπνά στο νοσοκοµείο πάσχοντας από αµνησία («Το δέκατο πέµπτο λεπτό», Α. Τριµπέρη, Mίνωας).

Ο Αντονι Χόροβιτς, που πρόσφατα επισκέφθηκε την Ελλάδα, θεωρείται µοντέρνος εκπρόσωπος της Χρυσής Εποχής. Στο τελευταίο του βιβλίο («Η λέξη είναι φόνος», Σ. Αλεξανδροπούλου, Διόπτρα), η µητέρα ενός διάσηµου ηθοποιού οργανώνει την κηδεία της λίγες ώρες πριν βρεθεί στραγγαλισµένη και ο απείθαρχος ντετέκτιβ Ντάνιελ Χόθορν, µε τη βοήθεια του «paper author» Αντονι Χόροβιτς, λύνει το µυστήριο.

«Μαύρες» καταβυθίσεις στην Ιστορία

Με µια συναρπαστική αφήγηση, που συνδυάζει το θρίλερ µε το ιστορικό µυθιστόρηµα, µας συστήνεται ο Νίκλας Νατ οχ Νταγκ. Στην ταραγµένη Σουηδία του 1793, ο φθισικός αστυνόµος Σέσιλ Βίνγκε, αναζητώντας την ταυτότητα ενός ακρωτηριασµένου πτώµατος, βυθίζεται σ’ ένα λαβύρινθο σκοτεινών µυστικών που αφορούν την υψηλή κοινωνία της Στοκχόλµης («1793. Τότε που βασίλευε η βία», Γ. Κονδύλης, Μεταίχµιο).

Η ιταλικής καταγωγής Μπεν Πάστορ (λογοτεχνικό ψευδώνυµο της Μαρίας Βερµπένα Βόλπι) µας συστήνεται µε δύο βιβλία της ιστορικής της σειράς, µε ήρωα τον Μάρτιν Μπόρα. Στο «Lumen», ο Γερµανός λοχαγός εξιχνιάζει τη δολοφονία µιας ηγουµένης στην Κρακοβία του 1939, την ώρα που αρχίζει η εξόντωση των Πολωνών εβραίων, ενώ στο «Απατηλή σελήνη» (Α. Γεωργιάδου, Μίνωας) βρίσκεται στην Ιταλία του 1943, ερευνώντας τη δολοφονία ενός στελέχους των φασιστών. Στα τέλη Απριλίου του 1945, ο επιθεωρητής Οπενχάιµερ, αναζητώντας τον Ρώσο στρατιώτη που βίασε τη γυναίκα του, θα βρεθεί αντιµέτωπος µε µυστικά σχετικά µε τις έρευνες των ναζί στον τοµέα της ατοµικής ενέργειας, στο τρίτο µέρος της τριλογίας του Χάραλντ Γκίλµπερτς, «GERMANIA Οι τελευταίες µέρες» (Β. Τσαλής, Μεταίχµιο).

Η Γκρέις, που εκτίει ισόβια, υποστηρίζει ότι δεν θυµάται τίποτε, κι ένας γιατρός προσπαθεί να ξεκλειδώσει τη µνήµη της, στο συγκλονιστικό µυθιστόρηµα της Μάργκαρετ Ατγουντ που αναπλάθει µυθοπλαστικά µια πραγµατική υπόθεση: την καταδίκη, το 1843, της νεαρής υπηρέτριας Γκρέις Μαρκς για συνέργεια στη δολοφονία του αφεντικού της και της οικονόµου και ερωµένης του («Η άλλη Γκρέις», Α. Κορτώ, Ψυχογιός).

Εξιχνιάζοντας ένα µυστήριο αιώνων

Τι είναι ιστορική αλήθεια, πώς επινοείται και κατασκευάζεται η Ιστορία, αναρωτιέται ο επιθεωρητής Αλαν Γκραντ, ακινητοποιηµένος στο νοσοκοµείο, καθώς επιχειρεί µε τη βοήθεια ενός µελετητή να εξιχνιάσει τις δολοφονίες δύο πριγκίπων-διαδόχων του θρόνου και τον ρόλο του βασιλιά Ριχάρδου Γ΄. Γραµµένο το 1951 από τη Σκοτσέζα µυθιστοριογράφο και θεατρική συγγραφέα Τζόζεφιν Τέι [ψευδ. της Ελίζαµπεθ Μάκιντος (1896-1952)], «Η κόρη του χρόνου» (Σ. Μυρογιάννης, Gutenberg), που ψηφίστηκε το 1990 ως η καλύτερη ιστορία µυστηρίου όλων των εποχών, αποτελεί µια σπουδαία µυθοπλαστική δοκιµή για τη συγγραφή της Ιστορίας.

Ιδιότυπα νουάρ και υπαρξιακές αλληγορίες

Αλλο ένα εξαιρετικό µυθιστόρηµα από την πένα του Τριβέινιαν -ψευδώνυµο του «καλτ» συγγραφέα Ρόντνι Ουίλιαµ Ουίτακερ (1931-2005)- το «Σιµπούµι» (Α. Βιστωνίτης, Πόλις), που διαδραµατίζεται στη Σαγκάη και την Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, όταν ένας δάσκαλος πολεµικών τεχνών έρχεται αντιµέτωπος µε την παντοδύναµη Μητρική Εταιρεία που ελέγχει τα πάντα. Κριτική του δυτικού πολιτισµού, µυστικιστική αλληγορία που αντιπαραθέτει τον πολιτισµό της Ανατολής στην παρακµή της Δύσης και, όπως και «Η Λεωφόρος» (Πόλις, 2018), ένα µυθιστόρηµα µε έµφαση στην τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Ερευνώντας την εξαφάνιση ενός νεαρού σε µιαν άγνωστη χώρα της Λατινικής Αµερικής, ένας συνταξιούχος επιθεωρητής θα χαθεί σ’ έναν εξωπραγµατικό εφιάλτη, όπου τα όρια µεταξύ πραγµατικότητας και φαντασίωσης δεν καθίστανται απλώς δυσδιάκριτα αλλά καταργούνται, σε µια περίτεχνη εξερεύνηση της φύσης της ίδιας της πραγµατικότητας από την πένα του πρωτοεµφανιζόµενου Σκοτσέζου Μάρτιν Μακ Ίνες («Γη χωρίς τέλος», Α. Καλοφωλιάς, Κριτική).

Μια γυναίκα βρίσκεται κατακρεουργηµένη µε µαχαίρι για τη σφαγή ζώων κατά την εβραϊκή παράδοση στην αρχή µιας σειράς τελετουργικών δολοφονιών, και ο εισαγγελέας που µόλις έχει µετακοµίσει σε µια κωµόπολη της Πολωνίας, χάνεται σ’ έναν κυκεώνα προκαταλήψεων, θρύλων και παλιών ιστοριών, στη γνωριµία µας µε τη δαιδαλώδη πένα του Πολωνού Ζίγκµουντ Μιλοζέφσκι («Ενας κόκκος αλήθειας», Α. Χατζηγιαννίδη, Στερέωµα).

Καλτ παρωδία και µυθιστόρηµα-ντοκουµέντο από τη Λατινική Αµερική

Ο Κίκε Φερράρι, τη µέρα βραβευµένος συγγραφέας και τις νύχτες καθαριστής στο µετρό, υπογράφει ένα σκληρό, µαύρο, εκρηκτικό µυθιστόρηµα, απόλαυση για τους λάτρεις του είδους: ένας επιχειρηµατίας, µε ύποπτες συναλλαγές στον χώρο του υπόκοσµου και πολλούς εχθρούς, προσπαθεί να ξεφορτωθεί το πτώµα που βρίσκει στο πορτµπαγκάζ του αυτοκινήτου του («Από µακριά µοιάζουν µε µύγες», Α. Βερροιοπούλου, Καστανιώτης).

Συγκλονιστικό είναι το «non fiction» πολιτικό-αστυνοµικό µυθιστόρηµα µε επίκεντρο την εξονυχιστική δηµοσιογραφική έρευνα του δηµοσιογράφου, συγγραφέα και σκακιστή Χόρχε Ροδόλφο Ουόλς (1927-1977) που έφερε στο φως τα στοιχεία της παράνοµης εκτέλεσης µιας οµάδας ανθρώπων στην Αργεντινή µετά την αποτυχηµένη εξέγερση στις 9 Ιουνίου 1956 («Επιχείρηση Σφαγή», Κ. Ηλιόπουλος, Ακυβέρνητες Πολιτείες).

Από την ανεξάντλητη γαλλική σχολή του πολάρ και του νέο-πολάρ

Ενας αλλόκοτος σίριαλ κίλερ γηραιών γυναικών τροµοκρατεί τη γαλλική επαρχία σε έναν από τους καλύτερους µη-Μαιγκρέ του µεγάλου µετρ που γυρίστηκε µε επιτυχία σε ταινία από τον Κλοντ Σαµπρόλ το 1982 (Ζορζ Σιµενόν, «Οι δαίµονες του πιλοποιού», Α. Μακάρωφ, Αγρα). Σε µια µικρή επαρχιακή πόλη στις όχθες του Ροδανού, ο ανθυπαστυνόµος Αλεξάντρ Κορβίν αντιµετωπίζει ένα κύµα αυτοκτονιών ανήλικων παιδιών, στην πρώτη εµφάνιση στην Ελλάδα του Μαρέν Λεντούν («Ο πόλεµος της µαταιοδοξίας», Δ. Παπακώστας, Εικοστός Πρώτος), ενώ η απολογία του κατηγορουµένου για τη δολοφονία ενός κτηµατοµεσίτη εξελίσσεται στο συγκλονιστικό ψυχογράφηµα ενός εξαπατηµένου ανθρώπου που οι περιστάσεις τον οδήγησαν στην αυτοδικία, στο «Αρθρο 353 του Ποινικού Κώδικα» (Χ. Σκιαδέλλη, Πόλις), µε το οποίο γνωρίζουµε την ευαίσθητη πένα του Βιελ Τανγκί.

Βιβλιοφιλικά εγκλήµατα και εφιαλτική τεχνολογία

Οι έρευνες για τη δολοφονία ενός οικονοµικά κατεστραµµένου αριστοκράτη, στη Βαρκελώνη του 1930, οδηγούν στην ιστορία του µοναδικού αντιτύπου µιας Βίβλου που γλίτωσε από την πυρά της Ιεράς Εξέτασης, στο πρώτο µέρος της τριλογίας του πατριάρχη του καταλανικού αστυνοµικού (Ραφαέλ Τάζις, «Η Βαλενσιανική βίβλος», Σ. Ευρυβιάδης, Καστανιώτης). Στοχαστικό και παιγνιώδες το νέο µυθιστόρηµα του Αντουάν Μπελό για την εξαφάνιση ενός προηγµένου λογισµικού: η «Αντα» (Δ. Δηµακόπουλος, Πόλις) που γράφει αισθηµατικά µυθιστορήµατα και ονειρεύεται να κερδίσει λογοτεχνικά βραβεία, αποδεικνύεται αδίστακτη.

Δολοφονίες, κρυµµένα µυστικά και το προσφυγικό στην Ιταλία

Ο ιδιοφυής επιθεωρητής Ντε Λούκα επιστρέφει ως στέλεχος µιας από τις πολλές µυστικές υπηρεσίες της ψυχροπολεµικής Ιταλίας στο φεστιβάλ του Σαν Ρέµο αντιµέτωπος µε µια σειρά ιδιόµορφων δολοφονιών (Κάρλο Λουκαρέλι, «Ιταλική ίντριγκα», Δ. Δότση, Πατάκης), ένας φόνος ανήµερα τον Δεκαπενταύγουστο φέρνει τον ευαίσθητο αστυνόµο Καζαµπόνα σε ένα χωριό της Τοσκάνης την εποχή που η γειτονική λίµνη αδειάζει για να αποκαλύψει θαµµένα µυστικά (Αντόνιο Φούσκο, «Υπόθεση 178», Γ. Σκαρβέλη, Ελληνικά Γράµµατα), και ο πάντα ονειροπαρµένος Μονταλµπάνο αντιµετωπίζει σκοτεινά κυκλώµατα διακίνησης µεταναστών (Αντρέα Καµιλλέρι, «Η άλλη άκρη του νήµατος», Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης).

Οι κυρίαρχοι του σκανδιναβικού νουάρ επιστρέφουν

Στη δωδέκατη περιπέτειά του, ο Χάρι Χόλε, στα όρια της κατάρρευσης, δουλεύει µε τον βαθµό αστυφύλακα σε ασήµαντες υποθέσεις, την ώρα που ο πρώτος εγκληµατίας που είχε κλείσει φυλακή κυκλοφορεί ελεύθερος και θέλει να πάρει εκδίκηση (Γιου Νέσµπο, «Μαχαίρι», Κ. Γλυνιαδάκη, Μεταίχµιο), ενώ µε το «Χρυσό κλουβί» (Γ. Κονδύλης, Μεταίχµιο) η Καµίλα Λάκµπεργκ αφήνει στην άκρη τη σειρά της Φιελπάκα για ένα ψυχολογικό θρίλερ µε επίκεντρο την ιστορία µιας γυναικείας εκδίκησης: η Φέι, παρά τον πετυχηµένο γάµο, νιώθει εγκλωβισµένη στη σκιά του άντρα της, µέχρι που η αποκάλυψη της απιστίας του τροφοδοτεί σχέδια εκδίκησης που θα τη φέρουν αντιµέτωπη και µε το δικό της παρελθόν.

Σκληροτράχηλοι ντετέκτιβ και φρικιαστικά θρίλερ στις δύο όχθες του Ατλαντικού

Ο Χάρι Μπος καλείται να καθαρίσει το όνοµά του από τους ισχυρισµούς ενός θανατοποινίτη (Μάικλ Κόνελι, «Οι δύο όψεις της αλήθειας», Μ. Ρ. Τραϊκόγλου, Διόπτρα), ο Τζακ Ρίτσερ προσπαθεί να αποτρέψει µια τροµοκρατική ενέργεια επικών διαστάσεων (Λι Τσάιλντ, «Νυχτερινό σχολείο», Ν. Ιβραηνίας, Bell) και ο Τσάρλι Πάρκερ αναζητά το παιδί µιας νεκρής λεχώνας (Τζον Κόνολι, «Η γυναίκα στο δάσος», Χ. Ριζοπούλου, Bell).

Παραθεριστές καταδιώκονται και δολοφονούνται µε φρικιαστικό τρόπο στο «Λύκε, Λύκε είσαι δω» (Σ. Τάπα, Διόπτρα) του Μ. Τζ. Αλριτζ, ένας διεστραµµένος σίριαλ κίλερ αφαιρεί τα τατουάζ από το σώµα των θυµάτων του όσο είναι ακόµη ζωντανοί, στο φρικιαστικό ντεµπούτο της Αλισον Μπέλσαµ («Ο κλέφτης των τατουάζ», Α. Κορτώ, Ψυχογιός), και στην υπερατλαντική πτήση Μπουένος Άιρες-Βερολίνο ο ψυχίατρος Ματς Κρούγκερ θα αντιµετωπίσει έναν παλιό ασθενή του (Σεµπάστιαν Φίτζεκ, «Η θέση 7Α», Δ. Κανελλοπούλου, Διόπτρα).

Ελληνικές αποχρώσεις του µαύρου

Και ενώ στα «Ελληνικά εγκλήµατα (5)» (Καστανιώτης) αποτυπώνεται, για ακόµα µία φορά, το πλήθος των συµπληρωµατικών κατευθύνσεων της σύγχρονης ελληνικής αστυνοµικής λογοτεχνίας, ένας τόµος από τα µέχρι σήµερα ανέκδοτα σε βιβλίο κείµενα που δηµοσίευε σε εφηµερίδες ο Γιάννης Μαρής µάς επιστρέφει στις απαρχές: τρόµος, εκβιασµοί, αισθηµατικές ιστορίες και µια περιπέτεια στο Φεστιβάλ Επιδαύρου του 1960 (Γιάννης Μαρής, «Το φεστιβάλ του θανάτου. Τρεις νουβέλες και ένα διήγηµα», Αγρα).

Ο φόνος ενός επιχειρηµατία ακολουθείται από τις δολοφονίες διευθυντικών στελεχών µεγάλων οικονοµικών οργανισµών, και ο αστυνόµος Χαρίτος καλείται να εξαρθρώσει την τροµοκρατική οργάνωση της «Στρατιάς των Εθνικών Ηλίθιων» στη νέα περιπέτεια του Πέτρου Μάρκαρη («Η εποχή της υποκρισίας», Γαβριηλίδης). Ο Αντρέας Αποστολίδης συµπυκνώνει µυθοπλαστικά («Μονοµαχία στην Ιερά Οδό», Αγρα) την πολιτικοινωνική παράνοια της σύγχρονης Ελλάδας (από τους πυρήνες των τροµοκρατών στα άδυτα της ΕΥΠ και από τον ελληνικό υπόκοσµο στον κίτρινο Τύπο), και ο Νικόλας Σεβαστάκης («Ανθρωπος στη σκιά», Πόλις), κινούµενος στα όρια του είδους, ανατέµνει µε κριτικό, ενίοτε απορριπτικό λόγο µια εποχή και προκαλεί γόνιµα ερωτήµατα για την υπόθεση της οργάνωσης «17 Νοέµβρη» που είναι µε διάφορους τρόπους και σήµερα επίκαιρη.

Συνεπής στη γραµµή του ατµοσφαιρικού νουάρ, ο Αναστάσης Σιχλιµίρης επιστρέφει µε µια σπειροειδή, αυτοαναφορική, υπνωτιστική αφήγηση για το πώς δηµιουργείται και πώς βιώνεται µια ιστορία στο κεφάλι του συγγραφέα («Μέσα στο κεφάλι µου», Μπαρτζουλιάνος). Ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ προσλαµβάνεται για να ανακαλύψει τον µεγάλο έρωτα της ζωής του που σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δέκα χρόνια πριν (Πολυχρόνης Κουτσάκης, «Το ωραιότερο τέλος στον κόσµο», Πατάκης), ενώ στο «Οδηγός φόνων» (Μεταίχµιο) του Αντώνη Γκόλτσου ο γνωστός από το προηγούµενο µυθιστόρηµα συγγραφέας Αλκιβιάδης Πικρός πληρώνεται από έναν ανώνυµο «ενθουσιώδη αναγνώστη» να συγγράψει ένα αστυνοµικό µυθιστόρηµα που φαίνεται να χρησιµοποιείται ως εγχειρίδιο για µελλοντικούς φόνους!

Ο Βαγγέλης Γιανίσσης επιµένει σκανδιναβικά, αλλά, αυτή τη φορά, εξερευνά µυθοπλαστικά ένα ανεξιχνίαστο εδώ και πέντε δεκαετίες µυστήριο της ψυχροπολεµικής Νορβηγίας του 1970 («Η Γυναίκα του Ινσταλ», Διόπτρα). Πολιτικό θρίλερ µε επίκεντρο την άνοδο µιας µετριότητας στο πλευρό της πρώτης Ελληνίδας πρωθυπουργού (Μανώλης Ανδριωτάκης, «Το δεξί χέρι», Μεταίχµιο), δολοφονίες και οικονοµικές ατασθαλίες στη Θεσσαλονίκη το καλοκαίρι του 2015 στο «Φυγή Κεφαλαίων» (Bell) του Γιώργου Μαρτινίδη, και αντιµέτωπος µε τη µαφία των σκουπιδιών ο αστυνόµος Καπετάνος του Δηµήτρη Σίµου («Τοξικά µάτια», Bell).

Σ’ ένα αποµονωµένο χωριό της Ηπείρου, µια δηµοσιογράφος αναζητά τον δολοφόνο της µητέρας δύο παιδιών (Κωνσταντίνα Μόσχου, «Σταχτόνερο», Bell), η δολοφονία του διοικητή της Εθνικής Τραπέζης το 1966, για την οποία έχει κατηγορηθεί η ίδια του η κόρη, εξιχνιάζεται χρόνια µετά (Μιµή Φιλιππίδη, «Εγκληµα στη Φωκυλίδου», Καστανιώτης), ενώ η άνοδος της Ακροδεξιάς βρίσκεται στο επίκεντρο του νέου πολιτικού νουάρ της Ελενας Χουσνή («Κλίµακα F», Κύφαντα).

Με οφειλές στον κινηµατογράφο και τα κόµικς, η Κική Τσιλιγγερίδου («Βυθισµένος Ουρανός», Bell) µας συστήνει την αινιγµατική Ελληνοαµερικανίδα, πρώην πράκτορα του FBI, Στέλλα Ανταµς, η οποία θα αναζητήσει τους υπευθύνους µιας «γυναικοκτονίας» στη σύγχρονη, σχεδόν δυστοπική, Αθήνα. Κοινωνικοπολιτικό θρίλερ για την κλοπή του αιώνα από την Εθνική Πινακοθήκη το πρώτο µυθιστόρηµα του Αντυ Βρόσγου («Χρήσιµοι ηλίθιοι», Κύφαντα) και εξαιρετικά φιλόδοξο το πολυφωνικό, ντοκουµενταρισµένο ντεµπούτο του Γιάννη Μόσχου («Τοκορόκο» Τόπος): κοινωνική βία και διαφθορά από τις βαµβακοφυτείες του Τέξας την εποχή της ποτοαπαγόρευσης στο ρατσιστικό Μαϊάµι της δεκαετίας του 1960 µε φόντο την αποτυχηµένη απόβαση στην Κούβα.