Γράμμα στους Αριστερούς

---

Του ΚΩΣΤΑ ΔΟΥΖΙΝΑ


Συντρόφισσες και σύντροφοι,


Με τους περισσότερους αγωνιστήκαμε μαζί σε κάποια περίοδο της πολυτάραχης ιστορίας της Αριστεράς. Σας σεβάστηκα και σας σέβομαι γιατί με διαφορετικούς τρόπους είμαστε ενταγμένοι στον ίδιο αγώνα. Πολλοί από εμάς ξεχνάμε καμιά φορά τι μας ενώνει, τονίζοντας αυτά που μας χωρίζουν. Η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά, μαρξιστική ή μη, έχει μείνει προσκολλημένη σε μια παλαιότερη αντίληψη της εξουσίας, παρά τους θεωρητικούς και πολιτικούς εκλεπτυσμούς της. Επιλέγει να μιλά αποκλειστικά σε ομοίους και επαναλαμβάνει διαρκώς τις θέσεις της. Αποφεύγει να δοκιμάσει τα επιχειρήματά της απέναντι σε όσους διαφωνούν. Αν ο κόσμος δεν ακολουθεί τις θεωρητικές συνταγές της τόσο το χειρότερο για τον κόσμο. Το κομμάτι αυτό της Αριστεράς μοιάζει σαν να μην ενδιαφέρεται για την εξουσία, αλλά για την αγνότητα των πεποιθήσεών της. Η στάση αυτή οδηγεί σε συμπεριφορές «αριστερής μελαγχολίας» και «ναρκισσισμού των μικρών διαφορών». Ο μεγαλύτερος εχθρός είναι ο πιο κοντινός σου και όχι ο κοινός αντίπαλος. Αλλά όντας χώρια στον αγώνα θα ηττηθούμε όλοι μαζί.
ΚΚΕ
Το ΚΚΕ, ίσως το πιο ορθόδοξο κομμουνιστικό κόμμα του κόσμου, είναι μια διαφορετική περίπτωση. Η ηγεσία του πιστεύει ότι η έλευση του σοσιαλισμού, ως παραλλαγμένη εκδοχή του υπαρκτού, είναι επιστημονικά ή μεταφυσικά εγγυημένη. Δεν ενδιαφέρεται επομένως για κανενός είδους συμμαχίες με την Αριστερά που δεν συμμερίζεται τις βεβαιότητες ή τη νοσταλγία του. Η τακτική της απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ είναι να τον καταγγέλλει σαν όργανο του καπιταλισμού. Με αυτόν τον τρόπο βέβαια βοηθά τη Δεξιά και υποστηρίζει έμμεσα το καπιταλιστικό καθεστώς, το οποίο καταδικάζει με τη ρητορική του. Το ΚΚΕ αποτελεί μια ουσιαστικά συντηρητική δύναμη. Η πολιτική ανάλυση, το όραμα και ο προγραμματισμός της Αριστεράς πρέπει να είναι γειωμένα στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα.
Ακούγοντας ομιλίες από το ΚΚΕ και άλλους Αριστερούς είναι σαν ακούω πράγματα της νιότης μου: μία η εργατική τάξη, ένα το κόμμα της, μία η παντοδύναμη θεωρία που εξηγεί και τις κοινωνικές διεργασίες και την ιστορική κίνηση. Αλλά τα πράγματα άλλαξαν. Η πολιτική ανάλυση, το όραμα και ο προγραμματισμός της Αριστεράς πρέπει να είναι γειωμένα στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα. Στις μεταφορντικές κοινωνίες η μεγάλη πλειοψηφία είναι μισθωτοί που πουλούν την εργασία τους. Έχει χαθεί η στέρεα σύνθεση της εργατικής τάξης σε μεγάλα παραγωγικά κέντρα, σε εργοστάσια, εργοτάξια, αγροτικές μονάδες. Η οικονομία των υπηρεσιών σήμερα στηρίζεται σε δουλειές part-time και εκ περιτροπής, στην ευελιξία και κινητικότητα, στη διαρκή διεύρυνση των δεξιοτήτων.
Η παραγωγική διαδικασία του ύστερου καπιταλισμού με τις δικτυώσεις, τις οριζόντιες συνεργασίες δημιουργούν ένα εξατομικευμένο, αγχωμένο, φοβισμένο άνθρωπο. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν την ασφάλεια της ταξικής θέσης που τους έδινε έναν ιδεολογικό μπούσουλα. Σε πολλές χώρες του κόσμου, η αγωνιστική ευφορία του 20ού αιώνα έχει αντικατασταθεί από την κυνική αδιαφορία. Για να περιορίσουμε και ανατρέψουμε την δεξιά καταιγίδα χρειάζεται συνεργασία. Κρατάμε τις διαφορές μας αλλά δουλεύουμε μαζί.
ΜΕΡΑ25
Στην πρώτη περίοδο των διαπραγματεύσεων ο κ. Βαρουφάκης υποδύθηκε τον ρόλο του υποδειγματικά και έγινε διασημότητα ευρωπαϊκού βεληνεκούς. Πολλοί πιστέψαμε ότι τα λογικά και θεωρητικά επιχειρήματα θα πείσουν τις ελίτ που είχαν αποφασίσει να επιβάλουν την «αριστερή παρένθεση». Η ΕΕ και η ΕΚΤ πήραν όμως μέτρα προστασίας, αν γινόταν το Grexit και έσωσαν τις τράπεζες του Βορρά. Στις αρχές Μαΐου μάθαμε πως οι γερμανικές αρχές ετοίμαζαν σχέδιο για να διώξουν την Ελλάδα από την Ευρωζώνη, δίνοντας μια μικρή οικονομική βοήθεια ώστε να περιοριστούν οι συνέπειες από την επακόλουθη ανθρωπιστική καταστροφή. Το Grexit, το μεγάλο χαρτί του κ. Βαρουφάκη, μετατράπηκε σε όπλο εναντίον της Ελλάδας.
Η Αριστερά κάνει συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης συγκυρίας, όχι ασκήσεις επί του θεωρητικού χάρτου, συνυπολογίζοντας την ισορροπία δυνάμεων. Αυτό έκανε η νέα διαπραγματευτική ομάδα μετά την αποχώρηση του κ. Βαρουφάκη. Ο αποδεσμευμένος πια από τις ανάγκες της καθημερινότητας ιδρυτής και αρχηγός του ΜΕΡΑ25 είχε μια λαμπρή ιδέα: να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό αριστερό κόμμα από τα κάτω. Δεν πέτυχε όμως γιατί απευθύνθηκε σε περιορισμένο κύκλο οργανώσεων. Για να καρποφορήσει ένα τέτοιο σχέδιο πρέπει να συμπεριλάβει ένα πολύ ευρύτερο πλαίσιο κομμάτων, κινημάτων και πολιτών. Αυτό θα το κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές με την ευθύνη του μεγαλύτερου αριστερού κόμματος στην Ευρώπη.
Ελπίζω ότι στο μέλλον θα βρεθούμε ξανά μαζί. Σήμερα όμως οι συνεχείς επιθέσεις του κ. Βαρουφάκη στον ΣΥΡΙΖΑ, η αχαριστία προς τον πρωθυπουργό και το κόμμα που αρχικά τον στήριξε («η ψήφος στον ΣΥΡΙΖΑ είναι χαμένη») δεν συμβάλουν στην ανάληψη από κοινού της τεράστιας ευθύνης να αποτρέψουμε την παλινόρθωση της ρεβανσιστικής δεξιάς, ενός συνδυασμού νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρισμού που δεν έχει να ζηλέψει πολλά από τον Τραμπ. Δεν θα πω όμως ότι η ψήφος στο ΜΕΡΑ25 είναι χαμένη.
ΣΥΡΙΖΑ
Όραμά μας είναι η πορεία προς την ισότητα και τη δημοκρατία. Όχι ως τερματικός σταθμός, αλλά ως ορίζοντας που όσο τον πλησιάζουμε απομακρύνεται και γίνεται φάρος που μας καθοδηγεί. Στρατηγική μας είναι η συνεχής μεταφορά πόρων από το κεφάλαιο στους εργαζομένους και ισχύος από το κράτος στον πολίτη που σταδιακά αλλάζουν τον συσχετισμό δύναμης σε κοινωνία και κράτος. Μια αλληλουχία ριζικών μεταρρυθμίσεων, σημαντικών ρήξεων που ακολουθούν η μία την άλλη σαν κύματα ριζοσπαστικοποίησης, αλλάζοντας συνεχώς και τον στόχο και το υποκείμενο. Η κίνηση προς τα μπρος επιτρέπει σε κοινωνικές ομάδες και αναδυόμενους πολιτικούς συνδυασμούς, αριστερούς, σοσιαλδημοκρατικούς, πολιτικά φιλελεύθερους να συστρατευτούν σε ένα ή όλα τα μέτωπα, το ταξικό, το κινηματικό, το λαϊκό, διευρύνοντας διαρκώς τον προοδευτικό πόλο. Έτσι προχωράμε χωρίς να αναθέτουμε τον αγώνα και τις ευθύνες σε άλλους και εξασφαλίζουμε ότι η πορεία μας είναι μη αναστρέψιμη, ότι η στρατηγική της αφομοίωσης θα αποτύχει, όσο παταγωδώς απέτυχε και η στρατηγική της αριστερής παρένθεσης.
Με «νοητική επιφύλαξη»
Η «νοητική επιφύλαξη» ήταν μια αρχή της μεσαιωνικής Καθολικής «καζουιστικής», του νομικού συστήματος που βάζει τη συνείδηση του πιστού πάνω από τους κανόνες. Υπήρξε χρήσιμη μετά τη Μεταρρύθμιση, όταν οι Προτεστάντες καταδίωκαν τους Καθολικούς. Όταν οι εθνοφρουροί του Κρόμγουελ ρώτησαν καθολικό ιερέα για την ιδιότητα, αυτός απάντησε «όχι δεν είμαι ιερέας» και πρόσθεσε μέσα του «του Απόλλωνα». Αργότερα, εγκύκλιος επέτρεπε σε Καθολικούς να αρνηθούν την πίστη τους λέγοντας μέσα τους ότι το κάνουν για την δόξα της Εκκλησίας. Οι Αριστεροί σύντροφοι μπορούν σήμερα να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι το κάνουν για να σώσουν όλους τους Αριστερούς από την καταστροφή που απειλεί.
Από left.gr